Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Qızılgülün adı (it. Il nome della rosa — postmodernist roman. Eco nun orta əsrlər və xristianlıq dünyasından bəhs edən əsəri. [1][ölü keçid] Bu o romanlardandır ki, ədəbiyyatı sevməyənlər belə, ümumi dünyagörüşün inkişafı naminə onu oxumalıdırlar. Çağdaşımız olan böyük Qərb mütəfəkkirinin qələmindən çıxmış böyük Qərb mədəniyyətinin bəhrəsi olan bu roman ünlü nəzəriyyəçilərin və dünya oxucularının alqışını qazanıb, yazılmasından 30 ildən artıq vaxt keçir, hələ də fəlsəfi ədəbiyyatı sevənlərin diqqət mərkəzindədir.
| Qızılgülün adı | |
|---|---|
| Il nome della rosa | |
 | |
| Janr | Roman |
| Müəllif | Umberto Eko |
| Orijinal dili | İtalyan dili |
| Yazılma ili | 1980 |
| Nəşr ili | 1980-ci il |
| Tərcümə | 1983-cü il (İngilis dili) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yazıçının Boloniya universitetində professor, filosof, tarixçi olması və Orta əsrlər barədə dərin biliyi romanı uğurlu edən səbəblərdəndir.
Məzmun
Bu roman ədəbi dəyəri inanılmaz dərəcədə yüksək olan dedektiv ünsürlərlə dolu tarixi polisiyə romanıdır. Eco hər bir ipucunu , dəlilləri oxucunun əlinə verərək , sanki, bizim hadisələri araşdırmağımızı istəyir. Xristianlıq tarixinin də dərinliklərinə enir , xristianlığın ayrı-ayrı qollarını detallı bir şəkildə oxucuya danışır. Kitabı oxuyaraq xristianlığın hansı qollarının imperatora yaxın , hansının papaya daha yaxın olduğunu görmək olar. Romanın umumi süjetindən də biz rahiblərin və digər din adamlarınım dinin qayda və qanunlarını necə pozduğunun şahidi oluruq.
“Qızılgülün adı” romanı Econun bir əlyazma tapmasıyla başlayır. Yazıçı əsəri əlyazmadan götürdüyü qeydlər əsasında yazdığını deyir. Bu posmodernizmin “metafiction” effekti ilə bağlıdır. Yəni, yazıçı əsərin qurulmuş olduğunu bildirməkdən ötrü təhkiyədən istifadə edir. Eyni zamanda romanın əmələgəlmə prosesini də bu yolla oxucuya çatdırır. Əsər əlyazmada olduğu kimi yeddi günə, hər gün ibadət saatlarına uyğun saatlara bölünmüşdür. Baş obraz Baskervilli Vilhelm olsa da, hadisələr onun şagirdi Adsonun dilindən nəql edilir. Econnun obrazlarının adları bir sıra məşhur başqa obrazlar və şəxslərlə əlaqəlidir. Baskervilli Vilhelm obrazı üçün A. K. Doylun “Şerlok Holms” obrazından bəhrələnmişdir. Onun Baskervilli olması da Doylun “ Baskervillərin iti” romanı ilə bağlıdır. Eyni zamanda Adso obrazı da eyni əsərin obrazı və Şerlok Holmsun köməkçisi doktor “Watson” obrazıyla əlaqəlidir. Adsonun kitabın əvvəlində Vilhelmi təsvir etməsi Watsonun Şerloku təsviri ilə az qala sözbə-söz eynidir. Adsonun Melkli olması bu ərazidə yerləşən ən məşhur ortaçağ kitabxanalarından biri ilə bağlıdır. Romanın digər vacib obrazı olan kor kitabxanaçı Xorxe üçün isə Avstriyalı yazıçı Xorxe Borxezdən ilham alınmışdır. X. Borxezin qısa hekayəsi olan “Babil kitabxanası” əsəri Econun sirli kitabxana fikri üçün ideya vermişdir. Əlyazmalar, güzgülər, labirintlər ideyaları da Borxezin digər hekayərindən götürülmüşdür. “Qızılgülün adı” romanının sonuluğu da , həmçinin, Borxezin bir başqa hekayəsi “ Ölüm və kompas” dan ilhamlanmışdır. Aristotelin “ Poetika”sının zəhərli səhifələri fikri A. Dümanın “Kraliça Marqot” romanına istinad etmişdir.
Romanın ümumi məzmunu Rahib Vilhelmin İtaliyanın şimalında yerləşən monastıra gəlməsi və baş rahibin istəyiylə burada baş verən cinayəti araşdırması üzərinə qurulmuşdur.
