Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qırmızı təhlükə (ing. Red Scare ; rus. Красная угроза) — Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) tərəfindən ilk olaraq 1919–1920-ci illərdə siyasi fəallara və sosialistlərə qarşı başladılmış antikomunist təbliğat. İkinci dünya müharibəsindən sonrakı 1947–1957-ci illərdə də ABŞ daxilində və xaricində federal hökuməti devirmək istəyən komunistlərə qarşı silah kimi istifadə olunmuşdur.
Birinci Qırmızı təhlükə
Birinci Qırmızı təhlükə, 1917-ci ildə Rusiyada gerçəkləşdirilmiş oktyabr inqilabından sonra dünya üzərində sosializm tərəfdarlarının artmasından sonra başladılmışdır. Əslində Qırmızı təhlükə termini ABŞ hökumət rəsmilərinin kommunizmə olan qorxularını ifadə etməkdə idi. 1920-ci illərdə anarxist, kommunist və digər radikal sol qrupların təxmini sayı 150.000 civarında dəyişirdi. Bu göstərici XX əsrin 20-ci illəri Amerikasının əhalisinin 1%-nə bərabər idi.
ABŞ rəsmiləri ölkə daxilində kommunizmin yayılmasından qorxurdu və 1919-cu ildə başlamış fəhlə tətilləri bu narahatlığı daha da artırırdı. Boston polisi, yüz minlərlə metal və kömür mədənçisi tətillərə başladı. ABŞ baş verən əmək tətillərinin arxasında ölkədəki kommunist təşkilat və dərnəklərin dayandığını düşünürdü. 1920-ci ildə başladılan kommunistlərə qarşı insan ovu zamanı 6.000 ətrafında siyasi fəal, ABŞ-nin Qırmızı təhlükə təbliğatı əsasında həbs olunmuşdur. 1920–1930-cu illərdə ABŞ-də antikommunist təbliğatı ilə məşğul olan mədəni cərəyan formalaşmışdı.
İkinci Qırmızı təhlükə
İkinci Qırmızı təhlükə İkinci dünya müharibəsindən sonrakı illərdə SSRİ-nin artan nüfuzuna və yenə kommunizm təhlükəsinə qarşı ABŞ-də başladılmışdı. Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının müharibədə qazandığı uğurlar, kommunizmin yüksəlişi, Şərqi Avropada və Çində kommunist yönümlü siyasi partiyaların hakimiyyətə gəlməsi kimi faktorlar ABŞ hökumətini ciddi narahat edirdi. İkinci Qırmızı təhlükə MakKartizm adı ilə də tanınmışdır. 1940-cı illərdə Amerikada müxtəlif vəzifələrdə çalışan bəzi məmurlar kommunist şübhəsi ilə işdən çıxarılırdı.ABŞ rəsmilərinin əsas ehtiyat etdiyi məqamlardan biri, ölkə daxilində fəaliyyət göstərən kommunist qrup və dərnəklərin sovetlər tərəfindən əməkdaşlığa cəlb edilməsi idi. Bu səbəbdən ölkə daxilində olan kommunistlərin fəaliyyəti uzun müddət gizli şəkildə izlənilmişdir.
İstinadlar
- "Preamble to the IWW Constitution". Industrial Workers of the World. 2012-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-08-20.
- Levin, Murray B. Political Hysteria in America: The Democratic Capacity for Repression. Basic Books. 1971. səh. 29. ISBN . OCLC 257349. 2022-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-05.
- "Enemy Aliens" (PDF). Stanford Law Review. Stanford Law Review, Vol. 54, No. 5. 54 (5). 2003: 953–1004. doi:10.2307/1229690. ISSN 0038-9765. JSTOR 1229690. OCLC 95029839. May 3, 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 5, 2016.
- Gage, Beverly. The Day Wall Street Exploded: A Story of America in its First Age of Terror. New York: Oxford University Press. 2009. 160–161. ISBN . OCLC 149137353. 2020-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-05.
- Canada. The report of the Royal Commission appointed under Order in Council P. C. 411 of February 5, 1946 to investigate the facts relating to and the circumstances surrounding the communication, by public officials and other persons in positions of trust, of secret and confidential information to agents of a foreign power, June 27, 1946. Ottawa: E. Cloutier, Printer to the King, 1946.
- Schrecker, E. (2002). The Age of McCarthyism: A Brief History with Documents, (ing.) Palgrave Macmillan, İkinci Baskı, 2002, s. 63–64, .
- Mocking Bird Arxivləşdirilib 2006-06-19 at the Wayback Machine, John Simkin, Spartacus Schoolnet
- Countryman, Edward. Communism // Kazin, Michael; Edwards, Rebecca; Rothman, Adam (redaktorlar ). The Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton, NJ: Princeton University Press. 2010. səh. 175. ISBN . OCLC 320801248. December 4, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 3, 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirmizi tehluke ing Red Scare rus Krasnaya ugroza Amerika Birlesmis Statlari ABS terefinden ilk olaraq 1919 1920 ci illerde siyasi feallara ve sosialistlere qarsi basladilmis antikomunist tebligat Ikinci dunya muharibesinden sonraki 1947 1957 ci illerde de ABS daxilinde ve xaricinde federal hokumeti devirmek isteyen komunistlere qarsi silah kimi istifade olunmusdur 1919 cu ilde yayimlanan karikaturada Avropali anarxistin Azadliq heykeline bomba yerlesdirilmesi tesvir olunmusdur Birinci Qirmizi tehlukeBirinci Qirmizi tehluke 1917 ci ilde Rusiyada gerceklesdirilmis oktyabr inqilabindan sonra dunya uzerinde sosializm terefdarlarinin artmasindan sonra basladilmisdir Eslinde Qirmizi tehluke termini ABS hokumet resmilerinin kommunizme olan qorxularini ifade etmekde idi 1920 ci illerde anarxist kommunist ve diger radikal sol qruplarin texmini sayi 150 000 civarinda deyisirdi Bu gosterici XX esrin 20 ci illeri Amerikasinin ehalisinin 1 ne beraber idi ABS resmileri olke daxilinde kommunizmin yayilmasindan qorxurdu ve 1919 cu ilde baslamis fehle tetilleri bu narahatligi daha da artirirdi Boston polisi yuz minlerle metal ve komur medencisi tetillere basladi ABS bas veren emek tetillerinin arxasinda olkedeki kommunist teskilat ve derneklerin dayandigini dusunurdu 1920 ci ilde basladilan kommunistlere qarsi insan ovu zamani 6 000 etrafinda siyasi feal ABS nin Qirmizi tehluke tebligati esasinda hebs olunmusdur 1920 1930 cu illerde ABS de antikommunist tebligati ile mesgul olan medeni cereyan formalasmisdi Ikinci Qirmizi tehlukeIkinci Qirmizi tehluke Ikinci dunya muharibesinden sonraki illerde SSRI nin artan nufuzuna ve yene kommunizm tehlukesine qarsi ABS de basladilmisdi Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin muharibede qazandigi ugurlar kommunizmin yukselisi Serqi Avropada ve Cinde kommunist yonumlu siyasi partiyalarin hakimiyyete gelmesi kimi faktorlar ABS hokumetini ciddi narahat edirdi Ikinci Qirmizi tehluke MakKartizm adi ile de taninmisdir 1940 ci illerde Amerikada muxtelif vezifelerde calisan bezi memurlar kommunist subhesi ile isden cixarilirdi ABS resmilerinin esas ehtiyat etdiyi meqamlardan biri olke daxilinde fealiyyet gosteren kommunist qrup ve derneklerin sovetler terefinden emekdasliga celb edilmesi idi Bu sebebden olke daxilinde olan kommunistlerin fealiyyeti uzun muddet gizli sekilde izlenilmisdir Istinadlar Preamble to the IWW Constitution Industrial Workers of the World 2012 03 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 08 20 Levin Murray B Political Hysteria in America The Democratic Capacity for Repression Basic Books 1971 seh 29 ISBN 0 465 05898 1 OCLC 257349 2022 05 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 05 Enemy Aliens PDF Stanford Law Review Stanford Law Review Vol 54 No 5 54 5 2003 953 1004 doi 10 2307 1229690 ISSN 0038 9765 JSTOR 1229690 OCLC 95029839 May 3 2011 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi October 5 2016 Gage Beverly The Day Wall Street Exploded A Story of America in its First Age of Terror New York Oxford University Press 2009 160 161 ISBN 978 0 19 514824 4 OCLC 149137353 2020 06 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 10 05 Canada The report of the Royal Commission appointed under Order in Council P C 411 of February 5 1946 to investigate the facts relating to and the circumstances surrounding the communication by public officials and other persons in positions of trust of secret and confidential information to agents of a foreign power June 27 1946 Ottawa E Cloutier Printer to the King 1946 Schrecker E 2002 The Age of McCarthyism A Brief History with Documents ing Palgrave Macmillan Ikinci Baski 2002 s 63 64 ISBN 0 312 29425 5 Mocking Bird Arxivlesdirilib 2006 06 19 at the Wayback Machine John Simkin Spartacus Schoolnet Countryman Edward Communism Kazin Michael Edwards Rebecca Rothman Adam redaktorlar The Princeton Encyclopedia of American Political History Princeton NJ Princeton University Press 2010 seh 175 ISBN 0 691 12971 1 OCLC 320801248 December 4 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi May 3 2011