Qrız dili (qrız. КърыцӀаь мез) — qrızlıların danışdığı dili. Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir.
Qrız dili | |
---|---|
Orijinal adı | КърыцIаь мез |
Ölkə | Azərbaycan |
Danışanların ümumi sayı | 5-9 min |
Təsnifatı | |
Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| |
Yazı | yazısız |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | — |
ISO 639-2 | — |
ISO 639-3 | kry |
Dilin strukturlarının dünya atlası | krz |
1055 | |
kry | |
ELCat | 2508 |
IETF | kry |
Glottolog | kryt1240 |
Tədqiqi
Qrız dili Ləzgi dillər qrupunun Şahdağ yarımqrupuna aiddir. Qrız dilinə ən yaxın dil Buduq dilidir. Həmçinin, Qrız dilində yaxın dillərdə Cek, Əlik, Haput və Yergüc kəndlərində də danışılır. Bu kəndlərdə danışılan dillər Qrız dilindən xeyli fərqlənir ki, buna görə də alimlərin fikrincə onları ayrı bir dil kimi götürmək olar. Məsələn, ceklilər Cek dilində danışır. Lakin bu dili araşdıran linqvist və alimlərin bir qismi bu dili Qrız dilinin ləhcələri kimi qəbul etmişlər. Hətta onlardan bəziləri "Cek dili" terminini "Qrız dili"nin alternativ adı adlandırırlar. Ən son araşdırmalar zamanı da Grimes (2000-ci ildə) bu dilləri Qrız dilinin dialektləri kimi qeyd etmişdir. Qrız, Cek, Haput, Əlik, Buduq, Yergüc dillərinin leksikası, morfologiyası, sintaksisi, xüsusən sonsuzluğa qədər əşyaların cinsini bildirmək üçün meyar olan say sistemi, qohumluq bildirən sözlər demək olar ki, eynidir.
Gənc fransız tədqiqatçılarından biri Jil Otye Fransanın Şərq Dilləri və Sivilizasiyaları İnstitutunda "Qrız dilinin şərhi. Azərbaycanın şimal-şərqində Qafqaz dillərinin tədqiqi" mövzusunda kurs işi müdafiə etmişdi. O, Azərbaycana gələrək, Qrız dilini öyrənmişdi.
Qrız dili haqqında 1972-ci ildə Ş.Sədiyevin doktorluq dissertasiyası, 1964-ci ildə V.Xidirovun namizədlik dissertasiyası dərc edilmişdi.
Qrammatikası
Qrız dilində cins, kəmiyyət və hal kateqoriyaları vardır. Cümlə feli xəbərin tipinə görə dəyişir.
Qrız dilində danışanlar
Qrız dilində danışanların ümümi sayı 10 000 – 15 000 arasında dəyişir.
İstinadlar
- "Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки". 2012-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-07.
- "Ethnologue entry for Kryts". 2011-12-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-19.
- . 2011-10-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qriz dili qriz KrycӀa mez qrizlilarin danisdigi dili Lezgi diller qrupunun Sahdag yarimqrupuna aiddir Qriz diliOrijinal adi KrycIa mezOlke AzerbaycanDanisanlarin umumi sayi 5 9 minTesnifatiKateqoriya Avrasiya dilleriNax Dagistan dilleriLezgi dilleri dd Yazi yazisizDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3 kryDilin strukturlarinin dunya atlasi krz1055kryELCat 2508IETF kryGlottolog kryt1240TedqiqiQriz dili Lezgi diller qrupunun Sahdag yarimqrupuna aiddir Qriz diline en yaxin dil Buduq dilidir Hemcinin Qriz dilinde yaxin dillerde Cek Elik Haput ve Yerguc kendlerinde de danisilir Bu kendlerde danisilan diller Qriz dilinden xeyli ferqlenir ki buna gore de alimlerin fikrince onlari ayri bir dil kimi goturmek olar Meselen cekliler Cek dilinde danisir Lakin bu dili arasdiran linqvist ve alimlerin bir qismi bu dili Qriz dilinin lehceleri kimi qebul etmisler Hetta onlardan bezileri Cek dili terminini Qriz dili nin alternativ adi adlandirirlar En son arasdirmalar zamani da Grimes 2000 ci ilde bu dilleri Qriz dilinin dialektleri kimi qeyd etmisdir Qriz Cek Haput Elik Buduq Yerguc dillerinin leksikasi morfologiyasi sintaksisi xususen sonsuzluga qeder esyalarin cinsini bildirmek ucun meyar olan say sistemi qohumluq bildiren sozler demek olar ki eynidir Genc fransiz tedqiqatcilarindan biri Jil Otye Fransanin Serq Dilleri ve Sivilizasiyalari Institutunda Qriz dilinin serhi Azerbaycanin simal serqinde Qafqaz dillerinin tedqiqi movzusunda kurs isi mudafie etmisdi O Azerbaycana gelerek Qriz dilini oyrenmisdi Qriz dili haqqinda 1972 ci ilde S Sediyevin doktorluq dissertasiyasi 1964 ci ilde V Xidirovun namizedlik dissertasiyasi derc edilmisdi QrammatikasiQriz dilinde cins kemiyyet ve hal kateqoriyalari vardir Cumle feli xeberin tipine gore deyisir Qriz dilinde danisanlarQriz dilinde danisanlarin umumi sayi 10 000 15 000 arasinda deyisir Istinadlar Bolshaya Enciklopediya v 62 tomah Dzheki 2012 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 01 07 Ethnologue entry for Kryts 2011 12 21 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 19 2011 10 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 01 07 Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin