İsmayılov Rüstəm Hacıəli oğlu (1 iyul 1909, Bakı – 1 iyun 1972, Bakı) — Azərbaycan alimi, kimya elmləri doktoru (1961), Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1962) və prezidenti (1967–1970), Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı (2, 3, 6 və 7-ci çağırışlar), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1948), Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi (1964).
Rüstəm İsmayılov | |
---|---|
1967 – 1970 | |
Əvvəlki | Zahid Xəlilov |
Sonrakı | Həsən Abdullayev |
Azərbaycan SSR neftayırma və neft-kimya sənayesi naziri | |
20 oktyabr 1965 – 1967 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
Sonrakı | Məmmədağa Məmmədov |
Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədr müavini | |
1952 – 1954 | |
Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədri | |
1950 – 1952 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1 iyul 1909 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1 iyun 1972 (62 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | |
Fəaliyyəti | alim |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | neft kimyası |
Elmi dərəcəsi | |
| |
Təltifləri | |
Həyatı
Rüstəm İsmayılov 1 iyul 1909-cu ildə Bakı şəhərində dünyaya gəlmişdir. Azərbaycan Neft İnstitutunu mühəndis texnoloq ixtisası üzrə bitirmişdir (1933).
R. İsmayılov 1945-ci ildə kimya üzrə fəlsəfə doktoru, 1961-ci ildə kimya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1958-ci ildə professor elmi adını almışdır. 1959-cu ildə AEA-nın müxbir üzvü, 1962-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.
O, 1954–1959-cu illərdə "AzərNeftzavodları" Birliyinin baş mühəndisi olmuşdur.
1970–1972-ci illərdə Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun laboratoriya müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
1 iyun 1972-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
R. İsmayılov respublika neft-kimyəvi sintez proseslərinin, o cümlədən Sumqayıt sənaye rayonunda böyük kimyanın inkişafının təşəbbüsçülərindəndir. Onun rəhbərliyi altında Bakı termiki krekinq qurğularının rekonstruksiyası, aşağı oktan ədədli benzin-liqroin fraksiyalarının katalitik aromatikləşməsi üzrə tədqiqatlar, neft xammalının pirolizi texnologiyasının təkmilləşməsi üzrə mühüm işlər aparılmışdır. Respublikanın neft-kimya sahəsinin inkişafı üçün karbohidrogen xammalı bazasının yaradılması onun adı ilə bağlıdır.
İkinciDünya müharibəsi illərində Azərbaycanın neft emalı sənayesinin əsas problemlərindən biri cəbhənin ehtiyaclarının ödənilməsi idi. Məhz R. İsmayılovun bilavasitə iştirakı ilə neft məhsullarının emalının artırılması üçün bütün işlər görülmüşdür. Onun rəhbərliyi altında müharibədən sonrakı illərdə neft emalı sənayesinin işi daha da təkmilləşmiş, yeni istehsalatlar yaradılmışdır.
R. İsmayılovun həmmüəlliflərlə birlikdə neft emalı sənayesi sahəsində mühüm tədqiqat işlərindən biri xüsusi markalı aviabenzin istehsalının artırılması məqsədilə Azərbaycan neftinin emalının effektiv sxeminin tətbiqi olmuşdur. Azərbaycan cəbhəni təmin edən yeganə təchizatçı sayıldığından, bu benzin İkinci Dünya müharibəsi illərində çox qiymətli idi.
R. İsmayılovun müxtəlif karbohidrogen birləşmələrinin alkilləşdirilməsi, oliqomerləşdirilməsi və polimerləşdirilməsi sahəsindəki işləri böyük maraqla qarşılanmışdır.
