Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Satanizm — şeytanı və ya şeytan simvolunu ucaldan və bəzi məzhəblərində şeytana inanmağı əmr edən dini-fəlsəfi cərəyan.
Satanizm özü-özlüyündə bir neçə məzhəbə bölünməkdədir. Hər bir məzhəbin fəlsəfəsi də digər məzhəblərə nəzərən fərqlidir.
LaVeyan satanizmi Allahın, ya da şeytanın varlığına inanmayan, lakin şeytani dəyərlərə üstünlük verən cərəyandır. Əsasən xristianlığa, ümumiyyətlə isə bütün dinlərə qarşı dini-fəlsəfi cərəyan olaraq ortaya çıxan, keçmişi olduqca qədim tarixə söykənməsinə baxmayaraq yaxın zamandan etibarən yeni bir din mahiyyətinə bürünən əhəmiyyətli bir inancdır.
Satanizm ifadəsi hərfi mənada "şeytana inanan", "şeytanı rəhbər tutan" mənalarına sahibdir. Bu cərəyanın yaranma səbəbi iudaizm və xristianlığa qarşı mübarizə aparmaq olmuşdur. Buna "Müasir Etiraz Hərəkatı" demək də mümkündür. Bu hərəkat, başda xristianlıq olmaqla, bütün dinlərə və dinlərin yaratdığı müqəddəs dəyərlərə əksdir. Bu səbəbdən, başda İngiltərə, Fransa və Almaniya olmaq üzrə bəzi Avropa ölkələrində, xüsusilə də ABŞ-də ortaya çıxan, oradan digər ölkələrə yayılan satanizm; şeytanın ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti olan müxalifət və oyanışı əsas alaraq, dinin və dini olan hər şeyin qarşısında, lakin şeytanın və onun təmsil etdiyi düşüncənin yanında iştirak edir.
Müasir satanizm, amerikalı macar əsilli Anton Szandor Lavey tərəfindən qurulan Şeytanın Kilsəsi ilə ortaya çıxıb şəkillənmişdir.
Teistik satanizm
Bilinən ən radikal satanizm növüdür. Radikal satanizm olaraq da adlandırılar. Bu dini mənimsəyən və simpatiya duyan şəxslər, canlı və cansız aləmdə yeganə gücün Şeytanın olduğuna inanarlar. Teistik satanistlər, bir adamın nə qədər çox pislik etsə, şeytana o qədər yaxın olacağına və dərəcəsinin də o sahədə böyük olacağına istiqamətli ümumi bir qavramdır. Şeytana yaxın olanın isə cəhənnəmdə çox cəza çəkməyəcəyini və şeytanın xidmətində zəbanilik edəcəyini nəzərdə tutur. Bununla yanaşı, teistik satanizmdə, kökü olduqca keçmişə uzanan bir qurban və quru cadu ənənəsinə də rast gəlinir. Teistik satanizm, tarixdə quru cadugərlik və cadugərliklə eyni şey hesab edilmişdir. Xüsusilə orta əsrlər xristian dünyasında, cadugərlər bir şeytani varlıq olaraq qəbul edilməsi nəticəsində, ədəbiyyata "cadugər ovu" olaraq keçmişdir. Teistik Satanizmin indiki vaxtda Lüsiferizm kimi məşhur növləri mövcuddur.
Lusiferizm
Özlərini, Şeytanın ən seçmə birliyi olaraq görən və gizliliyə əhəmiyyət vermələri səbəbiylə indiki vaxtda da nə cür mərasimlər və tədbirlər etdiklərinə dair çox çox məlumat olmayan bir teistik satanizm məzhəbi … Bir sıra simvollara şeytani vəsflər və məna vermək,simvolluğa əhəmiyyət verdiklərini göstərir. Qədim Misir, Qədim Roma və Qədim Yunan sivilizasiyalarında izlərinə rast gəlinməkdədir.
Ateizmin və deizmin satanizmə baxışı
Ateizm bir din deyil. Elmi olmayan heç bir təbiət üstü gücə inanmamaqdır. Bu məzmunda satanizmə də, digər dinlərlə eyni gözlə baxar. Satanizmdə isbat edilməmiş iddiaları rədd etmək üçün dəlil lazım deyil. Ateizm isbat edilməmiş iddiaları rədd edər. Ateizmin adının nə satanizmlə, nə də bir başqa dinlə birlikdə xatırlanması böyük bir səhvdir.
