Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qiymət — satıcının bir vahid mal köçürməyə (satmağa) hazır olduğu pul məbləği. Əslində, qiymət müəyyən bir əmtəənin pula dəyişdirmə əmsalıdır. Qiymət anlayışı əsas iqtisadi kateqoriyadır.
Malların könüllü mübadiləsindəki nisbətlərin (nisbət) qiyməti dəyər adlanır. Bu səbəbdən, qiymət malın vahidinin pulla ifadə olunan dəyəri və ya mal vahidinin pul dəyəri və ya dəyərin pul dəyəridir.
Gündəlik danışıqlarda qiymət çox vaxt bir məhsulun dəyəri ilə sinonimdir (məsələn, “kibrit nə qədərdir?”) və bu sözlər bir-birinin əvəzinə istifadə edilə bilər.
Qiymətin fəlsəfi anlayışları
Aristotelin iki qiymət anlayışı var: qiymət — artığın dövriyyəsinə xidmət edən mübadilə kateqoriyasıdır (insanın varlığı və çoxalması üçün lazım olmayan hər şey). Digər tərəfdən, bu həqiqətə uyğun olmayan sərvətin ifadəsidir.
Foma Akvinski üçün "Ədalətli Qiymət" — xərcləri bərpa etməyə imkan verən bir qiymətdir. Digər tərəfdən, Foma Akvinski, qiymətin alıcının Tanrı ilə nə qədər yaxın olmasından asılı olaraq fərqləndirilməli olduğunu söyləyir. Yəni kilsə əmlakının nümayəndələri üçün qiymət kəndlidən daha aşağı olmalıdır.
Qiymətin funksiyaları
Qiymətin funksiyaları aşağıdakılardan ibarətdir:
- uçot funksiyası — ictimai əmək sərvətinin və nəticələrinin uçotu və ölçülməsi ilə əlaqədardır
- stimullaşdırıcı funksiyası — istehsalın sürətinə məhsulun, çeşidinin təzələnməsinə və keyfiyyətinin yüksəldilməsinə , yüksək məhsuldar avadanlığın işə salınmaının sürətləndirməsinə, xammal və materiallara qənaət edilməsinə və əmək sərfinin uzadılmasına, təbii ehtiyatlardan qənaətçiliklə istifadə olunmasına qiymətin təsir göstərməsin ilə bağlıdır
- bölüşdürücü funksiyası — qiymətin dövlət tərəfindən şüurlu tənzimlənməsi, ayrı-ayrı sahə və müəssisələrin, həmçinin əhalinin sosial qrupları gəlirlərinin yenidən bölüşdürülməsi üçün onun dəyərdən uzaqlaşması yolu ilə həyata keçirilir. Bu funksiya mallara olan tələb və təklifin nisbətinə, istehsal və istehlakın optimal strukturunun formalaşmasına təsir göstərir.
Qiymətin növləri
Qiymətin növləri olduqca müxtəlifdir və belə bir hal onların təsnifləşdirməsini zəruri edir. Adətən, qiymətlər xidmət etdiyi iqtisadi dövriyyənin xarakterinə, franko növlərinə, fəaliyyət müddətinə, ərazi əlamətlərinə, təsbit olunmasına qaydalarına görə təsnifləşdirilir.
Siyasi iqtisadiyyat qiymət anlayışları
Adam Smit və sonrakı klassik siyasi iqtisad məktəbi (David Rikardo, Karl Marks) qiymətin ziddiyyətli ikili mahiyyətini nəzərə aldılar: bir tərəfdən, qiymət, iş vaxtının (əmək) xərclənməsindən asılı olan, obyektiv dəyərin pul ifadəsidir; digər tərəfdən, qiymət tələblərin subyektiv qiymətləndirilməsindən asılıdır, bu da tələb və təklifin ölçüsündə dəyişikliklərə səbəb olur. David Rikardo tərəfindən ən dəqiq şəkildə ifadə edilmişdir:
Ancaq əməyin malın dəyəri üçün əsas götürsək, malların həqiqi və ya bazar qiymətinin ilkin və təbii qiymətlərindən təsadüfi və müvəqqəti sapmalarını inkar etməyimiz hələ nəticələnmir.
— ' 'D. Ricardo. Siyasi iqtisadiyyat və vergilərin başlanğıcı. Fəsil IV Təbii və bazar qiymətləri haqqında.
Marks əsasən dəyəri təsir edən obyektiv amilləri — "sosial cəhətdən zəruri əmək xərclərini", habelə daxili və sektorlararası rəqabəti araşdırırdı. Artıq dəyər nəzəriyyəsi, istehsalın və mal mübadiləsinin bütün mərhələlərində dəyər ekvivalentliyi və könüllülük prinsipini qoruyaraq qazanc əldə etmək imkanlarını izah edir. Bu, qiymətin obyektiv tərəfini daha dərindən anlamağa imkan verdi.
Jan Batist Sey, A. Smit fikirlərini inkişaf etdirərək, maliyyət və təklifə deyil, məhsulun faydasına və tələbinə diqqət yetirdi. O, qiyməti bir malın faydalılığının subyektiv qiymətləndirməsi hesab etmişdir. Qiymət — alıcının bir "qurbanlığı", alternativ dəyərin ("subyektiv dəyər") pul ifadəsidir.
Avstriya məktəbi obyektiv dəyər konsepsiyasından imtina etdi və qiymətlərdə əks olunan subyektiv üstünlüklərə yönəldi (marjinal fayda nəzəriyyəsi). Bu baxışlar çərçivəsində qiymət dəyərin pulla əks olunması deyil; satıcı və alıcı tərəfindən məhsulun marjinal faydasının subyektiv qiymətləndirmələrinin balansını əks etdirir.
Qiymət anlayışı
"Qiymət" anlayışının tərifləri müəlliflərin hansı iqtisadi nəzəriyyəyə üstünlük verdiyindən çox asılıdır:
- Dəyərin pul ifadəsi;
- İqtisadi mübadilə zamanı məhsulun (xidmətin) dəyərinin pul ifadəsi;
- Qiymətləndirmə faktorları sisteminin pul ifadəsi;
- Satıcının satmağa hazır olduğu və alıcının 1 vahid mal (xidmət) almağa hazır olduğu pul (mal, xidmət) miqdarı;
- Bazarın elementlərindən biri (tələb, təklif və rəqabətlə birlikdə);
- Bazar rəqabəti vasitəsi;
- Bazarda məhsul xüsusiyyətləri;
- Bir şeyin və ya xidmətin qiyməti bəzi işçilər zəncirinin maaşlarından ibarətdir. Qiymətdə əmək haqqı xaricində başqa heç bir komponent yoxdur .
Qiymətləndirmə
Qiymətləndirmə, məhsulun satışa təqdim edildiyi məhsulun qiymətinin müəyyənləşdirilməsidir. Qiymətləndirmə ümumiyyətlə bazar qanunlarına uyğun olaraq müəyyən prosedurlara və qəbul edilmiş yanaşmalara uyğun olaraq məqsədyönlü bir fəaliyyət kimi həyata keçirilir. Müəyyən olunmuş qiymətin ölçüsü gələcək iş strategiyasına təsir göstərir. Beləliklə, yüksək qiymətin təyin edilməsi məhsulun təşviqi üçün əlavə xərclərin tələb olunmasına gətirib çıxarır və aşağı qiymət özü də alıcıları ucuz məhsul almaq üçün stimullaşdırır.
Qiymətləndirmə bazarın seqmental təbəqələşməsi, rəqiblərin fəaliyyət istiqamətləri və intensivliyi, istehlakçılar tərəfindən ticarət məhsullarının subyektiv qiymətləndirilməsi və s. Kimi müxtəlif amillərdən təsirlənir. Aşağıdakı qiymət faktorları fərqlənir:
- Xərc;
- Məhsulun (xidmətin) dəyəri;
- Tələb və onun elastikliyi;
- Rəqabət;
- Dövlətin təsiri.
Qiymətləndirmə anlayışları
Qiymətləndirmədə iki əsas yanaşma mövcuddur: maliyyət və dəyər.
Maliyet yanaşması firmanın malların istehsalı və marketinqi üçün həqiqi xərclərini başlanğıc nöqtəsi götürən bir qrup qiymət metodlarını birləşdirir. Maliyyət yanaşması çərçivəsində qiymətlərin müəyyən hesablanması metodları seçilir və bu şəkildə təyin olunan qiymətlərin özlərinə "xərclərə diqqət yetirilən qiymətlər" deyilir.
Qiymətlərin hesablanması metodlarının bu qrupunda bunlar mövcuddur:
- Qiymətləndirmə metodları — "xərclər və mənfəət" prinsipinə əsaslanır. Maliyyətlər tam, orta, marjinal, standart və ya standart xərclərdən istifadə edilə bildiyindən (tam, orta, marjinal xərclər real istehsal ilə əlaqələndirilir; standart və standart xərclər firmanın istehsalından ayrılır, normal istehsal şəraitində alınır — xərclərin məhdudlaşdırılması lazım olduqda istifadə olunur). Sektor ortalaması, əksər hallarda qanunvericiliklə başqa bir şərt qoyulmadığı təqdirdə, mənfəət kimi qəbul edilir (xərclər üçün "pelerin" var) - "pelerin" in tənzimləndiyi mallar var. Ancaq mənfəətin müəyyənləşdirilməsinin başqa üsulları var - məsələn, hədəf mənfəəti. Bir şirkət, bazardakı müəyyən bir vəziyyətə görə qiymətə təsir göstərə bilərsə (bazarı inandırmaq və ya məcbur etmək), mənfəət təyin edə bilər ("qırılma nöqtəsi" modelinə görə).
- Element qiymət hesablama metodları. Bu metodlardan istifadə edildikdə, əsas maliyyət kateqoriyaları hesablanır (məsələn, materiallara, əmək haqqına birbaşa xərclər) və bütün digər xərc kateqoriyaları əsas göstəricilərin faiz nisbəti ilə hesablanır (ən etibarlı göstərici seçilir və ya istehsalın həcmi ilə daha yaxından əlaqəlidir).
- Sabit qiymətin müəyyənləşdirilməsinə əsaslanan metodlar. Bu üsullar standart qiymətlər mövcud olduqda istifadə olunur (məsələn, standart məhsullar halında - kütləvi, daxili istehsal). Sabit qiymətlərlə işləmək, onları dəyişdirmə ehtimalını təmin edir. Müxtəlif üsullar var, ən yaygın sürüşmə miqyaslı tənzimləmədir. Tərəzi üçün əsas, məsələn, bir valyutanın dəyərindəki dəyişiklik və ya müəyyən bir hadisənin baş verməsi (məsələn, inflyasiya) ola bilər. Metodun xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, yenidən hesablama proseduru müqavilədə əks olunmalıdır.
Dəyər qiymətləri — qiymətləri elə bir şəkildə təyin etmək ki, “malların dəyəri / malların xərci” üçün sərfəli nisbət əldə edərək firmaya daha çox mənfəət verəcəkdir. Dəyər qiymətləri çərçivəsində qiymətlər tələbə yönəldilməklə formalaşır. Ən məşhur metod, məhsulun algılanan dəyərinə əsasən qiymət təyinetmə metodudur. Bu qiymət metodunu tətbiq etməyin bir yolu qiymətsiz mağazalar vasitəsidir (məs., Antik mağazalar, turizm mağazalarında sıxlıq). Praktikada bu metodun mürəkkəbliyi satıcıların bacarıq səviyyəsinə əsaslanır. Bu metodda bazarlıq prosesi əsas prosesdir.
Passiv qiymət — oxşar məhsul üçün rəqiblərin qiymətlərinin təhlilinə əsaslanır (bu yanaşma nə dəyər, nə də xərc yanaşması üçün tətbiq olunmur, həmçinin maliyyə göstəricisinə baxın). Passiv qiymətlər çərçivəsində rəqabətə diqqət yetirməklə qiymətləri ayırmaq adətdir, məsələn oxşar mallar üçün mövcud qiymətlər səviyyəsində qiymətlərin təyin edilməsi üsulu. Aparıcı qiymət aparıcı məhsulun qiyməti ola bilər, qiymət sənaye ortalamasıdır.
Qiymət növləri
Pərakəndə qiyməti
Pərakəndə satış, az miqdarda fərdi istehlak üçün satılan bir məhsul üçün təyin olunan qiymətdir.Məsələn Rusiyada dövlət standartı GOST R 51303-99-a uyğun olaraq pərakəndə satış pərakəndə satış və alqı-satqı müqaviləsi əsasında birbaşa əhali üçün fərdi, ailə və ev istifadəsi üçün satılan malların qiyməti olaraq təyin olunur. Pərakəndə satış qiymətlərinə istehsal və dövriyyə xərcləri, şirkət mənfəəti, vergilər daxildir və bazar vəziyyəti nəzərə alınmaqla əlavə olunur.
Topdansatış qiyməti
Topdansatış (böyük miqdarda) satılan mallar üçün təyin olunan qiymətdir. GOST R 51303-99-a uyğun olaraq topdansatış qiyməti satıcı və ya təchizatçı tərəfindən sonrakı satış və ya peşəkar istifadəsi məqsədi ilə alıcıya satdığı malların qiyməti kimi müəyyən edilir.
Satınalma (alış) qiyməti
Alış qiyməti, daxili bazarda dövlət tərəfindən kənd təsərrüfatı məhsullarının alınması üçün istifadə edilən topdansatış qiymət növüdür. Satınalma qiymətləri məhsulun keyfiyyətindən asılı olaraq və bazarın coğrafi seqmentləşdirilməsi nəzərə alınmaqla fərqləndirilir. GOST R 51303-99-a uyğun olaraq, satınalma qiyməti satıcılar tərəfindən müqavilə müqavilələri çərçivəsində istehsalçılardan aldığı kənd təsərrüfatı məhsullarının qiyməti olaraq təyin olunur.
Mənfi qiymət
Mənfi qiymət — satıcının satılan mal vahidi ilə birlikdə alıcıya köçürməyə hazır olduğu pul məbləğidir.
Yenilənə bilən enerji mənbələrindən (günəş və külək) geniş istifadə edən ölkələrin elektrik enerjisi bazarında, elektrik enerjisi istehsalının tələbdən qısamüddətli çox olması və istehsalın azaldılmasında çətinliklər şəraitindədir. Fərqli ölkələrdə mənfi elektrik qiymətləri ilə zaman aralığının ümumi müddəti ildə onlarla ilə yüzlərlə saat arasında dəyişir.
Bu yaxınlarda ABŞ-nin neft bazarında mənfi bir qiymətlə qarşılaşıldı .
İstinadlar
- Zahid Abdullayev, Gülşən Yüzbaşova. Qısa izahlı terminlər. Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2007. səh. 238-239.
- В. Латышев «Хочу получать по труду» // журнал «» 1988 год, № 5, страница 4
- Калужский М. Л. Маркетинг: учебник для вузов (). М.; Берлин: Директ-Медиа. 2017. 6–10.
- Горина Г. А. Ценообразование. Часть 1. Учебное пособие. — М.:изд-во МГУК, 2002. — 124 с.
- Jesper Starn 06.08.2018 Power Worth Less Than Zero Spreads as Green Energy Floods the Grid 2020-05-27 at the Wayback Machine // Bloomberg
- Владимир Сидорович 13.08.2018 Отрицательные цены на электроэнергию 2022-03-21 at the Wayback Machine
- Мария Епифанова Цены на электричество в Финляндии стали отрицательными 2022-05-11 at the Wayback Machine // Novaya qazeta 25.02.2020
- Javier Blas, Sheela Tobben 27.03.2020 One Corner of U.S. Oil Market Has Already Seen Negative Prices 2020-04-16 at the Wayback Machine // Bloomberg
Ədəbiyyat
- Покровский, Василий Иванович. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qiymet saticinin bir vahid mal kocurmeye satmaga hazir oldugu pul meblegi Eslinde qiymet mueyyen bir emteenin pula deyisdirme emsalidir Qiymet anlayisi esas iqtisadi kateqoriyadir Mallarin konullu mubadilesindeki nisbetlerin nisbet qiymeti deyer adlanir Bu sebebden qiymet malin vahidinin pulla ifade olunan deyeri ve ya mal vahidinin pul deyeri ve ya deyerin pul deyeridir Gundelik danisiqlarda qiymet cox vaxt bir mehsulun deyeri ile sinonimdir meselen kibrit ne qederdir ve bu sozler bir birinin evezine istifade edile biler Qiymetin felsefi anlayislariAristotelin iki qiymet anlayisi var qiymet artigin dovriyyesine xidmet eden mubadile kateqoriyasidir insanin varligi ve coxalmasi ucun lazim olmayan her sey Diger terefden bu heqiqete uygun olmayan servetin ifadesidir Foma Akvinski ucun Edaletli Qiymet xercleri berpa etmeye imkan veren bir qiymetdir Diger terefden Foma Akvinski qiymetin alicinin Tanri ile ne qeder yaxin olmasindan asili olaraq ferqlendirilmeli oldugunu soyleyir Yeni kilse emlakinin numayendeleri ucun qiymet kendliden daha asagi olmalidir