R. İsmayılov xlorüzvi sintezinin istehsalata tətbiqi texnologiyasının təkmilləşdirilməsi sahəsində böyük rol oynamışdır.
Nailiyyətləri
Əsas elmi işləri neft kimyasına və neft emalı texnologiyasına aiddir. Azərbaycanın neftayırma sənayesində termik krekinq texnologiyasının əsaslı surətdə təkmilləşdirilməsində böyük xidmətləri olmuşdur. Azərbaycanda neft-kimyəvi sintez proseslərinin, o cümlədən Sumqayıt sənaye rayonunda böyük kimyanın inkişafının təşəbbüsçülərindəndir. Onun rəhbərliyi altında Bakı termiki krekinq qurğularının rekonstruksiyası, aşağı oktan ədədli benzin-liqroin fraksiyalarının katalitik aromatikləşdirilməsi üzrə tədqiqatlar, neft xammalının pirolizi texnologiyasının təkmilləşməsi üzrə mühüm işlər aparılmışdır. Azərbaycanın neft-kimya sahəsinin inkişafı üçün karbohidrogen xammalı bazasının yaradılması onun adı ilə bağlıdır.
İctimai-siyasi fəaliyyəti
Rüstəm İsmayılov 1950–1952-ci illərdə Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsinin sədri, 1952–1954-cü illərdə sədr müavini olmuşdur
Rüstəm İsmayılov 1959–1961-ci illərdə Azərbaycan SSR XTŞ Neft emalı və Kimya sənayesinin idarə rəisi, 1961–1965-ci illərdə isə Azərbaycan SSR XTŞ sədrinin birinci müavini olmuşdur.
O, 1965–1967-ci illərdə Azərbaycan SSRİ neft emalı və neft-kimya sənayesi naziri vəzifəsini tutmuşdur.
Rüstəm İsmayılov 1967–1970-ci illərdə Azərbaycan SSR EA-nın prezidenti olmuşdur.
Mükafatları
- Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 8 may 1948 ( və təqdim edilməklə)
- Beş
- (3-cü dərəcə) — 1948
- "Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi" fəxri adı — 29 iyun 1964
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 27 aprel 1976 (ölümündən sonra)
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-22.
- . 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ismayilov Rustem Hacieli oglu 1 iyul 1909 Baki 1 iyun 1972 Baki Azerbaycan alimi kimya elmleri doktoru 1961 Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki 1962 ve prezidenti 1967 1970 Azerbaycan SSR Ali Sovetinin deputati 2 3 6 ve 7 ci cagirislar Sosialist Emeyi Qehremani 1948 Azerbaycan SSR emekdar elm xadimi 1964 Rustem IsmayilovAzerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin prezidenti1967 1970EvvelkiZahid XelilovSonrakiHesen AbdullayevAzerbaycan SSR neftayirma ve neft kimya senayesi naziri20 oktyabr 1965 1967Evvelkivezife tesis edilibSonrakiMemmedaga MemmedovBaki Seher Zehmetkes Deputatlari Soveti Icraiyye Komitesinin sedr muavini1952 1954Baki Seher Zehmetkes Deputatlari Soveti Icraiyye Komitesinin sedri1950 1952Sexsi melumatlarDogum tarixi 1 iyul 1909 1909 07 01 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1 iyun 1972 1972 06 01 62 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiFealiyyeti alimElmi fealiyyetiElm sahesi neft kimyasiElmi derecesi texnika elmleri doktoruTeltifleri 1948 1948 1948 1976HeyatiRustem Ismayilov 1 iyul 1909 cu ilde Baki seherinde dunyaya gelmisdir Azerbaycan Neft Institutunu muhendis texnoloq ixtisasi uzre bitirmisdir 1933 R Ismayilov 1945 ci ilde kimya uzre felsefe doktoru 1961 ci ilde kimya uzre elmler doktoru elmi derecesini 1958 ci ilde professor elmi adini almisdir 1959 cu ilde AEA nin muxbir uzvu 1962 ci ilde ise heqiqi uzvu secilmisdir O 1954 1959 cu illerde AzerNeftzavodlari Birliyinin bas muhendisi olmusdur 1970 1972 ci illerde Neft Kimya Prosesleri Institutunun laboratoriya mudiri vezifesinde