LaVeyan satanizm
"" deyə də adlandırılan LaVeyan Satanizm, Anton Szandor LaVey tərəfindən qurulan və mütəşəkkil bir təşkilat halına gətirilən Satanist qrupun adıdır. LaVey, 1966-cı ildə San-Fransiskoda (The Church of Satan) qurmuş və onun baş rahibi olmuşdur. LaVey, mütəşəkkil fəaliyyətlərinin çoxunu kilsə mənsubları xaricində çevirmiş və kitablar yazmağa başlamışdır. Bu cür fəaliyyətlərinin bir nəticəsi olaraq (The Satanic Bible) 1969-cu ildə nəşr olunmuş, 1972-ci ildə Satanist Mərasimlər (The Satanic Rituals) tərtib etmişdir. Üçüncü kitabı isə Avropada dərc edilmişdir. LaVeyin qurucusu olduğu bu Satanist qrupun əsas məqsədi, xüsusi olaraq Xristianlığa lakin həmçinin bütün dinlərə qarşı "alternativ bir din" yaratmaqdır. Satanist axınlar içərisində kilsəsi, yazılı mərasimləri, bayram günləri, din adamları olan və mütəşəkkil bir din sayılan tək axın Laveyan Satanizmidir. Şeytani İncil, Şeytan Kilsəsi, tərs xaç kimi əhəmiyyətli Lavey təlimində rast gəlinən anlayış və ritulların Xristianlıqda doğrudan əleyhdarları vardır. Gənclər arasında işgəncə etmək, pişik qanı içmək kimi adətlər müasir Laveyan ritulunda şam və s. simvollar xaricində canlı qurban tətbiq edilmir. Təməlində bir şəkildə pislərin yəni ağıllılar qazanacağını və ən yaxşı olanın qalib gələcəyini iddia edən, zidd lakin sərhədləri olan bir fəlsəfədir. Şeytan ayələri kitabında Lavey çıxar və ego'yu ən ön planda tutmuşdur. Satanist incildə əhəmiyyətli bir ayə "lazımsız pislik etmək maraqlara ziddir" maddəsiylə vurğulanaraq meyar olaraq şərh olunmuşdur. LaVey kimi, ona verilən; "Əgər təbiət qanunlarına görə yaşamaq üçün öldürmək ən uygunudursa, nə üçün öldürməyim?" sualına, "Elə isə yoxla" cavabını vermişdir. La Veye görə saxta dinlər əsasında Tanrı-Baphomet-in qisası üzərinə qurulduğundan hörmət göstərilməlidir. LaVey axının simpatiya bəslədiyi və lusiferizmle eyniləşdirdiyi digər bir anlayış "Hər yaxşılığın içində bir az pislik; hər pisliyin içində bir az yaxşılıq" qaydasına söykənən Ying Yang təlimidir. LaVey fəlsəfəsi; həyatdan həzz ala bilmək, yaradıcılıq, özünə inam, müstəqillik, özünə hörmət, yalnız qarşılıqlı cinsəllik, gücsüzdən oğurluq etməmək, yeməyini yeyib heyvanlara və uşaqlara zərər verməmək, zəka və intellektli kimi satanik etik (nəzakət, güvən, intiqam və yaranma) müdafiə olmasına qarşı ümumiyyətlə ön mühakimə, səhv mənalar və subyektiv tətbiqlər nəticəsində xaotik olaraq qəbul edilmişdir. Məzar daşının üzərindəki vəsiyyəti: "Həyatdakı tək peşmanlığım; yersiz yerə yaxşı olduğum anlardır." yazmaqdadır.
Simvolik satanizm
Özündə materialist bir yanaşma tərzidir. Şeytana yalnız simvolik olaraq inanılar. Bu axının nümayəndələri, suveren əxlaq sistemindən müstəqil olmaq üçün şeytani simvollar istifadə edərlər. Nümayəndələri üçün şeytan simvolu, insanlığın qurtuluşu və güclənməsi yolundakı ən ilham verici nümunələrdən biri olaraq qəbul edilir.
Doqquz Mələklər təriqəti
Daha çox kiçik qruplar halında Avropada görünərlər və bəziləri Satanist olaraq təyin olunar. İçindəki iki ana qrup diqqət çəkər. Bu qruplar mühafizəkarlar və antik qaynaqlara hörmət göstərir, daha iti və qatı yanaşmaları vardır.
Set Məbədi
1975-ci ildə Amerikada, köhnə bir rahib olan tərəfindən qurulan satanist təriqət … Şeytanın fərdi həqiqətliyinə inanırlar. Avropada az da olsa tərəfdarı var.
Təşkilata adını verən Set, Qədim Misir inanclarında iştirak edən qaranlıq tanrısıdır. Eyni söz ibrani dilində isə "şeytan" mənasını verməkdədir. ilə Şeytan Kilsəsi arasındakıən əsas fikir ayrılığı məbəd üzvlərinin şeytanı yalnız simvolik bir anlayış olaraq görməmələridi. Məbədə üzv olanlar Set'i simvolik bir fiqur olaraq görmədikləri kimi məbədi də yalnız dini dəyərlərə qarşı çıxış olaraq dəyərləndirməzlər. Məbəd üzvləri,satanizmi belə təsvir edirlər: "Şeytanın varlığına, kainatı var edən ruhi güc olaraq inanmaq; şeytana inanmaq və onun təyin etdiyi qaydalara və standartlara görə yaşayaraq şeytana itaət etmək."
Set Məbədində "quru cadu" çox əhəmiyyətli bir yer tutar. İnsanın özünü cadu ilə inkişaf etdirəcəklərinə inanırlar. Belə ki, məbədə yeni üzv olanlara ilk olaraq quru caduya, böyüklük fəlsəfəsini, edilməsi lazım olan xüsusi əməliyyatları izah edən xüsusi təqdimat broşuralar verilir.
1960-cı illərdə satanizm və xarici keçidlər
Anton LaVey, 1960-cı illərin axırlarında Xristianlığın monoton əxlaqi dəyərlərindən möhkəmlən fərdlər üçün, sosial Darvinizm ideologiyasını və müsbət düşüncəni, aydın ola bilər bir formaya salaraq yeni bir yol meydana gətirməyi hədəfləyərək, 1966-cı ildə Kaliforniya'da, 'Church of Satan' (Şeytan Kilsəsi) 'ni qurduğunu açıqladı.
Xristianlığa qarşı çıxan və əvvəl (Cadulu Xalqa) deyə bir qrup meydana gətirən LaVey, içində doqquz Şeytanı qanunun iştirak etdiyi Şeytanı İncili yazdı. Ona görə Satanizm'də ki təməl xüsusiyyətlər, müəyyən bir dinə və dini məktəbə aid olmayan və insanın fiziki və ya zehini quruluşundan zövq almağı. Şeytan, insanın bir növ heyvan olduğu düşüncəsini və dinlərin günah dediyi şeyi təmsil edər. Bu səbəbdən Laveyan Satanizm, dini və əxlaqi hər şeyə qarşı çıxma və bunların tərsini etmə əsasına söykənər. Satanizmin təşkilati mənada varlığını ən zirvə nöqtəsinə çatdırdığı dövr 1960'yı illər olaraq qeydə keçmişdir. Xüsusilə bu təlimin, kino, musiqi və media tərəfindən müxtəlif şəkillərdə işlənmiş olması da o illərdə Satanizmə ən məşhur çağını yaşatmışdır. Məsələn; Anton Szandor LaVeyin ssenari məsləhətçiliyini etdiyi və ilk ciddi Satanizm məzmunlu kino filmi olan "", 1968-ci ildə çəkilmişdir.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Satanizm seytani ve ya seytan simvolunu ucaldan ve bezi mezheblerinde seytana inanmagi emr eden dini felsefi cereyan Satanizmin esas simvolu sayilan pentaqramma Satanizm ozu ozluyunde bir nece mezhebe bolunmekdedir Her bir mezhebin felsefesi de diger mezheblere nezeren ferqlidir LaVeyan satanizmi Allahin ya da seytanin varligina inanmayan lakin seytani deyerlere ustunluk veren cereyandir Esasen xristianliga umumiyyetle ise butun dinlere qarsi dini felsefi cereyan olaraq ortaya cixan kecmisi olduqca qedim tarixe soykenmesine baxmayaraq yaxin zamandan etibaren yeni bir din mahiyyetine burunen ehemiyyetli bir inancdir Satanizm ifadesi herfi menada seytana inanan seytani rehber tutan menalarina sahibdir Bu cereyanin yaranma sebebi iudaizm ve xristianliga qarsi mubarize aparmaq olmusdur Buna Muasir Etiraz Herekati demek de mumkundur Bu herekat basda xristianliq olmaqla butun dinlere ve dinlerin yaratdigi muqeddes deyerlere eksdir Bu sebebden basda Ingiltere Fransa ve Almaniya olmaq uzre bezi Avropa olkelerinde xususile de ABS de ortaya cixan oradan diger olkelere yayilan satanizm seytanin en ehemiyyetli xususiyyeti olan muxalifet ve oyanisi esas alaraq dinin ve dini olan her seyin qarsisinda lakin seytanin ve onun temsil etdiyi dusuncenin yaninda istirak edir Muasir satanizm amerikali macar esilli Anton Szandor Lavey terefinden qurulan Seytanin Kilsesi ile ortaya cixib sekillenmisdir Teistik satanizmBilinen en radikal satanizm novudur Radikal satanizm olaraq da adlandirilar Bu dini menimseyen ve simpatiya duyan sexsler canli ve cansiz alemde yegane gucun Seytanin olduguna inanarlar Teistik satanistler bir adamin ne qeder cox pislik etse seytana o qeder yaxin olacagina ve derecesinin de o sahede boyuk olacagina istiqametli umumi bir qavramdir Seytana yaxin olanin ise cehennemde cox ceza cekmeyeceyini ve seytanin xidmetinde zebanilik edeceyini nezerde tutur Bununla yanasi teistik satanizmde koku olduqca kecmise uzanan bir qurban ve quru cadu enenesine de rast gelinir Teistik satanizm tarixde quru cadugerlik ve cadugerlikle eyni sey hesab edilmisdir Xususile orta esrler xristian dunyasinda cadugerler bir seytani varliq olaraq qebul edilmesi neticesinde edebiyyata caduger ovu olaraq kecmisdir Teistik Satanizmin indiki vaxtda Lusiferizm kimi meshur novleri movcuddur Lusiferizm Ozlerini Seytanin en secme birliyi olaraq goren ve gizliliye ehemiyyet vermeleri sebebiyle indiki vaxtda da ne cur merasimler ve tedbirler etdiklerine dair cox cox melumat olmayan bir teistik satanizm mezhebi Bir sira simvollara seytani vesfler ve mena vermek simvolluga ehemiyyet verdiklerini gosterir Qedim Misir Qedim Roma ve Qedim Yunan sivilizasiyalarinda izlerine rast gelinmekdedir Ateizmin ve deizmin satanizme baxisiAteizm bir din deyil Elmi olmayan hec bir tebiet ustu guce inanmamaqdir Bu mezmunda satanizme de diger dinlerle eyni gozle baxar Satanizmde isbat edilmemis iddialari redd etmek ucun delil lazim deyil Ateizm isbat edilmemis iddialari redd eder Ateizmin adinin ne satanizmle ne de bir basqa dinle birlikde xatirlanmasi boyuk bir sehvdir LaVeyan satanizm deye de adlandirilan LaVeyan Satanizm Anton Szandor LaVey terefinden qurulan ve mutesekkil bir teskilat halina getirilen Satanist qrupun adidir LaVey 1966 ci ilde San Fransiskoda The Church of Satan qurmus ve onun bas rahibi olmusdur LaVey mutesekkil fealiyyetlerinin coxunu kilse mensublari xaricinde cevirmis ve kitablar yazmaga baslamisdir Bu cur fealiyyetlerinin bir neticesi olaraq The Satanic Bible 1969 cu ilde nesr olunmus 1972 ci ilde Satanist Merasimler The Satanic Rituals tertib etmisdir Ucuncu kitabi ise Avropada derc edilmisdir LaVeyin qurucusu oldugu bu Satanist qrupun esas meqsedi xususi olaraq Xristianliga lakin hemcinin butun dinlere qarsi alternativ bir din yaratmaqdir Satanist axinlar icerisinde kilsesi yazili merasimleri bayram gunleri din adamlari olan ve mutesekkil bir din sayilan tek axin Laveyan Satanizmidir Seytani Incil Seytan Kilsesi ters xac kimi ehemiyyetli Lavey teliminde rast gelinen anlayis ve ritullarin Xristianliqda dogrudan eleyhdarlari vardir Gencler arasinda isgence etmek pisik qani icmek kimi adetler muasir Laveyan ritulunda sam ve s simvollar xaricinde canli qurban tetbiq edilmir Temelinde bir sekilde pislerin yeni agillilar qazanacagini ve en yaxsi olanin qalib geleceyini iddia eden zidd lakin serhedleri olan bir felsefedir Seytan ayeleri kitabinda Lavey cixar ve ego yu en on planda tutmusdur Satanist incilde ehemiyyetli bir aye lazimsiz pislik etmek maraqlara ziddir maddesiyle vurgulanaraq meyar olaraq serh olunmusdur LaVey kimi ona verilen Eger tebiet qanunlarina gore yasamaq ucun oldurmek en uygunudursa ne ucun oldurmeyim sualina Ele ise yoxla cavabini vermisdir La Veye gore saxta dinler esasinda Tanri Baphomet in qisasi uzerine quruldugundan hormet gosterilmelidir LaVey axinin simpatiya beslediyi ve