Riçard Kun (3 dekabr 1900 – 1 avqust 1967) — Avstriya-Alman biokimyaçısı. 1938-ci ildə "karotenoid və vitaminlər" üzərində apardığı tədqiqat üçün Nobel mükafatı almışdır
Riçard Kun | |
---|---|
ing. Richard Johann Kuhn | |
Doğum adı | Richard Johann Kuhn |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Vyana , Avstriya |
Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
Vəfat yeri | Şərqi Almaniya |
Vətəndaşlığı | Almaniya - Avstriya |
Milliyyəti | Avstriyalı |
Elm sahəsi | Kimya |
Elmi dərəcəsi |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Elmi rəhbəri | Rixard Vilştetter |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Riçard Kun 3 dekabr 1900 -cu ildə Avstriyada doğulmuşdur. Keen Vyanada və Avstriyada gimnaziya və liseydə təhsil aldı. Onun kimyaya olan maraqları erkən yaşlarından yarandı. Ancaq onun kimya üçün çox geniş xəyalları var idi və bu fikirləri yubatmamağa qərar verdi. 1910-1918-ci illərdə arası o, 1945-ci ildə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülən Wolfgang Paulinın sinif yoldaşı olub . 1918-ci ildən Kun Vyana olan Kimya Universitetinə daxil oldu. Münih Universitetində tədqiqatları tamamladı və 1922-ci ildə doktorluq dissertantını Richard Wilstater ilə fermentlər üzərində etdiyi araşdırma ilə qəbul etdi. Universitetini bitirdikdən sonra Kun ilk dəfə Münihdə, daha sonra Zürih ETH-də, 1929-cu ildə isə Heidelberq Universitetində, 1937-ci ildə böyük nailiyyətlər əldə etdi, daha sonra isə kimya kafedrasının müdiri olmuşdur. 1928-ci ildə Daisy Hartmanla evləndi və sonra iki oğlu və dörd qızı oldu.
Tədqiqatları
Kunun tədqiqatları üzvi kimya sahəsində nəzəri problemlər (alifatik və aromatik birləşmələrin stereokimyası, polen və kümüentin sintezi, konstitusiya və rəng, karbohidrogenlərin turşuluğu) və geniş biokimya sahələri (karotenoidlər, flavin vitaminləri və fermentlər) daxildir. Xüsusilə, vitamin B2 və vitamin B6 üzərində əhəmiyyətli işlər gördü. 1929-cu ildə yeni yaradılmış Kimya Tibb araşdırma İnstitutunda direktoru oldu. Kaiser Wilhelm 1937-ci ilə qədər bu institutun rəhbəridə olmuşdur. Bu vəzifələrlə yanaşı, Heidelberg Universitetində biokimya professoru vəzifəsini də davam etdirdi və bir il ərzində Philadelphia Universitetində fizioloji kimya baxışı edən bir professor oldu. Sonradan, 1938-ci ildə "karotenoidlər və vitaminlər üzərində işləmək" üçün Nobel mükafatı verildi, lakin Hitler Alman vətəndaşlarını Nobel mükafatı almağı qadağan etdiyi üçün mükafatı rədd etdi. Yazılı bir məktubda, hətta Führerin hökmünü pozmaq üçün dəvət kimi Almaniyaya mükafatın verilməsini təsvir etdi. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra mükafatı aldı. Kuhn 1948-ci ildə Justus Libigs Annalen der Chemie'nin rektoru olmuşdur. Kuhn 1967-ci ildə Almaniyanın Heidelberg şəhərində 66 yaşında dünyasını dəyişib.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Karl Grandin, ed. "Richard Kuhn Biography". Les Prix Nobel. The Nobel Foundation. 1938. İstifadə tarixi: 2008-07-29. ([[:Category:|link]])[[Category:]]
- 1938 Nobel Prize in Chemistry
İstinadlar
- Almanca Vikipediya (alm.). 2001.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Mayo_Clin._Proc.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-11.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-11.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11040844
- https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-12-007224-8
