Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qəbizlik — Qəbizlik nadir və ya çətin bağırsaq hərəkətlərinə aiddir. Nəcislər çox vaxt sərt və quru olur. Digər simptomlar arasında qarın ağrısı, şişkinlik və bağırsaqların tam boşalmadığı hissi ola bilər. Qəbizliyin ağırlaşmalarına hemoroid, anal fissura və ya nəcisin tıxanması daxil ola bilər. Böyüklərdə bağırsaq hərəkətlərinin normal tezliyi həftədə üç dəfədir. Körpələr gündə üç-dörd dəfə, kiçik uşaqlar isə gündə iki-üç dəfə nəcis edirlər.
| Qəbizlik | |
|---|---|
 | |
| XBT-10-KM | K59.00, K59.0 |
| XBT-9-KM | 564.00, 564.0 |
| DiseasesDB | 3080 |
| MedlinePlus | 003125 |
| MeSH | D003248 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qəbizliyin bir çox səbəbi var. Ümumi səbəblərə nəcisin yavaş hərəkəti, bağırsaq sindromu və çanaq dibinin pozulması daxildir. Əsas müşayiət olunan xəstəliklərə hipotiroidizm, diabet, Parkinson xəstəliyi,, qeyri-qluten həssaslığı, kolon xərçəngi, divertikulit və iltihablı bağırsaq xəstəliyi daxildir. Qəbizliklə əlaqəli dərmanlara opioidlər, bəzi antasidlər, kalsium kanal blokerləri və antikolinerjiklər daxildir. Opioid qəbul edənlərin təxminən 90%-də qəbizlik yaranır. Kilo itkisi və ya anemiya, nəcisdə qan olması, ailədə iltihablı bağırsaq xəstəliyi və ya kolon xərçəngi olması və ya ilk dəfə daha yaşlı bir insanda göründüyü zaman qəbizlik daha çox narahatlıq doğurur.
Qəbizliyin müalicəsi əsas səbəbdən və onun mövcudluğundan asılıdır. Kömək edə biləcək tədbirlərə kifayət qədər maye içmək, daha çox lif yemək və idman etmək daxildir. Bu təsirli deyilsə, laksatiflər, osmotik maddələr, nəcis yumşaldıcılar və ya sürtkü yağları tövsiyə edilə bilər. Stimullaşdırıcı laksatiflər adətən digər növlər təsirsiz olduqda istifadə olunur.
Ümumi əhali arasında qəbizlik halları 2–30% faiz təşkil edir. Qocalar evlərində yaşayan yaşlı insanlar arasında qəbizlik halları 50–75% faiz təşkil edir. ABŞ-də insanlar ildə qəbizlik dərmanlarına 250 milyon ABŞ dollarından çox pul xərcləyirlər .
Bristol kafedrasının qrafiki
Qəbizlik bir xəstəlik deyil, bir simptomdur. Ən çox rast gəlinən qəbizlik, adətən həftədə 3 dəfədən az olan nadir bağırsaq hərəkətlərinə aiddir. Bununla belə, insanların başqa şikayətləri ola bilər:
- Bağırsaq hərəkətləri zamanı gərginlik.
- Bağırsaqları boşaltmaq üçün həddindən artıq vaxt lazımdır.
- Gərginliyə ikincili bağırsaq hərəkətləri zamanı ağrı.
- Qarın ağrısı.
- Şişkinlik.
- Bağırsaqların natamam boşaldılması hissi.
Səbəblər
Qəbizliyin səbəblərini anadangəlmə, birincili və ikincili ayırmaq olar. Ən çox yayılmış növlər birincili və həyat üçün təhlükə yaratmayan növlərdir. O, həmçinin uşaqlar və böyüklər kimi təsirlənən yaş qruplarına görə təsnif edilə bilər.
Birincili və ya funksional qəbizlik, dərmanın yan təsirləri və ya əsas tibbi şərtlər kimi əsas səbəblə əlaqəsi olmayan altı aydan çox davam edən simptomlar kimi müəyyən edilir. Bu, qəbizliyin ən geniş yayılmış növüdür və çox vaxt multifaktorialdır . Yetkinlərdə bu əsas səbəblərə qeyri-adekvat lif və ya maye qəbulu kimi pəhriz üstünlükləri və ya fiziki fəaliyyətin azalması kimi davranış səbəbləri daxildir. Yaşlı insanlarda qeyri-adekvat qida lifi qəbulu, qeyri-kafi maye qəbulu, fiziki fəaliyyətin azalması, dərmanların yan təsirləri, hipotiroidizm və kolorektal xərçəngin obstruksiyası ümumi səbəblərdir . Bununla belə, bu amilləri dəstəkləyən dəlillər azdır .
İkinci dərəcəli səbəblərə, hipotiroidizm kimi endokrin və metabolik pozğunluqlar və kolorektal xərçəng və ya yumurtalıq xərçəngi, kimi obstruksiya kimi dərman yan təsirləri daxildir. Qlütenə qarşı qlüten həssaslığı da qəbizlik kimi özünü göstərə bilər. Sistosel xroniki qəbizlik nəticəsində inkişaf edə bilər .
Pəhriz
Qəbizlik aşağı lifli pəhriz, az maye qəbulu və ya pəhriz səbəb ola bilər və ya daha da pisləşə bilər . Pəhriz lifi kolondan keçmə müddətini qısaltmağa, nəcisin həcmini artırmağa kömək edir, eyni zamanda nəcisin yumşalmasına kömək edir. Beləliklə, lif az olan pəhrizlər birincili qəbizliyə səbəb ola bilər.
Dərmanlar
Qəbizlik bir çox dərmanın yan təsiridir. Bunlardan bəziləri bunlarla məhdudlaşmır, opioidlər, diuretiklər, antidepresantlar, antihistaminlər, antispazmodiklər, antikonvulsanlar, trisiklik antidepresantlar. Kalsium və dəmir əlavələri kimi əlavələr də nəzərə çarpan bir yan təsir olaraq qəbizliyə səbəb ola bilər.
Tibbi şərtlər
Qəbizliyə səbəb ola biləcək metabolik və endokrin problemlərə aşağıdakılar daxildir: feokromositoma, hiperkalsemiya, hipotiroidizm, hiperparatireoz, porfiriya, xroniki böyrək xəstəliyi və kistik fibroz. Qəbizlik əzələ və miotonik distrofiyası olan insanlarda da yayılmışdır.
Qəbizlik ilə özünü göstərə bilən sistemli xəstəliklərə sistemik skleroz daxildir.
Qəbizliyin bir sıra struktur (mexaniki, morfoloji, anatomik) səbəbləri var, yəni yoğun bağırsaqda nəcisin keçməsinə mane olan kütlələrin əmələ gəlməsi, məsələn, kolorektal xərçəng, strikturalar, rektokolonlar, anal sfinkterin zədələnməsi və ya malformasiyası, əməliyyatdan sonrakı pozğunluqlar. . dəyişikliklər. Bağırsaqdankənar neoplazmalar, məsələn, digər bədxassəli yeni törəmələr də xarici sıxılma nəticəsində qəbizliyə səbəb ola bilər .
Onurğa beyni zədələri və Parkinson xəstəliyi və çanaq dibinin disfunksiyası kimi nevroloji xəstəliklər də qəbizliyə səbəb ola bilər.
Psixoloji
Nəcisin könüllü tutulması qəbizliyin ümumi səbəbidir . Tərəddüd etmə qərarı ağrı qorxusu, ictimai tualet qorxusu və ya tənbəllik kimi amillərlə bağlı ola bilər. Uşaqda nəcis tutulması olduqda, mükafatlar, mayelər, lif və işlətmə vasitələrinin birləşməsi problemin həllində faydalı ola bilər. Gizlətmə ilə erkən müdaxilə vacibdir, çünki anal çatlara səbəb ola bilər.
Anadangəlmə
Doğuş zamanı mövcud olan bir sıra şərtlər körpələrdə qəbizliyə səbəb ola bilər. Həmçinin qəbizliyə səbəb ola bilən anadangəlmə struktur anomaliyaları, o cümlədən anusun ön yerdəyişməsi, anusun perforasiyası, strikturalar və kiçik sol kolon sindromu var .
Diaqnostik yanaşma
Diaqnoz adətən şəxsin simptomların təsvirinə əsasən qoyulur. Keçirilməsi çətin olan, çox sərt və ya kiçik sərt topları olan (məsələn, dovşanlarda) nəcis hər gün baş versə belə, qəbizliyə səbəb olur. Qəbizlik ənənəvi olaraq həftədə üç və ya daha az bağırsaq hərəkəti kimi müəyyən edilir. Qəbizliklə əlaqəli digər simptomlar arasında şişkinlik, şişkinlik, qarın ağrısı, baş ağrıları, yorğunluq və əsəb tükənməsi və ya natamam boşalma hissi ola bilər. Qəbizlik diaqnoz ola bilsə də, adətən səbəbi müəyyən etmək üçün qiymətləndirmə tələb edən bir simptom kimi qəbul edilir.
Təsviri
Qəbizliyin kəskin (günlərdən həftələrə qədər) və ya xroniki (aylardan illərə), çünki bu məlumat diferensial diaqnozu dəyişir. Bu, müşayiət olunan simptomlar kontekstində həkimlərə qəbizliyin səbəbini tapmağa kömək edir. İnsanlar tez-tez qəbizliklərini çətin bağırsaq hərəkətləri, sərt, topaqlı və ya sərt nəcislər və bağırsaq hərəkətləri zamanı həddindən artıq gərginlik kimi təsvir edirlər. Şişkinlik, şişkinlik və qarın ağrısı çox vaxt qəbizliklə müşayiət olunur . Qarın boşluğunda narahatlıq ilə əlaqəli xroniki qəbizlik (üç aydan çox müddət ərzində ayda ən azı üç gün baş verən simptomlar) heç bir aşkar səbəb tapılmadıqda tez-tez bağırsaq sindromu kimi diaqnoz qoyulur.
Pis yemək vərdişləri, əvvəlki qarın əməliyyatları və bəzi tibbi vəziyyətlər qəbizliyə səbəb ola bilər. Qəbizliklə əlaqəli xəstəliklərə hipotiroidizm, bəzi xərçənglər və bağırsaq sindromu daxildir. Az lif qəbulu, qeyri-kafi maye qəbulu, zəif yerimə və ya hərəkətsizlik və dərman qəbulu qəbizliyə səbəb ola bilər. Yuxarıda təsvir edilən simptomların kulminasiya nöqtəsinə əsasən qəbizliyin olması müəyyən edildikdən sonra qəbizliyin səbəbini araşdırmaq lazımdır.
Diaqnostik testlər
Funksional qəbizlik tez-tez rast gəlinir və diaqnostik testlərə ehtiyac yoxdur. Görüntü və laboratoriya testləri adətən həyəcan siqnalları və ya simptomları olanlar üçün tövsiyə olunur.
Görülən laboratoriya testləri qəbizliyin şübhəli əsas səbəbindən asılıdır. Testlərə (tam qan sayımı), tiroid funksiyası testləri, serum kalsium, serum kalium və s.
Qarın rentgenoqrafiyası ümumiyyətlə yalnız bağırsaq obstruksiyası şübhəsi olduqda aparılır, kolonda geniş təsirlənmiş nəcis maddəsini aşkar edə bilər və oxşar simptomların digər səbəblərini təsdiqləyə və ya istisna edə bilər .
Yoğun bağırsaqda şiş kimi anormallıqdan şübhələnildikdə kolonoskopiya aparıla bilər. Nadir hallarda sifariş edilən digər testlərə anorektal manometriya, anal sfinkter elektromiyoqrafiyası və defekoqrafiya daxildir.
Meyarlar
Funksional qəbizlik üçün iki və ya daha çox meryar daxil olmalıdır və simptomlar diaqnozdan ən azı 6 ay əvvəl başlayan son üç ay ərzində mövcud olmalıdır.
- Bağırsaq hərəkətlərinin ən azı 25% -i üçün defekasiya zamanı gərginlik
- Defekasiyaların ən azı 25% -ində topaqlı və ya sərt nəcis
- Ən azı 25% defekasiya üçün natamam boşalma hissi
- Ən azı 25% defekasiya üçün anorektal obstruksiya tıxanma hissi
- Ən azı 25% defekasiyanı asanlaşdırmaq üçün əl manevrləri
- Həftədə 3-dən az defekasiya
- Laksatiflərdən istifadə etmədən boş nəcislər nadir hallarda olur
- Qıcıqlanmış bağırsaq sindromu.
Həyat üçün təhlükəli olmayan səbəbləri ciddi səbəblərdən ayırmaq qismən simptomlara əsaslana bilər. Məsələn, əgər bir insanın ailəsində kolon xərçəngi, qızdırma, çəki itkisi və rektal qanaxma varsa, kolon xərçəngindən şübhələnmək olar. Digər xəbərdarlıq əlaməti və simptomlarına ailədə və ya şəxsi tarixdə iltihablı bağırsaq xəstəliyi, 50 yaşdan yuxarı başlanğıc yaşı, nəcisin kalibrində dəyişikliklər, ürəkbulanma, qusma və zəiflik, uyuşma və sidiyə çıxma çətinliyi kimi nevroloji simptomlar daxildir.
