Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salahlı Kəngərli — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Boyəhmədli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Salahlı Kəngərli | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Region | Ağdam rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| | |
Tarixi
Ağdam rayonunun Salahlı Kəngərli kəndi rayon mərkəzi Ağdam şəhərindən 17km. şimalda, Xaçın çayının sol sahilində, Ağdam – Ağdərə yolundan 3km. şərqdə, Qarabağ düzündə yerləşir. Kəndin ümumi ərazisi 178 hektara yaxındır. Salahlı Kəngərli kəndi şimal-qərbdən Boyəhmədli kəndi, qərbdən isə Qızıl Kəngərli kəndi ilə qonşudur. Kəngərli ellərinin hamısı oğuz türklərinin peçeneq qolundan (kanqarlar) olsalar da, müxtəlif tirələrdəndilər və bu da çox vaxt onların məskunlaşdıqları ərazi adlarında (oykonimlərdə) özünü büruzə verir. Salahlı Kəngərli kəndinin camaatı kəngərli türk tayfasınln salahlı tirəsindəndi və kəndin adı da bunu ifadə edir – Salahlı Kəngərli. Kəngərlilər Azərbaycanın, əsasən, Naxçıvan bölgəsində yaşasalar da, digər bölgələrdə, məsələn, Qazaxda, Borçalıda, Qarabağda da məskunlaşıblar. O səbəbdən də Azərbaycanda çoxlu Kəngərli kəndi var; tək elə Ağdam rayonu ərazisində üç Kəngərli kəndi var: Salahlı Kəngərli, Qızıllı Kəngərli və Kəngərli (bu kəndə Pirhəsən Kəngərlisi də deyirlər). Nəzərə alınsa ki, Şirvanlı və Qaraqaşlı (bu kəndi Qaraağaclı da adlandırırlar) kəndləri də əvvəllər (1963-cü ilə qədərki dövrdə) Kəngərli adlanıb, onda demək olar ki, Ağdam rayonunda beş Kəngərli kəndi var.
1930-cu ilə qədərki dövrdə Salahlı Kəngərli kəndi Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir qəzasının tərkibində olub.
Kənd 1993-cü il iyun ayının 26-da Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunub. Salahlı Kəngərli kəndi II Qarabağ Müharibəsi nəticəsində 20 noyabr 2020-ci il tarixdə Müzəffər Azərbaycan Ordusu tərəfindən azad edilib.
24 dekabr 2023-cü ildə prezidenti İlham Əliyev kəndin təməlini qoyub. Kənddə 1376 nəfərin məskunlaşması nəzərdə tutulub. Layihə üzrə kənddə ümumilikdə 418 fərdi ev tikiləcək.
Toponimikası
Salahlı orta əsrlərdə Qazax-Borçalı bölgəsində yaşamış bir elin adıdır. Nadir şah bu bölgəni Gəncə bəylərbəyindən hakimi — əslən Qacar tayfasından olan Ziyadoğullardan alıb Gürcüstana verdiyinə oradan 1759-cu ildə Qarabağa köçüb gəlmiş ellərdən (Cinli, Qarabağlı Kəngərli, Səfikürd, Boyəhmədli, Qızılhacılı və b.) biri də Salahlı idi. Salahlı tayfasının adı isə mənşəcə qədim türk mənşəli hunların Sal elinin adı ilə bağlıdır. (Azərbaycanda və Ermənistanda Salyan və Sallı, Gürcüstanda Sameti toponimlərini xatırlayın) Salahlı- Kəngərli "Salahlı kəndi yaxınlığında Kəngərli kəndi) mənasındadır. Molla Pənah Vaqif də bu eldən idi.
Mədəniyyət
Erməni işğalına qədərki dövrdə Salahlı Kəngərli kəndi abad və gözəl bir kənd idi; orada səkkizillik məktəb, kitabxana, klub, tibb məntəqəsi, müxtəlif ticarət-iaşə obyektləri var idi. Kəndin şimal-qərbində, üç qonşu kəndin (Boyəhmədli, Salahlı Kəngərli və Qızıllı Kəngərli) arasında qalan ərazidə Boyəmədli kurqanları (80-ə yaxın kurqan – ilk tunc dövrü) var.
Əhali
1993-cü ildə (işğala qədərki dövrdə) Salahlı Kəngərli kəndində 542 nəfər əhali yaşayırdı. Əhalinin əsas məşquliyyəti maldarlıq, taxılçılıq, bağçılıq və üzümçülük olub. Kənd ermənistan ordusu tərəfindən işğal edildikdən sonra orada bir nəfər də azərbaycanlı qalmayıb. Erməni vandalları kənddəki bütün yaşayış evlərini və digər binaların hamısını yandırıb, uçurub-dağıdaraq yerlə yeksan ediblər, hətta meyvə ağaclarını da kəsiblər, ya da kökündən çıxardıb aparıblar.
Tanınmışları
- Qasımov İxtiyar Qasım oğlu – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı (ölmündən sonra).
Ədəbiyyat
- M.S.Ordubadi, "Qanlı illər", Bakı – 1911;
- M.N.Qarabaği, "1905 – 1906-cı illərdə erməni-müsəlman davası", Bakı – 1993;
- R.Abbaslı, "Umudlu qətliyamı. Papravənd müharibəsi";
- B.Abbasoölu, "Ağdam ağrıları", Bakı – 1993.
- A.Məmmədov, "Kəngərlər". Bakı – 1996.
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- "İlham Əliyev Ağdam rayonunun Salahlı Kəngərli kəndinin təməlini qoyub » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). 2023-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-24.
- B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri. Bakı, 2005
 | Ağdam rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kengerli Salahli Kengerli Azerbaycan Respublikasinin Agdam rayonunun Boyehmedli kend inzibati erazi dairesinde kend Salahli Kengerli40 08 02 sm e 46 54 54 s u Olke AzerbaycanRegion Agdam rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 178 haSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Salahli Kengerli Salahli KengerliTarixiAgdam rayonunun Salahli Kengerli kendi rayon merkezi Agdam seherinden 17km simalda Xacin cayinin sol sahilinde Agdam Agdere yolundan 3km serqde Qarabag duzunde yerlesir Kendin umumi erazisi 178 hektara yaxindir Salahli Kengerli kendi simal qerbden Boyehmedli kendi qerbden ise Qizil Kengerli kendi ile qonsudur Kengerli ellerinin hamisi oguz turklerinin peceneq qolundan kanqarlar olsalar da muxtelif tirelerdendiler ve bu da cox vaxt onlarin meskunlasdiqlari erazi adlarinda oykonimlerde ozunu buruze verir Salahli Kengerli kendinin camaati kengerli turk tayfasinln salahli tiresindendi ve kendin adi da bunu ifade edir Salahli Kengerli Kengerliler Azerbaycanin esasen Naxcivan bolgesinde yasasalar da diger bolgelerde meselen Qazaxda Borcalida Qarabagda da meskunlasiblar O sebebden de Azerbaycanda coxlu Kengerli kendi var tek ele Agdam rayonu erazisinde uc Kengerli kendi var Salahli Kengerli Qizilli Kengerli ve Kengerli bu kende Pirhesen Kengerlisi de deyirler Nezere alinsa ki Sirvanli ve Qaraqasli bu kendi Qaraagacli da adlandirirlar kendleri de evveller 1963 cu ile qederki dovrde Kengerli adlanib onda demek olar ki Agdam rayonunda bes Kengerli kendi var 1930 cu ile qederki dovrde Salahli Kengerli kendi Yelizavetpol quberniyasinin Cavansir qezasinin terkibinde olub Kend 1993 cu il iyun ayinin 26 da Ermenistan ordusu terefinden isgal olunub Salahli Kengerli kendi II Qarabag Muharibesi neticesinde 20 noyabr 2020 ci il tarixde Muzeffer Azerbaycan Ordusu terefinden azad edilib 24 dekabr 2023 cu ilde prezidenti Ilham Eliyev kendin temelini qoyub Kendde 1376 neferin meskunlasmasi nezerde tutulub Layihe uzre kendde umumilikde 418 ferdi ev tikilecek ToponimikasiSalahli orta esrlerde Qazax Borcali bolgesinde yasamis bir elin adidir Nadir sah bu bolgeni Gence beylerbeyinden hakimi eslen Qacar tayfasindan olan Ziyadogullardan alib Gurcustana verdiyine oradan 1759 cu ilde Qarabaga kocub gelmis ellerden Cinli Qarabagli Kengerli Sefikurd Boyehmedli Qizilhacili ve b biri de Salahli idi Salahli tayfasinin adi ise mensece qedim turk menseli hunlarin Sal elinin adi ile baglidir Azerbaycanda ve Ermenistanda Salyan ve Salli Gurcustanda Sameti toponimlerini xatirlayin Salahli Kengerli Salahli kendi yaxinliginda Kengerli kendi menasindadir Molla Penah Vaqif de bu elden idi MedeniyyetErmeni isgalina qederki dovrde Salahli Kengerli kendi abad ve gozel bir kend idi orada sekkizillik mekteb kitabxana klub tibb menteqesi muxtelif ticaret iase obyektleri var idi Kendin simal qerbinde uc qonsu kendin Boyehmedli Salahli Kengerli ve Qizilli Kengerli arasinda qalan erazide Boyemedli kurqanlari 80 e yaxin kurqan ilk tunc dovru var Ehali1993 cu ilde isgala qederki dovrde Salahli Kengerli kendinde 542 nefer ehali yasayirdi Ehalinin esas mesquliyyeti maldarliq taxilciliq bagciliq ve uzumculuk olub Kend ermenistan ordusu terefinden isgal edildikden sonra orada bir nefer de azerbaycanli qalmayib Ermeni vandallari kenddeki butun yasayis evlerini ve diger binalarin hamisini yandirib ucurub dagidaraq yerle yeksan edibler hetta meyve agaclarini da kesibler ya da kokunden cixardib apariblar Taninmislari Qasimov Ixtiyar Qasim oglu Azerbaycanin Milli Qehremani olmunden sonra EdebiyyatM S Ordubadi Qanli iller Baki 1911 M N Qarabagi 1905 1906 ci illerde ermeni muselman davasi Baki 1993 R Abbasli Umudlu qetliyami Papravend muharibesi B Abbasoolu Agdam agrilari Baki 1993 A Memmedov Kengerler Baki 1996 IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Ilham Eliyev Agdam rayonunun Salahli Kengerli kendinin temelini qoyub Azerbaycan Prezidentinin Resmi internet sehifesi president az az 2023 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 B Budaqov Q Qeybullayev Yuxari Qarabagin Toponimleri Baki 2005 Agdam rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin