Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qızılkənd (əvvəlki adı: Semyonovka) — Azərbaycan Respublikasının İmişli rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə İmişli rayonunun Semyonovka kəndi Qızılkənd və müvafiq olaraq Semyonovka kənd Soveti Qızılkənd kənd Soveti adlandırılmışdır.
| Qızılkənd | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 9 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| | |
Toponimikası
Qızılkənd adı kəndin ərazisində yerləşən erkən orta əslərə aid edilən Qızıltəpə qala-yaşayış yerinin adı ilə bilavasitə bağlıdır. Ehtimal ki, kəndin ən erkən variantda adı "Qızılvənd " olmuşdur , daha sonralar "vənd" ( "vənd" fars dilində saxlamaq, tutmaq daha geniş anlamda isə "məbəd,qala, nəsil " deməkdir, bu baxımdan ad: "qızıl qalası / qızılın qalası", "qızıl məbədi / qızılın məbədi ", "qızıl saxlanılan yer, məbəd və ya qala" anlamına gəlir) sözündə səs düşümü olmuş və yaşayış məntəqəsinin statusunu bildirən "kənd" sözü onun yerinə keçmişdir.Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, 19 cu əsrdən əvvəl " kənd" sonluğu ilə bitən yaşayış məntəqəsi adlarına rast gəlinmir. Hələ XX əsrin 30-cu illərinin sonlarına kimi təpənin ətəklərində Qızılkənd kəndi mövcud olmuşdur, lakin sonralar kənd əhalisinin böyük əksəriyyətinin buradan Qazaxıstana sürgün olunması nəticəsində kənd xeyli boşalmış və əhalinin qalan hissəsi yaxınlıqda yerləşən və onların əvvəlki əkin-otlaq yeri olan XIX əsrin sonlarından isə rusların məskunlaşdırıldığı Semyonovka kəndinə köçmüşdürlər. SSSR-nin dağılmasından sonra Azərbaycan müstəqilliyinin ilk illərində, 7 fevral 1991-ci ildə müvafiq qərara əsasən kəndin tarixi adı özünə qaytarılmışdır.
Tarixi
İndiki Qızılkənd köhnə Qızılkənddən təxminən 2 kilometr aralıda Rusiya imperiyası dövründə salınıb. Kəndin indi olduğu yer köhnə Qızılkənd əhalisinin otlaq və biçin yeri əraziləri olub. İqliminin əlverişli olması və qış otlaqlarının çoxluğu səbəbi ilə kənd ətrafı ərazilər Birinci Qarabağ müharibəsinə kimi Qarabağ camaatının ( XIX əsrə kimi Qarabağ xanlarının və bəylərinin) qışlaq ərazisi olmuşdur. Kənd ərazisinə rusların yerləşdirilməsində məqsəd Cənubi Azərbaycan türkləri ilə sərhəddə əlaqənin tam kəsilməsi və ərazilərin ruslaşdırılması siyasəti olmuşdur. Rusların bu ərazilərə köçürülməsi XIX əsrin sonu XX əsrin lap əvvəllərinə təsadüf edir. İkinci dünya müharibəsi zamanı isə kənd sakinlərini öz doğma ata-baba yurdlarından uzaq Qazaxıstan çöllərinə sürgün etmişlər, buna səbəb isə müharibə dövründə Şimali və Cənubi Azərbaycanın birləşmək təhlükəsi olmuşdur, lakin 60-cı illərdə və dövlət müstəqilliyinin ilk illərində vaxtı ilə buradan sürgün olunmuş sakinlər ana yurdlarına geri dönüblər.
Qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Kəndin ətrafında orta əsrlərə aid xeyli maddi-mədəniyyət nümunələri (qılınc, saxsı qablar, zinət əşyaları) tapılmışdır. Qızıltəpə, Göytəpə və Yeddi təpə adlanan yerlərin qədim yaşayış məskənləri olması haqda fikirlər var.
Təhsil və Mədəniyyət
Kənddə 624 şagirdlik (1 növbəli) tam orta məktəb, Peşə məktəbi ,uşaq bağçası, xəstəxana, Mədəniyyət evi, kitabxana ,poçt binası, su təsərrüfatı idarəsi fəaliyyət göstərir.
Coğrafiyası və iqlimi
Yayı isti, qışı mülayim. Kənd ərazisində antropogen mənşəli bulaqlarının sayı 20-yə yaxındır və suyu çox təmiz, saf və içilmək üçün tam yararlıdır. Bu bulaqlardan kənd sakinləri məişət və içməli suya olan təlabatlarını ödəyirlər.
Tarixi abidələri
Qızıltəpə , Yedditəpə, Göytəpə, Zilitəpə, Qala yeri ( Qala yeri həmçinin " Monastır yeri" adı ilə də tanınır) .
Əhalisi
Əhalisi 6136 nəfərdir. Əhali etnik baxımdan tamamilə Azərbaycan və ümumən Qafqaz ərazisinin ən qədim sakinlərindən — Xəzər türklərinin soyundan olan köçəri tərəkəmələrdən (Qarapapaqlar) (95%) və qismən də İkinci Dünya müharibəsi zamanı Lerik, Astara bölgəsindən gələn talışlardan ibarətdir.
İqtisadiyyatı
Əhalinin məşğul olduğu əsas təsərrüfat sahəsi əkinçilikdir. Ərazidən XIX əsrin sonlarına kimi Araz çayının keçməsi və sahil ərazi kimi buranın Tuğay meşələrlə örtülü olması bu gün torpaqların münbitliyinin əsas faktorudur. Əkinçilkdə əsasən üstünlük texniki bitkilərə -pambıqçılıqa verilir, lakin buğda, arpa, yonca, şəkər çuğunduru da geniş şəkildə becərilən təsərrüfat sahələrindəndir.
SSRİ dönəmində kənddə üzüm bağları mövcud olmuşdur, ərazinin suvarılma üçün əlverilişli olması və torpaqların münbitliyi üzüm bağlarının böyük inkişafına təkan verirdi. Məhz zamanın da üzümçülük kəndə şöhrət qazandıran ilk sahə olmuşdur.
Maldarlıq kifayət qədər inkişaf etmişdir.
Arıçılıq 90-cı illərin sonundan etibarən sürətlə inkişaf edən təsərrüfat sahəsidir. Bu sahəyə olan maraq və diqqət son illər daha da artmaqdadır.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı". 2022-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-10.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-18.
- İmişli rayonunda 2500 il yaşı olan qədim yaşayış məskəni aşkarlanıb
- "Arxivlənmiş surət". 2015-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-16.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-16.
Həmçinin bax
 | İmişli rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qizilkend Bu adin diger istifade formalari ucun bax Semyonovka Qizilkend evvelki adi Semyonovka Azerbaycan Respublikasinin Imisli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin 7 fevral 1991 ci il tarixli 54 XII sayli Qerari ile Imisli rayonunun Semyonovka kendi Qizilkend ve muvafiq olaraq Semyonovka kend Soveti Qizilkend kend Soveti adlandirilmisdir Qizilkend39 43 12 sm e 48 04 48 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 9 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 3 337 nef Xeriteni goster gizle QizilkendToponimikasiQizilkend adi kendin erazisinde yerlesen erken orta eslere aid edilen Qiziltepe qala yasayis yerinin adi ile bilavasite baglidir Ehtimal ki kendin en erken variantda adi Qizilvend olmusdur daha sonralar vend vend fars dilinde saxlamaq tutmaq daha genis anlamda ise mebed qala nesil demekdir bu baximdan ad qizil qalasi qizilin qalasi qizil mebedi qizilin mebedi qizil saxlanilan yer mebed ve ya qala anlamina gelir sozunde ses dusumu olmus ve yasayis menteqesinin statusunu bildiren kend sozu onun yerine kecmisdir Bunu da qeyd etmek lazimdir ki 19 cu esrden evvel kend sonlugu ile biten yasayis menteqesi adlarina rast gelinmir Hele XX esrin 30 cu illerinin sonlarina kimi tepenin eteklerinde Qizilkend kendi movcud olmusdur lakin sonralar kend ehalisinin boyuk ekseriyyetinin buradan Qazaxistana surgun olunmasi neticesinde kend xeyli bosalmis ve ehalinin qalan hissesi yaxinliqda yerlesen ve onlarin evvelki ekin otlaq yeri olan XIX esrin sonlarindan ise ruslarin meskunlasdirildigi Semyonovka kendine kocmusdurler SSSR nin dagilmasindan sonra Azerbaycan musteqilliyinin ilk illerinde 7 fevral 1991 ci ilde muvafiq qerara esasen kendin tarixi adi ozune qaytarilmisdir TarixiIndiki Qizilkend kohne Qizilkendden texminen 2 kilometr aralida Rusiya imperiyasi dovrunde salinib Kendin indi oldugu yer kohne Qizilkend ehalisinin otlaq ve bicin yeri erazileri olub Iqliminin elverisli olmasi ve qis otlaqlarinin coxlugu sebebi ile kend etrafi eraziler Birinci Qarabag muharibesine kimi Qarabag camaatinin XIX esre kimi Qarabag xanlarinin ve beylerinin qislaq erazisi olmusdur Kend erazisine ruslarin yerlesdirilmesinde meqsed Cenubi Azerbaycan turkleri ile serhedde elaqenin tam kesilmesi ve erazilerin ruslasdirilmasi siyaseti olmusdur Ruslarin bu erazilere kocurulmesi XIX esrin sonu XX esrin lap evvellerine tesaduf edir Ikinci dunya muharibesi zamani ise kend sakinlerini oz dogma ata baba yurdlarindan uzaq Qazaxistan collerine surgun etmisler buna sebeb ise muharibe dovrunde Simali ve Cenubi Azerbaycanin birlesmek tehlukesi olmusdur lakin 60 ci illerde ve dovlet musteqilliyinin ilk illerinde vaxti ile buradan surgun olunmus sakinler ana yurdlarina geri donubler Qedim yasayis meskenlerinden biridir Kendin etrafinda orta esrlere aid xeyli maddi medeniyyet numuneleri qilinc saxsi qablar zinet esyalari tapilmisdir Qiziltepe Goytepe ve Yeddi tepe adlanan yerlerin qedim yasayis meskenleri olmasi haqda fikirler var Tehsil ve MedeniyyetKendde 624 sagirdlik 1 novbeli tam orta mekteb Pese mektebi usaq bagcasi xestexana Medeniyyet evi kitabxana poct binasi su teserrufati idaresi fealiyyet gosterir Cografiyasi ve iqlimiYayi isti qisi mulayim Kend erazisinde antropogen menseli bulaqlarinin sayi 20 ye yaxindir ve suyu cox temiz saf ve icilmek ucun tam yararlidir Bu bulaqlardan kend sakinleri meiset ve icmeli suya olan telabatlarini odeyirler Tarixi abideleriQiziltepe Yedditepe Goytepe Zilitepe Qala yeri Qala yeri hemcinin Monastir yeri adi ile de taninir EhalisiEhalisi 6136 neferdir Ehali etnik baximdan tamamile Azerbaycan ve umumen Qafqaz erazisinin en qedim sakinlerinden Xezer turklerinin soyundan olan koceri terekemelerden Qarapapaqlar 95 ve qismen de Ikinci Dunya muharibesi zamani Lerik Astara bolgesinden gelen talislardan ibaretdir IqtisadiyyatiEhalinin mesgul oldugu esas teserrufat sahesi ekincilikdir Eraziden XIX esrin sonlarina kimi Araz cayinin kecmesi ve sahil erazi kimi buranin Tugay meselerle ortulu olmasi bu gun torpaqlarin munbitliyinin esas faktorudur Ekincilkde esasen ustunluk texniki bitkilere pambiqciliqa verilir lakin bugda arpa yonca seker cugunduru da genis sekilde becerilen teserrufat sahelerindendir SSRI doneminde kendde uzum baglari movcud olmusdur erazinin suvarilma ucun elverilisli olmasi ve torpaqlarin munbitliyi uzum baglarinin boyuk inkisafina tekan verirdi Mehz zamanin da uzumculuk kende sohret qazandiran ilk sahe olmusdur Maldarliq kifayet qeder inkisaf etmisdir Ariciliq 90 ci illerin sonundan etibaren suretle inkisaf eden teserrufat sahesidir Bu saheye olan maraq ve diqqet son iller daha da artmaqdadir Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin Baki Gence ve Sumqayit seherlerinin Abseron Agdas Agsu Agcabedi Balaken Berde Beyleqan Vartasen Quba Qutqasen Daskesen Imisli Yevlax Kelbecer Kurdemir Gedebey Goranboy Lacin Lerik Lenkeran Mirbesir Puskin Saatli Fuzuli Cebrayil ve Samxor rayonlarinin Dagliq Qarabag Muxtar Vilayeti Susa rayonunun inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin 7 fevral 1991 ci il tarixli 54 XII sayli Qerari 2022 05 02 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 10 Arxivlenmis suret 2022 05 18 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 18 Imisli rayonunda 2500 il yasi olan qedim yasayis meskeni askarlanib Arxivlenmis suret 2015 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 16 Arxivlenmis suret 2015 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 16 Hemcinin bax Imisli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin