Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İlanlar (lat. Serpentes) — sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinə aid yarımdəstə. Antarktikadan başqa bütün qitələrdə rast gəlinir.
| İlanlar | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
| ||||
İlanlar elastik çənə quruluşuna sahibdir. Bununla da böyük canlıları uda bilirlər.
İlanların çoxu zəhərsizdir. Zəhərsiz ilan növləri ovlarına dolanaraq onları boğur. İlanların zəhərli növləri isə zəhərdən ovlanmaq, yaxud özlərini qorumaq məqsədilə istifadə edirlər.
İlanlar həşərat, qurbağa, quş, balıq, kərtənkələ, siçan, yumurta və s ilə qidalanır.
İlanları öyrənən elm adlanır.
Dəri
İlan dərisi pulcuqlarla örtülüdür, hamar və quru quruluşa malikdir. İlanların qarın və bel pulcuqlarının quruluşu fərqlidir. Dəri rəngləri çox müxtəlidir. Bəziləri bir rəngə, bəziləri isə 3–4 rəngə sahibdir. Rəngli ilanlar, əsasən, zəhərlidir. Ancaq zəhərli olmayan rəngli ilanlar da var. Rəngli dəri təhlükəni bildirir və düşmənləri qorxutmaq üçün istifadə olunur, amma bu o demək deyil ki, birrəngli ilanların dəriləri qorunmaq üçün əlverişsizdir. Birrəngli ilanların rəngi daha çox bozumtul, qəhvəyi və qara rəngli olur ki, bu rənglər də torpaqda, qumda, daşda gizlənmək üçün (kamuflyaj) ideal rənglərdir.
Dəri dəyişdirmə
Bir çox canlı kimi ilanlar da dəri dəyişdirir. Köhnə dəri ağız tərəfdən cırır, ilan daş, ağac kimi obyektlərə sürtünərək dərisini çıxardır. Bu prosesin bir neçə funksiyası var. İlk növbədə ilan köhnə dəridən azad olur, həm də parazitlərdən təmizlənir.
Zəhər
Zəhər başın arxasındakı zəhər vəzilərində toplanır və dişlər vasitəsilə ova, yaxud düşmənə yeridilir. Tüpürən kobra kimi bir neçə ilan təhlükə hiss etdikdə düşmənin gözünə zəhər tüpürür. Bəzi heyvanlarda ilan zəhərinə qarşı təbii peyvənd vardır və zəhər onlara təsir etmir.
Qış yuxusu
Bir çox sürünənlər kimi ilanlar da qışı yataraq keçirir. Qış boyunca yatasalar belə, passiv həyat tərzi sürürlər..
Mədəniyyətlərə təsiri
İlan kultu Qədim Misir, Qədim Yunanıstan, türk-fars sivilizasiyası, xristianlıq, islam kimi bir çox mədəniyyətdə yer alır. Qədim Misirdə ilan müqəddəs sayılırdı. Saray divarlarında tez-tez ilan təsvirinə rast gəlinir. Fironun taxt və tacında ilan heykəlcikləri yerləşdirilirdi. Qədim Yunanıstanda Meduza, Pifon kimi bir çox obrazın az və ya çox dərəcədə bədənlərində ilan komponentləri var idi.
Türk-fars mifologiyasında Şahmaran adlı yarı qadın yarı ilan qadın məşhurdur.
Xristianlar inanırlar ki. İblis Adəm və Həvvanı aldadanda ilan cildində idi. Musəvili, xristianlıq və islamda Musa peyğəmbərin əsasının ilana çevrilə bildiyinə inanılır.
Tibb emblemində ilan kubokun içərisinə əyilmiş halda təsvir olunur.
Şəkillər
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
İlan skeleti
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Higher Taxa in Extant Reptiles — suda-quruda yaşayanlar haqqında baza. (ing.)
- İanların davranışı (rus.)
- İanların rəqsi 2009-08-01 at the Wayback Machine
- İlan dişlərkən ilk yardım. (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ilanlar lat Serpentes surunenler sinfinin pulcuqlular destesine aid yarimdeste Antarktikadan basqa butun qitelerde rast gelinir IlanlarElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSekil axtarisi Ilanlar elastik cene qurulusuna sahibdir Bununla da boyuk canlilari uda bilirler Ilanlarin coxu zehersizdir Zehersiz ilan novleri ovlarina dolanaraq onlari bogur Ilanlarin zeherli novleri ise zeherden ovlanmaq yaxud ozlerini qorumaq meqsedile istifade edirler Ilanlar heserat qurbaga qus baliq kertenkele sican yumurta ve s ile qidalanir Ilanlari oyrenen elm adlanir DeriIlan derisi pulcuqlarla ortuludur hamar ve quru qurulusa malikdir Ilanlarin qarin ve bel pulcuqlarinin qurulusu ferqlidir Deri rengleri cox muxtelidir Bezileri bir renge bezileri ise 3 4 renge sahibdir Rengli ilanlar esasen zeherlidir Ancaq zeherli olmayan rengli ilanlar da var Rengli deri tehlukeni bildirir ve dusmenleri qorxutmaq ucun istifade olunur amma bu o demek deyil ki birrengli ilanlarin derileri qorunmaq ucun elverissizdir Birrengli ilanlarin rengi daha cox bozumtul qehveyi ve qara rengli olur ki bu rengler de torpaqda qumda dasda gizlenmek ucun kamuflyaj ideal renglerdir Deri deyisdirme Bir cox canli kimi ilanlar da deri deyisdirir Kohne deri agiz terefden cirir ilan das agac kimi obyektlere surtunerek derisini cixardir Bu prosesin bir nece funksiyasi var Ilk novbede ilan kohne deriden azad olur hem de parazitlerden temizlenir ZeherZeher basin arxasindaki zeher vezilerinde toplanir ve disler vasitesile ova yaxud dusmene yeridilir Tupuren kobra kimi bir nece ilan tehluke hiss etdikde dusmenin gozune zeher tupurur Bezi heyvanlarda ilan zeherine qarsi tebii peyvend vardir ve zeher onlara tesir etmir Qis yuxusuBir cox surunenler kimi ilanlar da qisi yataraq kecirir Qis boyunca yatasalar bele passiv heyat terzi sururler Medeniyyetlere tesiriIlan kultu Qedim Misir Qedim Yunanistan turk fars sivilizasiyasi xristianliq islam kimi bir cox medeniyyetde yer alir Qedim Misirde ilan muqeddes sayilirdi Saray divarlarinda tez tez ilan tesvirine rast gelinir Fironun taxt ve tacinda ilan heykelcikleri yerlesdirilirdi Qedim Yunanistanda Meduza Pifon kimi bir cox obrazin az ve ya cox derecede bedenlerinde ilan komponentleri var idi Turk fars mifologiyasinda Sahmaran adli yari qadin yari ilan qadin meshurdur Xristianlar inanirlar ki Iblis Adem ve Hevvani aldadanda ilan cildinde idi Musevili xristianliq ve islamda Musa peygemberin esasinin ilana cevrile bildiyine inanilir Tibb embleminde ilan kubokun icerisine eyilmis halda tesvir olunur SekillerIlan skeletiIstinadlarXarici kecidlerHigher Taxa in Extant Reptiles suda quruda yasayanlar haqqinda baza ing Ianlarin davranisi rus Ianlarin reqsi 2009 08 01 at the Wayback Machine Ilan dislerken ilk yardim rus