Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Ruşən Əşrəf Ünaydın Mehmet Ruşen Ünaydın (18 mart 1892, İstanbul - 21 sentyabr 1959, İstanbul) — türk jurnalisti, yazıçısı, siyasətçisi və diplomatı.
Ruşən Əşrəf Ünaydın | |
---|---|
türk. Ruşen Eşref Ünaydın | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 18 mart 1892 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 21 sentyabr 1959 (67 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Partiya | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, jurnalist |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Türk Dil Qurumunun və "Qalatasaray"ın (12 nömrəli üzv) qurucularından biridir.
Yazıçılığa 1914-cü ildə Qərb ədəbiyyatından tərcümələrlə başlayan Ünaydın 1959-cu ildə vəfat edənə qədər uşaq şeiri, esse, ədəbi müsahibə, nəsr şeiri, xatirələr kimi müxtəlif ədəbi janrlarda çoxlu əsərlər yazıb.
O, 1917 və 1918-ci illərdə türk ədəbiyyatının tanınmış yazar, şair və ziyalıları ilə apardığı ədəbi müsahibələri “Deyirlər” (Deyirlər) adı ilə çap etdirib.
Yenə 1918-ci ildə “Anafartalar Komandiri Mustafa Kamalla müsahibə” adlı əsəri ilə Mustafa Kamal Atatürkü ilk dəfə türk və dünya ictimai rəyinə tanıtdı.
O, Tevfik Fikrətin xatirələrindən ibarət kitabını nəşr etdirib.
O, Qurtuluş Savaşında fəal iştirak etmiş, Atatürklə yaxından əməkdaşlıq etmiş və bu qırx aylıq dövrü yazılarında təsvir etmişdir.
Cümhuriyyət dövründə Atatürkün baş katibi olub, millət vəkili olub. Yeni türk əlifbası ilə bağlı araşdırmalarda və Türk Dil Qurumunun yaradılmasında iştirak etmiş, dil işlərində çalışmışdır.
Daha sonra diplomat kimi fəaliyyət göstərib.
Falih Rıfkı Ataya görə, Ünaydının "üç böyük sevgisi var idi: həyat yoldaşı Saliha Xanım, müəllimi Tevfik Fikrət və hər şeyi Mustafa Kamal Atatürk".
Həyatı
Qalatasaray Sultani və Darülfünun Ədəbiyyat fakültəsini bitirib.
Hərbi Baytarlıq Məktəbində və Darülmuallimini Əlidə türkcə və fransızca dərs deyib.
O, yazıçılıq fəaliyyətinə 1914-cü ildə tərcüməçi kimi başlayıb. 1918-ci ildə “Yeni Gün” qəzetinin müxbiri kimi Qafqaza, “Təsviri Əfkar”ın müxbiri kimi Sivasa getdi. Servet-i Fünun, Navy, Tedrisat, Türk Yurdu və Yeni Mecmua jurnallarında dərc etdirdiyi müsahibələri, nəsr şeirləri və xatirələri ilə tanınıb. Jurnal və qəzetlərdə müsahibə və səyahətnamə şəklində yazıları dərc olunub.
1920-ci ildə TBMM Hökumətinin çağırışı ilə İnebolu üzərindən Ankaraya gedərək Türkiyə Qurtuluş Savaşına qatıldı.
1922-ci ildə Buxara Sovet Xalq Cümhuriyyəti səfirliyinin baş katibi təyin edilmişdir.
Lozanna Konfransında mətbuat məsləhətçisi vəzifəsində çalışıb. TBMM II, III və IV. Afyonkarahisardan millət vəkili olaraq çalışıb.
1928-ci ildə Dil Şurasının üzvü kimi yeni türk əlifbasının işində və təbliğində iştirak etmişdir.
1932-ci ildə qurulan Türk Dil Qurumunun qurucu heyətinin üzvü[5] və qurumun ilk baş katibi olub.
1933-cü ildə Prezident Aparatının Baş katibi vəzifəsində çalışıb.
Daha sonra Tiran, Afina, Budapeşt və Roma, London və Afinadakı səfirliklərdə çalışıb.
1937-ci ildə Trakya manevrlərində iştirak etdi və xarici nümayəndə heyətlərini müşayiət etdi. 1952-ci ildə təqaüdə çıxdı.
21 sentyabr 1959-cu ildə İstanbulda vəfat etmişdir.
Ədəbiyyatda yeri
Ruşen Eşref Ünaydın türk ədəbiyyatına “ədəbi müsahibə” janrını gətirdi.
O, 1917 və 1918-ci illərdə türk ədəbiyyatının tanınmış yazar, şair və ziyalıları ilə apardığı ədəbi müsahibələri “Deyirlər” (Deyirlər) adı ilə çap etdirib.
Bu əsəri ilə məşhurlaşan Ünaydın uzun illər “Ki Muharriri deyirlər” adı ilə tanınıb.
Atatürkün fəal iştirak etdiyi Qurtuluş Savaşı dövründə ona ən yaxın adamlardan biri kimi onun yazıları Qurtuluş Savaşı ədəbiyyatında mühüm yer tutmuşdur.
O, Atatürkü və Tofiq Fikrəti ictimaiyyətə bir çox cəhətdən tanıtdı.
Müəllif əsərlərini sadə dildə yazıb.
İstinadlar
- Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 66 saniye evvel Kerimova Xeyale muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Rusen Esref Unaydin Mehmet Rusen Unaydin 18 mart 1892 Istanbul 21 sentyabr 1959 Istanbul turk jurnalisti yazicisi siyasetcisi ve diplomati Rusen Esref Unaydinturk Rusen Esref UnaydinSexsi melumatlarDogum tarixi 18 mart 1892 1892 03 18 Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 21 sentyabr 1959 1959 09 21 67 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Asiyan qebiristanligi d Partiya Cumhuriyyet Xalq PartiyasiTehsili Qalatasaray liseyi d Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesi d Fealiyyeti siyasetci diplomat jurnalist Vikianbarda elaqeli mediafayllar Turk Dil Qurumunun ve Qalatasaray in 12 nomreli uzv qurucularindan biridir Yaziciliga 1914 cu ilde Qerb edebiyyatindan tercumelerle baslayan Unaydin 1959 cu ilde vefat edene qeder usaq seiri esse edebi musahibe nesr seiri xatireler kimi muxtelif edebi janrlarda coxlu eserler yazib O 1917 ve 1918 ci illerde turk edebiyyatinin taninmis yazar sair ve ziyalilari ile apardigi edebi musahibeleri Deyirler Deyirler adi ile cap etdirib Yene 1918 ci ilde Anafartalar Komandiri Mustafa Kamalla musahibe adli eseri ile Mustafa Kamal Ataturku ilk defe turk ve dunya ictimai reyine tanitdi O Tevfik Fikretin xatirelerinden ibaret kitabini nesr etdirib O Qurtulus Savasinda feal istirak etmis Ataturkle yaxindan emekdasliq etmis ve bu qirx ayliq dovru yazilarinda tesvir etmisdir Cumhuriyyet dovrunde Ataturkun bas katibi olub millet vekili olub Yeni turk elifbasi ile bagli arasdirmalarda ve Turk Dil Qurumunun yaradilmasinda istirak etmis dil islerinde calismisdir Daha sonra diplomat kimi fealiyyet gosterib Falih Rifki Ataya gore Unaydinin uc boyuk sevgisi var idi heyat yoldasi Saliha Xanim muellimi Tevfik Fikret ve her seyi Mustafa Kamal Ataturk HeyatiQalatasaray Sultani ve Darulfunun Edebiyyat fakultesini bitirib Herbi Baytarliq Mektebinde ve Darulmuallimini Elide turkce ve fransizca ders deyib O yaziciliq fealiyyetine 1914 cu ilde tercumeci kimi baslayib 1918 ci ilde Yeni Gun qezetinin muxbiri kimi Qafqaza Tesviri Efkar in muxbiri kimi Sivasa getdi Servet i Funun Navy Tedrisat Turk Yurdu ve Yeni Mecmua jurnallarinda derc etdirdiyi musahibeleri nesr seirleri ve xatireleri ile taninib Jurnal ve qezetlerde musahibe ve seyahetname seklinde yazilari derc olunub 1920 ci ilde TBMM Hokumetinin cagirisi ile Inebolu uzerinden Ankaraya gederek Turkiye Qurtulus Savasina qatildi 1922 ci ilde Buxara Sovet Xalq Cumhuriyyeti sefirliyinin bas katibi teyin edilmisdir Lozanna Konfransinda metbuat meslehetcisi vezifesinde calisib TBMM II III ve IV Afyonkarahisardan millet vekili olaraq calisib 1928 ci ilde Dil Surasinin uzvu kimi yeni turk elifbasinin isinde ve tebliginde istirak etmisdir 1932 ci ilde qurulan Turk Dil Qurumunun qurucu heyetinin uzvu 5 ve qurumun ilk bas katibi olub 1933 cu ilde Prezident Aparatinin Bas katibi vezifesinde calisib Daha sonra Tiran Afina Budapest ve Roma London ve Afinadaki sefirliklerde calisib 1937 ci ilde Trakya manevrlerinde istirak etdi ve xarici numayende heyetlerini musayiet etdi 1952 ci ilde teqaude cixdi 21 sentyabr 1959 cu ilde Istanbulda vefat etmisdir Edebiyyatda yeriRusen Esref Unaydin turk edebiyyatina edebi musahibe janrini getirdi O 1917 ve 1918 ci illerde turk edebiyyatinin taninmis yazar sair ve ziyalilari ile apardigi edebi musahibeleri Deyirler Deyirler adi ile cap etdirib Bu eseri ile meshurlasan Unaydin uzun iller Ki Muharriri deyirler adi ile taninib Ataturkun feal istirak etdiyi Qurtulus Savasi dovrunde ona en yaxin adamlardan biri kimi onun yazilari Qurtulus Savasi edebiyyatinda muhum yer tutmusdur O Ataturku ve Tofiq Fikreti ictimaiyyete bir cox cehetden tanitdi Muellif eserlerini sade dilde yazib IstinadlarKratkaya literaturnaya enciklopediya rus Moskva Sovetskaya enciklopediya 1962