Qəhrəman şəhər (rus. город-герой; ukr. місто-герой; belar. горад-герой) — Müharibələr zamanı müstəsna xidmət göstərmiş şəhərlərə verilən fəxri ad. Qəhrəman şəhər titulu əsasən SSRİ tərkibində olan şəhərlərə verilmişdir. II Dünya müharibəsi dönəmində Üçüncü Reyxə qarşı aparılan hərbi əməliyyatlarda fərqlənmiş 12 şəhər və 1 qala bu titula layiq görülmüşdür. Qəhrəman şəhər titulu işğal olunmuş və sonrakı əməliyyatlarda geri qaytarılmış şəhərlərə verilirdi. Titul şəxslərə verilmiş Sovet İttifaqı Qəhrəmanı titulunun şəhərlərə verilən forması kimi də qəbul edilmişdir.
Nizamnaməyə əsasən qəhrəman elan edilən şəhərə Lenin ordeni ilə yanaşı Yüksək Sovet Prezidyumu təqdim edilirdi. Titula layiq görülmüş şəhərin mərkəzi meydanlarının birində Qəhramənlıq heykəli inşa edilməli idi. II Dünya müharibəsindən sonra SSRİ-nin Leninqrad, Odessa, Sevastopol, Stalinqrad, Kiyev, Kerç, Moskva, Novorossiysk, Minsk, Tula, Murmansk, Smolensk şəhərləri və Brest qalası qəhrəman şəhər elan edilmişdir.
Tarixi
Qəhrəman şəhər termini ilk dəfə II Dünya müharibəsi zamanı Şərq cəbhəsində Barbarossa əməliyyatı ilə Üçüncü Reyxin hücumlarına məruz qalan SSRİ mətbuatı tərəfindən işlədilmişdir. Pravda qəzetinin 1942-ci ildə nəşr edilən sayında nasistlərə qarşı aparılan mübarizədə sovet şəhərlərinin qəhrəmanlığından söhbət açılır. Rəsmi yazışmalarda isə ilk dəfə olaraq 1945-ci ilin 1 may tarixində İosif Stalin tərəfindən imzalanan 20 nömrəli əmrdə qəhrəman şəhər sözündən istifadə edilir.
İmzalanan əmrdə Leninqrad, Odessa, Sevastopol və Stalinqrad şəhərləri üçün top atışının həyata keçirilməsi tələb olunur. İlk qəhrəman şəhər titulu hal-hazırda Sankt-Peterburq olaraq adlandırılan Leninqrad şəhərinə verilmişdir. Şəhərlərin fəxri ada layiq görülməsi ardıcılığı isə aşağıdakı kimidir.
№ | Ölkə | Qəhrəman şəhər | Elan edilmə tarixi |
---|---|---|---|
1 | Rusiya | Leninqrad (Sankt-Peterburq) | 8 may - 1965 |
2 | Ukrayna | Odessa | 8 may - 1965 |
3 | Ukrayna | Sevastopol | 8 may - 1965 |
4 | Rusiya | Stalinqrad (Volqoqrad) | 8 may - 1965 |
5 | Ukrayna | Kiev | 8 may - 1965 |
6 | Belarus | Brest qalası (Qəhrəman qala) | 8 may - 1965 |
7 | Rusiya | Moskva | 8 may - 1965 |
8 | Ukrayna | Kerç | 14 sentyabr - 1973 |
9 | Rusiya | Novorossiysk | 14 iyun - 1973 |
10 | Belarus | Minsk | 26 iyun - 1974 |
11 | Rusiya | Tula | 7 dekabr - 1976 |
12 | Rusiya | Murmansk | 6 may - 1985 |
13 | Rusiya | Smolensk | 6 may - 1985 |
Qalereya
- Sevastopol şəhərinin gerbində yer alan qəhrəman şəhər titulu.
- Sankt-Peterburq (keçmiş Leninqrad) şəhərinin mərkəzində yerləşən Qəhrəman şəhər adibəsi.
- Sevastopol şəhərinin mərkəzində yerləşən Qəhrəman şəhər parkı.
Digər ölkələrdə olan bənzər titullar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qehreman seher rus gorod geroj ukr misto geroj belar gorad geroj Muharibeler zamani mustesna xidmet gostermis seherlere verilen fexri ad Qehreman seher titulu esasen SSRI terkibinde olan seherlere verilmisdir II Dunya muharibesi doneminde Ucuncu Reyxe qarsi aparilan herbi emeliyyatlarda ferqlenmis 12 seher ve 1 qala bu titula layiq gorulmusdur Qehreman seher titulu isgal olunmus ve sonraki emeliyyatlarda geri qaytarilmis seherlere verilirdi Titul sexslere verilmis Sovet Ittifaqi Qehremani titulunun seherlere verilen formasi kimi de qebul edilmisdir Brest qalasi Sankt Peterburq Volqoqrad Odessa Sevastopol Moskva Kiev Novorossiysk Kerc Minsk Tula Murmansk SmolenskQehreman seherler SSRI nin Avropa hissesinin xeritesinde Nizamnameye esasen qehreman elan edilen sehere Lenin ordeni ile yanasi Yuksek Sovet Prezidyumu teqdim edilirdi Titula layiq gorulmus seherin merkezi meydanlarinin birinde Qehramenliq heykeli insa edilmeli idi II Dunya muharibesinden sonra SSRI nin Leninqrad Odessa Sevastopol Stalinqrad Kiyev Kerc Moskva Novorossiysk Minsk Tula Murmansk Smolensk seherleri ve Brest qalasi qehreman seher elan edilmisdir TarixiQehreman seher termini ilk defe II Dunya muharibesi zamani Serq cebhesinde Barbarossa emeliyyati ile Ucuncu Reyxin hucumlarina meruz qalan SSRI metbuati terefinden isledilmisdir Pravda qezetinin 1942 ci ilde nesr edilen sayinda nasistlere qarsi aparilan mubarizede sovet seherlerinin qehremanligindan sohbet acilir Resmi yazismalarda ise ilk defe olaraq 1945 ci ilin 1 may tarixinde Iosif Stalin terefinden imzalanan 20 nomreli emrde qehreman seher sozunden istifade edilir Imzalanan emrde Leninqrad Odessa Sevastopol ve Stalinqrad seherleri ucun top atisinin heyata kecirilmesi teleb olunur Ilk qehreman seher titulu hal hazirda Sankt Peterburq olaraq adlandirilan Leninqrad seherine verilmisdir Seherlerin fexri ada layiq gorulmesi ardiciligi ise asagidaki kimidir Olke Qehreman seher Elan edilme tarixi1 Rusiya Leninqrad Sankt Peterburq 8 may 19652 Ukrayna Odessa 8 may 19653 Ukrayna Sevastopol 8 may 19654 Rusiya Stalinqrad Volqoqrad 8 may 19655 Ukrayna Kiev 8 may 19656 Belarus Brest qalasi Qehreman qala 8 may 19657 Rusiya Moskva 8 may 19658 Ukrayna Kerc 14 sentyabr 19739 Rusiya Novorossiysk 14 iyun 197310 Belarus Minsk 26 iyun 197411 Rusiya Tula 7 dekabr 197612 Rusiya Murmansk 6 may 198513 Rusiya Smolensk 6 may 1985QalereyaQehreman seherler Sevastopol seherinin gerbinde yer alan qehreman seher titulu Sankt Peterburq kecmis Leninqrad seherinin merkezinde yerlesen Qehreman seher adibesi Sevastopol seherinin merkezinde yerlesen Qehreman seher parki Diger olkelerde olan benzer titullar