Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Səlim Turan (türk. Selim Turan; d. 9 iyun 1915, İstanbul, Osmanlı imperiyası - 13 oktyabr 1994, Paris, Fransa) — Osmanlı imperiyasında anadan olmuş azərbaycanlı heykəltaraş, rəssam, Türkiyədə nonfiqurativ rəsmin banisi, abstraksionizmin dünyada tanınan nümayəndəsi. O, Əli bəy Hüseynzadənin oğlu və Feyzavər Turanın qardaşı.
| Səlim Turan | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | Paris, Fransa |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Vətəndaşlığı |  Türkiyə |
| Atası | Əli bəy Hüseynzadə |
| Fəaliyyəti | heykəltaraş |
| Təhsili | Memar Sinan adına Gözəl Sənətlər İnistitutu |
| Janrlar | Abstraksionizm Nonfiqurativ rəsm |
Həyatı
1915-ci ilin 9 iyununda İstanbulda Əli bəy Hüseynzadə ilə Ədhiyyə xanımın ailəsində anadan olmuşdur. Atası Əli bəy Azərbaycanın ədəbi-ictimai fikrinin parlaq nümayəndəsi, görkəmli türkoloq, tanınmış mütəfəkkir və yazıçı-publisist, anası isə Osmanlı süvari zabiti olan Şəmsəddin bəyin qızı olmuşdur.
Atası XX əsrin əvvəllərində Osmanlı imperiyasına köçüb, əsasən orada fəaliyyət göstərdiyinə görə Səlim Turanın fəaliyyəti Türkiyə və Fransa ilə bağlıdır.
13 oktyabr 1994-cü ildə Parisdə vəfat etmişdir. Cənazəsi Türkiyəyə aparılmış və Atatürk Kültür Mərkəzində təşkil edilən mərasimdən sonra dəfn edilmişdir.
Təhsili
İlk təhsilini Əli Avni Çələbi və Malik Akselin şagirdi olaraq bitirdikdən sonra Qalatasaray Liseyində Cihad Burak və Avni Arbaşla tanış olmuşdur. Rəsm ilə ciddi mənada tanış olması Malik Ağseldən aldığı rəsm dərsləri ilə oldu. Atasının da rəsmə marağı olması ilə birlikdə, hal-hazırda Memar Sinan Gözəl Sənətlər Universiteti olan İstanbul Gözəl Sənətlər Akademiyasının rəsm bölməsinə daxil oldu. Rəsm dərslərini Nəzmi Ziya Güran, Feyhaman Duran, Leopold Levi və Zəki Qocamemidən alan Səlim İsmayıl Haqqı Altunbəzər, Nəcməddin Oxyay və Kamil Ağdikdən türk bəzəmə sənətləri və xətt dərsləri almışdır.
Yaradıcılığı
1938-ci ildə akademiyadan məzun olduqdan sonra 1939-cu ildə rəsm müəllimi olaraq Üsküdardakı məktəblərdə və Moda Qız Sənət Məktəbində çalışmışdır. Bir tərəfdən də akademiyadakı emalatxanalarda və Topqapı sarayında miniatürlə bağlı araşdırmalar həyata keçirmişdir. 1940-cı ildə açılan ali rəsm fakültəsində Nuri İyem, Turqut Atalay, Fərrux Başağa, Aqop Arad, Avni Arbaş, Mümtaz Yenər, Fəthi Qaraqaş və Həşmət Akal ilə birlikdə davam etdi. Bir il sonra aralarına Abidin Dinonun da qatılması ilə "sosioloji gerçəkçi" anlayış əsas götürülərək yenilər qrupunun quruculuları arasında yer aldı. 1941-ci ildə Xalq Evləri vasitəsiylə təşkil edilən vətən gəintilərinə qatılaraq, bu gəzintilərin 10-cu il sərgisində birinci oldu.
1947-ci ildə Fransanın təqaüdü ilə Parisə getmişdir. Burada rəsmi və özəl emalatxanalarda rəsm fəaliyyətini davam etdirən Səlim Turan 1953-1983-cü illər arasında Ranson və Qoetz akademiyalarında da dərs demiş və bu dövrdə mərmər heykəllər də yaratmışdır. İlk mobil heykəllərini 1976-cı ildə reallaşdırmışdır. Parisə getmədən öncə peyzaj ilə sosioloji mövzulu işlər görən Səlim sonralar Soyuta yönəldi. Qarışıq texnika ilə gerçəkləşdirdiyi mobil heykəllərdən biri böyüdülərək 1993-cü ildə Ankaradakı Qurtuluş parkına yerləşdirilmişdir. Fransanın bir çox şəhərində freska, keramika, mozaika və heykəlləri olan sənətkar Edremite bağlı Türkmən Taxtaquşlar kəndində Etnoqrafiya Qalereyasının qurulmasına da yardım etmişdir.
Fikrət Mualla, Haqqı Anlı, Abidin Dino, Rəmzi Raşa, Avni Arbaş, Nejat Devrim, Mübin Orhon və Albert Bitran ilə birlikdə Paris türk məktəbinin pentür sənətkarlarındandır.Səlim Turan 1979-cu ildə Türkiyə prezidenti Səlim Turanın dəvəti ilə İstanbula gəlmiş və ömrünün son hissəsini folklor mövzuları ilə maraqlanaraq, bu barədə əsərlər yaratmaqla keçirmişdir. Xüsusilə, atasının vaxtilə şərq və qərb mədəniyyətləri arasında qurmağa çalışdığı bağlantı, digər tərəfdən modern sənəti Leopold Levinin tələbəsi olaraq qavramasını təmin etdi.
Səlim Turan 1979-cu ildə Türkiyə prezidenti Fəxri Qorutürk'ün dəvəti ilə İstanbula gəlmiş və ömrünün son hissəsini folklor mövzuları ilə maraqlanaraq, bu barədə əsərlər yaratmaqla keçirmişdir. Xüsusilə, atasının vaxtilə şərq və qərb mədəniyyətləri arasında qurmağa çalışdığı bağlantı, digər tərəfdən modern sənəti Leopold Levinin tələbəsi olaraq qavramasını təmin etdi.
1991-ci ildə Sarbonna Universitetində professor olaraq doktorantura juri heyətində yer almışdır.
Sərgiləri
Fərdi sərgiləri
- Qaleri Breteau (Paris, 1950)
- Suzanne Michele (Paris, 1953)
- Qaleri Arnand (Paris, 1964)
- Qaleri Obelisk (London 1955)
- Qaleri Europe (Brüssel, 1956)
- Qaleri Craven (Paris, 1958)
- Qaleri Obelisk (London, 1958)
- Qaleri Weite (Nyu York, 1958)
- Galeris İris Clert (Paris, 1958)
- Galeri Antilope
- Ruth Wheit Galeri (ABŞ, 1959)
- Qaleri Lucien Durand (Paris, 1960)
- Qaleri L’Ancienne Comedie, (Fransa, 1961)
- Qaleri Mercelle Dupuis (Paris, 1961)
- Drian Galeri (London, İngiltərə, 1961)
- Qaleri R.Creuze (Paris, Fransa, 1962)
- Qaleri Kerehache (Fransa, 1963)
- Qaleri Maywald
- Qaleri Claude Bernard, (Paris, Fransa, 1966)
- Türk-Alman Kültür Mərkəzi (İstanbul, 1969)
- Qaleri I (İstanbul, 1970)
- Qaleri Lagarde (Paris, Fransa, 1975)
- Qaleri Cristine Leurent (Lille, Fransa, 1975)
- Retrospektif - Vivion Kültür Mərkəzi, (Vivion, Fransa, 1975)
- Qaleri Artisan (Ankara, 1979)
- Transept Lokali (Paris, Fransa, 1982)
- Transept Lokali (Paris, Fransa, 1983)
- Gla Eritsan, (Ankara, 1984)
- En Galeri (İstanbul, 1984)
- Qaleri Baraz (İstanbul, 1985)
- Qaleri Nev (Ankara, 1985)
- Edpa Galeri (İstanbul, 1989)
- Tuğray Sənət Qalereyası (İstanbul, 1992)
- Səlcuq Yaşar Sənət Qalereyası, (İzmir, 1993)
- Qaleri Selvin (Ankara, 1993)
Qrup sərgiləri
- "Liman Sergisi" İstanbul Yeniler Grubu, (Türkiyə, 1939)
- Devlet Resim ve Heykel Sergisi (Ankara, 1939)
- Modern Sanatlar Müzesi (Paris, Fransa, 1946)
- Güzel Sanatlar Ulusal Müzesi (Paris, Fransa, 1948)
- Galeri Des Deux İles (Fransa, 1948)
- Galeri Rosenberg (Paris, Fransa, 1949)
- Suzanne Michele (Paris, Fransa, 1953)
- Galeri Voyelle (Paris, Fransa, 1954)
- Galeri Arneaudd (Paris, Fransa, 1956)
- Galeri Bretean (Paris, Fransa, 1956)
- Galeri Craven (Paris, Fransa, 1956)
- Edinburg Festivali (Edinburq, İngiltərə, 1957)
- New Vision (London, İngiltərə, 1958)
- Beynəlxalq Sərgi (Brüssel, 1958)
- Modern Sanatlar Müzesi -Türk Sanatı (Paris, Fransa, 1964)
- Carnegie Enstitüsü (ABŞ, 1964)
- Galatasaray 100. Yıl Resim Sergisi, Galeri I (Türkiyə, 1968)
- Modern Sanatlar Müzesi Çağdaş Türk Resmi Sergisi (Paris, Fransa, 1969)
- "Yüzyılın İkinci Yarısında Türk Resmi" Galeri Baraz organizasyonu, Yıldız Silahhane, (İstanbul, 1986)
- "Çağdaş Türk Sanatı" Sergisi (Ankara, 1986)
- "Karma Resim Sergisi", Galeri Baraz (İstanbul, 1987)
- I. İstanbul Bienali (İstanbul, 1987)
- Les Fontaines Kültür Merkezi (Paris, Fransa, 1987)
- "Yahşi Baraz Koleksiyonundan Bir Kesit" Galeri Baraz organizasyonu, Beymen Sanat Galerisi, (Ankara, 1987)
- "Türk Resminde Modernleşme Süreci" Galeri Baraz organizasyonu, AKM, (İstanbul, 1987)
- "II. Uluslararası İstanbul Bienali" (İstanbul, 1989)
- "Büyük Sergi/Çağdaş Türk Ressamları" Galeri Baraz organizasyonu, AKM, (Ankara, 1989)
- "Paris İstanbul", Uluslararası Sanat Merkezi (Paris, Fransa, 1990)
- "Etkinlikler Sürecinde 15 Yıl" Galeri Baraz organizasyonu, AKM, (İstanbul, 1990)
- A.G.F Paris’in Türk Ressamları (Paris, Fransa, 1990)
- "II. İstanbul Sanat Fuarı", TÜYAP (İstanbul, 1992)
- "New York-İstanbul",Galeri Baraz organizasyonu, AKM (İstanbul, 1992)
- "Cihat Burak/ Ergin İnan/9 Selim Turan/ Burhan Uygur", Galeri Baraz (İstanbul, 1994)
Ailəsi
Səlim Turanın atası Azərbaycanın, o cümlədən Türkiyənin ədəbi-ictimai fikrinin parlaq nümayəndəsi, görkəmli türkoloq, tanınmış mütəfəkkir, yazıçı-publisist, İttihad və Tərəqqi Cəmiyyətinin banilərindən biri, pantürkizmin müdafiəçisi və yaradıcılarından hesab edilən Əli bəy Hüseynzadədir. Anası Ədhiyyə xanım isə Osmanlı süvari zabiti Şəmsəddin bəylə Validə xanımın qızı olmuşdur. Bacısı Feyzavər Turan da onun kimi Memar Sinan adına Gözəl Sənətlər Universitetini bitirmiş və Feyza Sənət Qalereyası açmışdır. Digər bacısı Səidə Turan isə Fransada riyaziyyat üzrə təhsil almış və Türkiyədə riyaziyyat sahəsində çalışmışdır. Səlim Turanın övladı olmamışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azər Turan. Əli bəy Hüseynzadə. Moskva: Salam Press. 2008. səh. 9. ISBN .
- "Kültür ve Sanat Dünyamızda: Baba-Oğul Ali Turan- Selim Turan". www.antikalar.com. (#archive_missing_date) tarixində .
- "Selim Turan". www.oktayaras.com.
- "SELİM TURAN / 1915 İstanbul - 1994 Paris". sanalmuze.tcmb.gov.tr. 2019 9 sentyabr tarixində .
- . www.sakipsabancimuzesi.org. 2020-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- . www.sakipsabancimuzesi.org. 2020-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selim Turan turk Selim Turan d 9 iyun 1915 Istanbul Osmanli imperiyasi 13 oktyabr 1994 Paris Fransa Osmanli imperiyasinda anadan olmus azerbaycanli heykeltaras ressam Turkiyede nonfiqurativ resmin banisi abstraksionizmin dunyada taninan numayendesi O Eli bey Huseynzadenin oglu ve Feyzaver Turanin qardasi Selim TuranDogum tarixi 9 iyun 1915Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 13 oktyabr 1994 79 yasinda Vefat yeri Paris FransaDefn yeri Qaracaehmed qebiristanligiMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi TurkiyeAtasi Eli bey HuseynzadeFealiyyeti heykeltarasTehsili Memar Sinan adina Gozel Senetler InistitutuJanrlar Abstraksionizm Nonfiqurativ resmHeyati1915 ci ilin 9 iyununda Istanbulda Eli bey Huseynzade ile Edhiyye xanimin ailesinde anadan olmusdur Atasi Eli bey Azerbaycanin edebi ictimai fikrinin parlaq numayendesi gorkemli turkoloq taninmis mutefekkir ve yazici publisist anasi ise Osmanli suvari zabiti olan Semseddin beyin qizi olmusdur Atasi XX esrin evvellerinde Osmanli imperiyasina kocub esasen orada fealiyyet gosterdiyine gore Selim Turanin fealiyyeti Turkiye ve Fransa ile baglidir 13 oktyabr 1994 cu ilde Parisde vefat etmisdir Cenazesi Turkiyeye aparilmis ve Ataturk Kultur Merkezinde teskil edilen merasimden sonra defn edilmisdir Tehsili Ilk tehsilini Eli Avni Celebi ve Malik Akselin sagirdi olaraq bitirdikden sonra Qalatasaray Liseyinde Cihad Burak ve Avni Arbasla tanis olmusdur Resm ile ciddi menada tanis olmasi Malik Agselden aldigi resm dersleri ile oldu Atasinin da resme maragi olmasi ile birlikde hal hazirda Memar Sinan Gozel Senetler Universiteti olan Istanbul Gozel Senetler Akademiyasinin resm bolmesine daxil oldu Resm derslerini Nezmi Ziya Guran Feyhaman Duran Leopold Levi ve Zeki Qocamemiden alan Selim Ismayil Haqqi Altunbezer Necmeddin Oxyay ve Kamil Agdikden turk bezeme senetleri ve xett dersleri almisdir Yaradiciligi1938 ci ilde akademiyadan mezun olduqdan sonra 1939 cu ilde resm muellimi olaraq Uskudardaki mekteblerde ve Moda Qiz Senet Mektebinde calismisdir Bir terefden de akademiyadaki emalatxanalarda ve Topqapi sarayinda miniaturle bagli arasdirmalar heyata kecirmisdir 1940 ci ilde acilan ali resm fakultesinde Nuri Iyem Turqut Atalay Ferrux Basaga Aqop Arad Avni Arbas Mumtaz Yener Fethi Qaraqas ve Hesmet Akal ile birlikde davam etdi Bir il sonra aralarina Abidin Dinonun da qatilmasi ile sosioloji gercekci anlayis esas goturulerek yeniler qrupunun qurucululari arasinda yer aldi 1941 ci ilde Xalq Evleri vasitesiyle teskil edilen veten geintilerine qatilaraq bu gezintilerin 10 cu il sergisinde birinci oldu 1947 ci ilde Fransanin teqaudu ile Parise getmisdir Burada resmi ve ozel emalatxanalarda resm fealiyyetini davam etdiren Selim Turan 1953 1983 cu iller arasinda Ranson ve Qoetz akademiyalarinda da ders demis ve bu dovrde mermer heykeller de yaratmisdir Ilk mobil heykellerini 1976 ci ilde reallasdirmisdir Parise getmeden once peyzaj ile sosioloji movzulu isler goren Selim sonralar Soyuta yoneldi Qarisiq texnika ile gerceklesdirdiyi mobil heykellerden biri boyudulerek 1993 cu ilde Ankaradaki Qurtulus parkina yerlesdirilmisdir Fransanin bir cox seherinde freska keramika mozaika ve heykelleri olan senetkar Edremite bagli Turkmen Taxtaquslar kendinde Etnoqrafiya Qalereyasinin qurulmasina da yardim etmisdir Fikret Mualla Haqqi Anli Abidin Dino Remzi Rasa Avni Arbas Nejat Devrim Mubin Orhon ve Albert Bitran ile birlikde Paris turk mektebinin pentur senetkarlarindandir Selim Turan 1979 cu ilde Turkiye prezidenti Selim Turanin deveti ile Istanbula gelmis ve omrunun son hissesini folklor movzulari ile maraqlanaraq bu barede eserler yaratmaqla kecirmisdir Xususile atasinin vaxtile serq ve qerb medeniyyetleri arasinda qurmaga calisdigi baglanti diger terefden modern seneti Leopold Levinin telebesi olaraq qavramasini temin etdi Selim Turan 1979 cu ilde Turkiye prezidenti Fexri Qoruturk un deveti ile Istanbula gelmis ve omrunun son hissesini folklor movzulari ile maraqlanaraq bu barede eserler yaratmaqla kecirmisdir Xususile atasinin vaxtile serq ve qerb medeniyyetleri arasinda qurmaga calisdigi baglanti diger terefden modern seneti Leopold Levinin telebesi olaraq qavramasini temin etdi 1991 ci ilde Sarbonna Universitetinde professor olaraq doktorantura juri heyetinde yer almisdir SergileriFerdi sergileri Qaleri Breteau Paris 1950 Suzanne Michele Paris 1953 Qaleri Arnand Paris 1964 Qaleri Obelisk London 1955 Qaleri Europe Brussel 1956 Qaleri Craven Paris 1958 Qaleri Obelisk London 1958 Qaleri Weite Nyu York 1958 Galeris Iris Clert Paris 1958 Galeri Antilope Ruth Wheit Galeri ABS 1959 Qaleri Lucien Durand Paris 1960 Qaleri L Ancienne Comedie Fransa 1961 Qaleri Mercelle Dupuis Paris 1961 Drian Galeri London Ingiltere 1961 Qaleri R Creuze Paris Fransa 1962 Qaleri Kerehache Fransa 1963 Qaleri Maywald Qaleri Claude Bernard Paris Fransa 1966 Turk Alman Kultur Merkezi Istanbul 1969 Qaleri I Istanbul 1970 Qaleri Lagarde Paris Fransa 1975 Qaleri Cristine Leurent Lille Fransa 1975 Retrospektif Vivion Kultur Merkezi Vivion Fransa 1975 Qaleri Artisan Ankara 1979 Transept Lokali Paris Fransa 1982 Transept Lokali Paris Fransa 1983 Gla Eritsan Ankara 1984 En Galeri Istanbul 1984 Qaleri Baraz Istanbul 1985 Qaleri Nev Ankara 1985 Edpa Galeri Istanbul 1989 Tugray Senet Qalereyasi Istanbul 1992 Selcuq Yasar Senet Qalereyasi Izmir 1993 Qaleri Selvin Ankara 1993 Qrup sergileri Liman Sergisi Istanbul Yeniler Grubu Turkiye 1939 Devlet Resim ve Heykel Sergisi Ankara 1939 Modern Sanatlar Muzesi Paris Fransa 1946 Guzel Sanatlar Ulusal Muzesi Paris Fransa 1948 Galeri Des Deux Iles Fransa 1948 Galeri Rosenberg Paris Fransa 1949 Suzanne Michele Paris Fransa 1953 Galeri Voyelle Paris Fransa 1954 Galeri Arneaudd Paris Fransa 1956 Galeri Bretean Paris Fransa 1956 Galeri Craven Paris Fransa 1956 Edinburg Festivali Edinburq Ingiltere 1957 New Vision London Ingiltere 1958 Beynelxalq Sergi Brussel 1958 Modern Sanatlar Muzesi Turk Sanati Paris Fransa 1964 Carnegie Enstitusu ABS 1964 Galatasaray 100 Yil Resim Sergisi Galeri I Turkiye 1968 Modern Sanatlar Muzesi Cagdas Turk Resmi Sergisi Paris Fransa 1969 Yuzyilin Ikinci Yarisinda Turk Resmi Galeri Baraz organizasyonu Yildiz Silahhane Istanbul 1986 Cagdas Turk Sanati Sergisi Ankara 1986 Karma Resim Sergisi Galeri Baraz Istanbul 1987 I Istanbul Bienali Istanbul 1987 Les Fontaines Kultur Merkezi Paris Fransa 1987 Yahsi Baraz Koleksiyonundan Bir Kesit Galeri Baraz organizasyonu Beymen Sanat Galerisi Ankara 1987 Turk Resminde Modernlesme Sureci Galeri Baraz organizasyonu AKM Istanbul 1987 II Uluslararasi Istanbul Bienali Istanbul 1989 Buyuk Sergi Cagdas Turk Ressamlari Galeri Baraz organizasyonu AKM Ankara 1989 Paris Istanbul Uluslararasi Sanat Merkezi Paris Fransa 1990 Etkinlikler Surecinde 15 Yil Galeri Baraz organizasyonu AKM Istanbul 1990 A G F Paris in Turk Ressamlari Paris Fransa 1990 II Istanbul Sanat Fuari TUYAP Istanbul 1992 New York Istanbul Galeri Baraz organizasyonu AKM Istanbul 1992 Cihat Burak Ergin Inan 9 Selim Turan Burhan Uygur Galeri Baraz Istanbul 1994 AilesiSelim Turanin atasi Azerbaycanin o cumleden Turkiyenin edebi ictimai fikrinin parlaq numayendesi gorkemli turkoloq taninmis mutefekkir yazici publisist Ittihad ve Tereqqi Cemiyyetinin banilerinden biri panturkizmin mudafiecisi ve yaradicilarindan hesab edilen Eli bey Huseynzadedir Anasi Edhiyye xanim ise Osmanli suvari zabiti Semseddin beyle Valide xanimin qizi olmusdur Bacisi Feyzaver Turan da onun kimi Memar Sinan adina Gozel Senetler Universitetini bitirmis ve Feyza Senet Qalereyasi acmisdir Diger bacisi Seide Turan ise Fransada riyaziyyat uzre tehsil almis ve Turkiyede riyaziyyat sahesinde calismisdir Selim Turanin ovladi olmamisdir Hemcinin baxFeyzaver Turan Eli bey HuseynzadeIstinadlarAzer Turan Eli bey Huseynzade Moskva Salam Press 2008 seh 9 ISBN 978 5 7164 05 82 0 Kultur ve Sanat Dunyamizda Baba Ogul Ali Turan Selim Turan www antikalar com archive missing date tarixinde Selim Turan www oktayaras com SELIM TURAN 1915 Istanbul 1994 Paris sanalmuze tcmb gov tr 2019 9 sentyabr tarixinde www sakipsabancimuzesi org 2020 10 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib www sakipsabancimuzesi org 2020 10 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib