Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qeyrət Partiyası — Gəncədə formalaşan ilk milli siyasi qurum.
Qeyrət Partiyası (Türk Sosial-Federativ İnqilabi Partiyası) | |
|---|---|
| Sədri | Həmid bəy Yusifbəyli |
| Quruluş tarixi | 1905 |
| Dağılma tarixi | 1911-1912 1917 |
| Sələfi | Türk Sosial-Federativ İnqilabi Komitəsi |
| Xələfi | Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Partiyası |
| Baş qərargah | |
| İdeologiya | Federalizm |
| Şüar | Qafqaz xalqları, birləşin! |
Tarixi
1905-ci ilin yayında Gəncədə Türk Sosial-Federativ İnqilabi Komitəsinin əsasında "Qeyrət" adlı qrup yaradıldı. O, Şuşada da müəyyən nüfuza malik idi. Aşkar olunmuş sənədlərə əsasən bu nəticəyə gəlmək olar ki, məhz bu qrup 1905-ci ilin yayında Gəncədə formalaşan ilk milli siyasi qurum olan Qeyrət Partiyasının əsasını qoymuşdu. Bu partiyada müxtəlif təbəqələr təmsil olunmuşdu, lakin onun rəhbərləri yuxarı təbəqənin nümayəndələri idi. Onların sırasında Gəncənin tanınmış hüquqşünasları və ictimai xadimləri Ələkbər bəy Rəfibəyli və Adil bəy Xasməmmədov, bəzi mənbələrə görə, Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Firqəsinin başçısı Nəsib bəy Yusifbəyli də var idi..
Qeyrət Partiyasının qırmızı möhürü və proqramı mövcud idi. Proqramda gürcü sosial-federalistlərin proqramının təsiri özünü büruzə verirdi. Əsas məqsədlərdən biri Qafqazın Rusiya ilə federativ münasibətlər qurmaq və bu federasiya çərçivəsində müsəlman əhaliyə muxtariyyət vermək idi.
Qeyrətin üzvləri H.Fəttahov, M.H.İsmayılzadə, M.Xəlilov və başqalarıdır. Əhali arasında federalizm ideyalarını yaymaqla yanaşı, sosial demokrat və digər partiya nümayəndələri ilə birgə bir çox mitinqlərdə millətlərarası müharibəyə son qoymaq çağırışı ilə iştirak edirdilər. Qeyrət Partiyası 1908-ci ilə qədər fəaliyyət göstərdi, lakin bəzi sənədlərə görə, 1912-ci ildə Balkan müharibələri başladığı dövrdə federalistlər fəallaşmaqda idilər.
Siyasi səhnədə isə Qeyrət yenidən 1917-ci ilin Fevral inqilabından sonra görüldü. Yeni liderlər, yeni Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Partiyası adı və yeni proqramı ilə fəaliyyətə başladı.
İstinadlar
- Azərb. MDTA, f. 7, siy. 1, iş 620, v. 162; f. 12, siy. 13, iş 250, v. 44–45; Самедов В.Ю. Распространение марксизма-ленинизма в Азербайджане. Ч. II Баку, 1966, стр. 58.
- Azərb. MDTA, f. 62, siy. V, iş 59
- Azərb. MDTA, f. 83, siy. 1, iş 201, v. 21; iş 253, v. 2.
- Yenə orada, f. 821, siy. 133, iş 461, v. 61–6 arxası.
- Багирова И.С. Политические партии и организации. Азербайджана в начале XX века. Баку, 1997.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qeyret Partiyasi Gencede formalasan ilk milli siyasi qurum Qeyret Partiyasi Turk Sosial Federativ Inqilabi Partiyasi Sedri Hemid bey YusifbeyliQurulus tarixi 1905Dagilma tarixi 1911 1912 1917Selefi Turk Sosial Federativ Inqilabi KomitesiXelefi Turk Edemi Merkeziyyet PartiyasiBas qerargah GenceIdeologiya FederalizmSuar Qafqaz xalqlari birlesin Tarixi1905 ci ilin yayinda Gencede Turk Sosial Federativ Inqilabi Komitesinin esasinda Qeyret adli qrup yaradildi O Susada da mueyyen nufuza malik idi Askar olunmus senedlere esasen bu neticeye gelmek olar ki mehz bu qrup 1905 ci ilin yayinda Gencede formalasan ilk milli siyasi qurum olan Qeyret Partiyasinin esasini qoymusdu Bu partiyada muxtelif tebeqeler temsil olunmusdu lakin onun rehberleri yuxari tebeqenin numayendeleri idi Onlarin sirasinda Gencenin taninmis huquqsunaslari ve ictimai xadimleri Elekber bey Refibeyli ve Adil bey Xasmemmedov bezi menbelere gore Turk Edemi Merkeziyyet Firqesinin bascisi Nesib bey Yusifbeyli de var idi Qeyret Partiyasinin qirmizi mohuru ve proqrami movcud idi Proqramda gurcu sosial federalistlerin proqraminin tesiri ozunu buruze verirdi Esas meqsedlerden biri Qafqazin Rusiya ile federativ munasibetler qurmaq ve bu federasiya cercivesinde muselman ehaliye muxtariyyet vermek idi Qeyretin uzvleri H Fettahov M H Ismayilzade M Xelilov ve basqalaridir Ehali arasinda federalizm ideyalarini yaymaqla yanasi sosial demokrat ve diger partiya numayendeleri ile birge bir cox mitinqlerde milletlerarasi muharibeye son qoymaq cagirisi ile istirak edirdiler Qeyret Partiyasi 1908 ci ile qeder fealiyyet gosterdi lakin bezi senedlere gore 1912 ci ilde Balkan muharibeleri basladigi dovrde federalistler feallasmaqda idiler Siyasi sehnede ise Qeyret yeniden 1917 ci ilin Fevral inqilabindan sonra goruldu Yeni liderler yeni Turk Edemi Merkeziyyet Partiyasi adi ve yeni proqrami ile fealiyyete basladi IstinadlarAzerb MDTA f 7 siy 1 is 620 v 162 f 12 siy 13 is 250 v 44 45 Samedov V Yu Rasprostranenie marksizma leninizma v Azerbajdzhane Ch II Baku 1966 str 58 Azerb MDTA f 62 siy V is 59 Azerb MDTA f 83 siy 1 is 201 v 21 is 253 v 2 Yene orada f 821 siy 133 is 461 v 61 6 arxasi Bagirova I S Politicheskie partii i organizacii Azerbajdzhana v nachale XX veka Baku 1997