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ricard Kun 3 dekabr 1900 1 avqust 1967 Avstriya Alman biokimyacisi 1938 ci ilde karotenoid ve vitaminler uzerinde apardigi tedqiqat ucun Nobel mukafati almisdirRicard Kuning Richard Johann KuhnDogum adi Richard Johann KuhnDogum tarixi 3 dekabr 1900Dogum yeri Vyana AvstriyaVefat tarixi 4 avqust 1967 66 yasinda Vefat yeri Serqi AlmaniyaVetendasligi Almaniya AvstriyaMilliyyeti AvstriyaliElm sahesi KimyaElmi derecesi felsefe doktoru 1922 Is yerleri Heydelberq Universiteti 1929 Isvecre Federal Texnologiya Institutu 1925 Tehsili Vyana Universiteti 1918 Munhen Ludviq Maksimilian Universiteti 1919 Elmi rehberi Rixard VilstetterUzvluyu Prussiya Elmler Akademiyasi d 1937 QDR Elmler Akademiyasi d Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi 1936 Bavariya Elmler Akademiyasi d 1938 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRicard Kun 3 dekabr 1900 cu ilde Avstriyada dogulmusdur Keen Vyanada ve Avstriyada gimnaziya ve liseyde tehsil aldi Onun kimyaya olan maraqlari erken yaslarindan yarandi Ancaq onun kimya ucun cox genis xeyallari var idi ve bu fikirleri yubatmamaga qerar verdi 1910 1918 ci illerde arasi o 1945 ci ilde fizika uzre Nobel mukafatina layiq gorulen Wolfgang Paulinin sinif yoldasi olub 1918 ci ilden Kun Vyana olan Kimya Universitetine daxil oldu Munih Universitetinde tedqiqatlari tamamladi ve 1922 ci ilde doktorluq dissertantini Richard Wilstater ile fermentler uzerinde etdiyi arasdirma ile qebul etdi Universitetini bitirdikden sonra Kun ilk defe Munihde daha sonra Zurih ETH de 1929 cu ilde ise Heidelberq Universitetinde 1937 ci ilde boyuk nailiyyetler elde etdi daha sonra ise kimya kafedrasinin mudiri olmusdur 1928 ci ilde Daisy Hartmanla evlendi ve sonra iki oglu ve dord qizi oldu TedqiqatlariKunun tedqiqatlari uzvi kimya sahesinde nezeri problemler alifatik ve aromatik birlesmelerin stereokimyasi polen ve kumuentin sintezi konstitusiya ve reng karbohidrogenlerin tursulugu ve genis biokimya saheleri karotenoidler flavin vitaminleri ve fermentler daxildir Xususile vitamin B2 ve vitamin B6 uzerinde ehemiyyetli isler gordu 1929 cu ilde yeni yaradilmis Kimya Tibb arasdirma Institutunda direktoru oldu Kaiser Wilhelm 1937 ci ile qeder bu institutun rehberide olmusdur Bu vezifelerle yanasi Heidelberg Universitetinde biokimya professoru vezifesini de davam etdirdi ve bir il erzinde Philadelphia Universitetinde fizioloji kimya baxisi eden bir professor oldu Sonradan 1938 ci ilde karotenoidler ve vitaminler uzerinde islemek ucun Nobel mukafati verildi lakin Hitler Alman vetendaslarini Nobel mukafati almagi qadagan etdiyi ucun mukafati redd etdi Yazili bir mektubda hetta Fuhrerin hokmunu pozmaq ucun devet kimi Almaniyaya mukafatin verilmesini tesvir etdi Ikinci Dunya Muharibesinden sonra mukafati aldi Kuhn 1948 ci ilde Justus Libigs Annalen der Chemie nin rektoru olmusdur Kuhn 1967 ci ilde Almaniyanin Heidelberg seherinde 66 yasinda dunyasini deyisib Hemcinin baxNobel Sulh mukafati laureatlarinin siyahisiXarici kecidlerKarl Grandin ed Richard Kuhn Biography Les Prix Nobel The Nobel Foundation 1938 Istifade tarixi 2008 07 29 Category link Category 1938 Nobel Prize in ChemistryIstinadlarAlmanca Vikipediya alm 2001 https en wikipedia org wiki Mayo Clin Proc Arxivlenmis suret 2022 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 11 Arxivlenmis suret 2022 05 29 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 11 https www ncbi nlm nih gov pubmed 11040844 https en wikipedia org wiki Special BookSources 978 0 12 007224 8