Rasim Babayev Hənifə oğlu (31 dekabr 1927, Bakı – 24 aprel 2007, Bakı) — Azərbaycan rəssamı, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü (1959), Azərbaycan SSR xalq rəssamı (1988), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1991).
Rasim Babayev | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Bakı qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (79 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Janr | portret |
Mükafatları |
Həyatı
Rasim Babayev 31 dekabr 1927-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1945–1949-cu illərdə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda təhsil almışdır. Daha sonra təhsilini 1949–1956-cı illərdə V.İ.Surikov adına Moskva Rəssamlıq İnstitutunda davam etdirmişdir.
Yaradıcılığı
Rasim Babayev Azərbaycan rəngkarlığının və qrafikasının inkişafında müstəsna xidmətləri olmuş rəssamdır. Müxtəlif janr və mövzularda, xüsusən boyakarlıq və dəzgah qrafikas ı janrlarında sahəsində yaratdığı rəsm əsərləri ilə tanınmışdır.
Sənətkarın dəzgah qrafikasında yaratdığı linoqravür silsilələrinə və dəzgah rəsmlərinə "Sumqayıt", "Daşkəsən", "Abşeron", "Ağaclar", "Neft çənləri" (1958), "Neftin doldurulması" (1958), "Qız" (1958), "Qara şəhər" (1958), "Daşkəsən yollarında" (1961), "Fəhlənin portreti" (1962), "Almaniyada" (1963), "Qobustan" (1964), "Xınalıq" (1964), "Dəvələr" (1966), "Hamamlar" (1969), "Qaçaq Nəbi" (1969), "Köhnə Bakı" (1970), "Narlar" (1970), "Kənd" (1970), "Qədim qəbiristanlıq" (1970), "Rəssam Ə.Rzaquliyev" (1970) və başqa əsərlərini daxildir.
Habelə rəssam "Ölüm Düşərgəsi", "Qardaş Xatirəsi", "Dağlar", "Yer" və "Göy", "Mənim bağım" kimi boyakarlıq əsərlərinin və "Qız", "Rəssam S.Bəhlulzadə" portretlərinin müəllifidir. Rasim Babayev 1980-ci illərin sonu 1990-cı illərdə baş vermiş hadisələrlə bağlı tablolaların müəllifidir. O, 20 Yanvar faciəsini əks etdirən "Qanlı general" tablosunu yaratmışdır. Həmçinin "Müharibə olmasın", "Berlin-63", "Ölüm düşərgəsi", "Qardaş xatirəsi" və s. əsərləri də müharibə əleyhinə çəkilmişdir.
Rasim Babayevin bir sıra əsərləri sovetlər dövründə geniş işıqlandırılmayıb. Həmin əsərlərlərə nümunə olaraq "Torpaq" (1963), "Sahil" (1965), "Yol" (1966), "Yaxın Şərq" (1967), "Ailə" (1971), "Səyyah" (1974), "Ordu" (1978), "Qapı" (1982), "Qadın" (1983), "Müharibə" (1983), "Novruz" (1983), "Qadın və div" (1986), "Faciə" (1987), "Adəm və Həvva" (1988), "Yüklü dəvə" (1992), "Bəla" (1997), "Gecə" (2003), "Divlər" (2004) və s. əsərləri qeyd etmək olar.
R.Babayev kitab tərtibatı və illüstrasiyası sahəsində də uğurla fəaliyyət göstərmişdir. Rabindranat Taqorun "Fəlakət", Nazim Hikmətin "Kəllə", R.Taqorun "Fəlakət" (1958), Y.V.Çəmənzəminlinin "Hekayələr" (1959) buna misaldır. Eyni zamanda, bir sıra uşaq kitablarına rəngli illüstrasiyalar çəkmişdir. Bunlara misal olaraq Süleyman Sani Axundovun "Qorxulu nağıllar" (1958), M.Füzulinin "Meyvələrin bəhsi" (1960), A.Şaiqin "Tıq-tıq xanım" (1961), "Cırtdan" xalq nağılını (1963) göstərmək olar.
Rəssamın 1980–1990-cı illər yaradıcılığına "Əjdaha ili", "Yuxu", "Sindibadın gəmiləri" seriyaları, "Qaçqınlar" silsiləsindən olan əsərləri daxildir. İfadəli monumental kompozisiya, lakonik xətlər və rənglər Rasim Babayevin yaradıcılığı üçün səciyyəvidir.
Xalq rəssamı Rasim Babayevin yaradıcılığında Qobustan, Səma və bu qəbildən olan əsərləri ilə yanaşı yaradıcılığında xüsusi yer tutan "Xəyalpərəst div", "Söhbət" əsərləri onun yaradıcılıq diapozonunun nə qədər geniş olduğunu göstərir. Bundan əlavə ekspozisiyada rəssamın "Püstə ağacı" (kətan, yağlı boya), "Sahil" (orqalit, yağlı boya), "Torpaq" (kətan, yağlı boya), "Səma" (kətan, yağlı boya) əsərləri nümayiş etdirilir.
Əsərlərinin xaricdə nümayişi
Rasim Babayevin əsərləri bir sıra xarici ölkə sərgilərində — İngiltərə, Kanada, Türkiyə, Finlandiya və dünyanın bir sıra ölkələrində nümayiş etdirilmişdir. Rəssamın 29 oktyabr 2014-cü ildə Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın iştirakı ilə Sankt-Peterburqda Rus Muzeyinin Mərmər Sarayında, həmin ilin aprel ayının 15-də Kazan Ermitajında "Həqiqət axtarışında" adlı əsərlərinin sərgiləri açılmışdır.
Eyni zamanda sənətkarın əsərləri Rusiyanın Tretyakov qalereyasında və Müasir Sənət Muzeyi və Şərq Xalqları İncəsənəti Muzeyində, ABŞ-nin Zummerli Muzeyində, Fransanın "Qaleri de Frans" qalereyasında saxlanılır.
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar rəssamı" fəxri adı (1964)
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı (7 may 1988)
- 1990-cı il üzrə Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı (1991) — 1988–1989-cu illərdə yaratdığı silsilə rəsm əsərlərinə görə
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü — 11 iyun 2002
Vəfatı
Rasim Babayev 22 aprel 2007-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Filmoqrafiya
- Abşeron rəngləri (film, 1983) (qısametrajlı sənədli film)-əsərlərindən istifadə edilən rəssam
- Sehrli naxışlar (film, 1984)
- Bahar əyləncələri (film, 1989)
- Rənglərin sehrli dünyası (film, 2007)
- Bakı bağları. Bilgəh (film, 2007)
- Üfüqü ötənlər (film, 2011)
Qalereya
- "Püstə ağacı". 1969
(Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi) - "Torpaq neft ilə zəngindir". 1976
(Yarat Müasir Sənət Mərkəzi)
İstinadlar
- The Fine Art Archive. 2003.
- Əsəd Quliyev. "Rasim Babayevin sənət fəlsəfəsi" (Azərbaycan). anl.az. 19-9-2017 tarixində .
- Əsəd Quliyev. "Rasim Babayev" (Azərbaycan). medeniyyet.az. 11-12-2018 tarixində .
- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (#bad_url) (PDF) (Azərbaycan). anl.az. 2020-12-25 tarixində (PDF).
- . 2013-12-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-10-28.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 07.09.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 04.10.2023.
Mənbə
- К. Алиева. "Апшерон в творчестве Расима Бабаева". //"Təhsil, mədəniyyət, incəsənət" jurnalı.- 2004.- № 1.- səh. 123–126.
- Feyzullayeva, A. Qardaşım olanda nolar…: [Xalq rəssamı Rasim Babayevin 85 illik yubileyi ilə əlaqədar qardaşının xatirələri] //Qobustan: sənət toplusu. — 2013.- № 3.- S. 21–25.
- Moskvada azərbaycanlı rəssamın sərgisi: [Rasim Babayevin fərdi sərgisi haqqında] //Xalq cəbhəsi.- 2013.- 24 oktyabr.- S.16.
- Rasim Babayevin əsərləri Moskvada: rəsmlər "Həqiqət axtarışında": [Rusiya paytaxtında Şərq xalqları incəsənəti muzeyində Azərbaycanın Əməkdar rəssamının "Həqiqət axtarışında" adlı sərgisi açılıb] //525-ci qəzet.- 2013.- 26 oktyabr.- S.17.
Xarici keçidlər
- Rasim Babayevin rəsmlərinin videosu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rasim Babayev Henife oglu 31 dekabr 1927 Baki 24 aprel 2007 Baki Azerbaycan ressami Azerbaycan Ressamlar Ittifaqinin uzvu 1959 Azerbaycan SSR xalq ressami 1988 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1991 Rasim BabayevDogum tarixi 31 dekabr 1927Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 22 aprel 2007 79 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi SSRI AzerbaycanFealiyyeti ressamTehsili Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Mektebi 1949 Moskva Dovlet Ressamliq Institutu d 1955 Janr portretMukafatlari 1988 1964 1990HeyatiRasim Babayev 31 dekabr 1927 ci ilde Baki seherinde anadan olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra 1945 1949 cu illerde Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Texnikumunda tehsil almisdir Daha sonra tehsilini 1949 1956 ci illerde V I Surikov adina Moskva Ressamliq Institutunda davam etdirmisdir YaradiciligiRasim Babayev Azerbaycan rengkarliginin ve qrafikasinin inkisafinda mustesna xidmetleri olmus ressamdir Muxtelif janr ve movzularda xususen boyakarliq ve dezgah qrafikas i janrlarinda sahesinde yaratdigi resm eserleri ile taninmisdir Senetkarin dezgah qrafikasinda yaratdigi linoqravur silsilelerine ve dezgah resmlerine Sumqayit Daskesen Abseron Agaclar Neft cenleri 1958 Neftin doldurulmasi 1958 Qiz 1958 Qara seher 1958 Daskesen yollarinda 1961 Fehlenin portreti 1962 Almaniyada 1963 Qobustan 1964 Xinaliq 1964 Develer 1966 Hamamlar 1969 Qacaq Nebi 1969 Kohne Baki 1970 Narlar 1970 Kend 1970 Qedim qebiristanliq 1970 Ressam E Rzaquliyev 1970 ve basqa eserlerini daxildir Habele ressam Olum Dusergesi Qardas Xatiresi Daglar Yer ve Goy Menim bagim kimi boyakarliq eserlerinin ve Qiz Ressam S Behlulzade portretlerinin muellifidir Rasim Babayev 1980 ci illerin sonu 1990 ci illerde bas vermis hadiselerle bagli tablolalarin muellifidir O 20 Yanvar faciesini eks etdiren Qanli general tablosunu yaratmisdir Hemcinin Muharibe olmasin Berlin 63 Olum dusergesi Qardas xatiresi ve s eserleri de muharibe eleyhine cekilmisdir Rasim Babayevin bir sira eserleri sovetler dovrunde genis isiqlandirilmayib Hemin eserlerlere numune olaraq Torpaq 1963 Sahil 1965 Yol 1966 Yaxin Serq 1967 Aile 1971 Seyyah 1974 Ordu 1978 Qapi 1982 Qadin 1983 Muharibe 1983 Novruz 1983 Qadin ve div 1986 Facie 1987 Adem ve Hevva 1988 Yuklu deve 1992 Bela 1997 Gece 2003 Divler 2004 ve s eserleri qeyd etmek olar R Babayev kitab tertibati ve illustrasiyasi sahesinde de ugurla fealiyyet gostermisdir Rabindranat Taqorun Felaket Nazim Hikmetin Kelle R Taqorun Felaket 1958 Y V Cemenzeminlinin Hekayeler 1959 buna misaldir Eyni zamanda bir sira usaq kitablarina rengli illustrasiyalar cekmisdir Bunlara misal olaraq Suleyman Sani Axundovun Qorxulu nagillar 1958 M Fuzulinin Meyvelerin behsi 1960 A Saiqin Tiq tiq xanim 1961 Cirtdan xalq nagilini 1963 gostermek