Qovaq yarpaqyeyəni-(lat. Chrysomella populi L.) Buğumayaqlılar tipinin Sərtqanadlılar dəstəsinin Yarpaqyeyən böcəklər fəsiləsinə aid olan növ
Qovaq yarpaqyeyəni | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: ???: Qovaq yarpaqyeyəni | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Xarici quruluşu
Bədəninin uzunluğu 10–12 mm-dir. Beli tünd-yaşıl rənglidir. Qanadları isə qırmızıya çalır. Abşeron şəraitində böcəklər və sürfələr müxtəlif növ qovaq və söyüd ağaclarının üzərində yaşayır. Onlar müxtəlif illərdə yaşıllıq bitkilərinə, o cümlədən qovaq bitkisinə 40-50% zərər verirlər Böcəklər qışlamadan aprel ayının əvvəlləri çıxırlar. Dişi fərdlər 10-15 gün qidalandıqdan sonra yumurta qoymağa başlayırlar. Yumurtaları sarı rənglidir. Uzunluğu 2–3 mm, eni isə 1–2 mm-dir. Yumurtaların inkişafı 6-7 gün çəkir. Bir dişi böcək 200-dən 350-yə qədər yumurta qoya bilir.
Həyat tərzi
Böcək, yumurtasını yarpağın alt tərəfinə topa şəklində qoyur. Hər bir topada 20-60 yumurta olur. Sürfələr yumurtalardan aprelin axırlarında çıxır. Onlar üç yaş dövrü keçirirlər. Sürfənin inkişafı 12-14 gün davam edir. Mayın ortalarında inkişafını başa vurmuş sürfələr puplaşmağa başlayırlar. 4-5 gündən sonra puplardan böcəklər çıxır. Onlar iyunun əvvəllərində yumurta qoymağa başlayırlar. Beləliklə qovaq yarpaqyeyni bir mövsüm ərzində iki, bəzi illərdə hava şəraiti yaxşı olanda 3 nəsil verə bilir. Qovaq yarpaqyeyəni başqa növlərdən fərqli olaraq yüksək yumurtaqoyma qabiliyyətinə malikdir.
Yayılması
Azərbaycanın Şamaxı- Quba, Şəki-Zaqatala, Gəncə-Daşkəsən, Lənkəran zonalarında və Kür-Araz düzənliyində, Palearktikada, Keçmiş SSRİ-nin Avropa hissəsində, Qafqazda, Krımda, Qırğızıstanda, Orta Asiyada, İranda, Çində, Yaponiyada yayılmışdır.
İstinadlar
- Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qovaq yarpaqyeyeni lat Chrysomella populi L Bugumayaqlilar tipinin Sertqanadlilar destesinin Yarpaqyeyen bocekler fesilesine aid olan nov Qovaq yarpaqyeyeniElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip Bugumayaqlilar Qovaq yarpaqyeyeniBeynelxalq elmi adiChrysomela populi L 1758Sekil axtarisiNCBI 154003EOL 3284683FW 302815Xarici qurulusuBedeninin uzunlugu 10 12 mm dir Beli tund yasil renglidir Qanadlari ise qirmiziya calir Abseron seraitinde bocekler ve surfeler muxtelif nov qovaq ve soyud agaclarinin uzerinde yasayir Onlar muxtelif illerde yasilliq bitkilerine o cumleden qovaq bitkisine 40 50 zerer verirler Bocekler qislamadan aprel ayinin evvelleri cixirlar Disi ferdler 10 15 gun qidalandiqdan sonra yumurta qoymaga baslayirlar Yumurtalari sari renglidir Uzunlugu 2 3 mm eni ise 1 2 mm dir Yumurtalarin inkisafi 6 7 gun cekir Bir disi bocek 200 den 350 ye qeder yumurta qoya bilir Heyat terziBocek yumurtasini yarpagin alt terefine topa seklinde qoyur Her bir topada 20 60 yumurta olur Surfeler yumurtalardan aprelin axirlarinda cixir Onlar uc yas dovru kecirirler Surfenin inkisafi 12 14 gun davam edir Mayin ortalarinda inkisafini basa vurmus surfeler puplasmaga baslayirlar 4 5 gunden sonra puplardan bocekler cixir Onlar iyunun evvellerinde yumurta qoymaga baslayirlar Belelikle qovaq yarpaqyeyni bir movsum erzinde iki bezi illerde hava seraiti yaxsi olanda 3 nesil vere bilir Qovaq yarpaqyeyeni basqa novlerden ferqli olaraq yuksek yumurtaqoyma qabiliyyetine malikdir YayilmasiAzerbaycanin Samaxi Quba Seki Zaqatala Gence Daskesen Lenkeran zonalarinda ve Kur Araz duzenliyinde Palearktikada Kecmis SSRI nin Avropa hissesinde Qafqazda Krimda Qirgizistanda Orta Asiyada Iranda Cinde Yaponiyada yayilmisdir IstinadlarLinnaei C Systema Naturae Per Regna Tria Naturae Secundum Classes Ordines Genera Species Cum Characteribus Differentiis Synonymis Locis Holmiae Laurentii Salvii 1758 C 1 Hemcinin bax