calismisdir 1 iyun 1972 ci ilde Baki seherinde vefat etmisdir Elmi fealiyyetiR Ismayilov respublika neft kimyevi sintez proseslerinin o cumleden Sumqayit senaye rayonunda boyuk kimyanin inkisafinin tesebbusculerindendir Onun rehberliyi altinda Baki termiki krekinq qurgularinin rekonstruksiyasi asagi oktan ededli benzin liqroin fraksiyalarinin katalitik aromatiklesmesi uzre tedqiqatlar neft xammalinin pirolizi texnologiyasinin tekmillesmesi uzre muhum isler aparilmisdir Respublikanin neft kimya sahesinin inkisafi ucun karbohidrogen xammali bazasinin yaradilmasi onun adi ile baglidir IkinciDunya muharibesi illerinde Azerbaycanin neft emali senayesinin esas problemlerinden biri cebhenin ehtiyaclarinin odenilmesi idi Mehz R Ismayilovun bilavasite istiraki ile neft mehsullarinin emalinin artirilmasi ucun butun isler gorulmusdur Onun rehberliyi altinda muharibeden sonraki illerde neft emali senayesinin isi daha da tekmillesmis yeni istehsalatlar yaradilmisdir R Ismayilovun hemmuelliflerle birlikde neft emali senayesi sahesinde muhum tedqiqat islerinden biri xususi markali aviabenzin istehsalinin artirilmasi meqsedile Azerbaycan neftinin emalinin effektiv sxeminin tetbiqi olmusdur Azerbaycan cebheni temin eden yegane techizatci sayildigindan bu benzin Ikinci Dunya muharibesi illerinde cox qiymetli idi R Ismayilovun muxtelif karbohidrogen birlesmelerinin alkillesdirilmesi oliqomerlesdirilmesi ve polimerlesdirilmesi sahesindeki isleri boyuk maraqla qarsilanmisdir R Ismayilov xloruzvi sintezinin istehsalata tetbiqi texnologiyasinin tekmillesdirilmesi sahesinde boyuk rol oynamisdir Nailiyyetleri Esas elmi isleri neft kimyasina ve neft emali texnologiyasina aiddir Azerbaycanin neftayirma senayesinde termik krekinq texnologiyasinin esasli suretde tekmillesdirilmesinde boyuk xidmetleri olmusdur Azerbaycanda neft kimyevi sintez proseslerinin o cumleden Sumqayit senaye rayonunda boyuk kimyanin inkisafinin tesebbusculerindendir Onun rehberliyi altinda Baki termiki krekinq qurgularinin rekonstruksiyasi asagi oktan ededli benzin liqroin fraksiyalarinin katalitik aromatiklesdirilmesi uzre tedqiqatlar neft xammalinin pirolizi texnologiyasinin tekmillesmesi uzre muhum isler aparilmisdir Azerbaycanin neft kimya sahesinin inkisafi ucun karbohidrogen xammali bazasinin yaradilmasi onun adi ile baglidir Ictimai siyasi fealiyyetiRustem Ismayilov 1950 1952 ci illerde Baki Seher Zehmetkes Deputatlari Soveti Icraiyye Komitesinin sedri 1952 1954 cu illerde sedr muavini olmusdur Rustem Ismayilov 1959 1961 ci illerde Azerbaycan SSR XTS Neft emali ve Kimya senayesinin idare reisi 1961 1965 ci illerde ise Azerbaycan SSR XTS sedrinin birinci muavini olmusdur O 1965 1967 ci illerde Azerbaycan SSRI neft emali ve neft kimya senayesi naziri vezifesini tutmusdur Rustem Ismayilov 1967 1970 ci illerde Azerbaycan SSR EA nin prezidenti olmusdur MukafatlariSosialist Emeyi Qehremani 8 may 1948 Lenin ordeni ve Oraq ve Cekic qizil medali teqdim edilmekle Bes Lenin ordeni Seref nisani ordeni Stalin mukafati 3 cu derece 1948 Azerbaycan SSR emekdar elm xadimi fexri adi 29 iyun 1964 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 27 aprel 1976 olumunden sonra Istinadlar Arxivlenmis suret 2022 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 22 Arxivlenmis suret 2022 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 22 2013 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 28