Eco əlyazmada da monastrın yerinin tam dəqiq verilmədiyini söyləyir. Lakin umumi olaraq bura Benedik monastrı adlanır. Yazıçı obrazının necə ağıllı olduğunu göstərmək üçün Vilhelmin üzünü görmədiyi atı necə tapdığını məharətlə təsvir etmişdir. Vilhelm hadisələri tədqiq etmək üçün monastırın həryerinə giriş izni istəyir. Kitabxanadan başqa həryerə izin verilir. Kitabxananın qadağan olması ilk gündən Vilhelmin diqqətini çəkir və cinayətin bura ilə əlaqəli olduğunu başa düşür. Ardı-ardına baş verən cinayətlər zəncirini araşdırdıqca o, monastırda heçdə hərşeyin düzgün olmadığını başa düşür. Bütün izlər onu kitabxanaya aparır. Qətllərin səbəbinin Aristotelin “Poetika” sının itmiş ikinci hissəsi ilə bağlı olduğunu anlayır. Son səhnədə Xorxeylə dialoqları zamanı Vilhelm bu kitabı oxumasa da onun məzmununa bələd olduğunu söyləyir. Bu cümlələr posmodernistlərin “ bir kitabın vəzifəsi başqa kitablar haqda danışmaqdır. Çünki XX əsrə kimi deyilə biləcək hərşey deyilib. Orjinallıq artıq mümkün deyil” fikrinə əsaslanır.
Aristotelin “Poetika”sının ikinci hissəsinə dram və komediyadan danışılır, həmdə gülüş haqqında fikirlər var. Kitabxanaçı Xorxenin fikrincə gülüş xristianlar üçün qadağan olmalıdır. Və o, İsa Məsihin heçbirvaxt gülmədiyini sübüt etməyə çalışır. “Poetika” nın da tanrı tərəfindən lənətləndiyini söyləyir. Xorxe Aristotelin fizika, riyaziyyat , kainat və dünya barədə bütün əsərlərinin özündən qabaqkı bütün fikirləri yıxdığını deyir. “ Bu insanın hər əsəri xristianlığın yüz illər boyunca topladığı bilik sahələrindən hərbirini məhv etdi. Amma Tanrı haqqındakı fikirləri alt-üst etməyə hələlik gücü çatmayıb. Əgər bu kitab şərh edilərsə… Son sərhədlər də dağılmış olar.” Bu cümlələrlə kitabın xristian dünyası üçün necə təhlükəli olduğunu bildirir. Romanda dinlər arası münasibətlərə kölgə salacaq fikirlər də var. Vilhelm və Adso kitabxanada gəzərkən birçox dini kitablara rast gəlirlər. Bunların arasında müsəlmanların müqəddəs kitabı “Qurani-Kərim”də olur. Vilhelm onu kafirlərin müqəddəs kitabı , batil kitab adlandırır.
Kitabın adının qoyulma səbəbi və məzmunu ilə əlaqəsi də mübahisəli mövzulardandır. Eco deyirki, onun niyyəti tam neytral başlıq tapmaq istəyi idi. Kitabın adının qoyulma səbəbiylə bağlı bir neçə hekayə mövcuddur. Bunlardan biri kitabın ilk versiyası nəşr olunan zaman Econum 10 ad versiyası olduğu və bunları dostlarına göstərərək birini seçməyini istəmişdir. Başqa bir versiyaya görə Eco kitabın adını “Melkli Adso” qoymaq istəmiş , lakin naşir buna razı olmamışdır. Umumiyyətlə qızılgül adı simvolik fiqurdur və çoxlu zəngin mənalara malikdir. Kitabın son sətrindən “Stat rosa pristina nomina nuda tenemus” cümləsi dilimizə “ Adı qalıb əvvəllər qızılgül olanın , irəlidə də sırf adlarımızla qalacağıq.” Burdan belə bir məna çıxır ki , bütün gözəl şeylər adlarıyla xatırlanır. Qızılgülün də qoxusu bir müddət sonra getsə də , onun adı və gözəlliyi hər zaman qalır. Romanda da itmiş kitab , itmiş gülü simvolize edir.
Qəbul
Əsər Xristian dünyasının diqqətini çəkmiş və çoxlu xristian din xadimlərinin tənqidlərinə tuş gəlmişdir. Onlar Ekonun cümlələrlə çox oynadığını vurğulamışlar. Romanda qısa cümlələr olsa da, insanın nəfəsini yoracaq uzunluqda cümlələr də var.
Və romanda dinlər arası dostluğa xələl gətirəcək fikirlər vardır.
Obrazlar:
1.Adso-Vilhelmin köməkçisi
2.Baskervilli Vilhelm-tədqiqatçı rahib
3.Malaxia-kitabxanaçı
4.Severi-loğman
5.Adelmo
6.Remigio-kelar
7.Xorxe-kor rahib
8.Berenqar
9.Nikola-şüşə ustası
10.Aymaro-kitab üzü köçürən
11.Bensio
12.Venansio
13.Salvator
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://www.umbertoeco.com/en/the-name-of-the-rose-1983.html.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Qizilgulun adi it Il nome della rosa postmodernist roman Eco nun orta esrler ve xristianliq dunyasindan behs eden eseri 1 olu kecid Bu o romanlardandir ki edebiyyati sevmeyenler bele umumi dun yagorusun inkisafi namine onu oxumalidirlar Cagdasimiz olan boyuk Qerb mutefekkirinin qeleminden cixmis boyuk Qerb me de niyyetinin behresi olan bu roman unlu nezeriyyecilerin ve dunya oxucularinin alqisini qazanib yazilmasindan 30 il den ar tiq vaxt ke cir hele de felsefi edebiyyati sevenlerin diqqet mer kezindedir Qizilgulun adiIl nome della rosaJanr RomanMuellif Umberto EkoOrijinal dili Italyan diliYazilma ili 1980Nesr ili 1980 ci ilTercume 1983 cu il Ingilis dili Vikianbarda elaqeli mediafayllar Yazicinin Boloniya universitetinde professor filosof tarixci olmasi ve Orta esrler barede derin biliyi romani ugurlu eden sebeblerdendir MezmunBu roman edebi deyeri inanilmaz derecede yuksek olan dedektiv unsurlerle dolu tarixi polisiye romanidir Eco her bir ipucunu delilleri oxucunun eline vererek sanki bizim hadiseleri arasdirmagimizi isteyir Xristianliq tarixinin de derinliklerine enir xristianligin ayri ayri qollarini detalli bir sekilde oxucuya danisir Kitabi oxuyaraq xristianligin hansi qollarinin imperatora yaxin hansinin papaya daha yaxin oldugunu gormek olar Romanin umumi sujetinden de biz rahiblerin ve diger din adamlarinim dinin qayda ve qanunlarini nece pozdugunun sahidi oluruq Qizilgulun adi romani Econun bir elyazma tapmasiyla baslayir Yazici eseri elyazmadan goturduyu qeydler esasinda yazdigini deyir Bu posmodernizmin metafiction effekti ile baglidir Yeni yazici eserin qurulmus oldugunu bildirmekden otru tehkiyeden istifade edir Eyni zamanda romanin emelegelme prosesini de bu yolla oxucuya catdirir Eser elyazmada oldugu kimi yeddi gune her gun ibadet saatlarina uygun saatlara bolunmusdur Bas obraz Baskervilli Vilhelm olsa da hadiseler onun sagirdi Adsonun dilinden neql edilir Econnun obrazlarinin adlari bir sira meshur basqa obrazlar ve sexslerle elaqelidir Baskervilli Vilhelm obrazi ucun A K Doylun Serlok Holms obrazindan behrelenmisdir Onun Baskervilli olmasi da Doylun Baskervillerin iti romani ile baglidir Eyni zamanda Adso obrazi da eyni eserin obrazi ve Serlok Holmsun komekcisi doktor Watson obraziyla elaqelidir Adsonun kitabin evvelinde Vilhelmi tesvir etmesi Watsonun Serloku tesviri ile az qala sozbe soz eynidir Adsonun Melkli olmasi bu erazide yerlesen en meshur ortacag kitabxanalarindan biri ile baglidir Romanin diger vacib obrazi olan kor kitabxanaci Xorxe ucun ise Avstriyali yazici Xorxe Borxezden ilham alinmisdir X Borxezin qisa hekayesi olan Babil kitabxanasi eseri Econun sirli kitabxana fikri ucun ideya vermisdir Elyazmalar guzguler labirintler ideyalari da Borxezin diger hekayerinden goturulmusdur Qizilgulun adi romaninin sonulugu da hemcinin Borxezin bir basqa hekayesi Olum ve kompas dan ilhamlanmisdir Aristotelin Poetika sinin zeherli sehifeleri fikri A Dumanin Kralica Marqot romanina istinad etmisdir Romanin umumi mezmunu Rahib Vilhelmin Italiyanin simalinda yerlesen monastira gelmesi ve bas rahibin isteyiyle burada bas veren cinayeti arasdirmasi uzerine qurulmusdur Eco elyazmada da monastrin yerinin tam deqiq verilmediyini soyleyir Lakin umumi olaraq bura Benedik monastri adlanir Yazici obrazinin nece agilli oldugunu gostermek ucun Vilhelmin uzunu gormediyi ati nece tapdigini meharetle tesvir etmisdir Vilhelm hadiseleri tedqiq etmek ucun monastirin heryerine giris izni isteyir Kitabxanadan basqa heryere izin verilir Kitabxananin qadagan olmasi ilk gunden Vilhelmin diqqetini cekir ve cinayetin bura ile elaqeli oldugunu basa dusur Ardi ardina bas veren cinayetler zencirini arasdirdiqca o monastirda hecde herseyin duzgun olmadigini basa dusur Butun izler onu kitabxanaya aparir Qetllerin sebebinin Aristotelin Poetika sinin itmis ikinci hissesi ile bagli oldugunu anlayir Son sehnede Xorxeyle dialoqlari zamani Vilhelm bu kitabi oxumasa da onun mezmununa beled oldugunu soyleyir Bu cumleler posmodernistlerin bir kitabin vezifesi basqa kitablar haqda danismaqdir Cunki XX esre kimi deyile bilecek hersey deyilib Orjinalliq artiq mumkun deyil fikrine esaslanir Aristotelin Poetika sinin ikinci hissesine dram ve komediyadan danisilir hemde gulus haqqinda fikirler var Kitabxanaci Xorxenin fikrince gulus xristianlar ucun qadagan olmalidir Ve o Isa Mesihin hecbirvaxt gulmediyini subut etmeye calisir Poetika nin da tanri terefinden lenetlendiyini soyleyir Xorxe Aristotelin fizika riyaziyyat kainat ve dunya barede butun eserlerinin ozunden qabaqki butun fikirleri yixdigini deyir Bu insanin her eseri xristianligin yuz iller boyunca topladigi bilik sahelerinden herbirini mehv etdi Amma Tanri haqqindaki fikirleri alt ust etmeye helelik gucu catmayib Eger bu kitab serh edilerse Son serhedler de dagilmis olar Bu cumlelerle kitabin xristian dunyasi ucun nece tehlukeli oldugunu bildirir Romanda dinler arasi munasibetlere kolge salacaq fikirler de var Vilhelm ve Adso kitabxanada gezerken bircox dini kitablara rast gelirler Bunlarin arasinda muselmanlarin muqeddes kitabi Qurani Kerim de olur Vilhelm onu kafirlerin muqeddes kitabi batil kitab adlandirir Kitabin adinin qoyulma sebebi ve mezmunu ile elaqesi de mubahiseli movzulardandir Eco deyirki onun niyyeti tam neytral basliq tapmaq isteyi idi Kitabin adinin qoyulma sebebiyle bagli bir nece hekaye movcuddur Bunlardan biri kitabin ilk versiyasi nesr olunan zaman Econum 10 ad versiyasi oldugu ve bunlari dostlarina gostererek birini secmeyini istemisdir Basqa bir versiyaya gore Eco kitabin adini Melkli Adso qoymaq istemis lakin nasir buna razi olmamisdir Umumiyyetle qizilgul adi simvolik fiqurdur ve coxlu zengin menalara malikdir Kitabin son setrinden Stat rosa pristina nomina nuda tenemus cumlesi dilimize Adi qalib evveller qizilgul olanin irelide de sirf adlarimizla qalacagiq Burdan bele bir mena cixir ki butun gozel seyler adlariyla xatirlanir Qizilgulun de qoxusu bir muddet sonra getse de onun adi ve gozelliyi her zaman qalir Romanda da itmis kitab itmis gulu simvolize edir QebulEser Xristian dunyasinin diqqetini cekmis ve coxlu xristian din xadimlerinin tenqidlerine tus gelmisdir Onlar Ekonun cumlelerle cox oynadigini vurgulamislar Romanda qisa cumleler olsa da insanin nefesini yoracaq uzunluqda cumleler de var Ve romanda dinler arasi dostluga xelel getirecek fikirler vardir Obrazlar 1 Adso Vilhelmin komekcisi 2 Baskervilli Vilhelm tedqiqatci rahib 3 Malaxia kitabxanaci 4 Severi logman 5 Adelmo 6 Remigio kelar 7 Xorxe kor rahib 8 Berenqar 9 Nikola suse ustasi 10 Aymaro kitab uzu kocuren 11 Bensio 12 Venansio 13 SalvatorHemcinin baxXX esrin 100 kitabi Le Monde Istinadlarhttp www umbertoeco com en the name of the rose 1983 html