Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salyan sultanlığı — bir çox Azərbaycan xanlıqları kimi Əfşarlar imperiyasının şahı Nadir şah Əfşarın ölümündən sonra yaranmışdır. Sultanlıq şimaldan Şirvan, cənubdan Talış, qərbdən Cavad xanlıqları, şərqdən isə Xəzər dənizi ilə həmsərhəd idi.
| Sultanlıq | |
| Salyan sultanlığı | |
|---|---|
| سلطنة ساليان | |
 Salyan sultanlığı | |
| | |
| Rəsmi dilləri | Azərbaycan dili (danışıq dili), fars dili (rəsmi) |
| Dövlət dini | İslam (Şiəlik) |
| Əhalisi | Azərbaycan türkləri - 6000 |
| İdarəetmə forması | Mütləq monarxiya |
| Sülalə | Rüdbarilər |
| • 1782 | Quba xanlığına birləşdirilməsi |
| • 1796 | Şamaxı xanlığına birləşdirilməsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Salyan xanlığı 1747-ci ildə yaradılmışdır. Mərkəzi Salyan şəhəri idi.
1747-ci ildə Nadir şahın ölümündən sonrakı dövrlərdə Azərbaycanda xaotik formada yaranmağa başlayan yeni xanlıqlar və sultanlıqlar dövründə Quba xanı 1-ci Hüseynin uzaq qohumu olan İbrahim Rüdbari Salyanda öz hakimiyətini bərpa edərək Quba xanlığından ayrıldığını və özünün müstəqil xan olduğunu elan edir. Amma çox keçmir ki, Rüdbarilərin hakimiyyətindən narazı qalan Salyanın əhalisi Quba xanlığından yardım istəyir. O zamanlarda hələ Quba xanlığının taxtına oturmamış vəliəhd Fətəli xan 1757-ci ildə başçılıq etdiyi döyüşçü dəstələri ilə salyanlıların köməyinə gəlir. İbrahim Rüdbarini Salyandan qovur. Beləliklə, İbrahim Rüdbarinin 8 illik hakimiyyətinə son qoyulur və Salyan sultanlığı yenidən Quba xanlığının tərkibinə keçir. 1757-ci ildən 1768-ci ilə qədər Salyanın hakimi Kəlbəli sultan olur. Ondan sonra 1782-ci ilə qədər Salyanın sultanı Qubad sultan olur. 1782-ci ildən 1791-ci ilə qədər Salyanın xanı olmuş Şeyxəli xan isə sonradan Quba xanı olmuşdur.
1760-cı ildə Salyanda olan səyyah Biberşteyn öz yazılarında göstərir: "Salyanın əhalisi çoxdur və onların əksəriyyəti zəngin və varlı yaşayırlar. Burada Kür çayında balıq ovundan yaxşı gəlir əldə olunur. Vətəgələrin çoxusu Astarxan vilayətindən gələn tacirlərə icarəyə verilmişdir. İcarə haqqı ildə 50 min gümüş pulla ölçülür" 1774-cü ilin yayında Qaytaq üsmisi Əmir Həmzə Qubaya hücumu və Dərbənd qalasını mühasirədə saxlayan zaman Fətəli xan Salyana sığınır və 10 ay burda yaşayır və qoşun toplayır.
Tarixi mənbələrdə[] göstərilir ki, Miladi təqvimi ilə 1795-ci ildə Ağa Məhəmməd şah Qacar 60 minlik qoşunla Qafqaz üzərinə yürüş edir. Şamaxı istiqamətində hücum zamanı Qacar ordusu Salyanda ciddi müqavimətlə rastlaşır. Qanlı döyüşlərdə şah ordusu coxsayli itkilər verdikdən sonra şəhər əhalisinin böyuk bir hissəssi öldürülmüş, Salyan şəhəri isə tamamilə yandırılıb dağıdılmışdır. 1797-ci ildə isə Quba xanı Hüseynəli xan təşəbüsü ilə Salyanın aşağı kəndləri olan Boyat və Qaraimanlı kəndlərinin əhalisi Salyana köçürülmüş və şəhər yenidən tikilməyə başlanmışdır. Həmin kəndlər indi Neftçala rayonunun ərazisindədir.
Hakimləri
| Sıra | Xan | Hakimiyyət illəri | Haqqında |
|---|---|---|---|
Həmçinin bax
Mənbə
- ŞAHİN FƏRZƏLİYEV- tarix elmləri doktoru, professor. Quba xanlığı: əhali tarixi və azadlıq mücadiləsi (PDF). Bakı: "Elm". 2012. 336. ISBN .
İstinadlar
- Абдуллаев Г.Б. Азербайджан в ΧVΙΙΙ веке и его взаимоотношения с Россией. Баку: Изд-во Академии Наук Азербайджанской ССР, 1965, 621 с.
- Серебров А.Г. Историко-этнографическое описание Дагестана 1796 г. История, география и этнография Дагестана ΧVΙΙΙ-ΧΙΧ вв. М.: Изд-во восточной литературы, 1958, с. 173- 197
- Симонович Ф.Ф. Описание Южного Дагестана 1796 год. История, география и этнография Дагестана ΧVΙΙΙ-ΧΙΧ вв. М.: Изд-во восточной литературы, 1958, с. 138-157
- Бутков П.Г. Сведения о Кубинском и Дербентском владениях - 1798 г. История, география и этнография Дагестана ΧVΙΙΙ-ΧΙΧ вв. М.: Изд-во восточной литературы, 1958, с. 209-212.
- Обозрение Российских владений за Кавказомь въ статистическомъ, этнографическом, топографическом и финансовом отношениях. Ч.ΙΙΙ. СПб, типография департамента внешней торговли, 1836, 397 с.
- Обозрение Российских владений за Кавказомъ, въ статистическомъ, этнографическом, типографическом и финансовом отношениях. Ч.ΙV. СПб, типографии департамента внешней торговли, 1836, 401 с
- "rulers.org". 2015-12-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-02.
Xarici keçidlər
- Fariz Xəlilli-Tarix üzrə fəlsəfə doktoru. "Salyanlı xanım Pyotrun zabitlərini necə qətlə yetirdi" (az.). axar.az. İstifadə tarixi: 2017-04-10.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Salyan deqiqlesdirme Salyan sultanligi bir cox Azerbaycan xanliqlari kimi Efsarlar imperiyasinin sahi Nadir sah Efsarin olumunden sonra yaranmisdir Sultanliq simaldan Sirvan cenubdan Talis qerbden Cavad xanliqlari serqden ise Xezer denizi ile hemserhed idi SultanliqSalyan sultanligiسلطنة ساليانSalyan sultanligi 1729 1796Resmi dilleri Azerbaycan dili danisiq dili fars dili resmi Dovlet dini Islam Sielik Ehalisi Azerbaycan turkleri 6000Idareetme formasi Mutleq monarxiyaSulale Rudbariler 1782 Quba xanligina birlesdirilmesi 1796 Samaxi xanligina birlesdirilmesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSalyan xanligi 1747 ci ilde yaradilmisdir Merkezi Salyan seheri idi 1747 ci ilde Nadir sahin olumunden sonraki dovrlerde Azerbaycanda xaotik formada yaranmaga baslayan yeni xanliqlar ve sultanliqlar dovrunde Quba xani 1 ci Huseynin uzaq qohumu olan Ibrahim Rudbari Salyanda oz hakimiyetini berpa ederek Quba xanligindan ayrildigini ve ozunun musteqil xan oldugunu elan edir Amma cox kecmir ki Rudbarilerin hakimiyyetinden narazi qalan Salyanin ehalisi Quba xanligindan yardim isteyir O zamanlarda hele Quba xanliginin taxtina oturmamis veliehd Feteli xan 1757 ci ilde basciliq etdiyi doyuscu desteleri ile salyanlilarin komeyine gelir Ibrahim Rudbarini Salyandan qovur Belelikle Ibrahim Rudbarinin 8 illik hakimiyyetine son qoyulur ve Salyan sultanligi yeniden Quba xanliginin terkibine kecir 1757 ci ilden 1768 ci ile qeder Salyanin hakimi Kelbeli sultan olur Ondan sonra 1782 ci ile qeder Salyanin sultani Qubad sultan olur 1782 ci ilden 1791 ci ile qeder Salyanin xani olmus Seyxeli xan ise sonradan Quba xani olmusdur 1760 ci ilde Salyanda olan seyyah Bibersteyn oz yazilarinda gosterir Salyanin ehalisi coxdur ve onlarin ekseriyyeti zengin ve varli yasayirlar Burada Kur cayinda baliq ovundan yaxsi gelir elde olunur Vetegelerin coxusu Astarxan vilayetinden gelen tacirlere icareye verilmisdir Icare haqqi ilde 50 min gumus pulla olculur 1774 cu ilin yayinda Qaytaq usmisi Emir Hemze Qubaya hucumu ve Derbend qalasini muhasirede saxlayan zaman Feteli xan Salyana siginir ve 10 ay burda yasayir ve qosun toplayir Tarixi menbelerde menbe gosterin gosterilir ki Miladi teqvimi ile 1795 ci ilde Aga Mehemmed sah Qacar 60 minlik qosunla Qafqaz uzerine yurus edir Samaxi istiqametinde hucum zamani Qacar ordusu Salyanda ciddi muqavimetle rastlasir Qanli doyuslerde sah ordusu coxsayli itkiler verdikden sonra seher ehalisinin boyuk bir hissessi oldurulmus Salyan seheri ise tamamile yandirilib dagidilmisdir 1797 ci ilde ise Quba xani Huseyneli xan tesebusu ile Salyanin asagi kendleri olan Boyat ve Qaraimanli kendlerinin ehalisi Salyana kocurulmus ve seher yeniden tikilmeye baslanmisdir Hemin kendler indi Neftcala rayonunun erazisindedir HakimleriSira Xan Hakimiyyet illeri Haqqinda1 Hesen bey 1729 17 2 Ehmed xan 17 17483 Ibrahim xan 1748 17574 Kelbeli sultan 1757 17685 Qubad sultan 1768 1782 Salyan hakimi Kelbeli sultanin ogludur Atasinin vefatindan sonra 1768 ci ilde Feteli xan terefinden Salyana hakim teyin olunmusdu 6 Seyxeli xan 1782 1791 naib olaraq 7 Hesen aga Qubali 1791 1796 1791 ci ilde Ehmed xan Qubada vefat etdi Onun Salyan naibi olan 13 yasli qardasi Seyxeli Qubaya gelib xan taxtina yiyelendi ve oz yerine yeddi yasli qardasi Hesen agani naib olaraq teyin etdi Hemcinin baxAzerbaycan xanliqlari Salyan mahaliMenbeSAHIN FERZELIYEV tarix elmleri doktoru professor Quba xanligi ehali tarixi ve azadliq mucadilesi PDF Baki Elm 2012 336 ISBN 978 9952 453 43 0 IstinadlarAbdullaev G B Azerbajdzhan v XVIII veke i ego vzaimootnosheniya s Rossiej Baku Izd vo Akademii Nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1965 621 s Serebrov A G Istoriko etnograficheskoe opisanie Dagestana 1796 g Istoriya geografiya i etnografiya Dagestana XVIII XIX vv M Izd vo vostochnoj literatury 1958 s 173 197 Simonovich F F Opisanie Yuzhnogo Dagestana 1796 god Istoriya geografiya i etnografiya Dagestana XVIII XIX vv M Izd vo vostochnoj literatury 1958 s 138 157 Butkov P G Svedeniya o Kubinskom i Derbentskom vladeniyah 1798 g Istoriya geografiya i etnografiya Dagestana XVIII XIX vv M Izd vo vostochnoj literatury 1958 s 209 212 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topograficheskom i finansovom otnosheniyah Ch III SPb tipografiya departamenta vneshnej torgovli 1836 397 s Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom tipograficheskom i finansovom otnosheniyah Ch IV SPb tipografii departamenta vneshnej torgovli 1836 401 s rulers org 2015 12 14 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 02 Xarici kecidlerFariz Xelilli Tarix uzre felsefe doktoru Salyanli xanim Pyotrun zabitlerini nece qetle yetirdi az axar az Istifade tarixi 2017 04 10 Vikianbarda elaqeli media fayllar