Sabir Əli oğlu Quliyev (21 mart 1940, Otaqlı, Kəlbəcər rayonu – 7 aprel 2019, Bakı) — Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin "Nəzəri mexanika" kafedrasının professoru, texnika elmləri doktoru. Sabir Quliyevin adı dünyanın 100 alimindən biri kimi ABŞ-da yerləşən "MarquisWhoseWho" nəşriyyatı tərəfindən çap edilən "Elmdə kim kimdir" ensiklopediyasının 8-ci bölməsinə salınmışdır.
Sabir Quliyev | |
---|---|
Sabir Əli oğlu Quliyev | |
Doğum tarixi | 21 mart 1940 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 7 aprel 2019 (79 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Elm sahəsi | nəzəri mexanika |
Elmi dərəcəsi | texnika elmlər doktoru |
Elmi adı | |
İş yerləri | |
Təhsili | |
Mükafatları | |
Quliyev Sabir |
Həyatı
Quliyev Sabir Əli oğlu 1940-cı ildə Kəlbəcər rayonunun Otaqlı kəndində anadan olmuşdur. O, 1957-ci ildə Kəlbəcər rayonunun orta məktəbini medalla bitirmiş, Azərbaycan Politexnik İnstitutunun mühəndis mexanik-maşınqayırma texnologiyası ixtisasına daxil olmuşdur. Universiteti bitirdikdən sonra 1966-cı ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun aspiranturasına "Elastiklik və plastiklik nəzəriyyəsi" ixtisası üzrə qəbul olmuş, 1971-ci ildə isə Moskva şəhərində namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək, texnika elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır. 1975-ci ildən başlayaraq Sabir Quliyev öz elmi axtarışlarını, SSRİ Elmlər Akademiyasının "Mexanikanın Problemləri" İnstitutunda dünya şöhrətli alim, prof. D.İ.Şermanın rəhbərliyi altında davam etdirmişdir. 1988-ci ildə o, Moskvada "Mürəkkəb həndəsəyə malik ikirabitəli cisimlərin gərginlik vəziyyətinin müəyyən edilməsi" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib, texnika elmləri doktoru alimlik dərəcəsini almışdır.
Fəaliyyəti
Sabir Quliyev 1963-cü ildən 2019-cu ilə kimi ali məktəbdə müəllim vəzifəsində çalışmışdır. O, 1963- 1975-ci illərdə Azərbaycan Politexnik İnstitutunun, 1975-ci ildən isə Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin müəllimi olmuşdur.
Əsərləri
Sabir Quliyev deformasiyaya uğrayan bərk cisimlər mexanikası sahəsində 40 ilə yaxın elmi axtarışlar nəticəsində 100-dən çox elmi məqalə və 13 kitab çap etdirmişdir.
Elmi işlərin əksəriyyəti Rusiyanın Elmlər Akademiyasının akademik nəşrlərində ("Mexanika Tverdoqo Tela" - MTT, "Prikladnaə Matematika i Mexanika" - PMM jurnallarında), Ukrayna EA nəşrlərində ("Prikladnaə Mexanika" - PM), Azərbaycan Respublikasının EA nəşrlərində (Elmlər Akademiyasının Məruzələri, Elmlər Akademiyasının Xəbərləri), həmçinin ABŞ, İngiltərə, Kanada, Almaniya, Yaponiya və i.a. ölkələrin ən mötəbər elmi jurnallarında dərc olunub.
Ölkə daxilində nəşr olunan əsas nəşrlər
- 1994-cü ildə onun ali texniki məktəb tələbələri üçün "Nəzəri mexanikanın qısa kursu" adlı dərsliyi dərc olunub (dos. E.B.Ayvazovla birgə).
- 1995-ci ildə prof. S.Quliyevin yeni bar monoqrafiyası, "Konform inikas" kitabı çap olunub (rus dilində).
- 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasında Azərbaycan dilində Elastiklik nəzəriyyəsi sahəsində ilk ədəbiyyat olan "Elastiklik nəzəriyyəsi" adlı monoqrafiyası nəşr olunub. (elastiklik nəzəriyyəsinin prizmatik tirlərin burulma və əyilmə məsələləri)
- 2001-ci ildə yeni bir kitabı "Elastiklik nəzəriyyəsinin bəzi məsələləri" adlı monoqrafiyası Azərbaycan dilində çapdan çıxıb. (müstəvi məsələləri və lövhələrin əyilməsi məsələləri).
