Salsanın yaranması haqqında çoxsaylı rəvayətlər yayılmışdır. Bir sözlə bu variantların çoxu bir – biri ilə uzlaşır və salsa Kuba yuxusu adlandırılır. Onun daxilindəki ritmlər XIX əsrin sonunda Kubada meydana gəlmişdir.
Salsanın daxilindəki afro Kuba musiqisi özünəməxsus tarixə malikdir, çünki bu musiqi iki mədəniyyətin birləşməsi nəticəsində meydana gəlmişdir. Bura Avropa yəni ispan - ərəb qarışığı ilə afrikanların qatılmasından meydana gəlmişdir. Mövzudan kənarlaşmamaq üçün deyə bilərəm ki, ispanlar afro – kubalılardan çalğı alətlərini mənimsəmişlər, musiqi və poetik forma da afrikalıların kölələrindən barbarlardan və digər xalqlardan əldə edilmişdir. Müxtəlif zərb alətləri, müğənnilər və xorun da özünəməxsus olan üsulu vardır. Beləliklə bir neçə dəfə estribillo hissəsini təkrarlamaq lazımdır. Bu onlarda nəıqarət mənasını kəsb edir. Əcdadları olan əhali, hindlər, musiqiyə heç bir təsir göstərmədilər, bütövlükdə Kuba mahnılarına öyrəşdilər. Yalnız hindkubalılara aid olan Areítos çox məşhurdur, xüsusi əcdadların musiqisi, rəqsi və regional kollektivləri hər biri özlüyündə müxtəlifdir. Lakin bu tipli hindlərin təsiri Şimala olduğu kimi Şimali Amerikanın məkəzinə də təsir edir, Kubada isə hiss olunmur. Əvvəllər bu musiqilər daha dərin surtdı Kubanın şərq hissəsində yayılmışdı. Xüsusən Santiyaqo və Siyerra Mayestrada, həmçinin Quantanama əyalətində Changüí kimi bütün bayramlarda səslənirdi. Bu musiqinin tanınması 1892–ci ildən etibarən onu səsləndirən Nene Manfuqasın (Nene Manfugas) sayəsində oldu. Bu şəxs öz qrupu ilə birlikdə bu musiqiləri səsləndirirmiş. Həmin qrup Montune adlandırılırdı və Santiyaqodakı bütün karnavallarda iştirak edirdilər. Nenenin ifa etdiyi musiqi aləti qədim yeşiyə bənzəyirdi və üç simdən ibarət olaraq tres adlandırılırdı. Hazırda bu alət musiqinin əsas simvollarından biridir. Həmin müddət ərzində ters, gitara (ispanların mirası), bonqo, marakas, klavesin (fortepianoya oxşar klavişli qədim musiqi aləti) – bu aləti adətən iki şəxs birlikdə ifa edirdi və nəhayət maribula və botixa – bu alət isə sonralar kantrabasla əvəz edilmişdir.
1909–cu ildə Kubanın bütün istiqamətlərində yayılmışdır və 20 – ci illərdə bu musiqinin daxilinə kvartet də əlavə edildi. XX əsrin ikinci yarısında yeni səslənmə üsulu ritmlə əvəz edildi, nəticədə standart qrupa kərənay (nəfəslə çalınan musiqi aləti) musiqi aləti də qatıldı. 30 – cu illərdə musiqinin daxilinə Karib ritmləri də uyğunlaşdırıldı, daha sonra Şimali və Cənubi Amerikaka da getdikcə yayılmağa başladı. Cənubi Amerika və Latın Amerikasında mahnı salsa kimi məşhurlaşmağa başladı. Beləliklə salsa özündə qatışıq ritmləri birləşdirdi. Bunlara misal olaraq:
Kubadan danson və rumba
Cənubi Amerikadan caz, rok, svinq
Karibdən bomba, plena, kumbya
Şimali Amerika samba, tanqo
Onun bir çox formaları olsa da hamısı birlikdə salsa adlandırılır. Cəmittə içərisində məlumdur ki, salsa "sous" mənasını ifadə edir. İrəli sürülən fikirlərə görə Mayaminin balaca klublarından birində gecələr qrup fəaliyyət göstərirdi və onlar Kuba mahnılarını ifa edirdilər. Bu musiqini hamı o qədər sevdi ki, nıəhayət mahnı bitdikdən sonra belə tamaşaçılar "Salsa! Salsa!" deyə qışqırırdılar. Elə mahnı da bu səslər kimi isti və alovlu idi, hətta sousa da bəlkə bu səbəbdən bənzədilirdir.
Digər fikirlərə görə bu mahnının adı əsrin əvvələrndə meydana gələn "Echale Salista" ilə bağlıdır Bu fikirlər də razılaşmaq olar, 60 – cı illərin sonunda ABŞ – ın Medison Skver Qarden hissəsində təntənəli konsert hazırlandı və bu konsert Fania All Stars tərəfindən təşkil olunur. Burada Latın Amerikası müğənniləri yeni yaratdıqları ifaları göstərirdilər. Boogaloo ritmləri müasir Kuba mahnılarına bənzəyirdi, hətta daxilində merenge, bossan, kumba, ça – ça – ça, mambo və buqi – vuqi də hiss edilirdi. Amerikada bütün insanların yeni musiqi ritmləri altında etdiyi rəqsləri gördükdə Tito Puento qədim sözləri yadına saldı; "Esto es una gran salsa!", bu sözlərin tərcüməsi "Möhtəşəm sous!" deməkdir. İnsnalar düşünür ki, sousun tərkibindəki müxtəlif inqridentlər ona xüsusi dad verir və ritmlər də eyni bunun kimidir.
Bu sözlər ilk addan dah çox sevildi və tezliklə Amerikanın bütün regionlarına yayıldı. Müasir zamanımızda hazırkı salsa ritmləri də durmadan dəyişikliyə uğrayır. XX əsrin sonlarında iki bu növdə olan qol yarandı; "salsa dura" və "salsa nueva". Bu növün yaradılması daha çox "tango nueva" və "nueva flamenco" musiqilərini təqib etdi.
Mənbə
- Salsa rəqsinin tarixi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salsanin yaranmasi haqqinda coxsayli revayetler yayilmisdir Bir sozle bu variantlarin coxu bir biri ile uzlasir ve salsa Kuba yuxusu adlandirilir Onun daxilindeki ritmler XIX esrin sonunda Kubada meydana gelmisdir Salsanin daxilindeki afro Kuba musiqisi ozunemexsus tarixe malikdir cunki bu musiqi iki medeniyyetin birlesmesi neticesinde meydana gelmisdir Bura Avropa yeni ispan ereb qarisigi ile afrikanlarin qatilmasindan meydana gelmisdir Movzudan kenarlasmamaq ucun deye bilerem ki ispanlar afro kubalilardan calgi aletlerini menimsemisler musiqi ve poetik forma da afrikalilarin kolelerinden barbarlardan ve diger xalqlardan elde edilmisdir Muxtelif zerb aletleri mugenniler ve xorun da ozunemexsus olan usulu vardir Belelikle bir nece defe estribillo hissesini tekrarlamaq lazimdir Bu onlarda neiqaret menasini kesb edir Ecdadlari olan ehali hindler musiqiye hec bir tesir gostermediler butovlukde Kuba mahnilarina oyresdiler Yalniz hindkubalilara aid olan Areitos cox meshurdur xususi ecdadlarin musiqisi reqsi ve regional kollektivleri her biri ozluyunde muxtelifdir Lakin bu tipli hindlerin tesiri Simala oldugu kimi Simali Amerikanin mekezine de tesir edir Kubada ise hiss olunmur Evveller bu musiqiler daha derin surtdi Kubanin serq hissesinde yayilmisdi Xususen Santiyaqo ve Siyerra Mayestrada hemcinin Quantanama eyaletinde Changui kimi butun bayramlarda seslenirdi Bu musiqinin taninmasi 1892 ci ilden etibaren onu seslendiren Nene Manfuqasin Nene Manfugas sayesinde oldu Bu sexs oz qrupu ile birlikde bu musiqileri seslendirirmis Hemin qrup Montune adlandirilirdi ve Santiyaqodaki butun karnavallarda istirak edirdiler Nenenin ifa etdiyi musiqi aleti qedim yesiye benzeyirdi ve uc simden ibaret olaraq tres adlandirilirdi Hazirda bu alet musiqinin esas simvollarindan biridir Hemin muddet erzinde ters gitara ispanlarin mirasi bonqo marakas klavesin fortepianoya oxsar klavisli qedim musiqi aleti bu aleti adeten iki sexs birlikde ifa edirdi ve nehayet maribula ve botixa bu alet ise sonralar kantrabasla evez edilmisdir 1909 cu ilde Kubanin butun istiqametlerinde yayilmisdir ve 20 ci illerde bu musiqinin daxiline kvartet de elave edildi XX esrin ikinci yarisinda yeni seslenme usulu ritmle evez edildi neticede standart qrupa kerenay nefesle calinan musiqi aleti musiqi aleti de qatildi 30 cu illerde musiqinin daxiline Karib ritmleri de uygunlasdirildi daha sonra Simali ve Cenubi Amerikaka da getdikce yayilmaga basladi Cenubi Amerika ve Latin Amerikasinda mahni salsa kimi meshurlasmaga basladi Belelikle salsa ozunde qatisiq ritmleri birlesdirdi Bunlara misal olaraq Kubadan danson ve rumba Cenubi Amerikadan caz rok svinq Karibden bomba plena kumbya Simali Amerika samba tanqo Onun bir cox formalari olsa da hamisi birlikde salsa adlandirilir Cemitte icerisinde melumdur ki salsa sous menasini ifade edir Ireli surulen fikirlere gore Mayaminin balaca klublarindan birinde geceler qrup fealiyyet gosterirdi ve onlar Kuba mahnilarini ifa edirdiler Bu musiqini hami o qeder sevdi ki niehayet mahni bitdikden sonra bele tamasacilar Salsa Salsa deye qisqirirdilar Ele mahni da bu sesler kimi isti ve alovlu idi hetta sousa da belke bu sebebden benzedilirdir Diger fikirlere gore bu mahninin adi esrin evvelernde meydana gelen Echale Salista ile baglidir Bu fikirler de razilasmaq olar 60 ci illerin sonunda ABS in Medison Skver Qarden hissesinde tenteneli konsert hazirlandi ve bu konsert Fania All Stars terefinden teskil olunur Burada Latin Amerikasi mugennileri yeni yaratdiqlari ifalari gosterirdiler Boogaloo ritmleri muasir Kuba mahnilarina benzeyirdi hetta daxilinde merenge bossan kumba ca ca ca mambo ve buqi vuqi de hiss edilirdi Amerikada butun insanlarin yeni musiqi ritmleri altinda etdiyi reqsleri gordukde Tito Puento qedim sozleri yadina saldi Esto es una gran salsa bu sozlerin tercumesi Mohtesem sous demekdir Insnalar dusunur ki sousun terkibindeki muxtelif inqridentler ona xususi dad verir ve ritmler de eyni bunun kimidir Bu sozler ilk addan dah cox sevildi ve tezlikle Amerikanin butun regionlarina yayildi Muasir zamanimizda hazirki salsa ritmleri de durmadan deyisikliye ugrayir XX esrin sonlarinda iki bu novde olan qol yarandi salsa dura ve salsa nueva Bu novun yaradilmasi daha cox tango nueva ve nueva flamenco musiqilerini teqib etdi MenbeSalsa reqsinin tarixi