Qulam Yəhya oğlu Danişian (1906, Sərab, Şərqi Azərbaycan ostanı – 2006, Bakı) — General-mayor.
QULAM YƏHYA | |
---|---|
Qulam Yəhya oğlu Danişian | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1906 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2006 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Hərbi fəaliyyəti | |
Rütbəsi | general-mayor |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Danişian Qulam Yəhya oğlu 1906-ci ildə Sərab mahalının Əskərabad (Əsgəvar) kəndində yoxsul kəndli ailəsində anadan olmuşdu. Qulam Yəhya Sarab və Miyanada kəndli hərəkatının bilavasitə iştirakçısı olmuş, Hezbe Tudeyi İranın Sarab, sonra isə Miyana təşkilatına başçılıq etmiş, 1945-ci ilin Sentyabr ayında yenicə yaranan Azərbaycan Demokrat Firqəsinin sıralarına qoşulmuş, Firqənin I qurultayında iştirak etmiş, Mərkəzi Təftiş Komissiyonunun üzvlüyünə seçilmiz, Miyanada başlanan hərəkata rəhbərlik etmiş və hərəkatın qələbəsinə nail olmuşdur.
Miyana fədailəri 21 Azərə doğru gedən yolun ilk qalibləri kimi milli azadlıq hərəkatı tarixində öz layiqli yerini tutmuşlar. Qulam Yəhya 21 Azər hərəkatının rəhbərlərindən biri kimi S.C.Pişəvərinin göstərişi ilə Təbrizə gəlmiş, Təbriz jandarm idarəsinin götürülməsində əsas rol oynamışdır. Qulam Yəhya milli hökumət təşkil edildikdən sonra xalq qoşunları nazirinin müavini seçilmiş, Zəncan fədailərinin rəhbərliyi S.C.Pişəvəri tərəfindən ona tapşırılmışdır. Qulam Yəhya Zəncan cəbhəsinin başçısı olduğu dövrdə Mürtəzəvi, Həsən Nəəri və ilə birlikdə silahlı bandasını zərərsizləşdirmiş və Azərbaycan ərazisinə soxulmaq istəyən digər silahlı dəstələrin qarşısını almışdır. Zəncan fədailəri Azərbaycana durmdan hücum edən silahlı bandaların qarşısını almaqla yanaşı, Azərbaycan Milli hökumətinə qarşı vuruşan mülkədarların torpaqlarını pulsuz olaraq, kəndlilərə paylamışlar. Azərbaycan Milli hökumətinin bir illik fəaliyyəti Azərbaycanda siyasi sakitliyin yaranması, Azərbaycan dilinin rəsmi dövlət dilinə çevrilməsi prosesində Azərbaycan fədailəri, o cümlədən Zəncan fədailəri əsas rol oynamışlar.
Qulam Yəhya S.C.Pişəvərinin silahdaşlarından biri idi. O, bacarıqlı, ləyaqətli siyasi və ictimai xadim kimi təkcə Zəncan cəbhəsində deyil, Ərdəbil və Urmiyyə şəhərlərində də fəaliyyət göstərən fədailərlə də vaxtaşırı görüşür və Zəncan cəbhəsində gedən döyüşlər haqqında onlara məlumat verirdi. Tehran-Təbriz sazişinə əsasən Zəncan Tehrana təhvil verildi. Bununla əlaqədar Miyana şəhəri fədailərin mərkəzinə çevrildi 1946-cı ilin dekabr ayının 10-na qədər şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərdi, lakin Təbrizdən bütün cəbhələrə göndərilən göstəriş əsasında Miyana fədailəri də müqavimət göstərmədən geri oturdu.
Qulam Yəhya mühacirət illərində də Azərbaycan Demokrat Firqəsinin görkəmli rəhbərlərindən biri kimi Firqənin ehya edilməsində xidməti olmuş və çoxsaylı mühacirlərin Azərbaycan respublikasında yerlərdirilməsini öz üzərinə götürmüşdür. Elə buna görə də Qulam Yəhya mühacirlər arasında tanınmış şəxsiyyət kimi Firqənin yüksək rəhbər mövqelərindən birini tutmuş, 1958-ci ildən firqənin sədri seçilmiş, 1979-cu ilə qədər həmin vəzifədə çalışmış, ömrünün sonuna qədər firqənin iftixari sədri olmuşdur. Qulam Yəhya Azərbaycan Demokrat Firqəsinin böhranlı günlərində firqəyə qarşı çıxış edən müxtəlif cərəyanlara qarşı mübarizə aparmış, Hezbe Tudeyi İranla Azərbaycan Demokrat Firqəsinin birləşməsi zamanı firqənin adının saxlanılmasında prinsipial mövqe tutmuş, Vəhdət konfransında Hezbe Tudeyi İranın Mərkəzi Komitəsinin İcraiyyə Heyətinin üzvü seçilmiş, Hezbe Tudeyi İranın XVI konfransında Nurəddin Kiyanurinin birinci katib seçilməsinin təşəbbüskarlarından biri olmuşdur.
Qulam Yəhyanın xatirələrinin oxucuları səhifələr deyil, sətirlər arasında onun prinsipiallığı, üzv olduğu partiyaya inamı, milli azadlıq və demokratiya uğrunda gedən mübarizədə fəal iştirakı ilə tanış olacaqdır. Qulam Yəhya XX əsrin İran mübarizləri sırasında görkəmli yer tutmuş, onun apardığı mübarizə gənc nəsil üçün örnəkdir. Qoy gənc nəsil ata-babaların keçdiyi cığrları izləsin, İran və Azərbaycan xalqlarının azadlıq və demokratiya uğrunda apardıqları mübarizədən tarixi dərs alsınlar.
