Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Revizionist İslam Araşdırmaları Məktəbi (Tarixi-Tənqidi İslam Araşdırmaları və Skeptik/Revizionist İslam Tarixçiləri Məktəbi) İslam tarixçiliyinde ənənəvi müsəlman rəvayətlərini şübhə altına alan bir cərəyandır.
1970-ci illərin əvvəllərinə qədər qeyri-müsəlman İslam alimləri -ilahi mənbə izahatlarını qəbul etməsə də- mənşə hekayəsini və təfsir (Quran şərhləri), hədis, və sirənin etibarlılığını "əksər təfərrüatları ilə" qəbul etmişlərdi.
Bunun əvəzinə revizionistlər əlaqəli arxeologiya, epiqrafiya, numizmatika və müasir qeyri-ərəb ədəbiyyatına əlavə, mövcud ədəbiyyata “ ”ilə yanaşmadan istifadə edirlər. Onlar hesab edirlər ki, Məhəmməddən 150-200 il sonra yazılmış ənənəvi İslam rəvayətləri, müəlliflər və ötürücülər tərəfindən qərəzli və bəzədilməyə məruz qalmışdır. Lakin bu metodologiyalar “ağır faktlar” və İslam ədəbiyyatını çarpaz yoxlamaq imkanı verir.
Məktəbin 1970 - ci illərdə yarandığı güman edilir. Burada və onun tələbələri , , GR Hawting, Patricia Crone və Michael Cook, eləcə də , və kimi alimlər var idi. Onlar heç bir halda monolit deyillər. Tərəfdarları “ərəb işğalları və İslamın yüksəlişi haqqında İslamın “ənənəvi” tarixçiləri ilə ziddiyyət təşkil edir.
| Odon Lafontenin islamın meydana gəlməsi ilə bağlı fikirləri dəlillər), ing. | |
Tezislər
İlkin İslam dövründəki hadisələr tarixçi-tənqidi metodun köməyi ilə yenidən araşdırılmalı və yenidən qurulmalıdır.
Revizionistlər İslam tarixini yazarkən Quran və hədisə bel bağlamaq istəmirdilər. Mənbələrə əsaslanaraq, İslamın həm ərəbləri, həm də yəhudiləri əhatə edən monoteist hərəkat kimi başladığını iddia edirlər. Bu hərəkat (İslam) Ərəbistan yarımadasının şimal ucunda, Bizans və Fars İmperiyalarına yaxın ərazidə yaranmışdır. İslam ekspansiyası dünyəvi ərəb ekspansiyası idi; lakin, Əməvi Xilafətinin yüksəlişindən sonra ( 661-750-ci illər ) mənşəli hekayəni Ərəbistan yarımadasına köçürərək, xüsusi ərəb islam kimliyi formalaşdı.
Erkən İslamın təbiəti :
- İslam səhrada müşrik bütpərəstlər arasında deyil, yəhudi və xristian mətnlərinin yaxşı bilindiyi bir mühitdə yaranmışdır. “Kafirlər” bütpərəst müşriklər deyil, polemik olaraq tövhiddən uzaqlaşmış hesab edilən tövhidçilər idi.
- İslamın ilk dövrlərində müsəlmanlarla yəhudilər arasında əlaqə çox sıx idi. Yəhudilər də “mömin” adlanırdılar və ümmətin bir hissəsi idilər. Məsələn, yəhudi qəbiləsinin Beni Qureyzanın qətliamının hekayəsi (bax. “Bəni-Qureyza döyüşü” kimi anti-yəhudi mətnləri İslamın yəhudilikdən qopduğu zaman Məhəmməddən çox sonra ortaya çıxdı.
Erkən İslamın yeri :
- Qurandakı coğrafi təsvirlər və sonrakı rəvayətlər Məkkəyə uyğun gəlmirdi. Onlar əsasən Ərəbistanın şimal-qərbindəki bir yerə işarə edirlər, məsələn. İordaniyada Petra.
İslamın genişlənməsi:
- İslam ekspansiyası yəqin ki, İslami, dini yönümlü deyil, dünyəvi, ərəb ekspansiyası idi. Genişlənmə ilk dövrdə qeyri-müsəlman əhalinin sıxışdırılmasına səbəb olmadı.
Erkən İslamın yenidən formalaşması :
- Məhəmməddən sonra İslamın formalaşması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən ən azı iki mərhələ var idi:
- Əməvi Xilafəti (miladi 661-750); Xüsusilə, Əbdülməlik bin Mərvan (647-705) xüsusi ərəb islam kimliyi yaradaraq İslam hekayəsini formalaşdırdı. Əbdülməlik bin Mərvanın hakimiyyəti dövründə Qüdsdə Qaya Qübbəsi tikildi. Orada ilk dəfə “İslam” sözü keçir. Bu vaxta qədər müsəlmanlar özlərini sadəcə “mömin” olaraq adlandırırdılar və Ərəb İmperiyasında xristian simvollarını əks etdirən sikkələr zərb edilirdi. Əbdülməlik Quran mətninin yenidən işlənməsində də mühüm rol oynayır.
- Abbasi xilafəti dövrü (miladi 750-1258); İslamın başlanğıcı ilə bağlı demək olar ki, bütün ənənəvi mətnlər bu dövrdə yazılmışdır. Əməvilərlə münaqişədə qalib gələn Abbasilər öz hakimiyyətini qanuniləşdirməkdə çox maraqlı idilər. Bu motivasiya ənənəvi mətnlərə aydın şəkildə sızdı.
Fəth edilmiş xalqların təsiri :
- Patricia Crone iddia edir ki, şəriət qanunu Allahın elçisi Məhəmmədin ənənələri üzərində deyil, " İsgəndərin dövründə işlənmiş Yaxın Şərq qanunları üzərində qurulub". Onun sözlərinə görə, “müsəlmanlar bu qanunu Allahın adı ilə sistemləşdirib və damğalayıblar”. “Ümumiyyətlə Əməvi xilafəti və xüsusi ilə də Müaviyə ” tərəfindən istifadə edilən bu dövlət qanunu “üləma tərəfindən uzun müddət uyğunlaşdıqdan” sonra indi şəriət dediyimiz qanuna çevrildi.
- da iddia edir ki, əgər şəriət Məhəmmədin əməlləri və sözlərinə əsaslanmışdısa, onlar sələflərin birinci nəsli tərəfindən diqqətlə qeyd edilməli və diqqətlə növbəti üləmalara çatdırılmalı idi. Bununla belə, bu təlim Məhəmmədin hədislərinin ümumi istifadəsini xüsusi olaraq rədd edən ilk (sələf) İslam alimlərindən sitatlar ilə təkzib olunur:
- “Mən Abdullah bin Ömərlə (ö.693, ikinci xəlifənin oğlu) bir il yaşadım və onun peyğəmbərdən bir şey nəql etdiyini eşitmədim”;
- “Mən Cabir bin Zeydin (ö.720) “Peyğəmbər dedi...” dediyini heç eşitməmişəm, amma buradakı gənclər bunu saatda iyirmi dəfə deyirlər”.
- Tom Hollanda görə, fəth edən ərəb döyüşçüləri böyük dərəcədə savadsız idilər, halbuki ilkin Ulamalar (İslamda dini biliklərin keşikçiləri, ötürücüləri və tərcüməçiləri) böyük əksəriyyəti fəth edilmiş xalqlardan, yəni İslamı qəbul etmiş zərdüştilərdən və yəhudilərdən ibarət idilər. güclü elmi ənənələri var idi.
Quranın mətn bütövlüyü :
- Bu gün istifadə edilən Quran mətni mövcud olan ən qədim əlyazmalardan çox fərqlənir. Quranın əsas hissəsi Məhəmmədin təlimlərindən əldə edilmiş olsa da bəzi hissələri, şübhəsiz ki, sonradan əlavə edilmiş və ya yenidən işlənmişdir. Bundan əlavə, digər köhnə dini mətnlərdə olduğu kimi, mətndə də çoxlu kiçik sapmalar baş verdi.
- Məhəmməd peyğəmbərin tarixi bir şəxsiyyət kimi mövcudluğu və xüsusən də Quranın neçə hissəsinin onun dövrünə aid edilə biləcəyi sualı. Bu məsələ ilə bağlı tədqiqatçıların fikirləri fərqlidir. Fred Donner Quran üçün erkən bir tarix təklif edir. (Bu tezis 21-ci əsrdə erkən əlyazmaların öyrənilməsi və tarixlərinin müəyyən edilməsi sayəsində çoxları tərəfindən tərk edilmişdir. Əvvəllər bunu dəstəkləyən Maykl Kuk deyir ki, son tədqiqatlar “variantların ötürülməsinin davamlı dəqiqliyinə sübutdur”. Tom Holland həmçinin etiraf edir ki, sübutlar müasir standart Quranın "Müsəlman ənənəsinin onun yaşadığında israr etdiyi bir vaxtda Məhəmməd tərəfindən danışıldığını" göstərir.