Sorğu
Fiziki müayinə ən azı abdominal müayinə və rektal müayinədən ibarət olmalıdır. Abdominal müayinə, əhəmiyyətli miqdarda nəcis varsa, qarında bir kütləni aşkar edə bilər və qarın narahatlığını aşkar edə bilər. Rektal müayinə anal sfinkterin tonusu və aşağı düz bağırsağın nəcis olub-olmaması barədə fikir verir. Rektal müayinə, həmçinin nəcisin tutarlılığı, hemoroid, qan və perineumdakı hər hansı pozuntular, o cümlədən dəri ziyilləri, çatlar və anal ziyillər haqqında məlumat verir. Fiziki müayinə həkim tərəfindən əl ilə aparılır və hansı diaqnostik testlərin təyin ediləcəyini müəyyən etmək üçün istifadə olunur.
Profilaktika
Qəbizliyin qarşısını almaq, müalicə etməkdən daha asandır. Qəbizlik aradan qaldırıldıqdan sonra adekvat məşq, maye qəbulu və yüksək lifli pəhriz ilə dəstəkləyici terapiya tövsiyə olunur.
Müalicə
Qəbizliyin müalicəsi, bilinirsə, əsas səbəbə diqqət yetirməlidir. Milli Sağlamlıq və Mükəmməllik İnstitutu böyüklərdəki qəbizliyi iki kateqoriyaya bölür: səbəbi bilinməyən xroniki qəbizlik və opiatların səbəb olduğu qəbizlik.
Səbəbi bilinməyən xroniki qəbizlik üçün əsas müalicə su və lifin (qida və ya əlavələrdən) artırılmasıdır. L.
Qida əlavələri
Həll olunan lif əlavələri, buğda kəpəyi kimi həll olunmayan liflə müqayisədə xroniki qəbizlik üçün birinci dərəcəli müalicə hesab olunur. Lif əlavəsinin yan təsirlərinə şişkinlik, köp, ishal və dəmir, kalsium və bəzi dərmanların mümkün malabsorbsiyası daxildir. Bununla belə, opiatın səbəb olduğu qəbizliyi olan xəstələrin pəhriz əlavələrindən faydalana bilmə ehtimalı azdır.
Fiziki müdaxilə
Yuxarıda göstərilən tədbirlərə cavab verməyən qəbizlik əl ilə parçalanma kimi fiziki müdaxilə tələb edə bilər .
Daimi məşq
Daimi məşq xroniki qəbizliyi aradan qaldırmağa kömək edə bilər .
Cərrahi müdaxilə
Qəbizliyi aradan qaldırmaq üçün prosedurlar həyata keçirilə bilər. Sakral sinir stimulyasiyasının azadıqda təsirli olduğu göstərilmişdir. Bu böyük bir cərrahiyyə olduğundan, yan təsirlərə şiddətli qarın ağrısı, nazik bağırsaq obstruksiyası və əməliyyatdan sonrakı infeksiyalar daxil ola bilər. Həmçinin, çox dəyişkən bir müvəffəqiyyət nisbətinə malikdir.
bitki mənşəli müalicə
Qəbizlik, anal çat, quruluq, qıcıqlanma, hemoroiddən asılı olmayaraq şikayətlərinizi yüngülləşdirə və ya zeytun yağı ilə həll tapa bilərsiniz. Zeytun yağı sürməzdən əvvəl əllərinizin və arxa nahiyənizin təmiz olduğundan əmin olun. Sonra zeytun yağını aşağıdakı kimi çəkə bilərsiniz.
- Təmiz pambıq və ya cuna yastığı zeytun yağına diqqətlə batırın.
- Bir az hopduğundan əmin olduqdan sonra arxa nahiyənizə çəkə bilərsiniz.
- Qaynar suda yuyulmuş təmiz alt paltarınızı geyinə bilərsiniz.
Gecələr zeytun yağı sürtmək qazanacağınız faydanı artırır. Siz həmçinin zeytun yağının təmiz və erkən məhsulun soyuq preslənmiş olmasına əmin olmalısınız. Təxminən 15 gün yatmazdan əvvəl gecə tətbiq olunmalıdır. Cemre
Proqnoz
Qəbizlik səbəbindən baş verə biləcək ağırlaşmalara hemoroid, anal çatlar, düz bağırsağın prolapsiyası və nəcisin obstruksiyası daxildir. Bağırsaq hərəkətləri zamanı gərginlik hemoroidə səbəb ola bilər. Qəbizliyin sonrakı mərhələlərində qarın şiş, sərt və diffuz ağrılı ola bilər. Ağır hallarda ("nəcis tıxanması" və ya bədxassəli qəbizlik), nazik bağırsaqdan gələn yumşaq nəcis kolonda nəcisin tıxanmasını yan keçdikdə bağırsaq obstruksiyası simptomları (ürəkbulanma, qusma və qarın ağrısı) .
Epidemiologiya
Qəbizlik böyüklərdə ən çox rast gəlinən xroniki mədə-bağırsaq xəstəliyidir. İstifadə olunan tərifdən asılı olaraq bu, əhalinin 2–20%-də baş verir . Qadınlarda, qocalarda və uşaqlarda daha çox rast gəlinir . Xüsusilə bilinməyən bir səbəbdən qəbizlik kişilərə nisbətən qadınlarda daha çox rast gəlinir. Yaşlı insanlarda daha tez-tez baş verməsinin səbəbləri, insanların yaşlandıqca sağlamlıq problemlərinin artması və fiziki aktivliyin azalması ilə əlaqədar olduğu düşünülür.
Dünya əhalisinin 12%-i qəbizlikdən əziyyət çəkir. Xroniki qəbizlik hər il uşaq poliklinikasına müraciətlərin 3%-ni təşkil edir. ABŞ-də qəbizliklə bağlı illik səhiyyə xərcləri 6,9 milyard dollar təşkil edir</ref>
- 12% of the population worldwide reports having constipation..
Dörd milyondan çox amerikalı tez-tez qəbizlikdən əziyyət çəkir ki, bu da ildə 2,5 milyon həkimə müraciət edir. Amerikada hər il işlətmə dərmanlarına təxminən 725 milyon dollar xərclənir.
Tarix
Qədim dövrlərdən bəri müxtəlif cəmiyyətlər tibb işçilərinin xəstələrdə qəbizliyə necə reaksiya verməsi barədə tibbi rəylər dərc etmişlər. Müxtəlif vaxtlarda və müxtəlif yerlərdə həkimlər qəbizliyin hər cür tibbi və ya sosial səbəbləri olduğunu bildirmişlər. Tarixdə həkimlər qəbizliyi ağıllı və əsassız üsullarla müalicə etmişlər.
1700-cü illərdən bəri Qərbdə qəbizlikdən əziyyət çəkən insanların acgözlük və ya tənbəllik səbəbiylə əxlaqi qüsurları olduğuna inanılır.
İstinadlar
- Disease Ontology (ing.). 2016.
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- Chatoor D, Emmnauel A. "Constipation and evacuation disorders". Best Pract Res Clin Gastroenterol. 23 (4). 2009: 517–30. doi:10.1016/j.bpg.2009.05.001. PMID 19647687.
- . National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. fevral 2015. 15 mart 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 mart 2017.
- "Symptoms & Causes of Celiac Disease | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. iyun 2016. 24 aprel 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 24 aprel 2017.
- Bharucha, AE; Pemberton, JH; Locke GR, 3rd. "American Gastroenterological Association technical review on constipation". Gastroenterology. 144 (1). January 2013: 218–38. doi:10.1053/j.gastro.2012.10.028. PMC 3531555. PMID 23261065.
- Brenner, DM; Shah, M. "Chronic Constipation". Gastroenterology Clinics of North America. 45 (2). June 2016: 205–16. doi:10.1016/j.gtc.2016.02.013. PMID 27261894.
- Andromanakos N, Skandalakis P, Troupis T, Filippou D. "Constipation of anorectal outlet obstruction: Pathophysiology, evaluation and management". Journal of Gastroenterology and Hepatology. 21 (4). 2006: 638–646. doi:10.1111/j.1440-1746.2006.04333.x. PMID 16677147.
- Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health. "Dioctyl Sulfosuccinate or Docusate (Calcium or Sodium) for the Prevention or Management of Constipation: A Review of the Clinical Effectiveness". 26 June 2014. PMID 25520993.
- Avunduk, Canan. Manual of gastroenterology : diagnosis and therapy (4th). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. 2008. səh. 240. ISBN . 11 sentyabr 2016 tarixində .
- Jamshed, Namirah; Lee, Zone-En; Olden, Kevin W. "Diagnostic approach to chronic constipation in adults". American Family Physician. 84 (3). 2011-08-01: 299–306. ISSN 1532-0650. PMID 21842777.
- Basilisco, Guido; Coletta, Marina. "Chronic constipation: A critical review". Digestive and Liver Disease. 45 (11). 2013: 886–893. doi:10.1016/j.dld.2013.03.016. PMID 23639342.
- "Celiac disease". Global Guidelines. iyul 2016. 17 mart 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 23 aprel 2017.
- Makharia A, Catassi C, Makharia GK. "The Overlap between Irritable Bowel Syndrome and Non-Celiac Gluten Sensitivity: A Clinical Dilemma". Nutrients (Review). 7 (12). 2015: 10417–26. doi:10.3390/nu7125541. PMC 4690093. PMID 26690475.
- "Cystocele (Prolapsed Bladder) | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (ingilis). 2017-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-02.
- McCallum IJ, Ong S, Mercer-Jones M. "Chronic constipation in adults". BMJ. 338. 2009: b831. doi:10.1136/bmj.b831. PMID 19304766.
- Selby, Warwick; Corte, Crispin. "Managing constipation in adults". Australian Prescriber. 33 (4). avqust 2010: 116–9. doi:10.18773/austprescr.2010.058.
- Gallegos-Orozco JF, Foxx-Orenstein AE, Sterler SM, Stoa JM. "Chronic constipation in the elderly". The American Journal of Gastroenterology (Review). 107 (1). January 2012: 18–25. doi:10.1038/ajg.2011.349. PMID 21989145.
- Rao, Satish S. C.; Rattanakovit, Kulthep; Patcharatrakul, Tanisa. "Diagnosis and management of chronic constipation in adults". Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology. 13 (5). 2016: 295–305. doi:10.1038/nrgastro.2016.53. PMID 27033126.
- Schouten WR, Briel JW, Auwerda JJ, van Dam JH, Gosselink MJ, Ginai AZ, Hop WC. "Anismus: fact or fiction?". Diseases of the Colon and Rectum. 40 (9). 1997: 1033–1041. doi:10.1007/BF02050925. PMID 9293931.
- Longstreth GF, Thompson WG, Chey WD, Houghton LA, Mearin F, Spiller RC. "Functional bowel disorders". Gastroenterology. 130 (5). 2006: 1480–91. doi:10.1053/j.gastro.2005.11.061. PMID 16678561.
- Dinning PG. . Pelviperineology. 26 (3). sentyabr 2007: 114–116. 12 fevral 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Constipation overview". National Institute for Health and Care Excellence. 8 sentyabr 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 10 oktyabr 2015.
- "Constipation". The Lecturio Medical Concept Library. 12 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 10 July 2021.
- Bharucha, Adil E.; Pemberton, John H.; Locke, G. Richard. "American Gastroenterological Association Technical Review on Constipation". Gastroenterology. 144 (1). 2013: 218–238. doi:10.1053/j.gastro.2012.10.028. PMC 3531555. PMID 23261065.
- Aboumarzouk, Omar M; Agarwal, Trisha; Antakia, Ramez; Shariff, Umar; Nelson, Richard L. "Cisapride for Intestinal Constipation". Cochrane Database of Systematic Reviews (ingilis) (1). 19 yanvar 2011: CD007780. doi:10.1002/14651858.cd007780.pub2. PMID 21249695.
- "high enema". Medical Dictionary. Merriam-Webster. 26 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2018.
- . Care of patients. Ternopil State Medical University. 14 July 2015. 23 February 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 February 2018.
- Rhodora Cruz. "Types of Enemas". Fundamentals of Nursing Practice. Professional Education, Testing and Certification Organization International. 1 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 17 February 2018.
- MarileeSchmelzer, Lawrence R.Schiller, Richard Meyer, Susan M.Rugari, PattiCase. "Safety and effectiveness of large-volume enema solutions". Applied Nursing Research. 17 (4). November 2004: 265–274. doi:10.1016/j.apnr.2004.09.010. PMID 15573335.
- Canberra Hospital – Gastroenterology Unit. "constipation". 17 iyul 2013 tarixində .
- Bharucha AE. "Constipation". Best Practice & Research Clinical Gastroenterology. 21 (4). 2007: 709–31. doi:10.1016/j.bpg.2007.07.001. PMID 17643910.
- National Digestive Diseases Information Clearinghouse. (2007) NIH Publication No. 07–2754. http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/constipation/#treatment 18 avqust 2010 at the Wayback Machine, Retrieved 7–18–2010.
- Locke GR, Pemberton JH, Phillips SF. "American Gastroenterological Association Medical Position Statement: guidelines on constipation". Gastroenterology. 119 (6). December 2000: 1761–6. doi:10.1053/gast.2000.20390. PMID 11113098.
- Wald, A.; Scarpignato, C.; Mueller-Lissner, S.; Kamm, M. A.; Hinkel, U.; Helfrich, I.; Schuijt, C.; Mandel, K. G. "A multinational survey of prevalence and patterns of laxative use among adults with self-defined constipation". Alimentary Pharmacology & Therapeutics (ingilis). 28 (7). 1 oktyabr 2008: 917–930. doi:10.1111/j.1365-2036.2008.03806.x. ISSN 1365-2036. PMID 18644012.
- Sonnenberg A, Koch TR. "Epidemiology of constipation in the United States". Dis Colon Rectum. 32 (1). 1989: 1–8. doi:10.1007/BF02554713. PMID 2910654.
- Hornibrook, F. A. The culture of the abdomen;: The cure of obesity and constipation. . 1929.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qebiz bura istiqametlendirilir Qebz ile sehv salmayin Qebizlik Qebizlik nadir ve ya cetin bagirsaq hereketlerine aiddir Necisler cox vaxt sert ve quru olur Diger simptomlar arasinda qarin agrisi siskinlik ve bagirsaqlarin tam bosalmadigi hissi ola biler Qebizliyin agirlasmalarina hemoroid anal fissura ve ya necisin tixanmasi daxil ola biler Boyuklerde bagirsaq hereketlerinin normal tezliyi heftede uc defedir Korpeler gunde uc dord defe kicik usaqlar ise gunde iki uc defe necis edirler QebizlikXBT 10 KM K59 00 K59 0XBT 9 KM 564 00 564 0DiseasesDB 3080MedlinePlus 003125MeSH D003248 Vikianbarda elaqeli mediafayllar8 yasli usagin muntezem rentgenoqrafiyasinda ehemiyyetli qebizlik Qebizliyin bir cox sebebi var Umumi sebeblere necisin yavas hereketi bagirsaq sindromu ve canaq dibinin pozulmasi daxildir Esas musayiet olunan xesteliklere hipotiroidizm diabet Parkinson xesteliyi qeyri qluten hessasligi kolon xercengi divertikulit ve iltihabli bagirsaq xesteliyi daxildir Qebizlikle elaqeli dermanlara opioidler bezi antasidler kalsium kanal blokerleri ve antikolinerjikler daxildir Opioid qebul edenlerin texminen 90 de qebizlik yaranir Kilo itkisi ve ya anemiya necisde qan olmasi ailede iltihabli bagirsaq xesteliyi ve ya kolon xercengi olmasi ve ya ilk defe daha yasli bir insanda gorunduyu zaman qebizlik daha cox narahatliq dogurur Qebizliyin mualicesi esas sebebden ve onun movcudlugundan asilidir Komek ede bilecek tedbirlere kifayet qeder maye icmek daha cox lif yemek ve idman etmek daxildir Bu tesirli deyilse laksatifler osmotik maddeler necis yumsaldicilar ve ya surtku yaglari tovsiye edile biler Stimullasdirici laksatifler adeten diger novler tesirsiz olduqda istifade olunur Umumi ehali arasinda qebizlik hallari 2 30 faiz teskil edir Qocalar evlerinde yasayan yasli insanlar arasinda qebizlik hallari 50 75 faiz teskil edir ABS de insanlar ilde qebizlik dermanlarina 250 milyon ABS dollarindan cox pul xercleyirler Bristol kafedrasinin qrafikiQebizlik bir xestelik deyil bir simptomdur En cox rast gelinen qebizlik adeten heftede 3 defeden az olan nadir bagirsaq hereketlerine aiddir Bununla bele insanlarin basqa sikayetleri ola biler Bagirsaq hereketleri zamani gerginlik Bagirsaqlari bosaltmaq ucun heddinden artiq vaxt lazimdir Gerginliye ikincili bagirsaq hereketleri zamani agri Qarin agrisi Siskinlik Bagirsaqlarin natamam bosaldilmasi hissi SebeblerQebizliyin sebeblerini anadangelme birincili ve ikincili ayirmaq olar En cox yayilmis novler birincili ve heyat ucun tehluke yaratmayan novlerdir O hemcinin usaqlar ve boyukler kimi tesirlenen yas qruplarina gore tesnif edile biler Birincili ve ya funksional qebizlik dermanin yan tesirleri ve ya esas tibbi sertler kimi esas sebeble elaqesi olmayan alti aydan cox davam eden simptomlar kimi mueyyen edilir Bu qebizliyin en genis yayilmis novudur ve cox vaxt multifaktorialdir Yetkinlerde bu esas sebeblere qeyri adekvat lif ve ya maye qebulu kimi pehriz ustunlukleri ve ya fiziki fealiyyetin azalmasi kimi davranis sebebleri daxildir Yasli insanlarda qeyri adekvat qida lifi qebulu qeyri kafi maye qebulu fiziki fealiyyetin azalmasi dermanlarin yan tesirleri hipotiroidizm ve kolorektal xercengin obstruksiyasi umumi sebeblerdir Bununla bele bu amilleri destekleyen deliller azdir Ikinci dereceli sebeblere hipotiroidizm kimi endokrin ve metabolik pozgunluqlar ve kolorektal xerceng ve ya yumurtaliq xercengi kimi obstruksiya kimi derman yan tesirleri daxildir Qlutene qarsi qluten hessasligi da qebizlik kimi ozunu gostere biler Sistosel xroniki qebizlik neticesinde inkisaf ede biler Pehriz Qebizlik asagi lifli pehriz az maye qebulu ve ya pehriz sebeb ola biler ve ya daha da pislese biler Pehriz lifi kolondan kecme muddetini qisaltmaga necisin hecmini artirmaga komek edir eyni zamanda necisin yumsalmasina komek edir Belelikle lif az olan pehrizler birincili qebizliye sebeb ola biler Dermanlar Qebizlik bir cox dermanin yan tesiridir Bunlardan bezileri bunlarla mehdudlasmir opioidler diuretikler antidepresantlar antihistaminler antispazmodikler antikonvulsanlar trisiklik antidepresantlar Kalsium ve demir elaveleri kimi elaveler de nezere carpan bir yan tesir olaraq qebizliye sebeb ola biler Tibbi sertler Qebizliye sebeb ola bilecek metabolik ve endokrin problemlere asagidakilar daxildir feokromositoma hiperkalsemiya hipotiroidizm hiperparatireoz porfiriya xroniki boyrek xesteliyi ve kistik fibroz Qebizlik ezele ve miotonik distrofiyasi olan insanlarda da yayilmisdir Qebizlik ile ozunu gostere bilen sistemli xesteliklere sistemik skleroz daxildir Qebizliyin bir sira struktur mexaniki morfoloji anatomik sebebleri var yeni yogun bagirsaqda necisin kecmesine mane olan kutlelerin emele gelmesi meselen kolorektal xerceng strikturalar rektokolonlar anal sfinkterin zedelenmesi ve ya malformasiyasi emeliyyatdan sonraki pozgunluqlar deyisiklikler Bagirsaqdankenar neoplazmalar meselen diger bedxasseli yeni toremeler de xarici sixilma neticesinde qebizliye sebeb ola biler Onurga beyni zedeleri ve Parkinson xesteliyi ve canaq dibinin disfunksiyasi kimi nevroloji xestelikler de qebizliye sebeb ola biler Psixoloji Necisin konullu tutulmasi qebizliyin umumi sebebidir Tereddud etme qerari agri qorxusu ictimai tualet qorxusu ve ya tenbellik kimi amillerle bagli ola biler Usaqda necis tutulmasi olduqda mukafatlar mayeler lif ve isletme vasitelerinin birlesmesi problemin hellinde faydali ola biler Gizletme ile erken mudaxile vacibdir cunki anal catlara sebeb ola biler Anadangelme Dogus zamani movcud olan bir sira sertler korpelerde qebizliye sebeb ola biler Hemcinin qebizliye sebeb ola bilen anadangelme struktur anomaliyalari o cumleden anusun on yerdeyismesi anusun perforasiyasi strikturalar ve kicik sol kolon sindromu var Diaqnostik yanasmaDiaqnoz adeten sexsin simptomlarin tesvirine esasen qoyulur Kecirilmesi cetin olan cox sert ve ya kicik sert toplari olan meselen dovsanlarda necis her gun bas verse bele qebizliye sebeb olur Qebizlik enenevi olaraq heftede uc ve ya daha az bagirsaq hereketi kimi mueyyen edilir Qebizlikle elaqeli diger simptomlar arasinda siskinlik siskinlik qarin agrisi bas agrilari yorgunluq ve eseb tukenmesi ve ya natamam bosalma hissi ola biler Qebizlik diaqnoz ola bilse de adeten sebebi mueyyen etmek ucun qiymetlendirme teleb eden bir simptom kimi qebul edilir Tesviri Qebizliyin keskin gunlerden heftelere qeder ve ya xroniki aylardan illere cunki bu melumat diferensial diaqnozu deyisir Bu musayiet olunan simptomlar kontekstinde hekimlere qebizliyin sebebini tapmaga komek edir Insanlar tez tez qebizliklerini cetin bagirsaq hereketleri sert topaqli ve ya sert necisler ve bagirsaq hereketleri zamani heddinden artiq gerginlik kimi tesvir edirler Siskinlik siskinlik ve qarin agrisi cox vaxt qebizlikle musayiet olunur Qarin boslugunda narahatliq ile elaqeli xroniki qebizlik uc aydan cox muddet erzinde ayda en azi uc gun bas veren simptomlar hec bir askar sebeb tapilmadiqda tez tez bagirsaq sindromu kimi diaqnoz qoyulur Pis yemek verdisleri evvelki qarin emeliyyatlari ve bezi tibbi veziyyetler qebizliye sebeb ola biler Qebizlikle elaqeli xesteliklere hipotiroidizm bezi xercengler ve bagirsaq sindromu daxildir Az lif qebulu qeyri kafi maye qebulu zeif yerime ve ya hereketsizlik ve derman qebulu qebizliye sebeb ola biler Yuxarida tesvir edilen simptomlarin kulminasiya noqtesine esasen qebizliyin olmasi mueyyen edildikden sonra qebizliyin sebebini arasdirmaq lazimdir Diaqnostik testler Funksional qebizlik tez tez rast gelinir ve diaqnostik testlere ehtiyac yoxdur Goruntu ve laboratoriya testleri adeten heyecan siqnallari ve ya simptomlari olanlar ucun tovsiye olunur Gorulen laboratoriya testleri qebizliyin subheli esas sebebinden asilidir Testlere tam qan sayimi tiroid funksiyasi testleri serum kalsium serum kalium ve s Qarin rentgenoqrafiyasi umumiyyetle yalniz bagirsaq obstruksiyasi subhesi olduqda aparilir kolonda genis tesirlenmis necis maddesini askar ede biler ve oxsar simptomlarin diger sebeblerini tesdiqleye ve ya istisna ede biler Yogun bagirsaqda sis kimi anormalliqdan subhelenildikde kolonoskopiya aparila biler Nadir hallarda sifaris edilen diger testlere anorektal manometriya anal sfinkter elektromiyoqrafiyasi ve defekoqrafiya daxildir Meyarlar Funksional qebizlik ucun iki ve ya daha cox meryar daxil olmalidir ve simptomlar diaqnozdan en azi 6 ay evvel baslayan son uc ay erzinde movcud olmalidir Bagirsaq hereketlerinin en azi 25 i ucun defekasiya zamani gerginlik Defekasiyalarin en azi 25 inde topaqli ve ya sert necis En azi 25 defekasiya ucun natamam bosalma hissi En azi 25 defekasiya ucun anorektal obstruksiya tixanma hissi En azi 25 defekasiyani asanlasdirmaq ucun el manevrleri Heftede 3 den az defekasiya Laksatiflerden istifade etmeden bos necisler nadir hallarda olur Qiciqlanmis bagirsaq sindromu Heyat ucun tehlukeli olmayan sebebleri ciddi sebeblerden ayirmaq qismen simptomlara esaslana biler Meselen eger bir insanin ailesinde kolon xercengi qizdirma ceki itkisi ve rektal qanaxma varsa kolon xercenginden subhelenmek olar Diger xeberdarliq elameti ve simptomlarina ailede ve ya sexsi tarixde iltihabli bagirsaq xesteliyi 50 yasdan yuxari baslangic yasi necisin kalibrinde deyisiklikler urekbulanma qusma ve zeiflik uyusma ve sidiye cixma cetinliyi kimi nevroloji simptomlar daxildir Sorgu Fiziki muayine en azi abdominal muayine ve rektal muayineden ibaret olmalidir Abdominal muayine ehemiyyetli miqdarda necis varsa qarinda bir kutleni askar ede biler ve qarin narahatligini askar ede biler Rektal muayine anal sfinkterin tonusu ve asagi duz bagirsagin necis olub olmamasi barede fikir verir Rektal muayine hemcinin necisin tutarliligi hemoroid qan ve perineumdaki her hansi pozuntular o cumleden deri ziyilleri catlar ve anal ziyiller haqqinda melumat verir Fiziki muayine hekim terefinden el ile aparilir ve hansi diaqnostik testlerin teyin edileceyini mueyyen etmek ucun istifade olunur ProfilaktikaQebizliyin qarsisini almaq mualice etmekden daha asandir Qebizlik aradan qaldirildiqdan sonra adekvat mesq maye qebulu ve yuksek lifli pehriz ile destekleyici terapiya tovsiye olunur MualiceQebizliyin mualicesi bilinirse esas sebebe diqqet yetirmelidir Milli Saglamliq ve Mukemmellik Institutu boyuklerdeki qebizliyi iki kateqoriyaya bolur sebebi bilinmeyen xroniki qebizlik ve opiatlarin sebeb oldugu qebizlik Sebebi bilinmeyen xroniki qebizlik ucun esas mualice su ve lifin qida ve ya elavelerden artirilmasidir L Qida elaveleri Hell olunan lif elaveleri bugda kepeyi kimi hell olunmayan lifle muqayisede xroniki qebizlik ucun birinci dereceli mualice hesab olunur Lif elavesinin yan tesirlerine siskinlik kop ishal ve demir kalsium ve bezi dermanlarin mumkun malabsorbsiyasi daxildir Bununla bele opiatin sebeb oldugu qebizliyi olan xestelerin pehriz elavelerinden faydalana bilme ehtimali azdir Fiziki mudaxile Yuxarida gosterilen tedbirlere cavab vermeyen qebizlik el ile parcalanma kimi fiziki mudaxile teleb ede biler Daimi mesq Daimi mesq xroniki qebizliyi aradan qaldirmaga komek ede biler Cerrahi mudaxile Qebizliyi aradan qaldirmaq ucun prosedurlar heyata kecirile biler Sakral sinir stimulyasiyasinin azadiqda tesirli oldugu gosterilmisdir Bu boyuk bir cerrahiyye oldugundan yan tesirlere siddetli qarin agrisi nazik bagirsaq obstruksiyasi ve emeliyyatdan sonraki infeksiyalar daxil ola biler Hemcinin cox deyisken bir muveffeqiyyet nisbetine malikdir bitki menseli mualice Qebizlik anal cat quruluq qiciqlanma hemoroidden asili olmayaraq sikayetlerinizi yungullesdire ve ya zeytun yagi ile hell tapa bilersiniz Zeytun yagi surmezden evvel ellerinizin ve arxa nahiyenizin temiz oldugundan emin olun Sonra zeytun yagini asagidaki kimi ceke bilersiniz Temiz pambiq ve ya cuna yastigi zeytun yagina diqqetle batirin Bir az hopdugundan emin olduqdan sonra arxa nahiyenize ceke bilersiniz Qaynar suda yuyulmus temiz alt paltarinizi geyine bilersiniz Geceler zeytun yagi surtmek qazanacaginiz faydani artirir Siz hemcinin zeytun yaginin temiz ve erken mehsulun soyuq preslenmis olmasina emin olmalisiniz Texminen 15 gun yatmazdan evvel gece tetbiq olunmalidir CemreProqnozQebizlik sebebinden bas vere bilecek agirlasmalara hemoroid anal catlar duz bagirsagin prolapsiyasi ve necisin obstruksiyasi daxildir Bagirsaq hereketleri zamani gerginlik hemoroide sebeb ola biler Qebizliyin sonraki merhelelerinde qarin sis sert ve diffuz agrili ola biler Agir hallarda necis tixanmasi ve ya bedxasseli qebizlik nazik bagirsaqdan gelen yumsaq necis kolonda necisin tixanmasini yan kecdikde bagirsaq obstruksiyasi simptomlari urekbulanma qusma ve qarin agrisi EpidemiologiyaQebizlik boyuklerde en cox rast gelinen xroniki mede bagirsaq xesteliyidir Istifade olunan terifden asili olaraq bu ehalinin 2 20 de bas verir Qadinlarda qocalarda ve usaqlarda daha cox rast gelinir Xususile bilinmeyen bir sebebden qebizlik kisilere nisbeten qadinlarda daha cox rast gelinir Yasli insanlarda daha tez tez bas vermesinin sebebleri insanlarin yaslandiqca saglamliq problemlerinin artmasi ve fiziki aktivliyin azalmasi ile elaqedar oldugu dusunulur Dunya ehalisinin 12 i qebizlikden eziyyet cekir Xroniki qebizlik her il usaq poliklinikasina muracietlerin 3 ni teskil edir ABS de qebizlikle bagli illik sehiyye xercleri 6 9 milyard dollar teskil edir lt ref gt 12 of the population worldwide reports having constipation Dord milyondan cox amerikali tez tez qebizlikden eziyyet cekir ki bu da ilde 2 5 milyon hekime muraciet edir Amerikada her il isletme dermanlarina texminen 725 milyon dollar xerclenir TarixQedim dovrlerden beri muxtelif cemiyyetler tibb iscilerinin xestelerde qebizliye nece reaksiya vermesi barede tibbi reyler derc etmisler Muxtelif vaxtlarda ve muxtelif yerlerde hekimler qebizliyin her cur tibbi ve ya sosial sebebleri oldugunu bildirmisler Tarixde hekimler qebizliyi agilli ve esassiz usullarla mualice etmisler 1700 cu illerden beri Qerbde qebizlikden eziyyet ceken insanlarin acgozluk ve ya tenbellik sebebiyle exlaqi qusurlari olduguna inanilir IstinadlarDisease Ontology ing 2016 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 Chatoor D Emmnauel A Constipation and evacuation disorders Best Pract Res Clin Gastroenterol 23 4 2009 517 30 doi 10 1016 j bpg 2009 05 001 PMID 19647687 National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases fevral 2015 15 mart 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 mart 2017 Symptoms amp Causes of Celiac Disease NIDDK National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases iyun 2016 24 aprel 2017 tarixinde Istifade tarixi 24 aprel 2017 Bharucha AE Pemberton JH Locke GR 3rd American Gastroenterological Association technical review on constipation Gastroenterology 144 1 January 2013 218 38 doi 10 1053 j gastro 2012 10 028 PMC 3531555 PMID 23261065 Brenner DM Shah M Chronic Constipation Gastroenterology Clinics of North America 45 2 June 2016 205 16 doi 10 1016 j gtc 2016 02 013 PMID 27261894 Andromanakos N Skandalakis P Troupis T Filippou D Constipation of anorectal outlet obstruction Pathophysiology evaluation and management Journal of Gastroenterology and Hepatology 21 4 2006 638 646 doi 10 1111 j 1440 1746 2006 04333 x PMID 16677147 Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health Dioctyl Sulfosuccinate or Docusate Calcium or Sodium for the Prevention or Management of Constipation A Review of the Clinical Effectiveness 26 June 2014 PMID 25520993 Avunduk Canan Manual of gastroenterology diagnosis and therapy 4th Philadelphia Wolters Kluwer Health Lippincott Williams amp Wilkins 2008 seh 240 ISBN 9780781769747 11 sentyabr 2016 tarixinde Jamshed Namirah Lee Zone En Olden Kevin W Diagnostic approach to chronic constipation in adults American Family Physician 84 3 2011 08 01 299 306 ISSN 1532 0650 PMID 21842777 Basilisco Guido Coletta Marina Chronic constipation A critical review Digestive and Liver Disease 45 11 2013 886 893 doi 10 1016 j dld 2013 03 016 PMID 23639342 Celiac disease Global Guidelines iyul 2016 17 mart 2017 tarixinde Istifade tarixi 23 aprel 2017 Makharia A Catassi C Makharia GK The Overlap between Irritable Bowel Syndrome and Non Celiac Gluten Sensitivity A Clinical Dilemma Nutrients Review 7 12 2015 10417 26 doi 10 3390 nu7125541 PMC 4690093 PMID 26690475 Cystocele Prolapsed Bladder NIDDK National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases ingilis 2017 10 04 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 02 McCallum IJ Ong S Mercer Jones M Chronic constipation in adults BMJ 338 2009 b831 doi 10 1136 bmj b831 PMID 19304766 Selby Warwick Corte Crispin Managing constipation in adults Australian Prescriber 33 4 avqust 2010 116 9 doi 10 18773 austprescr 2010 058 Gallegos Orozco JF Foxx Orenstein AE Sterler SM Stoa JM Chronic constipation in the elderly The American Journal of Gastroenterology Review 107 1 January 2012 18 25 doi 10 1038 ajg 2011 349 PMID 21989145 Rao Satish S C Rattanakovit Kulthep Patcharatrakul Tanisa Diagnosis and management of chronic constipation in adults Nature Reviews Gastroenterology amp Hepatology 13 5 2016 295 305 doi 10 1038 nrgastro 2016 53 PMID 27033126 Schouten WR Briel JW Auwerda JJ van Dam JH Gosselink MJ Ginai AZ Hop WC Anismus fact or fiction Diseases of the Colon and Rectum 40 9 1997 1033 1041 doi 10 1007 BF02050925 PMID 9293931 Longstreth GF Thompson WG Chey WD Houghton LA Mearin F Spiller RC Functional bowel disorders Gastroenterology 130 5 2006 1480 91 doi 10 1053 j gastro 2005 11 061 PMID 16678561 Dinning PG Pelviperineology 26 3 sentyabr 2007 114 116 12 fevral 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Constipation overview National Institute for Health and Care Excellence 8 sentyabr 2015 tarixinde Istifade tarixi 10 oktyabr 2015 Constipation The Lecturio Medical Concept Library 12 July 2021 tarixinde Istifade tarixi 10 July 2021 Bharucha Adil E Pemberton John H Locke G Richard American Gastroenterological Association Technical Review on Constipation Gastroenterology 144 1 2013 218 238 doi 10 1053 j gastro 2012 10 028 PMC 3531555 PMID 23261065 Aboumarzouk Omar M Agarwal Trisha Antakia Ramez Shariff Umar Nelson Richard L Cisapride for Intestinal Constipation Cochrane Database of Systematic Reviews ingilis 1 19 yanvar 2011 CD007780 doi 10 1002 14651858 cd007780 pub2 PMID 21249695 high enema Medical Dictionary Merriam Webster 26 February 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2018 Care of patients Ternopil State Medical University 14 July 2015 23 February 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 February 2018 Rhodora Cruz Types of Enemas Fundamentals of Nursing Practice Professional Education Testing and Certification Organization International 1 February 2018 tarixinde Istifade tarixi 17 February 2018 MarileeSchmelzer Lawrence R Schiller Richard Meyer Susan M Rugari PattiCase Safety and effectiveness of large volume enema solutions Applied Nursing Research 17 4 November 2004 265 274 doi 10 1016 j apnr 2004 09 010 PMID 15573335 Canberra Hospital Gastroenterology Unit constipation 17 iyul 2013 tarixinde Bharucha AE Constipation Best Practice amp Research Clinical Gastroenterology 21 4 2007 709 31 doi 10 1016 j bpg 2007 07 001 PMID 17643910 National Digestive Diseases Information Clearinghouse 2007 NIH Publication No 07 2754 http digestive niddk nih gov ddiseases pubs constipation treatment 18 avqust 2010 at the Wayback Machine Retrieved 7 18 2010 Locke GR Pemberton JH Phillips SF American Gastroenterological Association Medical Position Statement guidelines on constipation Gastroenterology 119 6 December 2000 1761 6 doi 10 1053 gast 2000 20390 PMID 11113098 Wald A Scarpignato C Mueller Lissner S Kamm M A Hinkel U Helfrich I Schuijt C Mandel K G A multinational survey of prevalence and patterns of laxative use among adults with self defined constipation Alimentary Pharmacology amp Therapeutics ingilis 28 7 1 oktyabr 2008 917 930 doi 10 1111 j 1365 2036 2008 03806 x ISSN 1365 2036 PMID 18644012 Sonnenberg A Koch TR Epidemiology of constipation in the United States Dis Colon Rectum 32 1 1989 1 8 doi 10 1007 BF02554713 PMID 2910654 Hornibrook F A The culture of the abdomen The cure of obesity and constipation 1929