Xarici keçidlər
- BBC
Həmçinin bax
İstinadlar
- Cəmil Həsənli. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг. Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 193. 2023-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Qulam Qulam Yehya oglu Danisian 1906 Serab Serqi Azerbaycan ostani 2006 Baki General mayor QULAM YEHYAQulam Yehya oglu DanisianSexsi melumatlarDogum tarixi 1906Dogum yeri Serab Sarab sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 2006Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi IranHerbi fealiyyetiRutbesi general mayor Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDanisian Qulam Yehya oglu 1906 ci ilde Serab mahalinin Eskerabad Esgevar kendinde yoxsul kendli ailesinde anadan olmusdu Qulam Yehya Sarab ve Miyanada kendli herekatinin bilavasite istirakcisi olmus Hezbe Tudeyi Iranin Sarab sonra ise Miyana teskilatina basciliq etmis 1945 ci ilin Sentyabr ayinda yenice yaranan Azerbaycan Demokrat Firqesinin siralarina qosulmus Firqenin I qurultayinda istirak etmis Merkezi Teftis Komissiyonunun uzvluyune secilmiz Miyanada baslanan herekata rehberlik etmis ve herekatin qelebesine nail olmusdur Miyana fedaileri 21 Azere dogru geden yolun ilk qalibleri kimi milli azadliq herekati tarixinde oz layiqli yerini tutmuslar Qulam Yehya 21 Azer herekatinin rehberlerinden biri kimi S C Piseverinin gosterisi ile Tebrize gelmis Tebriz jandarm idaresinin goturulmesinde esas rol oynamisdir Qulam Yehya milli hokumet teskil edildikden sonra xalq qosunlari nazirinin muavini secilmis Zencan fedailerinin rehberliyi S C Piseveri terefinden ona tapsirilmisdir Qulam Yehya Zencan cebhesinin bascisi oldugu dovrde Murtezevi Hesen Ne eri ve ile birlikde silahli bandasini zerersizlesdirmis ve Azerbaycan erazisine soxulmaq isteyen diger silahli destelerin qarsisini almisdir Zencan fedaileri Azerbaycana durmdan hucum eden silahli bandalarin qarsisini almaqla yanasi Azerbaycan Milli hokumetine qarsi vurusan mulkedarlarin torpaqlarini pulsuz olaraq kendlilere paylamislar Azerbaycan Milli hokumetinin bir illik fealiyyeti Azerbaycanda siyasi sakitliyin yaranmasi Azerbaycan dilinin resmi dovlet diline cevrilmesi prosesinde Azerbaycan fedaileri o cumleden Zencan fedaileri esas rol oynamislar Qulam Yehya ve fedai Hesen Nezeri Qulam Yehya S C Piseverinin silahdaslarindan biri idi O bacariqli leyaqetli siyasi ve ictimai xadim kimi tekce Zencan cebhesinde deyil Erdebil ve Urmiyye seherlerinde de fealiyyet gosteren fedailerle de vaxtasiri gorusur ve Zencan cebhesinde geden doyusler haqqinda onlara melumat verirdi Tehran Tebriz sazisine esasen Zencan Tehrana tehvil verildi Bununla elaqedar Miyana seheri fedailerin merkezine cevrildi 1946 ci ilin dekabr ayinin 10 na qeder sah qosunlarina qarsi muqavimet gosterdi lakin Tebrizden butun cebhelere gonderilen gosteris esasinda Miyana fedaileri de muqavimet gostermeden geri oturdu Qulam Yehya Qazi Esedullahi ve ile birlikde Qulam Yehya muhaciret illerinde de Azerbaycan Demokrat Firqesinin gorkemli rehberlerinden biri kimi Firqenin ehya edilmesinde xidmeti olmus ve coxsayli muhacirlerin Azerbaycan respublikasinda yerlerdirilmesini oz uzerine goturmusdur Ele buna gore de Qulam Yehya muhacirler arasinda taninmis sexsiyyet kimi Firqenin yuksek rehber movqelerinden birini tutmus 1958 ci ilden firqenin sedri secilmis 1979 cu ile qeder hemin vezifede calismis omrunun sonuna qeder firqenin iftixari sedri olmusdur Qulam Yehya Azerbaycan Demokrat Firqesinin bohranli gunlerinde firqeye qarsi cixis eden muxtelif cereyanlara qarsi mubarize aparmis Hezbe Tudeyi Iranla Azerbaycan Demokrat Firqesinin birlesmesi zamani firqenin adinin saxlanilmasinda prinsipial movqe tutmus Vehdet konfransinda Hezbe Tudeyi Iranin Merkezi Komitesinin Icraiyye Heyetinin uzvu secilmis Hezbe Tudeyi Iranin XVI konfransinda Nureddin Kiyanurinin birinci katib secilmesinin tesebbuskarlarindan biri olmusdur Qulam Yehyanin xatirelerinin oxuculari sehifeler deyil setirler arasinda onun prinsipialligi uzv oldugu partiyaya inami milli azadliq ve demokratiya ugrunda geden mubarizede feal istiraki ile tanis olacaqdir Qulam Yehya XX esrin Iran mubarizleri sirasinda gorkemli yer tutmus onun apardigi mubarize genc nesil ucun ornekdir Qoy genc nesil ata babalarin kecdiyi cigrlari izlesin Iran ve Azerbaycan xalqlarinin azadliq ve demokratiya ugrunda apardiqlari mubarizeden tarixi ders alsinlar Xarici kecidlerBBCHemcinin baxCenubi AzerbaycanIstinadlarCemil Hesenli SSSR Iran Azerbajdzhanskij krizis i nachalo holodnoj vojny 1941 1946 gg Moskva Geroi Otechestva 2006 seh 193 2023 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 03