Rumıniya tatarları (həmcinin rumın tatarları, dunay tatarları, rum. Tătarii din România, krımtat. Romaniya Tatarları, tatar. Дунай татарлары, Dunay tatarları) — Rumınya ərazisində rəsmi tanınmış milli azlıq. Rumınya parlamentində bir nümayəndələri vardır. Rumıniyada 2002-ci ildə aparılan siyahıya alınmaya görə burada 24 min tatar yaşayır (ölkə əhalisinin 0,1 %). İslam dininə etiqat edən tatarların az bir qismi isə Moldovada yaşayır. Onlar krımtatar dilinin müxtəlif dialektlərində danışırlar.
Tarixi
Tatarlar müasir Rumıniya ərazisində XIII əsrdə peyda olmuşlar. Onlar monqol yürüşləri zamanı bölgəyə gəlmişlər. Ancaq bir necə türk əsilli tayfalar hələ V əsrdən burada yaşayırdı. Rumıniyada yaşayan tatarların böyük əksəriyyəti krım tatarlarının törəmələridir. Onların böyük qismi Krımın ilhaqından sonra formalaşmışdır. Digərləri isə bucas tatarlarıdır. Demək olar ki, onların böyük qismi Rumıniyanın şərqində, Doburcada yaşayır. Hələ XV əsrdən burada tatarlar taşayırdı. 1877-1878-ci illərə qədər Doburcada 150 mindən az olmayan tatar yaşayırdı. Bölgənin yaxınlığında isə türklərin sayı 50 min olmuşdur. Onların böyük qismi mühacirlər idi. Türklər və krım tatarlar, çərkəzlər tədricən qayıyıb qarışaraq Rumıniyada işlan diasporasını təşkil etmişlər. Bununla belə rumın mədəniyyəti, mətbəxi, həyat tərzi və dili türklər və tatarlara böyük təsir göstərmişdir.
Əhalisinin siyahıya alınması
Doburcada ilk siyahıya alınma 1880-ci ildə aparılmışdır. Bu zaman burada 29476 tatar (21 %) və 18624 türk (13 %) yaşayırdı. Ölkədə yaşayan müsəlmanların 34 % burada yaşayırdı. Rumınların Doburcada sayı isə cəmi 43671 nəfər (31 %) təşkil edirdi. Buraya həmdə XVIII — XIX əsrlərfə Osmanlı sultanının təkıifi ilə 30 min noqay köçürülşüşdür. 2002-ci ilə olan məlumata görə Doburca əhalisinin cəmi 2,5% tatardır.
Mənbə
- Rumınyanın tatar-türk demokratik birliyi (kr.tat.) (ing.) (rum.)
İstinadlar
- "Некоторые итоги переписи 2004 года в Молдавии". www.demoscope.ru. 2012-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-23.
- . 2016-01-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-05.
- Stănciugel et al., p.44-46
- Stănciugel et al., p.147
Ədəbiyyat
- Robert Stănciugel și Liliana Monica Bălașa, Dobrogea în Secolele VII-XIX. Evoluție istorică, București, 2005
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ruminiya tatarlari hemcinin rumin tatarlari dunay tatarlari rum Tătarii din Romania krimtat Romaniya Tatarlari tatar Dunaj tatarlary Dunay tatarlari Ruminya erazisinde resmi taninmis milli azliq Ruminya parlamentinde bir numayendeleri vardir Ruminiyada 2002 ci ilde aparilan siyahiya alinmaya gore burada 24 min tatar yasayir olke ehalisinin 0 1 Islam dinine etiqat eden tatarlarin az bir qismi ise Moldovada yasayir Onlar krimtatar dilinin muxtelif dialektlerinde danisirlar Tatari Romania 2002 pngTarixiTatarlar muasir Ruminiya erazisinde XIII esrde peyda olmuslar Onlar monqol yurusleri zamani bolgeye gelmisler Ancaq bir nece turk esilli tayfalar hele V esrden burada yasayirdi Ruminiyada yasayan tatarlarin boyuk ekseriyyeti krim tatarlarinin toremeleridir Onlarin boyuk qismi Krimin ilhaqindan sonra formalasmisdir Digerleri ise bucas tatarlaridir Demek olar ki onlarin boyuk qismi Ruminiyanin serqinde Doburcada yasayir Hele XV esrden burada tatarlar tasayirdi 1877 1878 ci illere qeder Doburcada 150 minden az olmayan tatar yasayirdi Bolgenin yaxinliginda ise turklerin sayi 50 min olmusdur Onlarin boyuk qismi muhacirler idi Turkler ve krim tatarlar cerkezler tedricen qayiyib qarisaraq Ruminiyada islan diasporasini teskil etmisler Bununla bele rumin medeniyyeti metbexi heyat terzi ve dili turkler ve tatarlara boyuk tesir gostermisdir Ehalisinin siyahiya alinmasiDoburcada ilk siyahiya alinma 1880 ci ilde aparilmisdir Bu zaman burada 29476 tatar 21 ve 18624 turk 13 yasayirdi Olkede yasayan muselmanlarin 34 burada yasayirdi Ruminlarin Doburcada sayi ise cemi 43671 nefer 31 teskil edirdi Buraya hemde XVIII XIX esrlerfe Osmanli sultaninin tekiifi ile 30 min noqay kocurulsusdur 2002 ci ile olan melumata gore Doburca ehalisinin cemi 2 5 tatardir MenbeRuminyanin tatar turk demokratik birliyi kr tat ing rum Istinadlar Nekotorye itogi perepisi 2004 goda v Moldavii www demoscope ru 2012 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 23 2016 01 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 04 05 Stănciugel et al p 44 46 Stănciugel et al p 147EdebiyyatRobert Stănciugel și Liliana Monica Bălașa Dobrogea in Secolele VII XIX Evoluție istorică București 2005