Rusiya Federasiyasının Hərbi dəniz qüvvələri({{lang-ru|Военно-морской флот)-Rusiya Federasiyasının müdafiəsini və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün ilk növbədə dənizdə döyüş əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuş üç növündən biridir. Rusiya Federasiyasının Hərbi Dəniz Qüvvələri SSRİ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin varisidir
Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələri | |
---|---|
Военно-морской флот Российской Федерации Voyenno-morskoy flot Rossiyskoy Federatsii' | |
Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gerbi Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bayrağı | |
Növü | Hərbi Dəniz Qüvvələri |
Yaranma tarixi | 7 may 1992 - günümüzə |
Ölkə | Rusiya |
Tabedir | Müdafiə Nazirliyi |
Daxildir | Rusiya Silahlı Qüvvələri |
Tərkibi | |
Vəzifəsi | Rusiyanın ərazi bütövlüyünü dənizdən müdafiə |
Sayı | 150,000 nəfər şəxsi heyət (2018) |
Qərargah | Sankt-Peterburq, Rusiya Federasiyası |
Şüarı | "С нами Бог и Андреевский флаг!" (Tanrı və Müqəddəs Andrey bayrağı bizimlədir!) |
Rəngləri | Mavi Ağ Qara |
Marşı | Quick – "Экипаж—одна семья" (azərb. Heyət bir ailədir) Slow – "Гвардейский встречный марш Военно-морского флота" (azərb. Hərbi Dəniz Mühafizəçilərinin savaş marşı) |
Müharibələr | Birinci çeçen müharibəsi İkinci çeçen müharibəsi Rusiya-Gürcüstan müharibəsi Suriya müharibəsi Kerç boğazı hadisəsi Rusiyanın Ukraynanı işğalı (2022) |
Döyüşlər | |
Komandanlıq | |
Komandir | Admiral |
structure.mil.ru/structu… | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Adının yazılışı
Rusiya Federasiyasının Hərbi dəniz qüvvələriinin adının iki yazılışı var:
- Rusiya Federasiyasının Hərbi Dəniz Qüvvələri (bütün sözlərin baş hərfləri böyük hərflə);
- Rusiya Federasiyasının Hərbi dəniz qüvvələri.
- Birinci variant Gramota.ruinternet portalının mütəxəssisləri tərəfindən müvafiq olaraq “Rusiya Federasiyası Federal Məclisinin Federasiya Şurasının aktlarının icrasına dair qısa təlimat”a istinadla tövsiyə olunur. Eyni ekspertlər ikinci variantın linqvistik düzgünlüyünü qəbul edirlər.
İkinci variant rus dilinin orfoqrafiya qaydalarına uyğundur və rus dilinin normativ lüğətləri ilə təsdiqlənir.
Vəzifələri
Hal-hazırda Rusiya Federasiyası Hökuməti Hərbi Dəniz Qüvvələrinə aşağıdakı vəzifələri həvalə etdi:
- Rusiyaya qarşı hərbi güc tətbiq etməkdən və ya onun tətbiqi ilə hədələməkdən çəkindirmə;
- ölkənin quru ərazisindən kənara, daxili dəniz sularına və ərazi dənizinə qədər uzanan suverenliyinin, müstəsna iqtisadi zonada və kontinental şelfdə suveren hüquqlarının, habelə açıq dənizlərin azadlığının hərbi yolla qorunması;
- dünya okeanında dəniz təsərrüfat fəaliyyətinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün şəraitin yaradılması və saxlanması;
- Rusiyanın Dünya Okeanında dəniz mövcudluğunun təmin edilməsi, bayrağın və hərbi qüvvələrin nümayişi, Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmi və gəmilərinin ziyarəti;
- dünya birliyi tərəfindən həyata keçirilən dövlətin maraqlarına cavab verən hərbi, sülhməramlı və humanitar tədbirlərdə iştirakın təmin edilməsi.
Tarixi
Əvvəlki dövr
Yaranması
Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələri SSRİ-nin dağılmasından sonra, keçmiş SSRİ Silahlı Qüvvələrinin bölünməsi prosesində yaradılıb. Yaradılması üçün əsas SSRİ Hərbi Dəniz Qüvvələri (SSRİ Donanması) idi.
1991-ci ilin sonunda SSRİ Hərbi Dəniz Qüvvələrinə aşağıdakılar daxildir:
- mərkəzi nəzarət orqanı - Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Baş Qərargahı.
- 4 assosiasiya - , Qara dəniz, Şimal və Sakit Okean Donanmaları;
- 1 əlaqə - Xəzər hərbi flotiliyası;
- hərbi təhsil müəssisələri;
- mərkəzi tabeliyində olan bölmələr və qurumlar:
- sınaq yerləri;
- uzun məsafəli rabitə.
SSRİ-nin dağılması zamanı Sovet Hərbi Dəniz Qüvvələrinin qüvvələri 9 keçmiş Sovet respublikasının sahillərində yerləşdirilmişdi:
- Donanması - Rusiya Federasiyası, Estoniya, Latviya və Litva;
- Qara Dəniz Donanması - Ukrayna, Rusiya Federasiyası və Gürcüstan;
- Xəzər hərbi flotiliyası - Azərbaycan, Rusiya Federasiyası, Qazaxıstan və Türkmənistan.
1992-ci il fevralın 14-də MDB ölkələrinin Müdafiə Nazirləri Şurasının ilk iclası keçirildi, nəticədə MDB Birləşmiş Qüvvələrinin Hərbi Dəniz Qüvvələrinə çevrildi. Əslində, MDB Hərbi Dəniz Qüvvələrinin formalaşmasından bəri Baltik, Şimal və Sakit Okean donanmaları (su gəmiləri, bazalar, şəxsi heyət, sahil infrastrukturu, maddi ehtiyatlar) tamamilə Rusiya Federasiyasının yurisdiksiyasına keçdi .
Rəsmi olaraq Rusiya Federasiyasının Hərbi Dəniz Qüvvələri Rusiya Federasiyasının Prezidenti Boris Yeltsinin 7 may 1992-ci il tarixli 466 nömrəli “Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələrinin yaradılması haqqında” fərmanı ilə yaradılmışdır.
MDB-nin Birləşmiş Silahlı Qüvvələrinin yaradılmasının uğursuzluğu ilə əlaqədar olaraq keçmiş SSRİ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ittifaq respublikalarının sahillərində yerləşən həmin birləşmə və birləşmələrinin bölünməsi prosesi başlandı.
1997-ci ilə qədər davam edən SSRİ Hərbi Dəniz Donanmasının Qara Dəniz Donanmasının Ukrayna və Rusiya Federasiyası arasında bölünməsi zamanı aşağıdakılar Rusiyanın yurisdiksiyasına keçdi:
- 10 dəniz bazasından 3-ü;
- Dəniz aviasiyası üçün 6 əsas aerodromdan 2-si;
- Dəniz aviasiyası üçün 7 alternativ aerodromdan 2-si;
- Sahil qoşunları üçün 5 yerdən 1-i;
- Müxtəlif tipli gəmilərin ümumi sayının 81,7%-i.
Həmçinin Qara dəniz donanması bölünəndə Gürcüstanda Poti şəhərində yerləşən akvatoriyanın mühafizəsi üzrə gəmilərin 184-cü briqadasının tərkibinin çox hissəsi Rusiyanın yurisdiksiyasında qaldı. Gürcüstan sahillərindəki bütün əvvəlki yerləşdirmə məntəqələrini itirən briqada, Gürcüstandan qalan bir neçə gəmi və müxtəlif tipli qayıqlar olmadan Novorossiyskə yerləşdirildi.
1992 və 1993-cü illərdə SSRİ Hərbi Dəniz Donanmasının Baltik Donanmasının bölünməsi zamanı Baltikyanı dövlətlərin sahillərindəki bütün bazalar onlarla qaldı. Gəmilərin bir hissəsini tələb edən üç Baltik respublikasından yeganə biri bir neçə qayıq və gəmisi olan Litva idi. Baltikyanı dövlətlərlə yanaşı, birləşmə qüvvələri ADR və Polşa limanlarında da yerləşmişdi ki, onlar da itirdilər. Rusiya yurisdiksiyası altında bölünmə nəticəsində SSRİ Hərbi Dəniz Donanmasının Baltik Donanması ümumi saydan çıxdı:
- əsas gəmi bazaları - 20%;
- aerodromlar - 70%;
- gəmiqayırma zavodları - 20%;
- donanmanın anbar ehtiyatı - 60% -dən az;
- donanmanın mənzil fondu - 55%.
Həmçinin bax
İstinadlar
- The International Institute for Strategic Studies. bölmə «Russia» // «The Miltary Balance». Abingdon (İngiltərə): Routledge. 2018. səh. 520. ISBN .(İngiliscə)
- Nikolay Evmenov Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin yeni baş komandanı təyin edilib. 2019-05-08 at the Wayback Machine(Rusca)
- Müəlliflər komandası. məqalə "Dəniz Qüvvələri" // Hərbi Ensiklopediya. 2 (10000 nüs.). M.: Hərbi nəşriyyat. \P.V. Qraçev. 1994. səh. 174-544. ISBN .(Rusca)
- № 257484 nömrəli sual gramota.ru 2017-09-23 at the Wayback Machine(Rusca)
- № 255387 nömrəli sual gramota.ru 2017-09-23 at the Wayback Machine(Rusca)
- № 254700 nömrəli sual gramota.ru 2017-09-23 at the Wayback Machine(Rusca)
- Rus dilinin orfoqrafiya lüğəti. səh. 94.(Rusca)
- Dəniz Qüvvələri: Müdafiə Nazirliyi Ро
 … 2014-12-21 at the Wayback Machine(Rusca)
- 24 sentyabr 1993-cü ildən Müstəqil dövlətlər birliyinin Birləşdirilmiş Silahlı qüvvələrinin Əsas komandanlığının yenidən təşkil etməsi haqqında qərar // Hüquq aktlarının və Müstəqil dövlətlər birliyinin başqa sənədlərinin vahid reyestri (cis.minsk.by) (Yoxlanılıb 16 oktyabr 2018) 2015-05-11 at the Wayback Machine(Rusca)
- "Rusiya Federasiyası Prezidentinin 7 may 1992-ci il tarixli 466 nömrəli "Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələrinin yaradılması haqqında" Fərmanı". 2015-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-14.(Rusca)
- V.M.Zaxarov. II hissə. "Postsovet dövlətlərinin hərbi təşkilatları". Fəsil 3. "Sovet Silahlı Qüvvələrinin bölgüsü" // Postsovet məkanı dövlətlərində hərbi inkişaf" (300 nüs.). М.: Rusiya Strateji Araşdırmalar İnstitutu. 2011. səh. 49, 54, 58-380. ISBN .(Rusca)
- Konstantin Çurkin. "«Tiblisinin dəniz anbitsiyası»". www.nvo.ng.ru. 2008-04-11. 2019-05-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-12.(Rusca)
- D.V.Liventsev, tarix elmləri doktoru. "«Litva dəniz qüvvələri»". www.cyberleninka.ru. 2019-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-13.(Rusca)
- Böyük Rus Ensiklopediyası. Məqalə "Baltik Donanması" 2020-05-06 at the Wayback Machine(Rusca)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusiya Federasiyasinin Herbi deniz quvveleri lang ru Voenno morskoj flot Rusiya Federasiyasinin mudafiesini ve tehlukesizliyini temin etmek ucun ilk novbede denizde doyus emeliyyatlari ucun nezerde tutulmus uc novunden biridir Rusiya Federasiyasinin Herbi Deniz Quvveleri SSRI Herbi Deniz Quvvelerinin varisidirRusiya Herbi Deniz QuvveleriVoenno morskoj flot Rossijskoj Federacii Voyenno morskoy flot Rossiyskoy Federatsii Rusiya Herbi Deniz Quvvelerinin gerbi Rusiya Herbi Deniz Quvvelerinin bayragiNovu Herbi Deniz QuvveleriYaranma tarixi 7 may 1992 gunumuzeOlke RusiyaTabedir Mudafie NazirliyiDaxildir Rusiya Silahli QuvveleriTerkibi Xezer Denizi FlotiliyasiVezifesi Rusiyanin erazi butovluyunu denizden mudafieSayi 150 000 nefer sexsi heyet 2018 Qerargah Sankt Peterburq Rusiya FederasiyasiSuari S nami Bog i Andreevskij flag Tanri ve Muqeddes Andrey bayragi bizimledir Rengleri Mavi Ag QaraMarsi Quick Ekipazh odna semya azerb Heyet bir ailedir Slow Gvardejskij vstrechnyj marsh Voenno morskogo flota azerb Herbi Deniz Muhafizecilerinin savas marsi Muharibeler Birinci cecen muharibesi Ikinci cecen muharibesi Rusiya Gurcustan muharibesi Suriya muharibesi Kerc bogazi hadisesi Rusiyanin Ukraynani isgali 2022 Doyusler Rusiya Gurcustan muharibesiKomandanliqKomandir Admiralstructure mil ru structu Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdinin yazilisiHerbi Deniz Quvvelerinin bas qerargahi Sankt Peterburq Rusiya Federasiyasinin Herbi deniz quvveleriinin adinin iki yazilisi var Rusiya Federasiyasinin Herbi Deniz Quvveleri butun sozlerin bas herfleri boyuk herfle Rusiya Federasiyasinin Herbi deniz quvveleri Birinci variant Gramota ruinternet portalinin mutexessisleri terefinden muvafiq olaraq Rusiya Federasiyasi Federal Meclisinin Federasiya Surasinin aktlarinin icrasina dair qisa telimat a istinadla tovsiye olunur Eyni ekspertler ikinci variantin linqvistik duzgunluyunu qebul edirler Ikinci variant rus dilinin orfoqrafiya qaydalarina uygundur ve rus dilinin normativ lugetleri ile tesdiqlenir VezifeleriHal hazirda Rusiya Federasiyasi Hokumeti Herbi Deniz Quvvelerine asagidaki vezifeleri hevale etdi Rusiyaya qarsi herbi guc tetbiq etmekden ve ya onun tetbiqi ile hedelemekden cekindirme olkenin quru erazisinden kenara daxili deniz sularina ve erazi denizine qeder uzanan suverenliyinin mustesna iqtisadi zonada ve kontinental selfde suveren huquqlarinin habele aciq denizlerin azadliginin herbi yolla qorunmasi dunya okeaninda deniz teserrufat fealiyyetinin tehlukesizliyinin temin edilmesi ucun seraitin yaradilmasi ve saxlanmasi Rusiyanin Dunya Okeaninda deniz movcudlugunun temin edilmesi bayragin ve herbi quvvelerin numayisi Herbi Deniz Quvvelerinin gemi ve gemilerinin ziyareti dunya birliyi terefinden heyata kecirilen dovletin maraqlarina cavab veren herbi sulhmeramli ve humanitar tedbirlerde istirakin temin edilmesi TarixiEvvelki dovr Esas meqale YaranmasiSovet Donanmasinin denizcileri 1982Kreyser Aurora 1983 Rusiya Herbi Deniz Quvveleri SSRI nin dagilmasindan sonra kecmis SSRI Silahli Quvvelerinin bolunmesi prosesinde yaradilib Yaradilmasi ucun esas SSRI Herbi Deniz Quvveleri SSRI Donanmasi idi 1991 ci ilin sonunda SSRI Herbi Deniz Quvvelerine asagidakilar daxildir merkezi nezaret orqani Herbi Deniz Quvvelerinin Bas Qerargahi 4 assosiasiya Qara deniz Simal ve Sakit Okean Donanmalari 1 elaqe Xezer herbi flotiliyasi herbi tehsil muessiseleri merkezi tabeliyinde olan bolmeler ve qurumlar sinaq yerleri uzun mesafeli rabite SSRI nin dagilmasi zamani Sovet Herbi Deniz Quvvelerinin quvveleri 9 kecmis Sovet respublikasinin sahillerinde yerlesdirilmisdi Donanmasi Rusiya Federasiyasi Estoniya Latviya ve Litva Qara Deniz Donanmasi Ukrayna Rusiya Federasiyasi ve Gurcustan Xezer herbi flotiliyasi Azerbaycan Rusiya Federasiyasi Qazaxistan ve Turkmenistan 1992 ci il fevralin 14 de MDB olkelerinin Mudafie Nazirleri Surasinin ilk iclasi kecirildi neticede MDB Birlesmis Quvvelerinin Herbi Deniz Quvvelerine cevrildi Eslinde MDB Herbi Deniz Quvvelerinin formalasmasindan beri Baltik Simal ve Sakit Okean donanmalari su gemileri bazalar sexsi heyet sahil infrastrukturu maddi ehtiyatlar tamamile Rusiya Federasiyasinin yurisdiksiyasina kecdi Resmi olaraq Rusiya Federasiyasinin Herbi Deniz Quvveleri Rusiya Federasiyasinin Prezidenti Boris Yeltsinin 7 may 1992 ci il tarixli 466 nomreli Rusiya Federasiyasi Silahli Quvvelerinin yaradilmasi haqqinda fermani ile yaradilmisdir MDB nin Birlesmis Silahli Quvvelerinin yaradilmasinin ugursuzlugu ile elaqedar olaraq kecmis SSRI Herbi Deniz Quvvelerinin ittifaq respublikalarinin sahillerinde yerlesen hemin birlesme ve birlesmelerinin bolunmesi