Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Rəsulilər sülaləsi — Əyyubilərin Ərəbistan yarımadasının cənub əyalətlərindən çəkilmələrindən sonra Yəmən və hökm sürən (1229–1454) türk-müsəlman xanədan.
Tarixi
Rəsulilər sülaləsi cənublu ərəblərin əfsanəvi atası Kəhtanın soyundan gəldiklərini iddia etməklə yanaşı, oğuz kökənliydilər. Xanədanın qurucusu Rəsul Abbasi xəlifəsinin elçisi idi. Oğlu Əli Yəmənin son Əyyubi hökmdarı dönəmində (1215–1229) Məkkə valisi, sonradan bütün ölkənin başçısı olmuşdur. Rəsulun nəvəsi I Ömər bin Əli (1229–1250) öncə Yəmənin qərbindəki Zəbid şəhərinə yerləşsə də, sonralar dağlıq iç bölgələrə daşınaraq Sənanı Rəsulilər sülaləsinin mərkəzi etmişdir. Hicazın 1252-ci ildən sonra Məmlüklərin hegemonluğu altına girməsinə qarşı, Məkkənin idarəsini əlində tutdu.
İki əsr içində Yəmən önəmli və zəngin bir müsəlman dövlətinə çevrildi. Rəsulilər sülaləsi hökmdarı 1258-ci ildə xəlifə unvanı aldı. Çin, Hindistan və Seylonla (bu gün Şri Lanka) siyasi və ticari əlaqələr qurdu. Ədən limanının açılması xarici ticarətin canlanmasını təkan verdi, amma məmlüklər XIV əsrin ortalarında Məkkədə yaşanan qarışıqlıqlardan yararlanaraq Rəsulilərin daxili işlərinə qarışmağa başladılar. Səlahəddin Əhməd (1400–1424) bir müddət hakimiyyəti yenidən ələ aldısa da daxili çəkişmələr, kölə ayaqlanmaları və vəba xanədanın çöküşünü sürətləndirdi. Son Rəsuli hökmdarı güclənən Tahirilər qarşısında 1454-cü ildə taxtdan çəkildi və Osmanlıların əlinə keçdiyi XVI əsrədək Yəmən Tahirilərin hegemonluğu altında qaldı.
Həmçinin bax
Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Resuliler sulalesi Eyyubilerin Erebistan yarimadasinin cenub eyaletlerinden cekilmelerinden sonra Yemen ve hokm suren 1229 1454 turk muselman xanedan TarixiResuliler sulalesi cenublu ereblerin efsanevi atasi Kehtanin soyundan geldiklerini iddia etmekle yanasi oguz kokenliydiler Xanedanin qurucusu Resul Abbasi xelifesinin elcisi idi Oglu Eli Yemenin son Eyyubi hokmdari doneminde 1215 1229 Mekke valisi sonradan butun olkenin bascisi olmusdur Resulun nevesi I Omer bin Eli 1229 1250 once Yemenin qerbindeki Zebid seherine yerlesse de sonralar dagliq ic bolgelere dasinaraq Senani Resuliler sulalesinin merkezi etmisdir Hicazin 1252 ci ilden sonra Memluklerin hegemonlugu altina girmesine qarsi Mekkenin idaresini elinde tutdu Iki esr icinde Yemen onemli ve zengin bir muselman dovletine cevrildi Resuliler sulalesi hokmdari 1258 ci ilde xelife unvani aldi Cin Hindistan ve Seylonla bu gun Sri Lanka siyasi ve ticari elaqeler qurdu Eden limaninin acilmasi xarici ticaretin canlanmasini tekan verdi amma memlukler XIV esrin ortalarinda Mekkede yasanan qarisiqliqlardan yararlanaraq Resulilerin daxili islerine qarismaga basladilar Selaheddin Ehmed 1400 1424 bir muddet hakimiyyeti yeniden ele aldisa da daxili cekismeler kole ayaqlanmalari ve veba xanedanin cokusunu suretlendirdi Son Resuli hokmdari guclenen Tahiriler qarsisinda 1454 cu ilde taxtdan cekildi ve Osmanlilarin eline kecdiyi XVI esredek Yemen Tahirilerin hegemonlugu altinda qaldi Hemcinin bax Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin