Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qranada əmirliyi və ya Bəni Əhmər dövləti — Əndəlus Əməvi dövləti süqut etdikdən sonra Əndəlusda 1233-cü ildə mərkəzi Qranada şəhəri olan Qranada əmirliyi quruldu. Bu dövlət də Əndəlus əməviləri kimi elm sahəsində çox irəli getmiş, dövrün ən yüksək elm mərkəzlərini yaratmışdır. Bunlardan ən əhəmiyyətlisi Qranadada Əlhambra sarayının kitabxanası idi.
| Kastiliya Tacının vassalı | |||||
| Qranada əmirliyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| إمارة غرﻧﺎﻃﺔ İmarat Garnəṭah | |||||
| |||||
| «Wa lā gāliba illā-llāh (Allahdan başqa qalib yoxdur)» | |||||
 | |||||
| | |||||
| Dilləri | Ərəb dilinin Əndəlüs dialekti, Ladino, Bərbər dili | ||||
| Rəsmi dilləri | Ərəb, ispan, sefard | ||||
| Dövlət dini | İslam, İudaizm, Katolisizm | ||||
| Ərazisi | 24 000 km² | ||||
| İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Qranada əmirliyi uzun müddət xristian istilasına qarşı dayanmışdır. Lakin, Araqon kralı Ferdinand və Kastiliya kraliçası evlənərək vahid İspaniya dövlətinin təməlini qoydular və müsəlmanlara qarşı birləşdilər. Müqavimət göstərə bilməyən Qranada əmirliyinin son hökmdarı Abdullah Sağir Osmanlı hökmdarı II Bəyaziddən kömək istədi. II Bəyazid qardaşı Cem Sultanla bağlı problem və kifayət qədər donanmasının olmaması səbəbindən bu ölkəyə kömək edə bilmədi. Abdullah Sağir xristian krallarla bir müqavilə bağlayaraq təslim oldu. Şəhəri tərk edən Əndəlus əmirinin son dəfə ağlayaraq şəhəri seyr etdiyi qayalıq bu gün "Mavrın son nəfəsi" adı ilə məşhurdur.
Bağlanan müqaviləyə və təslim şərtlərınə görə müsəlmanlarla pis davranılmamalı idi. Lakin, bu şərtlər iki həftə yerinə yetirildi. Daha sonra müsəlmanlara hər cür amansızlıqlar edildi. İslam mədəniyyətinin ən gözəl yerlərindən olan Əndəlus yandırılıb viran qoyuldu. Sənətkarlıq nümunəsi olan məscidlər dağıdıldı. Müsəlman olduğunu hiss etdirənlərə, bir kəlmə də olsa ərəb dilində danışanlara, şeir söyləyənlərə, köhnə ailə adlarını daşıyanlara, milli və dini paltar geyənlərə, hətta hamama gedənlərə belə yaxalandıqları zaman zindan, sürgün və diri-diri yandırılmaq kimi ağır cəzalar verilirdi. Dini lider baş yepiskop Kiminez əhali arasına xəfiyyələr saldı.
İspaniyadakı son müsəlman dövləti olan Qranada əmirliyinin 2 yanvar 1492-ci ildə süqutundan sonra II Bəyazid buradakı müsəlman və yəhudiləri xilas etməyi tapşırdı. Kamal Rəis minlərlə müsəlman və yəhudini Şimali Afrikaya, oradan isə Osmanlı torpaqlarına köçürdü. Yəhudilər 1992-ci ildə türk torpaqlarına gəlmələrinin 500-cü illiyini qeyd etdilər.
Əndəlusun müsəlmanların əlindən çıxması ilə burada hər şey bir anda dəyişdi. İslam mədəniyyətindən və onun ortaya qoyduğu əsərlərdən iz saxlamamağa çalışan ispanlar bütün kitabları və sənət abidələrini məhv etməyə çalışdılar. O əsərlər ki, müasir elm bu səviyyəyə gəlməsi üçün onlara borcludur. Məşhur kimyaçı alim Pyer Kürinin dediyi kimi "Əndəlusdan əlimizdə otuz kitab qaldı və biz onunla atomu parçalamağı bacardıq."
Məhvetmə siyasəti sadəcə yazılan kitablara, tikilən binalara qarşı aparılmırdı. Eyni zamanda inkvizisiya məhkəmələri quran kilsə buranın müsəlman camaatına olmazın əzab-əziyyətlər verməyə başladı.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- akademiya.net 2007-09-27 at the Wayback Machine
- İrfandergisi [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qranada emirliyi ve ya Beni Ehmer dovleti Endelus Emevi dovleti suqut etdikden sonra Endelusda 1233 cu ilde merkezi Qranada seheri olan Qranada emirliyi quruldu Bu dovlet de Endelus emevileri kimi elm sahesinde cox ireli getmis dovrun en yuksek elm merkezlerini yaratmisdir Bunlardan en ehemiyyetlisi Qranadada Elhambra sarayinin kitabxanasi idi Kastiliya Tacinin vassaliQranada emirliyiإمارة غرﻧﺎﻃﺔ Imarat GarneṭahBayraq Gerb Wa la galiba illa llah Allahdan basqa qalib yoxdur 1238 2 yanvar 1492Dilleri Ereb dilinin Endelus dialekti Ladino Berber diliResmi dilleri Ereb ispan sefardDovlet dini Islam Iudaizm KatolisizmErazisi 24 000 km Idareetme formasi Monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Elhambra sarayi Qranada emirliyi uzun muddet xristian istilasina qarsi dayanmisdir Lakin Araqon krali Ferdinand ve Kastiliya kralicasi evlenerek vahid Ispaniya dovletinin temelini qoydular ve muselmanlara qarsi birlesdiler Muqavimet gostere bilmeyen Qranada emirliyinin son hokmdari Abdullah Sagir Osmanli hokmdari II Beyazidden komek istedi II Beyazid qardasi Cem Sultanla bagli problem ve kifayet qeder donanmasinin olmamasi sebebinden bu olkeye komek ede bilmedi Abdullah Sagir xristian krallarla bir muqavile baglayaraq teslim oldu Seheri terk eden Endelus emirinin son defe aglayaraq seheri seyr etdiyi qayaliq bu gun Mavrin son nefesi adi ile meshurdur Baglanan muqavileye ve teslim sertlerine gore muselmanlarla pis davranilmamali idi Lakin bu sertler iki hefte yerine yetirildi Daha sonra muselmanlara her cur amansizliqlar edildi Islam medeniyyetinin en gozel yerlerinden olan Endelus yandirilib viran qoyuldu Senetkarliq numunesi olan mescidler dagidildi Muselman oldugunu hiss etdirenlere bir kelme de olsa ereb dilinde danisanlara seir soyleyenlere kohne aile adlarini dasiyanlara milli ve dini paltar geyenlere hetta hamama gedenlere bele yaxalandiqlari zaman zindan surgun ve diri diri yandirilmaq kimi agir cezalar verilirdi Dini lider bas yepiskop Kiminez ehali arasina xefiyyeler saldi Ispaniyadaki son muselman dovleti olan Qranada emirliyinin 2 yanvar 1492 ci ilde suqutundan sonra II Beyazid buradaki muselman ve yehudileri xilas etmeyi tapsirdi Kamal Reis minlerle muselman ve yehudini Simali Afrikaya oradan ise Osmanli torpaqlarina kocurdu Yehudiler 1992 ci ilde turk torpaqlarina gelmelerinin 500 cu illiyini qeyd etdiler Endelusun muselmanlarin elinden cixmasi ile burada her sey bir anda deyisdi Islam medeniyyetinden ve onun ortaya qoydugu eserlerden iz saxlamamaga calisan ispanlar butun kitablari ve senet abidelerini mehv etmeye calisdilar O eserler ki muasir elm bu seviyyeye gelmesi ucun onlara borcludur Meshur kimyaci alim Pyer Kurinin dediyi kimi Endelusdan elimizde otuz kitab qaldi ve biz onunla atomu parcalamagi bacardiq Mehvetme siyaseti sadece yazilan kitablara tikilen binalara qarsi aparilmirdi Eyni zamanda inkvizisiya mehkemeleri quran kilse buranin muselman camaatina olmazin ezab eziyyetler vermeye basladi Hemcinin baxNasiriler sulalesiXarici kecidlerakademiya net 2007 09 27 at the Wayback Machine Irfandergisi olu kecid