prosesi baslandi 1997 ci ile qeder davam eden SSRI Herbi Deniz Donanmasinin Qara Deniz Donanmasinin Ukrayna ve Rusiya Federasiyasi arasinda bolunmesi zamani asagidakilar Rusiyanin yurisdiksiyasina kecdi 10 deniz bazasindan 3 u Deniz aviasiyasi ucun 6 esas aerodromdan 2 si Deniz aviasiyasi ucun 7 alternativ aerodromdan 2 si Sahil qosunlari ucun 5 yerden 1 i Muxtelif tipli gemilerin umumi sayinin 81 7 i Hemcinin Qara deniz donanmasi bolunende Gurcustanda Poti seherinde yerlesen akvatoriyanin muhafizesi uzre gemilerin 184 cu briqadasinin terkibinin cox hissesi Rusiyanin yurisdiksiyasinda qaldi Gurcustan sahillerindeki butun evvelki yerlesdirme menteqelerini itiren briqada Gurcustandan qalan bir nece gemi ve muxtelif tipli qayiqlar olmadan Novorossiyske yerlesdirildi 1992 ve 1993 cu illerde SSRI Herbi Deniz Donanmasinin Baltik Donanmasinin bolunmesi zamani Baltikyani dovletlerin sahillerindeki butun bazalar onlarla qaldi Gemilerin bir hissesini teleb eden uc Baltik respublikasindan yegane biri bir nece qayiq ve gemisi olan Litva idi Baltikyani dovletlerle yanasi birlesme quvveleri ADR ve Polsa limanlarinda da yerlesmisdi ki onlar da itirdiler Rusiya yurisdiksiyasi altinda bolunme neticesinde SSRI Herbi Deniz Donanmasinin Baltik Donanmasi umumi saydan cixdi esas gemi bazalari 20 aerodromlar 70 gemiqayirma zavodlari 20 donanmanin anbar ehtiyati 60 den az donanmanin menzil fondu 55 Hemcinin baxAzard esmines IstinadlarThe International Institute for Strategic Studies bolme Russia The Miltary Balance Abingdon Ingiltere Routledge 2018 seh 520 ISBN 978 1857439557 Ingilisce Nikolay Evmenov Rusiya Herbi Deniz Quvvelerinin yeni bas komandani teyin edilib 2019 05 08 at the Wayback Machine Rusca Muellifler komandasi meqale Deniz Quvveleri Herbi Ensiklopediya 2 10000 nus M Herbi nesriyyat P V Qracev 1994 seh 174 544 ISBN 5 203 00299 1 Rusca 257484 nomreli sual gramota ru 2017 09 23 at the Wayback Machine Rusca 255387 nomreli sual gramota ru 2017 09 23 at the Wayback Machine Rusca 254700 nomreli sual gramota ru 2017 09 23 at the Wayback Machine Rusca Rus dilinin orfoqrafiya lugeti seh 94 Rusca Deniz Quvveleri Mudafie Nazirliyi Ro amp 10 2014 12 21 at the Wayback Machine Rusca 24 sentyabr 1993 cu ilden Musteqil dovletler birliyinin Birlesdirilmis Silahli quvvelerinin Esas komandanliginin yeniden teskil etmesi haqqinda qerar Huquq aktlarinin ve Musteqil dovletler birliyinin basqa senedlerinin vahid reyestri cis minsk by Yoxlanilib 16 oktyabr 2018 2015 05 11 at the Wayback Machine Rusca Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 7 may 1992 ci il tarixli 466 nomreli Rusiya Federasiyasi Silahli Quvvelerinin yaradilmasi haqqinda Fermani 2015 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 14 Rusca V M Zaxarov II hisse Postsovet dovletlerinin herbi teskilatlari Fesil 3 Sovet Silahli Quvvelerinin bolgusu Postsovet mekani dovletlerinde herbi inkisaf 300 nus M Rusiya Strateji Arasdirmalar Institutu 2011 seh 49 54 58 380 ISBN 978 5 7893 0118 0 Rusca Konstantin Curkin Tiblisinin deniz anbitsiyasi www nvo ng ru 2008 04 11 2019 05 12 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 12 Rusca D V Liventsev tarix elmleri doktoru Litva deniz quvveleri www cyberleninka ru 2019 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 13 Rusca Boyuk Rus Ensiklopediyasi Meqale Baltik Donanmasi 2020 05 06 at the Wayback Machine Rusca Xarici kecidler