- Quran “saf” ərəb dilində yazılmayıb, çünki sonradan unudulmuş suriya dilinin Quranın dilinə müəyyən təsiri olduğu görünür. Bu, Quran mətninin beşdə birinin niyə başa düşülməsinin çətin olduğunun mümkün izahı ola bilər.
Dini hakimiyyətin konsolidasiyası :
- Başlanğıcda dünyəvi və mənəvi güc xəlifənin simasında vəhdət təşkil edirdi. Mənəvi din alimləri yox idi. Din alimləri sonralar meydana çıxdı və mənəvi gücü xəlifələrdən aldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- : s. 38
- : s. 30
- : s. 29
- : s. 45
- : s. 420
- : s. 422-6
- : s. 8
- : s. 232
- G. R. Hawting: The Idea of Idolatry and the Rise of Islam: From Polemic to History (1999); Fred Donner: Muhammad and the Believers. At the Origins of Islam (2010) s. 59
- Fred Donner: Muhammad and the Believers. At the Origins of Islam [tr: Muhammed ve Müminler. İslam'ın Kökenlerinde] (2010) s. 68 ve devamı; bkz. ayrıca Hans Jansen: Muhammed (2005/7) ss. 311-317 (2008 Almanca baskısı)
- Patricia Crone / Michael Cook: Hagarism [tr: Hacerilik] (1977) ss. 22-24; Patricia Crone: Meccan Trade and the Rise of Islam [tr: Mekke Ticareti ve İslam'ın Yükselişi] (1987); ve özel araştırmacı Dan Gibson: Quranic Geography [tr: Kuran Coğrafyası] (2011)
- Robert G. Hoyland: In God's Path. The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire [tr: Allah'ın Yolunda. Arap Fetihleri ve İslam İmparatorluğunun Yaratılışı] (2015)
- Fred Donner, Muhammad and the Believers. At the Origins of Islam [tr: Muhammed ve Müminler. İslam'ın Kökenlerinde] (Harvard Üniversitesi Yayınları; 2010) ISBN
- Patricia Crone / Michael Cook: Hagarism (1977) s. 29; Yehuda D. Nevo: Crossroads to Islam: The Origins of the Arab Religion and the Arab State [tr: İslam Kavşağı: Arap Dininin ve Arap Devletinin Kökenleri] (2003) ss. 410-413; Karl-Heinz Ohlig (Ed.): Der frühe Islam. Eine historisch-kritische Rekonstruktion anhand zeitgenössischer Quellen [tr: Erken İslam. Çağdaş Kaynaklara Dayalı Tarihsel-Eleştirel Bir Yeniden Yapılanma] (2007) ss. 336 ve devamı.
- : s. 98
- Ibn Sa'd (ö.845), Tabaqat [tr: Tabakat], ed. E. Sachau (Leiden, 1904-1940), 4.1.106, El-Şabi'ye ('Abdullah) atıfta bulunarak
- : s. 137
- Fasawi (ö.890), Kitab al-Ma'rifa wa-l-ta'rikh, ed.A.D. al'Umari (Beyrut, 1981), 2.15 (Cabir bin Zeyd)
- [tr: Kılıcın Gölgesinde]: s. 409
- John Wansbrough: Quranic Studies: Sources and Methods of Scriptural Interpretation [tr: Kuran Çalışmaları: Kutsal Yazıların Yorumlanmasının Kaynakları ve Yöntemleri] (1977) ss. 43 ve devamı; Gerd-Rüdiger Puin: Observations on Early Qur'an Manuscripts in San’a’, [tr: San'a'daki Erken Kuran El Yazmaları Üzerine Gözlemler] içerik: Stefan Wild (Ed.): The Qur’an as Text [tr: Metin Olarak Kuran] Brill, Leiden 1996; ss. 107-111
- Yehuda D. Nevo: Crossroads to Islam: The Origins of the Arab Religion and the Arab State [tr: İslam Kavşağı: Arap Dininin ve Arap Devletinin Kökenleri] (2003); Karl-Heinz Ohlig (Ed.): Der frühe Islam. Eine historisch-kritische Rekonstruktion anhand zeitgenössischer Quellen [tr: Erken İslam. Çağdaş Kaynaklara Dayalı Tarihsel-Eleştirel Bir Yeniden Yapılanma] (2007)
- Fred Donner: Narratives of Islamic Origins: The Beginnings of Islamic Historical Writing [tr: İslami Kökenlerin Anlatıları: İslami Tarih Yazımının Başlangıçları] (1998), s. 60
- Karl-Heinz Ohlig (Ed.): Der frühe Islam. Eine historisch-kritische Rekonstruktion anhand zeitgenössischer Quellen (2007) pp. 377 ff.; Christoph Luxenberg: The Syro-Aramaic Reading of the Koran – A Contribution to the Decoding of the Koran (2007).
- Patricia Crone / Martin Hinds: God's Caliph: Religious Authority in the First Centuries of Islam [tr: Allah'ın Halifesi: İslam'ın İlk Yüzyıllarında Dini Otorite] (1986)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Revizionist Islam Arasdirmalari Mektebi Tarixi Tenqidi Islam Arasdirmalari ve Skeptik Revizionist Islam Tarixcileri Mektebi Islam tarixciliyinde enenevi muselman revayetlerini subhe altina alan bir cereyandir 1970 ci illerin evvellerine qeder qeyri muselman Islam alimleri ilahi menbe izahatlarini qebul etmese de mense hekayesini ve tefsir Quran serhleri hedis ve sirenin etibarliligini ekser teferruatlari ile qebul etmislerdi Bunun evezine revizionistler elaqeli arxeologiya epiqrafiya numizmatika ve muasir qeyri ereb edebiyyatina elave movcud edebiyyata ile yanasmadan istifade edirler Onlar hesab edirler ki Mehemmedden 150 200 il sonra yazilmis enenevi Islam revayetleri muellifler ve oturuculer terefinden qerezli ve bezedilmeye meruz qalmisdir Lakin bu metodologiyalar agir faktlar ve Islam edebiyyatini carpaz yoxlamaq imkani verir Mektebin 1970 ci illerde yarandigi guman edilir Burada ve onun telebeleri GR Hawting Patricia Crone ve Michael Cook elece de ve kimi alimler var idi Onlar hec bir halda monolit deyiller Terefdarlari ereb isgallari ve Islamin yukselisi haqqinda Islamin enenevi tarixcileri ile ziddiyyet teskil edir Xarici videoOdon Lafontenin islamin meydana gelmesi ile bagli fikirleri deliller ing TezislerIlkin Islam dovrundeki hadiseler tarixci tenqidi metodun komeyi ile yeniden arasdirilmali ve yeniden qurulmalidir Revizionistler Islam tarixini yazarken Quran ve hedise bel baglamaq istemirdiler Menbelere esaslanaraq Islamin hem erebleri hem de yehudileri ehate eden monoteist herekat kimi basladigini iddia edirler Bu herekat Islam Erebistan yarimadasinin simal ucunda Bizans ve Fars Imperiyalarina yaxin erazide yaranmisdir Islam ekspansiyasi dunyevi ereb ekspansiyasi idi lakin Emevi Xilafetinin yukselisinden sonra 661 750 ci iller menseli hekayeni Erebistan yarimadasina kocurerek xususi ereb islam kimliyi formalasdi Erken Islamin tebieti Islam sehrada musrik butperestler arasinda deyil yehudi ve xristian metnlerinin yaxsi bilindiyi bir muhitde yaranmisdir Kafirler butperest musrikler deyil polemik olaraq tovhidden uzaqlasmis hesab edilen tovhidciler idi Islamin ilk dovrlerinde muselmanlarla yehudiler arasinda elaqe cox six idi Yehudiler de momin adlanirdilar ve ummetin bir hissesi idiler Meselen yehudi qebilesinin Beni Qureyzanin qetliaminin hekayesi bax Beni Qureyza doyusu kimi anti yehudi metnleri Islamin yehudilikden qopdugu zaman Mehemmedden cox sonra ortaya cixdi Erken Islamin yeri Qurandaki cografi tesvirler ve sonraki revayetler Mekkeye uygun gelmirdi Onlar esasen Erebistanin simal qerbindeki bir yere isare edirler meselen Iordaniyada Petra Islamin genislenmesi Islam ekspansiyasi yeqin ki Islami dini yonumlu deyil dunyevi ereb ekspansiyasi idi Genislenme ilk dovrde qeyri muselman ehalinin sixisdirilmasina sebeb olmadi Erken Islamin yeniden formalasmasi Mehemmedden sonra Islamin formalasmasi ucun boyuk ehemiyyet kesb eden en azi iki merhele var idi Emevi Xilafeti miladi 661 750 Xususile Ebdulmelik bin Mervan 647 705 xususi ereb islam kimliyi yaradaraq Islam hekayesini formalasdirdi Ebdulmelik bin Mervanin hakimiyyeti dovrunde Qudsde Qaya Qubbesi tikildi Orada ilk defe Islam sozu kecir Bu vaxta qeder muselmanlar ozlerini sadece momin olaraq adlandirirdilar ve Ereb Imperiyasinda xristian simvollarini eks etdiren sikkeler zerb edilirdi Ebdulmelik Quran metninin yeniden islenmesinde de muhum rol oynayir Abbasi xilafeti dovru miladi 750 1258 Islamin baslangici ile bagli demek olar ki butun enenevi metnler bu dovrde yazilmisdir Emevilerle munaqisede qalib gelen Abbasiler oz hakimiyyetini qanunilesdirmekde cox maraqli idiler Bu motivasiya enenevi metnlere aydin sekilde sizdi Feth edilmis xalqlarin tesiri Patricia Crone iddia edir ki seriet qanunu Allahin elcisi Mehemmedin eneneleri uzerinde deyil Isgenderin dovrunde islenmis Yaxin Serq qanunlari uzerinde qurulub Onun sozlerine gore muselmanlar bu qanunu Allahin adi ile sistemlesdirib ve damgalayiblar Umumiyyetle Emevi xilafeti ve xususi ile de Muaviye terefinden istifade edilen bu dovlet qanunu ulema terefinden uzun muddet uygunlasdiqdan sonra indi seriet dediyimiz qanuna cevrildi da iddia edir ki eger seriet Mehemmedin emelleri ve sozlerine esaslanmisdisa onlar seleflerin birinci nesli terefinden diqqetle qeyd edilmeli ve diqqetle novbeti ulemalara catdirilmali idi Bununla bele bu telim Mehemmedin hedislerinin umumi istifadesini xususi olaraq redd eden ilk selef Islam alimlerinden sitatlar ile tekzib olunur Men Abdullah bin Omerle o 693 ikinci xelifenin oglu bir il yasadim ve onun peygemberden bir sey neql etdiyini esitmedim Men Cabir bin Zeydin o 720 Peygember dedi dediyini hec esitmemisem amma buradaki gencler bunu saatda iyirmi defe deyirler Tom Hollanda gore feth eden ereb doyusculeri boyuk derecede savadsiz idiler halbuki ilkin Ulamalar Islamda dini biliklerin kesikcileri oturuculeri ve tercumecileri boyuk ekseriyyeti feth edilmis xalqlardan yeni Islami qebul etmis zerdustilerden ve yehudilerden ibaret idiler guclu elmi eneneleri var idi Quranin metn butovluyu Bu gun istifade edilen Quran metni movcud olan en qedim elyazmalardan cox ferqlenir Quranin esas hissesi Mehemmedin telimlerinden elde edilmis olsa da bezi hisseleri subhesiz ki sonradan elave edilmis ve ya yeniden islenmisdir Bundan elave diger kohne dini metnlerde oldugu kimi metnde de coxlu kicik sapmalar bas verdi Mehemmed peygemberin tarixi bir sexsiyyet kimi movcudlugu ve xususen de Quranin nece hissesinin onun dovrune aid edile bileceyi suali Bu mesele ile bagli tedqiqatcilarin fikirleri ferqlidir Fred Donner Quran ucun erken bir tarix teklif edir Bu tezis 21 ci esrde erken elyazmalarin oyrenilmesi ve tarixlerinin mueyyen edilmesi sayesinde coxlari terefinden terk edilmisdir Evveller bunu destekleyen Maykl Kuk deyir ki son tedqiqatlar variantlarin oturulmesinin davamli deqiqliyine subutdur Tom Holland hemcinin etiraf edir ki subutlar muasir standart Quranin Muselman enenesinin onun yasadiginda israr etdiyi bir vaxtda Mehemmed terefinden danisildigini gosterir Quran saf ereb dilinde yazilmayib cunki sonradan unudulmus suriya dilinin Quranin diline mueyyen tesiri oldugu gorunur Bu Quran metninin besde birinin niye basa dusulmesinin cetin oldugunun mumkun izahi ola biler Dini hakimiyyetin konsolidasiyasi Baslangicda dunyevi ve menevi guc xelifenin simasinda vehdet teskil edirdi Menevi din alimleri yox idi Din alimleri sonralar meydana cixdi ve menevi gucu xelifelerden aldi Hemcinin baxIstinadlar s 38 s 30 s 29 s 45 s 420 s 422 6 s 8 s 232 G R Hawting The Idea of Idolatry and the Rise of Islam From Polemic to History 1999 Fred Donner Muhammad and the Believers At the Origins of Islam 2010 s 59 Fred Donner Muhammad and the Believers At the Origins of Islam tr Muhammed ve Muminler Islam in Kokenlerinde 2010 s 68 ve devami bkz ayrica Hans Jansen Muhammed 2005 7 ss 311 317 2008 Almanca baskisi Patricia Crone Michael Cook Hagarism tr Hacerilik 1977 ss 22 24 Patricia Crone Meccan Trade and the Rise of Islam tr Mekke Ticareti ve Islam in Yukselisi 1987 ve ozel arastirmaci Dan Gibson Quranic Geography tr Kuran Cografyasi 2011 Robert G Hoyland In God s Path The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire tr Allah in Yolunda Arap Fetihleri ve Islam Imparatorlugunun Yaratilisi 2015 Fred Donner Muhammad and the Believers At the Origins of Islam tr Muhammed ve Muminler Islam in Kokenlerinde Harvard Universitesi Yayinlari 2010 ISBN 978 0 674 05097 6 Patricia Crone Michael Cook Hagarism 1977 s 29 Yehuda D Nevo Crossroads to Islam The Origins of the Arab Religion and the Arab State tr Islam Kavsagi Arap Dininin ve Arap Devletinin Kokenleri 2003 ss 410 413 Karl Heinz Ohlig Ed Der fruhe Islam Eine historisch kritische Rekonstruktion anhand zeitgenossischer Quellen tr Erken Islam Cagdas Kaynaklara Dayali Tarihsel Elestirel Bir Yeniden Yapilanma 2007 ss 336 ve devami s 98 Ibn Sa d o 845 Tabaqat tr Tabakat ed E Sachau Leiden 1904 1940 4 1 106 El Sabi ye Abdullah atifta bulunarak s 137 Fasawi o 890 Kitab al Ma rifa wa l ta rikh ed A D al Umari Beyrut 1981 2 15 Cabir bin Zeyd tr Kilicin Golgesinde s 409 John Wansbrough Quranic Studies Sources and Methods of Scriptural Interpretation tr Kuran Calismalari Kutsal Yazilarin Yorumlanmasinin Kaynaklari ve Yontemleri 1977 ss 43 ve devami Gerd Rudiger Puin Observations on Early Qur an Manuscripts in San a tr San a daki Erken Kuran El Yazmalari Uzerine Gozlemler icerik Stefan Wild Ed The Qur an as Text tr Metin Olarak Kuran Brill Leiden 1996 ss 107 111 Yehuda D Nevo Crossroads to Islam The Origins of the Arab Religion and the Arab State tr Islam Kavsagi Arap Dininin ve Arap Devletinin Kokenleri 2003 Karl Heinz Ohlig Ed Der fruhe Islam Eine historisch kritische Rekonstruktion anhand zeitgenossischer Quellen tr Erken Islam Cagdas Kaynaklara Dayali Tarihsel Elestirel Bir Yeniden Yapilanma 2007 Fred Donner Narratives of Islamic Origins The Beginnings of Islamic Historical Writing tr Islami Kokenlerin Anlatilari Islami Tarih Yaziminin Baslangiclari 1998 s 60 Karl Heinz Ohlig Ed Der fruhe Islam Eine historisch kritische Rekonstruktion anhand zeitgenossischer Quellen 2007 pp 377 ff Christoph Luxenberg The Syro Aramaic Reading of the Koran A Contribution to the Decoding of the Koran 2007 Patricia Crone Martin Hinds God s Caliph Religious Authority in the First Centuries of Islam tr Allah in Halifesi Islam in Ilk Yuzyillarinda Dini Otorite 1986 Xarici kecidler