Qiymetin funksiyalariQiymetin funksiyalari asagidakilardan ibaretdir ucot funksiyasi ictimai emek servetinin ve neticelerinin ucotu ve olculmesi ile elaqedardir stimullasdirici funksiyasi istehsalin suretine mehsulun cesidinin tezelenmesine ve keyfiyyetinin yukseldilmesine yuksek mehsuldar avadanligin ise salinmainin suretlendirmesine xammal ve materiallara qenaet edilmesine ve emek serfinin uzadilmasina tebii ehtiyatlardan qenaetcilikle istifade olunmasina qiymetin tesir gostermesin ile baglidir bolusdurucu funksiyasi qiymetin dovlet terefinden suurlu tenzimlenmesi ayri ayri sahe ve muessiselerin hemcinin ehalinin sosial qruplari gelirlerinin yeniden bolusdurulmesi ucun onun deyerden uzaqlasmasi yolu ile heyata kecirilir Bu funksiya mallara olan teleb ve teklifin nisbetine istehsal ve istehlakin optimal strukturunun formalasmasina tesir gosterir Qiymetin novleriQiymetin novleri olduqca muxtelifdir ve bele bir hal onlarin tesniflesdirmesini zeruri edir Adeten qiymetler xidmet etdiyi iqtisadi dovriyyenin xarakterine franko novlerine fealiyyet muddetine erazi elametlerine tesbit olunmasina qaydalarina gore tesniflesdirilir Siyasi iqtisadiyyat qiymet anlayislariAdam Smit ve sonraki klassik siyasi iqtisad mektebi David Rikardo Karl Marks qiymetin ziddiyyetli ikili mahiyyetini nezere aldilar bir terefden qiymet is vaxtinin emek xerclenmesinden asili olan obyektiv deyerin pul ifadesidir diger terefden qiymet teleblerin subyektiv qiymetlendirilmesinden asilidir bu da teleb ve teklifin olcusunde deyisikliklere sebeb olur David Rikardo terefinden en deqiq sekilde ifade edilmisdir Ancaq emeyin malin deyeri ucun esas gotursek mallarin heqiqi ve ya bazar qiymetinin ilkin ve tebii qiymetlerinden tesadufi ve muveqqeti sapmalarini inkar etmeyimiz hele neticelenmir D Ricardo Siyasi iqtisadiyyat ve vergilerin baslangici Fesil IV Tebii ve bazar qiymetleri haqqinda Marks esasen deyeri tesir eden obyektiv amilleri sosial cehetden zeruri emek xerclerini habele daxili ve sektorlararasi reqabeti arasdirirdi Artiq deyer nezeriyyesi istehsalin ve mal mubadilesinin butun merhelelerinde deyer ekvivalentliyi ve konulluluk prinsipini qoruyaraq qazanc elde etmek imkanlarini izah edir Bu qiymetin obyektiv terefini daha derinden anlamaga imkan verdi Jan Batist Sey A Smit fikirlerini inkisaf etdirerek maliyyet ve teklife deyil mehsulun faydasina ve telebine diqqet yetirdi O qiymeti bir malin faydaliliginin subyektiv qiymetlendirmesi hesab etmisdir Qiymet alicinin bir qurbanligi alternativ deyerin subyektiv deyer pul ifadesidir Avstriya mektebi obyektiv deyer konsepsiyasindan imtina etdi ve qiymetlerde eks olunan subyektiv ustunluklere yoneldi marjinal fayda nezeriyyesi Bu baxislar cercivesinde qiymet deyerin pulla eks olunmasi deyil satici ve alici terefinden mehsulun marjinal faydasinin subyektiv qiymetlendirmelerinin balansini eks etdirir Qiymet anlayisi Qiymet anlayisinin terifleri muelliflerin hansi iqtisadi nezeriyyeye ustunluk verdiyinden cox asilidir Deyerin pul ifadesi Iqtisadi mubadile zamani mehsulun xidmetin deyerinin pul ifadesi Qiymetlendirme faktorlari sisteminin pul ifadesi Saticinin satmaga hazir oldugu ve alicinin 1 vahid mal xidmet almaga hazir oldugu pul mal xidmet miqdari Bazarin elementlerinden biri teleb teklif ve reqabetle birlikde Bazar reqabeti vasitesi Bazarda mehsul xususiyyetleri Bir seyin ve ya xidmetin qiymeti bezi isciler zencirinin maaslarindan ibaretdir Qiymetde emek haqqi xaricinde basqa hec bir komponent yoxdur QiymetlendirmeEsas meqale Qiymetlendirme Qiymetlendirme mehsulun satisa teqdim edildiyi mehsulun qiymetinin mueyyenlesdirilmesidir Qiymetlendirme umumiyyetle bazar qanunlarina uygun olaraq mueyyen prosedurlara ve qebul edilmis yanasmalara uygun olaraq meqsedyonlu bir fealiyyet kimi heyata kecirilir Mueyyen olunmus qiymetin olcusu gelecek is strategiyasina tesir gosterir Belelikle yuksek qiymetin teyin edilmesi mehsulun tesviqi ucun elave xerclerin teleb olunmasina getirib cixarir ve asagi qiymet ozu de alicilari ucuz mehsul almaq ucun stimullasdirir Qiymetlendirme bazarin seqmental tebeqelesmesi reqiblerin fealiyyet istiqametleri ve intensivliyi istehlakcilar terefinden ticaret mehsullarinin subyektiv qiymetlendirilmesi ve s Kimi muxtelif amillerden tesirlenir Asagidaki qiymet faktorlari ferqlenir Xerc Mehsulun xidmetin deyeri Teleb ve onun elastikliyi Reqabet Dovletin tesiri Qiymetlendirme anlayislari Qiymetlendirmede iki esas yanasma movcuddur maliyyet ve deyer Maliyet yanasmasi firmanin mallarin istehsali ve marketinqi ucun heqiqi xerclerini baslangic noqtesi goturen bir qrup qiymet metodlarini birlesdirir Maliyyet yanasmasi cercivesinde qiymetlerin mueyyen hesablanmasi metodlari secilir ve bu sekilde teyin olunan qiymetlerin ozlerine xerclere diqqet yetirilen qiymetler deyilir Qiymetlerin hesablanmasi metodlarinin bu qrupunda bunlar movcuddur Qiymetlendirme metodlari xercler ve menfeet prinsipine esaslanir Maliyyetler tam orta marjinal standart ve ya standart xerclerden istifade edile bildiyinden tam orta marjinal xercler real istehsal ile elaqelendirilir standart ve standart xercler firmanin istehsalindan ayrilir normal istehsal seraitinde alinir xerclerin mehdudlasdirilmasi lazim olduqda istifade olunur Sektor ortalamasi ekser hallarda qanunvericilikle basqa bir sert qoyulmadigi teqdirde menfeet kimi qebul edilir xercler ucun pelerin var pelerin in tenzimlendiyi mallar var Ancaq menfeetin mueyyenlesdirilmesinin basqa usullari var meselen hedef menfeeti Bir sirket bazardaki mueyyen bir veziyyete gore qiymete tesir gostere bilerse bazari inandirmaq ve ya mecbur etmek menfeet teyin ede biler qirilma noqtesi modeline gore Element qiymet hesablama metodlari Bu metodlardan istifade edildikde esas maliyyet kateqoriyalari hesablanir meselen materiallara emek haqqina birbasa xercler ve butun diger xerc kateqoriyalari esas gostericilerin faiz nisbeti ile hesablanir en etibarli gosterici secilir ve ya istehsalin hecmi ile daha yaxindan elaqelidir Sabit qiymetin mueyyenlesdirilmesine esaslanan metodlar Bu usullar standart qiymetler movcud olduqda istifade olunur meselen standart mehsullar halinda kutlevi daxili istehsal Sabit qiymetlerle islemek onlari deyisdirme ehtimalini temin edir Muxtelif usullar var en yaygin surusme miqyasli tenzimlemedir Terezi ucun esas meselen bir valyutanin deyerindeki deyisiklik ve ya mueyyen bir hadisenin bas vermesi meselen inflyasiya ola biler Metodun xususiyyeti ondan ibaretdir ki yeniden hesablama proseduru muqavilede eks olunmalidir Deyer qiymetleri qiymetleri ele bir sekilde teyin etmek ki mallarin deyeri mallarin xerci ucun serfeli nisbet elde ederek firmaya daha cox menfeet verecekdir Deyer qiymetleri cercivesinde qiymetler telebe yoneldilmekle formalasir En meshur metod mehsulun algilanan deyerine esasen qiymet teyinetme metodudur Bu qiymet metodunu tetbiq etmeyin bir yolu qiymetsiz magazalar vasitesidir mes Antik magazalar turizm magazalarinda sixliq Praktikada bu metodun murekkebliyi saticilarin bacariq seviyyesine esaslanir Bu metodda bazarliq prosesi esas prosesdir Passiv qiymet oxsar mehsul ucun reqiblerin qiymetlerinin tehliline esaslanir bu yanasma ne deyer ne de xerc yanasmasi ucun tetbiq olunmur hemcinin maliyye gostericisine baxin Passiv qiymetler cercivesinde reqabete diqqet yetirmekle qiymetleri ayirmaq adetdir meselen oxsar mallar ucun movcud qiymetler seviyyesinde qiymetlerin teyin edilmesi usulu Aparici qiymet aparici mehsulun qiymeti ola biler qiymet senaye ortalamasidir Qiymet novleriPerakende qiymeti Perakende satis az miqdarda ferdi istehlak ucun satilan bir mehsul ucun teyin olunan qiymetdir Meselen Rusiyada dovlet standarti GOST R 51303 99 a uygun olaraq perakende satis perakende satis ve alqi satqi muqavilesi esasinda birbasa ehali ucun ferdi aile ve ev istifadesi ucun satilan mallarin qiymeti olaraq teyin olunur Perakende satis qiymetlerine istehsal ve dovriyye xercleri sirket menfeeti vergiler daxildir ve bazar veziyyeti nezere alinmaqla elave olunur Topdansatis qiymeti Topdansatis boyuk miqdarda satilan mallar ucun teyin olunan qiymetdir GOST R 51303 99 a uygun olaraq topdansatis qiymeti satici ve ya techizatci terefinden sonraki satis ve ya pesekar istifadesi meqsedi ile aliciya satdigi mallarin qiymeti kimi mueyyen edilir Satinalma alis qiymeti Alis qiymeti daxili bazarda dovlet terefinden kend teserrufati mehsullarinin alinmasi ucun istifade edilen topdansatis qiymet novudur Satinalma qiymetleri mehsulun keyfiyyetinden asili olaraq ve bazarin cografi seqmentlesdirilmesi nezere alinmaqla ferqlendirilir GOST R 51303 99 a uygun olaraq satinalma qiymeti saticilar terefinden muqavile muqavileleri cercivesinde istehsalcilardan aldigi kend teserrufati mehsullarinin qiymeti olaraq teyin olunur Menfi qiymetEsas meqale Menfi qiymet saticinin satilan mal vahidi ile birlikde aliciya kocurmeye hazir oldugu pul meblegidir Yenilene bilen enerji menbelerinden gunes ve kulek genis istifade eden olkelerin elektrik enerjisi bazarinda elektrik enerjisi istehsalinin telebden qisamuddetli cox olmasi ve istehsalin azaldilmasinda cetinlikler seraitindedir Ferqli olkelerde menfi elektrik qiymetleri ile zaman araliginin umumi muddeti ilde onlarla ile yuzlerle saat arasinda deyisir Bu yaxinlarda ABS nin neft bazarinda menfi bir qiymetle qarsilasildi IstinadlarZahid Abdullayev Gulsen Yuzbasova Qisa izahli terminler Baki Nurlan nesriyyati 2007 seh 238 239 V Latyshev Hochu poluchat po trudu zhurnal 1988 god 5 stranica 4 Kaluzhskij M L Marketing uchebnik dlya vuzov M Berlin Direkt Media 2017 6 10 Gorina G A Cenoobrazovanie Chast 1 Uchebnoe posobie M izd vo MGUK 2002 124 s Jesper Starn 06 08 2018 Power Worth Less Than Zero Spreads as Green Energy Floods the Grid 2020 05 27 at the Wayback Machine Bloomberg Vladimir Sidorovich 13 08 2018 Otricatelnye ceny na elektroenergiyu 2022 03 21 at the Wayback Machine Mariya Epifanova Ceny na elektrichestvo v Finlyandii stali otricatelnymi 2022 05 11 at the Wayback Machine Novaya qazeta 25 02 2020 Javier Blas Sheela Tobben 27 03 2020 One Corner of U S Oil Market Has Already Seen Negative Prices 2020 04 16 at the Wayback Machine BloombergEdebiyyatPokrovskij Vasilij Ivanovich Cena Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907