lusiferizmle eynilesdirdiyi diger bir anlayis Her yaxsiligin icinde bir az pislik her pisliyin icinde bir az yaxsiliq qaydasina soykenen Ying Yang telimidir LaVey felsefesi heyatdan hezz ala bilmek yaradiciliq ozune inam musteqillik ozune hormet yalniz qarsiliqli cinsellik gucsuzden ogurluq etmemek yemeyini yeyib heyvanlara ve usaqlara zerer vermemek zeka ve intellektli kimi satanik etik nezaket guven intiqam ve yaranma mudafie olmasina qarsi umumiyyetle on muhakime sehv menalar ve subyektiv tetbiqler neticesinde xaotik olaraq qebul edilmisdir Mezar dasinin uzerindeki vesiyyeti Heyatdaki tek pesmanligim yersiz yere yaxsi oldugum anlardir yazmaqdadir Simvolik satanizm Ozunde materialist bir yanasma terzidir Seytana yalniz simvolik olaraq inanilar Bu axinin numayendeleri suveren exlaq sisteminden musteqil olmaq ucun seytani simvollar istifade ederler Numayendeleri ucun seytan simvolu insanligin qurtulusu ve guclenmesi yolundaki en ilham verici numunelerden biri olaraq qebul edilir Doqquz Melekler teriqeti Daha cox kicik qruplar halinda Avropada gorunerler ve bezileri Satanist olaraq teyin olunar Icindeki iki ana qrup diqqet ceker Bu qruplar muhafizekarlar ve antik qaynaqlara hormet gosterir daha iti ve qati yanasmalari vardir Set Mebedi 1975 ci ilde Amerikada kohne bir rahib olan terefinden qurulan satanist teriqet Seytanin ferdi heqiqetliyine inanirlar Avropada az da olsa terefdari var Teskilata adini veren Set Qedim Misir inanclarinda istirak eden qaranliq tanrisidir Eyni soz ibrani dilinde ise seytan menasini vermekdedir ile Seytan Kilsesi arasindakien esas fikir ayriligi mebed uzvlerinin seytani yalniz simvolik bir anlayis olaraq gormemeleridi Mebede uzv olanlar Set i simvolik bir fiqur olaraq gormedikleri kimi mebedi de yalniz dini deyerlere qarsi cixis olaraq deyerlendirmezler Mebed uzvleri satanizmi bele tesvir edirler Seytanin varligina kainati var eden ruhi guc olaraq inanmaq seytana inanmaq ve onun teyin etdiyi qaydalara ve standartlara gore yasayaraq seytana itaet etmek Set Mebedinde quru cadu cox ehemiyyetli bir yer tutar Insanin ozunu cadu ile inkisaf etdireceklerine inanirlar Bele ki mebede yeni uzv olanlara ilk olaraq quru caduya boyukluk felsefesini edilmesi lazim olan xususi emeliyyatlari izah eden xususi teqdimat brosuralar verilir 1960 ci illerde satanizm ve xarici kecidlerAnton LaVey 1960 ci illerin axirlarinda Xristianligin monoton exlaqi deyerlerinden mohkemlen ferdler ucun sosial Darvinizm ideologiyasini ve musbet dusunceni aydin ola biler bir formaya salaraq yeni bir yol meydana getirmeyi hedefleyerek 1966 ci ilde Kaliforniya da Church of Satan Seytan Kilsesi ni qurdugunu aciqladi Xristianliga qarsi cixan ve evvel Cadulu Xalqa deye bir qrup meydana getiren LaVey icinde doqquz Seytani qanunun istirak etdiyi Seytani Incili yazdi Ona gore Satanizm de ki temel xususiyyetler mueyyen bir dine ve dini mektebe aid olmayan ve insanin fiziki ve ya zehini qurulusundan zovq almagi Seytan insanin bir nov heyvan oldugu dusuncesini ve dinlerin gunah dediyi seyi temsil eder Bu sebebden Laveyan Satanizm dini ve exlaqi her seye qarsi cixma ve bunlarin tersini etme esasina soykener Satanizmin teskilati menada varligini en zirve noqtesine catdirdigi dovr 1960 yi iller olaraq qeyde kecmisdir Xususile bu telimin kino musiqi ve media terefinden muxtelif sekillerde islenmis olmasi da o illerde Satanizme en meshur cagini yasatmisdir Meselen Anton Szandor LaVeyin ssenari meslehetciliyini etdiyi ve ilk ciddi Satanizm mezmunlu kino filmi olan 1968 ci ilde cekilmisdir Xarici kecidler