Rəqəmsal ritorika — ümumiyyətlə rəqəmsal sahədə mövcud olan kommunikasiya. Beləliklə, rəqəmsal ritorika mətn, şəkillər, videolar və proqram təminatı daxil olmaqla bir çox müxtəlif formalarda ifadə edilə bilər. Müasir cəmiyyət getdikcə daha çox vasitəçilik etdiyinə görə, rəqəmsal və rəqəmsal olmayan mühitlər arasında artıq aydın fərqlər yoxdur. İnsanların texnologiya ilə qarşılıqlı əlaqəsinin artan axıcılığını nəzərə almaq üçün rəqəmsal ritorikanın əhatə dairəsi genişləndirilmişdir.
Rəqəmsal ritorika sahəsi hələ də möhkəmlənməmişdir. Rəqəmsal ritorika əsasən həm analitik alət, həm də istehsal bələdçisi kimi öz nəzəriyyəsini və təcrübələrini ritorika ənənəsindən alır. Bütövlükdə meta-intizamın bir növü kimi strukturlaşdırıla bilər.
İnkişaf edən araşdırmalar sayəsində rəqəmsal ritorika zamanla müxtəlif alimlər üçün cürbəcür mənalar daşımışdır. Eynilə, rəqəmsal ritorika təhlil edilənə əsaslanaraq müxtəlif mənalar ala bilər. Bu, konsepsiyadan, formalardan və ya tədqiqat obyektlərindən və ya ritorik yanaşmadan asılıdır. Rəqəmsal ritorika müxtəlif ictimai hərəkatların obyektivləri ilə də təhlil edilə bilər. Bu yanaşma, rəqəmsal ritorikanın əhatə dairəsinin onun təsirinə dair anlayışımızı genişləndirməyinəə imkan verir.
"Rəqəmsal ritorika" termini "ritorika" terminindən fərqlənir, çünki sonuncu termin bir çox alimlər arasında müzakirə edilmişdir. Elizabet Loş və Ayan Boqost kimi yalnız bir neçə alim rəqəmsal ritorika üçün həqiqətən bir tərif hazırlamaq üçün vaxt ayırmışdır. "Rəqəmsal ritorika" üçün ən sadə təriflərdən biri onun ritorik nəzəriyyənin tətbiqi olmasıdır.
Tərifi
1989-cu ildə yaradılandan bəri "rəqəmsal ritorika"nın termin kimi tərifi daim təkmilləşməyə davam etmişdir.
1989–2015-ci illərdə
"Rəqəmsal ritorika" termini ritorik tərəfindən 1989-cu ildə oxuduğu mühazirədə işlənmişdir və ilk dəfə 1993-cü ildə "Elektron Söz: Demokratiya, Texnologiya və İncəsənət" adlı esse kolleksiyasında rəsmi şəkildə ifadə edilmişdir. Lanhemin tərifi təqib ediləcək bir tərif və ya nəzəriyyə vermək əvəzinə ilk növbədə əvvəllər yaranmış xassələri müəyyən etməyə yönəlmişdir. Bununla belə, o, burada postmodern nəzəriyyə, rəqəmsal incəsənət və klassik ritorika arasındakı əlaqəni göstərmişdir.
1997-ci ildə Dou Brent rəqəmsal ritorikanın bu skeleti üzərində quruluş apararaq diqqəti o dövrdə məşhur olan hipermətn nəzəriyyəsindən başqa bir yönə, qarşılıqlı əlaqədə və biliyin birgə konstruksiyası üzrə möhkəmlənmiş "yeni ritorika"ya dəyişmişdir. Qari Heba hipermətni vizual ritorika ilə birləşdirən "Hiperritorika" təklifi ilə diskussiyanı davam etdirmişdir. Multisensor məlumatları ötürmək qabiliyyəti, onları başa düşmək və tətbiq etmək üçün tələb olunan sonrakı biliklər indiki dövrdə rəqəmsal ritorika kimi qəbul edilə bilən konsepsiyanı formalaşdırmağa başlamışdır.
2005-ci ildə Ceyms P. Zappen rəqəmsal ritorikanı bəstəkar və tamaşaçılar arasında əməkdaşlıq və yaradıcılıq məkanı kimi müəyyən etmişdir.
2015-ci ildən
Lanhem və Loşdan təsirlənən Duqlas Eyman 2015-ci ildə "Rəqəmsal Ritorika: Nəzəriyyə, Metod, Praktika" adlı kitabında rəqəmsal ritorikaya öz tərifini təklif etmişdir. Eyman bildirmişdir ki, rəqəmsal ritorika "ritorik nəzəriyyənin (analitik üsul və ya istehsal üçün evristik kimi) rəqəmsal mətnlərə və tamaşalara tətbiqi"dir.
Eymanın tərifi göstərir ki, rəqəmsal ritorika rəqəmsal mətnlər üçün analitik metod kimi və istehsal üçün evristik olaraq tətbiq oluna bilər, bəstəkarın rəqəmsal mətnlər yaratmaq üçün istifadə edə biləcəyi ritorik suallar təklif edir. Eyman rəqəmsal ritorikanın inkişaf etməkdə olan sahəsini təbiətdə fənlərarası, rəqəmsal savadlılıq, , yeni media, və kimi əlaqəli sahələrlə zənginləşdirilmiş, lakin bunlarla məhdudlaşmayan sahələr kimi təsnif etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Eyman, Douglas. Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice (ingilis). Ann Arbor, MI: digitalculturebooks. 2015. doi:10.3998/dh.13030181.0001.001. ISBN . 2023-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- Eyman, Douglas. Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice. University of Michigan Press. 2015. doi:10.3998/dh.13030181.0001.001. ISBN . 2022-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.[]
- Van Den Eede, Yoni; Goeminne, Gert; Van den Bossche, Marc. "The Art of Living with Technology: Turning Over Philosophy of Technology's Empirical Turn". Foundations of Science (ingilis). 22 (2). June 2017: 235–246. doi:10.1007/s10699-015-9472-5. ISSN 1233-1821.
- Boyle, Casey; Brown, James J.; Ceraso, Steph. "The Digital: Rhetoric Behind and Beyond the Screen". Rhetoric Society Quarterly. 48 (3). 27 May 2018: 251–259. doi:10.1080/02773945.2018.1454187.
- Eyman, Douglas (2015). Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice. University of Michigan Press. ISBN
- Ridolfo, Jim. "Delivering Textual Diaspora: Building Digital Cultural Repositories as Rhetoric Research". College English. 76 (2). 2013: 136–151. ISSN 0010-0994. JSTOR 24238146.
- Hodgson & Barnett. "Introduction: What is Rhetorical about Digital Rhetoric? Perspectives and Definitions of Digital Rhetoric". November 22, 2016. 2017-04-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- Lanham, R. A. The Electronic Word: Democracy, Technology, and the Arts. University of Chicago Press. 1994. ISBN . 2023-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.[]
- Zappen, James P. "Digital Rhetoric: Toward an Integrated Theory". Technical Communication Quarterly (ingilis). 14 (3). July 2005: 319–325. doi:10.1207/s15427625tcq1403_10. ISSN 1057-2252. 2023-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- Eyman, Douglas. Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice (ingilis). University of Michigan Press. 2015. doi:10.3998/dh.13030181.0001.001. ISBN . 2021-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-26.
- Eyman, Douglas. Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice. University of Michigan Press. 2015. 12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Reqemsal ritorika umumiyyetle reqemsal sahede movcud olan kommunikasiya Belelikle reqemsal ritorika metn sekiller videolar ve proqram teminati daxil olmaqla bir cox muxtelif formalarda ifade edile biler Muasir cemiyyet getdikce daha cox vasitecilik etdiyine gore reqemsal ve reqemsal olmayan muhitler arasinda artiq aydin ferqler yoxdur Insanlarin texnologiya ile qarsiliqli elaqesinin artan axiciligini nezere almaq ucun reqemsal ritorikanin ehate dairesi genislendirilmisdir Reqemsal ritorika insan kommunikasiyanin reqemsal sahede bas veren davamidir Reqemsal ritorika sahesi hele de mohkemlenmemisdir Reqemsal ritorika esasen hem analitik alet hem de istehsal beledcisi kimi oz nezeriyyesini ve tecrubelerini ritorika enenesinden alir Butovlukde meta intizamin bir novu kimi strukturlasdirila biler Inkisaf eden arasdirmalar sayesinde reqemsal ritorika zamanla muxtelif alimler ucun curbecur menalar dasimisdir Eynile reqemsal ritorika tehlil edilene esaslanaraq muxtelif menalar ala biler Bu konsepsiyadan formalardan ve ya tedqiqat obyektlerinden ve ya ritorik yanasmadan asilidir Reqemsal ritorika muxtelif ictimai herekatlarin obyektivleri ile de tehlil edile biler Bu yanasma reqemsal ritorikanin ehate dairesinin onun tesirine dair anlayisimizi genislendirmeyinee imkan verir Reqemsal ritorika termini ritorika termininden ferqlenir cunki sonuncu termin bir cox alimler arasinda muzakire edilmisdir Elizabet Los ve Ayan Boqost kimi yalniz bir nece alim reqemsal ritorika ucun heqiqeten bir terif hazirlamaq ucun vaxt ayirmisdir Reqemsal ritorika ucun en sade teriflerden biri onun ritorik nezeriyyenin tetbiqi olmasidir Terifi1989 cu ilde yaradilandan beri reqemsal ritorika nin termin kimi terifi daim tekmillesmeye davam etmisdir 1989 2015 ci illerde Reqemsal ritorika termini ritorik terefinden 1989 cu ilde oxudugu muhazirede islenmisdir ve ilk defe 1993 cu ilde Elektron Soz Demokratiya Texnologiya ve Incesenet adli esse kolleksiyasinda resmi sekilde ifade edilmisdir Lanhemin terifi teqib edilecek bir terif ve ya nezeriyye vermek evezine ilk novbede evveller yaranmis xasseleri mueyyen etmeye yonelmisdir Bununla bele o burada postmodern nezeriyye reqemsal incesenet ve klassik ritorika arasindaki elaqeni gostermisdir 1997 ci ilde Dou Brent reqemsal ritorikanin bu skeleti uzerinde qurulus apararaq diqqeti o dovrde meshur olan hipermetn nezeriyyesinden basqa bir yone qarsiliqli elaqede ve biliyin birge konstruksiyasi uzre mohkemlenmis yeni ritorika ya deyismisdir Qari Heba hipermetni vizual ritorika ile birlesdiren Hiperritorika teklifi ile diskussiyani davam etdirmisdir Multisensor melumatlari oturmek qabiliyyeti onlari basa dusmek ve tetbiq etmek ucun teleb olunan sonraki bilikler indiki dovrde reqemsal ritorika kimi qebul edile bilen konsepsiyani formalasdirmaga baslamisdir 2005 ci ilde Ceyms P Zappen reqemsal ritorikani bestekar ve tamasacilar arasinda emekdasliq ve yaradiciliq mekani kimi mueyyen etmisdir 2015 ci ilden Lanhem ve Losdan tesirlenen Duqlas Eyman 2015 ci ilde Reqemsal Ritorika Nezeriyye Metod Praktika adli kitabinda reqemsal ritorikaya oz terifini teklif etmisdir Eyman bildirmisdir ki reqemsal ritorika ritorik nezeriyyenin analitik usul ve ya istehsal ucun evristik kimi reqemsal metnlere ve tamasalara tetbiqi dir Eymanin terifi gosterir ki reqemsal ritorika reqemsal metnler ucun analitik metod kimi ve istehsal ucun evristik olaraq tetbiq oluna biler bestekarin reqemsal metnler yaratmaq ucun istifade ede bileceyi ritorik suallar teklif edir Eyman reqemsal ritorikanin inkisaf etmekde olan sahesini tebietde fenlerarasi reqemsal savadliliq yeni media ve kimi elaqeli sahelerle zenginlesdirilmis lakin bunlarla mehdudlasmayan saheler kimi tesnif etmisdir Hemcinin baxKomputer vasiteciliyi ile kommunikasiya Reqemsal savadliliq Reqemsal media HipermediaIstinadlarEyman Douglas Digital Rhetoric Theory Method Practice ingilis Ann Arbor MI digitalculturebooks 2015 doi 10 3998 dh 13030181 0001 001 ISBN 978 0 472 07268 2 2023 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 Eyman Douglas Digital Rhetoric Theory Method Practice University of Michigan Press 2015 doi 10 3998 dh 13030181 0001 001 ISBN 978 0 472 05268 4 2022 10 09 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 sehife gosterin Van Den Eede Yoni Goeminne Gert Van den Bossche Marc The Art of Living with Technology Turning Over Philosophy of Technology s Empirical Turn Foundations of Science ingilis 22 2 June 2017 235 246 doi 10 1007 s10699 015 9472 5 ISSN 1233 1821 Boyle Casey Brown James J Ceraso Steph The Digital Rhetoric Behind and Beyond the Screen Rhetoric Society Quarterly 48 3 27 May 2018 251 259 doi 10 1080 02773945 2018 1454187 Eyman Douglas 2015 Digital Rhetoric Theory Method Practice University of Michigan Press ISBN 978 0 472 05268 4 Ridolfo Jim Delivering Textual Diaspora Building Digital Cultural Repositories as Rhetoric Research College English 76 2 2013 136 151 ISSN 0010 0994 JSTOR 24238146 Hodgson amp Barnett Introduction What is Rhetorical about Digital Rhetoric Perspectives and Definitions of Digital Rhetoric November 22 2016 2017 04 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 Lanham R A The Electronic Word Democracy Technology and the Arts University of Chicago Press 1994 ISBN 978 0 226 46885 3 2023 12 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 sehife gosterin Zappen James P Digital Rhetoric Toward an Integrated Theory Technical Communication Quarterly ingilis 14 3 July 2005 319 325 doi 10 1207 s15427625tcq1403 10 ISSN 1057 2252 2023 12 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 Eyman Douglas Digital Rhetoric Theory Method Practice ingilis University of Michigan Press 2015 doi 10 3998 dh 13030181 0001 001 ISBN 978 0 472 05268 4 2021 03 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 26 Eyman Douglas Digital Rhetoric Theory Method Practice University of Michigan Press 2015 12