olar Ressamin 1980 1990 ci iller yaradiciligina Ejdaha ili Yuxu Sindibadin gemileri seriyalari Qacqinlar silsilesinden olan eserleri daxildir Ifadeli monumental kompozisiya lakonik xetler ve rengler Rasim Babayevin yaradiciligi ucun seciyyevidir Xalq ressami Rasim Babayevin yaradiciliginda Qobustan Sema ve bu qebilden olan eserleri ile yanasi yaradiciliginda xususi yer tutan Xeyalperest div Sohbet eserleri onun yaradiciliq diapozonunun ne qeder genis oldugunu gosterir Bundan elave ekspozisiyada ressamin Puste agaci ketan yagli boya Sahil orqalit yagli boya Torpaq ketan yagli boya Sema ketan yagli boya eserleri numayis etdirilir Eserlerinin xaricde numayisiRasim Babayevin eserleri bir sira xarici olke sergilerinde Ingiltere Kanada Turkiye Finlandiya ve dunyanin bir sira olkelerinde numayis etdirilmisdir Ressamin 29 oktyabr 2014 cu ilde Heyder Eliyev Fondunun vitse prezidenti Leyla Eliyevanin istiraki ile Sankt Peterburqda Rus Muzeyinin Mermer Sarayinda hemin ilin aprel ayinin 15 de Kazan Ermitajinda Heqiqet axtarisinda adli eserlerinin sergileri acilmisdir Eyni zamanda senetkarin eserleri Rusiyanin Tretyakov qalereyasinda ve Muasir Senet Muzeyi ve Serq Xalqlari Inceseneti Muzeyinde ABS nin Zummerli Muzeyinde Fransanin Qaleri de Frans qalereyasinda saxlanilir Mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar ressami fexri adi 1964 Azerbaycan SSR xalq ressami fexri adi 7 may 1988 1990 ci il uzre Azerbaycan SSR Dovlet mukafati 1991 1988 1989 cu illerde yaratdigi silsile resm eserlerine gore Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudu 11 iyun 2002VefatiRasim Babayev 22 aprel 2007 ci ilde Baki seherinde vefat etmisdir FilmoqrafiyaAbseron rengleri film 1983 qisametrajli senedli film eserlerinden istifade edilen ressam Sehrli naxislar film 1984 Bahar eylenceleri film 1989 Renglerin sehrli dunyasi film 2007 Baki baglari Bilgeh film 2007 Ufuqu otenler film 2011 Qalereya Puste agaci 1969 Azerbaycan Milli Incesenet Muzeyi Torpaq neft ile zengindir 1976 Yarat Muasir Senet Merkezi IstinadlarThe Fine Art Archive 2003 Esed Quliyev Rasim Babayevin senet felsefesi Azerbaycan anl az 19 9 2017 tarixinde Esed Quliyev Rasim Babayev Azerbaycan medeniyyet az 11 12 2018 tarixinde Elametdar ve tarixi gunler teqvimi bad url PDF Azerbaycan anl az 2020 12 25 tarixinde PDF 2013 12 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 10 28 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudlerinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 07 09 2022 tarixinde Istifade tarixi 04 10 2023 MenbeK Alieva Apsheron v tvorchestve Rasima Babaeva Tehsil medeniyyet incesenet jurnali 2004 1 seh 123 126 Feyzullayeva A Qardasim olanda nolar Xalq ressami Rasim Babayevin 85 illik yubileyi ile elaqedar qardasinin xatireleri Qobustan senet toplusu 2013 3 S 21 25 Moskvada azerbaycanli ressamin sergisi Rasim Babayevin ferdi sergisi haqqinda Xalq cebhesi 2013 24 oktyabr S 16 Rasim Babayevin eserleri Moskvada resmler Heqiqet axtarisinda Rusiya paytaxtinda Serq xalqlari inceseneti muzeyinde Azerbaycanin Emekdar ressaminin Heqiqet axtarisinda adli sergisi acilib 525 ci qezet 2013 26 oktyabr S 17 Xarici kecidlerRasim Babayevin resmlerinin videosu