- 2002-ci ildə "Anizotrop lövhələrin gərginlik vəziyyəti" adlı kitabı nəşr olunub (Azərbaycan dilində).
- 2003-ci ildə professor Sabir Quliyevin ali texniki məktəb tələbələri üçün, yenidən işlənmiş və əlavələr edilmiş "Nəzəri mexanika" (qısa kurs) dərsliyi işıq üzü görüb (dos. E.B.Ayvazovla birgə).
- 2004-cü ildə yeni bir monoqrafiyası "Mürəkkəb oblastların konform inikas funksiyaları" dərc olunub (rus və ingilis dillərində).
- 2005-ci ildə "Fəza və müstəvi fermalarının hesabatı" (dos. A.F.Məmmədovla birgə), 2010-cu ildə "Elastiklik nəzəriyyəsinin fiziki qeyri-xətti məsələləri" kitabı çap olunub (Azərbaycan və ingilis dillərində).
Bunlarla yanaşı, professor Sabir Quliyevin Nəzəri mexanikanın bütün bölmələri üzrə (statika, kinematika və dinamika) 5 dərs vəsaiti-kitabları çap olunub.
- Rusiya Elmlər Akademiyası tərəfindən nəşr olunan rus və ingilis dillərində yayımlanan məqalə və kitabları
- Двумерные задачи теории упругости, Москва Стройиздат, 1991
- Изгиб круглого кольцевого бруса с прямолинейными разрезами. Известия АН РФ, МТТ, N6, с. 143-150, 1995
- Напряженное состояние в многоугольной пластинке с дугообразными трещинами, Известия АНРФ, МТТ, N3, с. 151-169, 2004
- Koнцентрация напряженной в равномерно-вращающейся круглой пластинке, ослабленной прямолинейными разрезами, Известия АН РФ, МТТ, N1, с. 114-122, 2007;
- Напряженное состояние пластинки от кусочно-однородной нагрузки, Известия АН РФ, МТТ, N1, с. 142-155, 2007
- Колебание многоугольной пластинки ослабленной круглой полостью с двумя прямолинейными разрезами, Известия АН РФ, МТТ, N6, с. 96-115, 2013
Ölkə xaricində ingilis dilində dərc olunan məqalələr
Dunyanın ən nüfuzlu elmi, texniki, tibbi məlumat və analitik şəbəkəsi Elsevier Publishing Company tərəfindən nəşr olunan əsərləri aşağıdakılardır:
- Stressed State of polygonal plate with central circular hollow and two linear cracks, Engineering Fracture Mechnics, v. 27, N 6, p. 601-613, BoyukBritaniya, 1987;
- Torsion of hollow prismatic bars with linear cracks, Engineering Fracture Mechanics, v. 32, N 6, p. 795-806, BoyukBritaniya 1989;
- The bending of an anisotropy plate with a central circular cavity and two rectilinear, Journal of Applied Mathematics and Mechanics, v. 57, N 2, p. 399-406, BoyukBritaniya 1993;
- Stress state of compound polygonal plate, Mechanics Research Communications, N 30, P. 519-530. Nyu-York, ABS, 2003.
- Stress state of a hollow round cylinder with side holes under different pressure and temperature impact, Mechanics Research Communications, N 35, p. 172-180, Nyu-York, ABS, 2008;
- Uniform rotation of a polygonal plate weakened by two linear crack holes, Mechanics Research Communications, N 37, p. 184-190. Nyu-York, ABS, 2010.
Alimin 2017-ci ildə "Springer" beynəlxalq nəşriyyatı tərəfindən Koreyada nəşr olunan "Journal of Mechanical Science and Technology" jurnalında "A variant of the polygonal plate oscillation problem solution" adlı məqaləsi dərc olunub.
2018-ci ildə Sabir Quliyevin Almaniyada da monoqrafiyası ingilis dilində nəşr olunub. "Lambert" akademik nəşriyyatında çap olunan kitab "Mürəkkəb həndəsəyə malik konturların konform inikas funksiyaları" adlanır. Kitabda kompleks ədədlər, kompleks dəyişən funksiyalar və konform inikas funksiyalar haqqında əsas məlumatlar şərh olunur. Dünya elm aləmində ilk dəfə professor Sabir Quliyev tərəfindən tapılan bir çox konform inikas funksiyaları bu kitaba daxil edilib. Kitabın son bölməsində konform inikas funksiyaları üzərində aparılan bir çox riyazi əməllər verilib.
Dünya elminə gətirdiyi yeniliklər
- Elm aləmində ilk dəfə olaraq müxtəlif düzxətli çatlara malik oblastların 20-yə yaxın inikas funksiyaları və onların əksi(tərsi) olan funksiyalar tapılmışdır.
- Elastiklik nəzəriyyəsinin çoxlu sayda müstəvi məsələlərinin həlli nəticəsində silindrik boşluğa malik prizmatik cisimlərin (boruların) daxili və xarici təzyiq təsirindən yaranan gərginlik vəziyyəti dəqiqləşdirilib sadə şəkil alıb.
- Köməkçi xalis-xəyali funksiyanın daxil olunması nəticəsində baxılan elastiklik məsələsi yalnız bir funksiyanın tapılmasına gətirilir.
- Ciddi riyazi əməliyyatlar əsasında dairəvi boşluğa və yan səthində açılan dairəvi deşiklərə malik dairəvi silindrin müxtəlif daxili, xarici yüklərin və temperaturun təsirindən möhkəmliyi müəyyən olunub.
- Çoxbucaqlı çoxrabitəli müxtəlif deşiklərə və çatlara malik lövhələrin məxsusu rəqs tezliyinin tapılmasının yeni variantı təklif olunur.
Bu elmi yeniliklər riyazi elastiklik nəzəriyyəsi üzrə dünya elminə töhfələr verən Azərbaycanda və dünyanın ən məşhur elmi jurnallarında (SCİ indeksli jurnallarda) ABŞ, İngiltərə, Rusiya, Fransa, Yaponiya, Koreya, Ukrayna və s. çap olunmuşdur.
Mükafatları
Sabir Quliyev Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Azərbaycan elminin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının “ medalı ilə təltif olunmuşdur.
Ailəsi
4 övladı var. Sabir Quliyev tanınmış aparıcı, İctimai Televiziyanın əməkdaşı Nigar Sabirqızının atasıdır.
İstinadlar
- "azertag.az" (azərb. ). 11 aprel 2019 tarixində .
- "azertag.az" (azərb. ). 12 aprel 2019 tarixində .
- ""Mürəkkəb həndəsəyə malik konturların konform inikas funksiyaları" kitabı". 2020-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-08.
- "Memarlıq və İnşaat Universitetinin əməkdaşları təltif edildi". 2020-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-08.
- "anl.az" (azərb. ). 11 aprel 2019 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sabir Eli oglu Quliyev 21 mart 1940 Otaqli Kelbecer rayonu 7 aprel 2019 Baki Azerbaycan Memarliq ve Insaat Universitetinin Nezeri mexanika kafedrasinin professoru texnika elmleri doktoru Sabir Quliyevin adi dunyanin 100 aliminden biri kimi ABS da yerlesen MarquisWhoseWho nesriyyati terefinden cap edilen Elmde kim kimdir ensiklopediyasinin 8 ci bolmesine salinmisdir Sabir QuliyevSabir Eli oglu QuliyevDogum tarixi 21 mart 1940 1940 03 21 Dogum yeri Otaqli Kelbecer rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 7 aprel 2019 2019 04 07 79 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi nezeri mexanikaElmi derecesi texnika elmler doktoruElmi adi professorIs yerleri Azerbaycan Memarliq ve Insaat UniversitetiTehsili Azerbaycan Texniki UniversitetiMukafatlariQuliyev SabirHeyatiQuliyev Sabir Eli oglu 1940 ci ilde Kelbecer rayonunun Otaqli kendinde anadan olmusdur O 1957 ci ilde Kelbecer rayonunun orta mektebini medalla bitirmis Azerbaycan Politexnik Institutunun muhendis mexanik masinqayirma texnologiyasi ixtisasina daxil olmusdur Universiteti bitirdikden sonra 1966 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Riyaziyyat ve Mexanika Institutunun aspiranturasina Elastiklik ve plastiklik nezeriyyesi ixtisasi uzre qebul olmus 1971 ci ilde ise Moskva seherinde namizedlik dissertasiyasini mudafie ederek texnika elmleri namizedi alimlik derecesini almisdir 1975 ci ilden baslayaraq Sabir Quliyev oz elmi axtarislarini SSRI Elmler Akademiyasinin Mexanikanin Problemleri Institutunda dunya sohretli alim prof D I Sermanin rehberliyi altinda davam etdirmisdir 1988 ci ilde o Moskvada Murekkeb hendeseye malik ikirabiteli cisimlerin gerginlik veziyyetinin mueyyen edilmesi adli doktorluq dissertasiyasini mudafie edib texnika elmleri doktoru alimlik derecesini almisdir FealiyyetiSabir Quliyev 1963 cu ilden 2019 cu ile kimi ali mektebde muellim vezifesinde calismisdir O 1963 1975 ci illerde Azerbaycan Politexnik Institutunun 1975 ci ilden ise Azerbaycan Memarliq ve Insaat Universitetinin muellimi olmusdur EserleriSabir Quliyev deformasiyaya ugrayan berk cisimler mexanikasi sahesinde 40 ile yaxin elmi axtarislar neticesinde 100 den cox elmi meqale ve 13 kitab cap etdirmisdir Elmi islerin ekseriyyeti Rusiyanin Elmler Akademiyasinin akademik nesrlerinde Mexanika Tverdoqo Tela MTT Prikladnae Matematika i Mexanika PMM jurnallarinda Ukrayna EA nesrlerinde Prikladnae Mexanika PM Azerbaycan Respublikasinin EA nesrlerinde Elmler Akademiyasinin Meruzeleri Elmler Akademiyasinin Xeberleri hemcinin ABS Ingiltere Kanada Almaniya Yaponiya ve i a olkelerin en moteber elmi jurnallarinda derc olunub Olke daxilinde nesr olunan esas nesrler 1994 cu ilde onun ali texniki mekteb telebeleri ucun Nezeri mexanikanin qisa kursu adli dersliyi derc olunub dos E B Ayvazovla birge 1995 ci ilde prof S Quliyevin yeni bar monoqrafiyasi Konform inikas kitabi cap olunub rus dilinde 1998 ci ilde Azerbaycan Respublikasinda Azerbaycan dilinde Elastiklik nezeriyyesi sahesinde ilk edebiyyat olan Elastiklik nezeriyyesi adli monoqrafiyasi nesr olunub elastiklik nezeriyyesinin prizmatik tirlerin burulma ve eyilme meseleleri 2001 ci ilde yeni bir kitabi Elastiklik nezeriyyesinin bezi meseleleri adli monoqrafiyasi Azerbaycan dilinde capdan cixib mustevi meseleleri ve lovhelerin eyilmesi meseleleri 2002 ci ilde Anizotrop lovhelerin gerginlik veziyyeti adli kitabi nesr olunub Azerbaycan dilinde 2003 ci ilde professor Sabir Quliyevin ali texniki mekteb telebeleri ucun yeniden islenmis ve elaveler edilmis Nezeri mexanika qisa kurs dersliyi isiq uzu gorub dos E B Ayvazovla birge 2004 cu ilde yeni bir monoqrafiyasi Murekkeb oblastlarin konform inikas funksiyalari derc olunub rus ve ingilis dillerinde 2005 ci ilde Feza ve mustevi fermalarinin hesabati dos A F Memmedovla birge 2010 cu ilde Elastiklik nezeriyyesinin fiziki qeyri xetti meseleleri kitabi cap olunub Azerbaycan ve ingilis dillerinde Bunlarla yanasi professor Sabir Quliyevin Nezeri mexanikanin butun bolmeleri uzre statika kinematika ve dinamika 5 ders vesaiti kitablari cap olunub Rusiya Elmler Akademiyasi terefinden nesr olunan rus ve ingilis dillerinde yayimlanan meqale ve kitablariDvumernye zadachi teorii uprugosti Moskva Strojizdat 1991 Izgib kruglogo kolcevogo brusa s pryamolinejnymi razrezami Izvestiya AN RF MTT N6 s 143 150 1995 Napryazhennoe sostoyanie v mnogougolnoj plastinke s dugoobraznymi treshinami Izvestiya ANRF MTT N3 s 151 169 2004 Koncentraciya napryazhennoj v ravnomerno vrashayushejsya krugloj plastinke oslablennoj pryamolinejnymi razrezami Izvestiya AN RF MTT N1 s 114 122 2007 Napryazhennoe sostoyanie plastinki ot kusochno odnorodnoj nagruzki Izvestiya AN RF MTT N1 s 142 155 2007 Kolebanie mnogougolnoj plastinki oslablennoj krugloj polostyu s dvumya pryamolinejnymi razrezami Izvestiya AN RF MTT N6 s 96 115 2013Olke xaricinde ingilis dilinde derc olunan meqaleler Dunyanin en nufuzlu elmi texniki tibbi melumat ve analitik sebekesi Elsevier Publishing Company terefinden nesr olunan eserleri asagidakilardir Stressed State of polygonal plate with central circular hollow and two linear cracks Engineering Fracture Mechnics v 27 N 6 p 601 613 BoyukBritaniya 1987 Torsion of hollow prismatic bars with linear cracks Engineering Fracture Mechanics v 32 N 6 p 795 806 BoyukBritaniya 1989 The bending of an anisotropy plate with a central circular cavity and two rectilinear Journal of Applied Mathematics and Mechanics v 57 N 2 p 399 406 BoyukBritaniya 1993 Stress state of compound polygonal plate Mechanics Research Communications N 30 P 519 530 Nyu York ABS 2003 Stress state of a hollow round cylinder with side holes under different pressure and temperature impact Mechanics Research Communications N 35 p 172 180 Nyu York ABS 2008 Uniform rotation of a polygonal plate weakened by two linear crack holes Mechanics Research Communications N 37 p 184 190 Nyu York ABS 2010 Alimin 2017 ci ilde Springer beynelxalq nesriyyati terefinden Koreyada nesr olunan Journal of Mechanical Science and Technology jurnalinda A variant of the polygonal plate oscillation problem solution adli meqalesi derc olunub 2018 ci ilde Sabir Quliyevin Almaniyada da monoqrafiyasi ingilis dilinde nesr olunub Lambert akademik nesriyyatinda cap olunan kitab Murekkeb hendeseye malik konturlarin konform inikas funksiyalari adlanir Kitabda kompleks ededler kompleks deyisen funksiyalar ve konform inikas funksiyalar haqqinda esas melumatlar serh olunur Dunya elm aleminde ilk defe professor Sabir Quliyev terefinden tapilan bir cox konform inikas funksiyalari bu kitaba daxil edilib Kitabin son bolmesinde konform inikas funksiyalari uzerinde aparilan bir cox riyazi emeller verilib Dunya elmine getirdiyi yeniliklerElm aleminde ilk defe olaraq muxtelif duzxetli catlara malik oblastlarin 20 ye yaxin inikas funksiyalari ve onlarin eksi tersi olan funksiyalar tapilmisdir Elastiklik nezeriyyesinin coxlu sayda mustevi meselelerinin helli neticesinde silindrik bosluga malik prizmatik cisimlerin borularin daxili ve xarici tezyiq tesirinden yaranan gerginlik veziyyeti deqiqlesdirilib sade sekil alib Komekci xalis xeyali funksiyanin daxil olunmasi neticesinde baxilan elastiklik meselesi yalniz bir funksiyanin tapilmasina getirilir Ciddi riyazi emeliyyatlar esasinda dairevi bosluga ve yan sethinde acilan dairevi desiklere malik dairevi silindrin muxtelif daxili xarici yuklerin ve temperaturun tesirinden mohkemliyi mueyyen olunub Coxbucaqli coxrabiteli muxtelif desiklere ve catlara malik lovhelerin mexsusu reqs tezliyinin tapilmasinin yeni varianti teklif olunur Bu elmi yenilikler riyazi elastiklik nezeriyyesi uzre dunya elmine tohfeler veren Azerbaycanda ve dunyanin en meshur elmi jurnallarinda SCI indeksli jurnallarda ABS Ingiltere Rusiya Fransa Yaponiya Koreya Ukrayna ve s cap olunmusdur MukafatlariSabir Quliyev Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin serencami ile Azerbaycan elminin inkisafindaki xidmetlerine gore Azerbaycan Respublikasinin Tereqqi medali ile teltif olunmusdur Ailesi4 ovladi var Sabir Quliyev taninmis aparici Ictimai Televiziyanin emekdasi Nigar Sabirqizinin atasidir Istinadlar azertag az azerb 11 aprel 2019 tarixinde azertag az azerb 12 aprel 2019 tarixinde Murekkeb hendeseye malik konturlarin konform inikas funksiyalari kitabi 2020 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 08 Memarliq ve Insaat Universitetinin emekdaslari teltif edildi 2020 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 08 anl az azerb 11 aprel 2019 tarixinde