Qaret Riçard Von Cons (ing. Gareth Richard Vaughan Jones; 14 avqust 1905, Barri[d], Veyl-of-Qlamorqan[d] – 12 avqust 1935, Jehe[d]) — Uels əsilli Britaniya jurnalisti. 1932–1933-cü illərdə SSRİ-də baş verən kütləvi aclıq, ilk növbədə Ukrayna SSR-dəki Qolodomor haqqında dünya ictimaiyyətini məlumatlandırması ilə tanınır.
Qaret Cons | |
---|---|
ing. Gareth Richard Vaughan Jones | |
![]() | |
Doğum tarixi | 14 avqust 1905 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 12 avqust 1935 (29 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | jurnalist |
Mükafatları | ![]() |
![]() |
Təxminən eyni vaxtda jurnalist Malkolm Maqqerridc də SSRİ-dəki aclıq haqqında həqiqətləri dünyaya çatdırmağa çalışsa da, onun The Manchester Guardian (indiki The Guardian) qəzetində dərc olunan qeydləri ciddi şəkildə qısaldılmış, redaktə edilmiş və imzasız dərc edilmiş, habelə Almaniyada antisemitizm təzahürlərinin artması ilə bağlı xəbərlər fonunda diqqətdən kənarda qalmışdı.
İlk illəri
Qaret Cons Barridə (Qlamorqan, Uels) anadan olub. Atası mayor Edqar Cons oğlunun oxuduğu Barri məktəbinin direktoru idi. Qaretin anası 1889–1892-ci illərdə uelsli polad sənayeçisi Artur Hyuzun oğlunun uşaqlarının dayəsi idi. Artur Hyuz Yuzovka qəsəbəsinin (indiki Donetsk) əsasını qoymuşdu. Anasının Rusiyada keçirdiyi xoşbəxt illər haqqında xatirələri Consu SSRİ-ni, xüsusilə Ukraynanı ziyarət etməyə həvəsləndirirdi. Bunun üçün o, əzmlə xarici dilləri öyrənməyə başladı.
1922-ci ildə Cons Vilnoya səfər etdi. 1927-ci ildə SSRİ-yə səfər etmək niyyətində idi, lakin həmin ilin yayında Böyük Britaniya SSRİ ilə diplomatik əlaqələri kəsdi. Cons kömür daşıyan maşında anbarçı kimi işə düzəldi və Riqaya gedərək orada yayı rus mühacirlərinin kasıb ailəsində rus dilini öyrənərək keçirdi.
1926-cı ildə Cons Aberistuitdəki Uels universitetini fransız dili üzrə birinci dərəcə ilə, 1929-cu ildə isə Kembricdəki Triniti Kollecini fransız, alman və rus dillərində birinci dərəcəli fərqlənmə ilə bitirdi.
Jurnalist karyerası
1929-cu ildə Böyük Britaniyanın SSRİ ilə diplomatik əlaqələri bərpa olundu. 1930-cu ilin yanvarında Cons Britaniyanın keçmiş baş naziri Lloyd Corc tərəfindən beynəlxalq məsələlər üzrə məsləhətçi kimi işə götürüldü və Cons SSRİ-yə səfər planlaşdırmağa başladı. Həmin ilin avqustunda səfər baş tutdu. O vaxta qədər Yuzovka artıq Stalino adlandırılmışdı. Burada cəmi bir gün qaldıqdan sonra Kislovodska getdi və getməzdən əvvəl səfəri təşkil edən Sovet nümayəndələri Consu o dövr üçün ən qabaqcıl avadanlıqlarla təchiz edilmiş nümunəvi "Gigant № 2" sovxozuna apardılar.
Berlinə qayıtdıqdan sonra Cons valideynlərinə SSRİ-də gördükləri barədə aşağıdakıları yazdı:
… Ukraynada (və bütün Rusiyada) vəziyyət dəhşətlidir; hər şey pisdir, yemək yoxdur, yalnız çörək var; zülm, ədalətsizlik, fəhlələr arasında yoxsulluq və 90% insan narazıdır. Mən orada o qədər pis şeylər görmüşəm ki, Bernard Şou kimi adamların başını aldadıb orda doyunca yedizdirdikdən sonra onların qayıdıb Rusiyanı cənnət adlandırdıqlarını düşünəndə əsəbləşirəm. Qış böyük əzablar gətirəcək, insanlar acından ölür. Yerli hökumət dünyanın ən qəddarıdır. Kəndlilər kommunistlərə nifrət edirlər. Bu il Rusiyanın minlərlə və minlərlə ən yaxşı insanları Sibirə və Solovki həbsxanasına sürgün edilib. Donbassda vəziyyət dözülməzdir. Minlərlə insan köçüb gedir. Yuzovkadan tez getməyimin bir səbəbi də yeməyə yalnız bir baton çörək tapmağımdır – saat yeddiyə qədər yeməyə başqa heç nəyim yox idi. Bir çox ukraynalılar o qədər zəifləyiblər ki, işləyə bilmirlər. Onlara dəhşət yazığım gəlir.
Buna baxmayaraq, sənayenin bir çox sahələrində böyük irəliləyiş əldə edilmişdir və beş illik dövrün başa çatması ilə Rusiyanın çiçəklənməsi üçün yaxşı şanslar var, ancaq bu baş verməmişdən əvvəl böyük əzablar, çoxlu iğtişaşlar və çoxlu ölümlər olacaq.
Kommunistlər təhsil, gigiyena və sərxoşluqla mübarizə sahəsində əla nəticələr əldə ediblər… Qiymətlər dəhşətlidir, çəkmə və s. tapılmır. Mağazalarda heç nə yoxdur. Kommunistlər mənə çox mehriban yanaşırdılar və mən vaxtımı gözəl keçirdim.
1933-cü ilin yanvarında Cons Lloyd Corcun "Müharibə memuarları"nı tamamladı. Yanvarın sonu, fevralın əvvəlində o artıq Almaniyada idi və Western Mail üçün nasistlərin hakimiyyətə gəlməsini işıqlandırırdı. Adolf Hitler kansler təyin olunan gün o da Leypsiqdə idi və bir neçə gün sonra, fevralın 23-də o, Hitlerin öz tərəfdarları tərəfindən coşğu ilə qarşılandığı Frankfurt mitinqində Hitler və Gebbelsi müşayiət edən ilk xarici jurnalist oldu. Nasist liderləri və jurnalistləri Almaniyada istehsal edilmiş ən sürətli və ən güclü təyyarə olan 16 nəfərlik Rixthofen (Richthofen) ilə Frankfurta uçdular.
SSRİ-də aclıq barədə xəbərlər
1933-cü ilin əvvəlindən Cons Hitlerin hakimiyyətə gəlməsini müsbət mənada işıqlandıran bir sıra məqalələr yazdı və elə həmin ilin mart ayında SSRİ-yə üçüncü (və sonuncu) səfərinə getdi. Burada (öz sözlərinə görə) aclıq haqqında şayiələri yoxlamaq üçün Ukrayna SSR-ə gedərək Xarkov vilayətində kütləvi aclığın bürüdüyü kəndlərə baş çəkmişdi. Bu səfərdə də, əvvəllər olduğu kimi, onun müəyyən rayonlara sərbəst səfəri qadağan olunmamışdı, üstəlik, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları ona təhlükəli olduğundan gecələr küçədə olmamağı tövsiyə etmişdilər. Cons daha sonra Berlinə qayıdır və burada 29 mart 1933-cü ildə mətbuat konfransı keçirir və bir çox qəzetlərə, o cümlədən The Manchester Guardian və The New York Evening Post qəzetlərinə SSRİ-dəki kütləvi aclıq haqqında açıqlama verir:
Mən kəndlərin və 12 kolxozun küçələrini gəzdim. Hər yerdə bir inilti eşidilirdi: "Çörəyimiz yoxdur, biz ölürük!" Bu nalə bütün Rusiyada eşidilirdi: Volqada, Sibirdə, Belarusiyada, Şimali Qafqazda, Orta Asiyada və Ukraynada. Mən Çernozyom bölgəsini ona görə keçdim ki, bura bir vaxtlar Rusiyanın ən zəngin kənd təsərrüfatı bölgəsi idi və müxbirlərin orada baş verənləri öz gözləri ilə görməmələri üçün ora səyahət etmək qadağan idi.
13 aprel 1933-cü ildə "Financial Times"-da Cons bir məqalə dərc edir və burada bildirir ki, onun fikrincə, 1933-cü ilin yazında kütləvi aclığın əsas səbəbi kənd təsərrüfatının kollektivləşdirilməsi idi və bu, aşağıdakı nəticələrə gətirib çıxardı:
- ukraynalı kəndlilərin üçdə ikisindən çoxunun torpaqlarının zəbt edilməsi onları işləmək üçün stimullardan məhrum edib; bundan əlavə, əvvəlki 1932-ci ildə demək olar ki, bütün məhsul kəndlilərin əlindən zorla alınıb;
- kolxozlara vermək istəmədiklərinə görə kəndlilər tərəfindən mal-qaranın kütləvi şəkildə kəsilməsi, yem çatışmazlığından atların kütləvi şəkildə tələf olması, kolxozlarda epizootiya, soyuq və aclıq səbəbindən mal-qaranın kütləvi şəkildə tələf olması mal-qaranın sayını bütün ölkə üzrə katastrofik şəkildə azaltdı;
- qulaqlara qarşı mübarizə çərçivəsində "6–7 milyon ən yaxşı işçi"nin öz torpaqlarından qovulması kənd təsərrüfatı istehsalının əmək potensialına zərbə vurdu;
- əsas ixrac mallarının (ağac, taxıl, neft, yağ və s.) dünya qiymətlərinin aşağı düşməsi ilə əlaqədar ərzaq ixracının artması.
Lakin əksər media qurumları Consun press-relizinə məhəl qoymadı. "New York Times" qəzetinin Moskva bürosunun rəhbəri Uolter Düranti hətta öz qəzetində "Ruslar az yeyir, amma acından ölmür" başlığı ilə təkzib də dərc edərək, burada sovet rəsmi mənbələrinə istinad etməklə Consun qənaətlərini və mənbələrini kəskin tənqid etdi.
Uolter Düranti bir il əvvəl SSRİ-dənStalinist rejimi münasib tərzdə təqdim edən reportajlarına görə nüfuzlu Pulitser mükafatına layiq görülmüşdü.
Mən ilk sübutları xarici müşahidəçilərdən aldım… 20–30 konsul və müxtəlif dövlətlərin diplomatik nümayəndələri ilə Rusiyadakı vəziyyəti müzakirə etdim. Onların mənə dedikləri fikrimi təsdiqləyir, amma onlara mətbuata danışmağa icazə verilmir, ona görə də susurlar. Jurnalistlərə yazmağa icazə verilir, lakin senzura onları evfemizm və kiçiltmə ustasına çevirib. Ona görə də onlar nəzakətlə "aclığı" "yemək çatışmazlığı" adlandırır, "aclıqdan ölüm"ü isə "az yeməkdən yaranan xəstəliklərdən ölüm hallarının artması" ifadəsi ilə yumşaldırlar.
Bir müddət sonra Düranti etiraf etdi ki, "ərzaq çatışmazlığı" ölkənin bir çox taxıl rayonlarına – Ukrayna, Kuban və Volqaboyuna təsir edib. Bununla belə, o, təkid edirdi ki, Rusiyada aclıq barədə istənilən xəbərlər ya şişirtmədir, ya da təbliğatdır.
Ölümü
Sovet İttifaqına girişi qadağan edilən Cons diqqətini Uzaq Şərqə yönəltdi və 1934-cü ilin sonlarında dünya turnesinə çıxdı. O, təxminən altı həftə Yaponiyada qaldı, hərbçilər və siyasətçilər ilə görüşdü, daha sonra isə Pekinə getdi. Buradan alman jurnalist Herbert Müllerin müşayiəti ilə Daxili Monqolustana və təzəlikcə Yaponiya işğalı altına düşən Mançjuriyaya yollandı. Burada onlar yapon hərbi hakimiyyət orqanları tərəfindən saxlanılaraq Çinin Kalqan şəhərinə geri qayıtmaları təklif edildi.
Jurnalistlər geri qayıdarkən quldurlar tərəfindən yaxalandılar və onlar girov haqqı olaraq 200 mauzer və 100.000 Çin dolları (The Times-a görə bu, təxminən 8.000 funt-sterlinq ekvivalentində idi) tələb etdilər. Müller iki gün sonra girov haqqının ödənilməsini təşkil etmək üçün sərbəst buraxıldı. Avqustun 1-də Consun atası teleqram aldı: "Yaxşı. Tezliklə azad edilməni gözləyin." Avqustun 5-də "The Times" qəzeti yazdı ki, quldurlar Consu Quyuandan 10 mil (16 km) cənub-şərqdə yerləşən əraziyə köçürüblər və indi cəmi 10.000 Çin dolları (təxminən 800 funt sterlinq) tələb edirlər, lakin iki gün sonra onun yeri yenidən dəyişdirildi, bu dəfə Jexeyə. Avqustun 8-də xəbər gəldi ki, oğruların birinci qrupu onu ikinci qrupa təhvil verib və girov haqqı yenidən 100.000 Çin dollarına qalxıb. Çin və Yaponiya hökumətləri oğrularla əlaqə saxlamağa cəhd etdilər.
1935-ci il avqustun 17-də "The Times" qəzeti bir gün əvvəl Çin səlahiyyətlilərinin Consun üç güllə yarası olan cəsədini tapdığını yazdı. Hakimiyyət onun 30 yaşının tamam olmasından bir gün əvvəl, avqustun 12-də öldürüldüyünü güman edirdi. Üç gün sonra, 1935-ci il avqustun 20-də "The Times" yazdı ki, Qaret Consun qatilləri avqustun 19-da Çin milisləri tərəfindən məhv edilib: "Atışma zamanı beş quldur yerindəcə öldürülüb, biri ölümcül yaralanıb. Ölümündən əvvəl ölüm ayağında olan cinayətkar polisə bildirib ki, cənab Cons əsir götürənləri müşayiət edə bilmədiyi üçün güllələnib. "Həmçinin, bu şəxs bildirib ki, dəstə daim qaçaqaçda idi, bir neçə gün idi ki, yemək yeməyə vaxt tapmırdı. Sonda məhbus yorğunluqdan və aclıqdan o qədər taqətdən düşmüşdü ki, o, yenidən ata minməkdən imtina etmiş və hərəkətlərinə mane olmaması üçün onu vurmağa məcbur olmuşdular." Rəsmi polis hesabatında bildirilirdi ki, yerli çoban jandarmaya məlumat verib, o, üç güllə səsi eşidib, daha sonra biri boyun nahiyəsindən və sinəsindən iki güllə yarası olan Qaretin cəsədini tapıb. Times qatillərin çinli olduğunu yazırdı.
Consun qətlinin NKVD tərəfindən Consun sovet rejiminə gətirdiyi başağrısının qisası kimi təşkil edildiyi barədə versiya var.
26 avqust 1935-ci ildə Londonun Evening Standard qəzeti Lloyd Corcun Consun xatirəsinə məktubunu dərc etdi.
Xatirəsi
Qaret Consun xatirəsi Ukrayna və Uelsdə qorunur, burada ona abidələr və xatirə lövhələri həsr olunub.
2009-cu ilin noyabrında SSRİ-də 1932–1933-cü illərdə baş vermiş aclıqdan bəhs edən gündəliklər Kembric Universitetində ilk dəfə sərgiləndi.
30 iyul 2020-ci ildə Kiyevdə döngələrdən birinə Qaret Consun adı verildi.
İncəsənətdə
- 2008-ci ildə ukraynalı rejissor Sergey Bukovski 1932–1933-cü illərdəki aclıqdan və Qaret Consun Qərbə bu barədə məlumat vermək cəhdlərindən bəhs edən "Yaşayanlar" sənədli filmini çəkdi. Filmin premyerası 21 noyabr 2008-ci ildə Kiyev Kino Evində baş tutdu. 2009-cu ilin fevralında film Berlin Film Festivalında nümayiş etdirilmişdir.
- 2019-cu ildə mpolşalı rejissor Aqneşka Hollandın "Qaret Cons" adlı bioqrafik bədii filmi işıq üzü gördü. 2019-cu ilin sentyabrında film 44-cü Qdınya Film Festivalında Qran Pri qazandı.
İstinadlar
- "Famine Exposure: Newspaper Articles relating to Gareth Jones' trips to The Soviet Union (1930–35)". www.garethjones.org. 2019-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "Margaret Siriol Colley. Overview 1930 // Gareth Jones — Hero of Ukraine". 2019-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-27.
- "История мистера Джонса, открывшего миру Голодомор и вдохновившего Оруэлла". 2019-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-27.
- "Welsh journalist who exposed a Soviet tragedy". walesonline.com. 13 November 2009. 2016-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "Андрей Сидорчик Жертва мифа. Как британский журналист стал иконой «Голодомора» Аргументы и Факты, November 25, 2019". 2021-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-14.
- "Journalists Held To Ransom". The Times. 30 July 1935. Issue 47129, p. 14.
- "Message From Mr. Gareth Jones". The Times. 2 August 1935. Issue 47132, p. 11.
- "Lower Ransom Asked For Mr. Gareth Jones". The Times. 5 August 1935. Issue 47134, p. 9.
- "Mr. Gareth Jones: Murder by Bandits". The Times. 17 August 1935. Issue 47145, p. 10.
- " Mr. Jones Carried into Jehol". The Times. 7 August 1935. Issue 47136, p. 9.
- "Mr. Jones in Hands of New Bandits". The Times. 9 August 1935. Issue 47138, p. 10.
- "Efforts To Release Mr. Jones". The Times. 12 August 1935. Issue 47140, p. 9.
- "Mr Gareth Jones's Murders. Six killed by Militia." The Times, 20 August, 1935 P. 12
- "Mr Gareth Jones's Fate. Shepherd's story of murder" The Times, 10 September, 1935 P. 11
- "The Late Mr Gareth Jones" The Times, 24 December 1935 P. 12
- "У Києві з'явиться провулок Гарета Джонса: нові назви отримали провулки, сквери, вулиці і площа" (ukrayna). Киевский городской совет. 30 июля 2020. 2020-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-22.
- ""Live" – a film about Holodomor by Sergey Bukovsky". Ukraine Film Office. 29 October 2008. 2016-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "The Living Historical Documentary Premiered, Ordered by Ukraine 3000 International Charitable Foundation". International Charitable Fund "Ukraine 3000". 21 November 2008. 2019-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "The Second Annual Cambridge Festival of Ukrainian Film". . 13 November 2009. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "Ukrainian Studies Film Festival". Cambridge Ukrainian Studies. 2016-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- Obenson. "140 New Projects Selected for the IFP's 2015 Project Forum Slate". . 23 July 2015. 2016-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 April 2016.
- "Mr. Jones tames the Golden Lions at the Polish Film Festival in Gdynia". cineuropa. 2019-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2019.
Xarici keçidlər
- Çox bilən adam. Qaret Cons və onun esseləri haqqında. 18 noyabr 2009-cu il
- Marqaret Siriol Kolli, Naycel Linsan Kolli "Həqiqətdən daha artıq": the biography of Gareth Richard Vaughan Jones; Naşir: Newark, Nottinghamshire, England: Nigel Linsan Colley, Margaret Colley, 2005 (ing.) )
- Gareth Jones haqqında veb sayt (ing.) )
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaret Ricard Von Cons ing Gareth Richard Vaughan Jones 14 avqust 1905 Barri d Veyl of Qlamorqan d 12 avqust 1935 Jehe d Uels esilli Britaniya jurnalisti 1932 1933 cu illerde SSRI de bas veren kutlevi acliq ilk novbede Ukrayna SSR deki Qolodomor haqqinda dunya ictimaiyyetini melumatlandirmasi ile taninir Qaret Consing Gareth Richard Vaughan JonesDogum tarixi 14 avqust 1905 1905 08 14 Dogum yeri Barri d Veyl of Qlamorqan d Birlesmis KralliqVefat tarixi 12 avqust 1935 1935 08 12 29 yasinda Vefat yeri Jehe d CinTehsili Aberistuin Universiteti Triniti KolleciFealiyyeti jurnalistMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Texminen eyni vaxtda jurnalist Malkolm Maqqerridc de SSRI deki acliq haqqinda heqiqetleri dunyaya catdirmaga calissa da onun The Manchester Guardian indiki The Guardian qezetinde derc olunan qeydleri ciddi sekilde qisaldilmis redakte edilmis ve imzasiz derc edilmis habele Almaniyada antisemitizm tezahurlerinin artmasi ile bagli xeberler fonunda diqqetden kenarda qalmisdi Ilk illeriQaret Cons Barride Qlamorqan Uels anadan olub Atasi mayor Edqar Cons oglunun oxudugu Barri mektebinin direktoru idi Qaretin anasi 1889 1892 ci illerde uelsli polad senayecisi Artur Hyuzun oglunun usaqlarinin dayesi idi Artur Hyuz Yuzovka qesebesinin indiki Donetsk esasini qoymusdu Anasinin Rusiyada kecirdiyi xosbext iller haqqinda xatireleri Consu SSRI ni xususile Ukraynani ziyaret etmeye heveslendirirdi Bunun ucun o ezmle xarici dilleri oyrenmeye basladi 1922 ci ilde Cons Vilnoya sefer etdi 1927 ci ilde SSRI ye sefer etmek niyyetinde idi lakin hemin ilin yayinda Boyuk Britaniya SSRI ile diplomatik elaqeleri kesdi Cons komur dasiyan masinda anbarci kimi ise duzeldi ve Riqaya gederek orada yayi rus muhacirlerinin kasib ailesinde rus dilini oyrenerek kecirdi 1926 ci ilde Cons Aberistuitdeki Uels universitetini fransiz dili uzre birinci derece ile 1929 cu ilde ise Kembricdeki Triniti Kollecini fransiz alman ve rus dillerinde birinci dereceli ferqlenme ile bitirdi Jurnalist karyerasiQolodomorun xatiresini yasatmaga cagiran ve Consun eks olundugu 1990 ci illerde Ukraynada cap olunmus tebligat vereqesi 1929 cu ilde Boyuk Britaniyanin SSRI ile diplomatik elaqeleri berpa olundu 1930 cu ilin yanvarinda Cons Britaniyanin kecmis bas naziri Lloyd Corc terefinden beynelxalq meseleler uzre meslehetci kimi ise goturuldu ve Cons SSRI ye sefer planlasdirmaga basladi Hemin ilin avqustunda sefer bas tutdu O vaxta qeder Yuzovka artiq Stalino adlandirilmisdi Burada cemi bir gun qaldiqdan sonra Kislovodska getdi ve getmezden evvel seferi teskil eden Sovet numayendeleri Consu o dovr ucun en qabaqcil avadanliqlarla techiz edilmis numunevi Gigant 2 sovxozuna apardilar Berline qayitdiqdan sonra Cons valideynlerine SSRI de gordukleri barede asagidakilari yazdi Ukraynada ve butun Rusiyada veziyyet dehsetlidir her sey pisdir yemek yoxdur yalniz corek var zulm edaletsizlik fehleler arasinda yoxsulluq ve 90 insan narazidir Men orada o qeder pis seyler gormusem ki Bernard Sou kimi adamlarin basini aldadib orda doyunca yedizdirdikden sonra onlarin qayidib Rusiyani cennet adlandirdiqlarini dusunende eseblesirem Qis boyuk ezablar getirecek insanlar acindan olur Yerli hokumet dunyanin en qeddaridir Kendliler kommunistlere nifret edirler Bu il Rusiyanin minlerle ve minlerle en yaxsi insanlari Sibire ve Solovki hebsxanasina surgun edilib Donbassda veziyyet dozulmezdir Minlerle insan kocub gedir Yuzovkadan tez getmeyimin bir sebebi de yemeye yalniz bir baton corek tapmagimdir saat yeddiye qeder yemeye basqa hec neyim yox idi Bir cox ukraynalilar o qeder zeifleyibler ki isleye bilmirler Onlara dehset yazigim gelir Buna baxmayaraq senayenin bir cox sahelerinde boyuk irelileyis elde edilmisdir ve bes illik dovrun basa catmasi ile Rusiyanin ciceklenmesi ucun yaxsi sanslar var ancaq bu bas vermemisden evvel boyuk ezablar coxlu igtisaslar ve coxlu olumler olacaq Kommunistler tehsil gigiyena ve serxosluqla mubarize sahesinde ela neticeler elde edibler Qiymetler dehsetlidir cekme ve s tapilmir Magazalarda hec ne yoxdur Kommunistler mene cox mehriban yanasirdilar ve men vaxtimi gozel kecirdim 1933 cu ilin yanvarinda Cons Lloyd Corcun Muharibe memuarlari ni tamamladi Yanvarin sonu fevralin evvelinde o artiq Almaniyada idi ve Western Mail ucun nasistlerin hakimiyyete gelmesini isiqlandirirdi Adolf Hitler kansler teyin olunan gun o da Leypsiqde idi ve bir nece gun sonra fevralin 23 de o Hitlerin oz terefdarlari terefinden cosgu ile qarsilandigi Frankfurt mitinqinde Hitler ve Gebbelsi musayiet eden ilk xarici jurnalist oldu Nasist liderleri ve jurnalistleri Almaniyada istehsal edilmis en suretli ve en guclu teyyare olan 16 neferlik Rixthofen Richthofen ile Frankfurta ucdular SSRI de acliq barede xeberler1933 cu ilin evvelinden Cons Hitlerin hakimiyyete gelmesini musbet menada isiqlandiran bir sira meqaleler yazdi ve ele hemin ilin mart ayinda SSRI ye ucuncu ve sonuncu seferine getdi Burada oz sozlerine gore acliq haqqinda sayieleri yoxlamaq ucun Ukrayna SSR e gederek Xarkov vilayetinde kutlevi acligin buruduyu kendlere bas cekmisdi Bu seferde de evveller oldugu kimi onun mueyyen rayonlara serbest seferi qadagan olunmamisdi ustelik huquq muhafize orqanlarinin emekdaslari ona tehlukeli oldugundan geceler kucede olmamagi tovsiye etmisdiler Cons daha sonra Berline qayidir ve burada 29 mart 1933 cu ilde metbuat konfransi kecirir ve bir cox qezetlere o cumleden The Manchester Guardian ve The New York Evening Post qezetlerine SSRI deki kutlevi acliq haqqinda aciqlama verir Men kendlerin ve 12 kolxozun kucelerini gezdim Her yerde bir inilti esidilirdi Coreyimiz yoxdur biz oluruk Bu nale butun Rusiyada esidilirdi Volqada Sibirde Belarusiyada Simali Qafqazda Orta Asiyada ve Ukraynada Men Cernozyom bolgesini ona gore kecdim ki bura bir vaxtlar Rusiyanin en zengin kend teserrufati bolgesi idi ve muxbirlerin orada bas verenleri oz gozleri ile gormemeleri ucun ora seyahet etmek qadagan idi 13 aprel 1933 cu ilde Financial Times da Cons bir meqale derc edir ve burada bildirir ki onun fikrince 1933 cu ilin yazinda kutlevi acligin esas sebebi kend teserrufatinin kollektivlesdirilmesi idi ve bu asagidaki neticelere getirib cixardi ukraynali kendlilerin ucde ikisinden coxunun torpaqlarinin zebt edilmesi onlari islemek ucun stimullardan mehrum edib bundan elave evvelki 1932 ci ilde demek olar ki butun mehsul kendlilerin elinden zorla alinib kolxozlara vermek istemediklerine gore kendliler terefinden mal qaranin kutlevi sekilde kesilmesi yem catismazligindan atlarin kutlevi sekilde telef olmasi kolxozlarda epizootiya soyuq ve acliq sebebinden mal qaranin kutlevi sekilde telef olmasi mal qaranin sayini butun olke uzre katastrofik sekilde azaltdi qulaqlara qarsi mubarize cercivesinde 6 7 milyon en yaxsi isci nin oz torpaqlarindan qovulmasi kend teserrufati istehsalinin emek potensialina zerbe vurdu esas ixrac mallarinin agac taxil neft yag ve s dunya qiymetlerinin asagi dusmesi ile elaqedar erzaq ixracinin artmasi Lakin ekser media qurumlari Consun press relizine mehel qoymadi New York Times qezetinin Moskva burosunun rehberi Uolter Duranti hetta oz qezetinde Ruslar az yeyir amma acindan olmur basligi ile tekzib de derc ederek burada sovet resmi menbelerine istinad etmekle Consun qenaetlerini ve menbelerini keskin tenqid etdi Uolter Duranti bir il evvel SSRI denStalinist rejimi munasib terzde teqdim eden reportajlarina gore nufuzlu Pulitser mukafatina layiq gorulmusdu Men ilk subutlari xarici musahidecilerden aldim 20 30 konsul ve muxtelif dovletlerin diplomatik numayendeleri ile Rusiyadaki veziyyeti muzakire etdim Onlarin mene dedikleri fikrimi tesdiqleyir amma onlara metbuata danismaga icaze verilmir ona gore de susurlar Jurnalistlere yazmaga icaze verilir lakin senzura onlari evfemizm ve kiciltme ustasina cevirib Ona gore de onlar nezaketle acligi yemek catismazligi adlandirir acliqdan olum u ise az yemekden yaranan xesteliklerden olum hallarinin artmasi ifadesi ile yumsaldirlar Bir muddet sonra Duranti etiraf etdi ki erzaq catismazligi olkenin bir cox taxil rayonlarina Ukrayna Kuban ve Volqaboyuna tesir edib Bununla bele o tekid edirdi ki Rusiyada acliq barede istenilen xeberler ya sisirtmedir ya da tebligatdir OlumuSovet Ittifaqina girisi qadagan edilen Cons diqqetini Uzaq Serqe yoneltdi ve 1934 cu ilin sonlarinda dunya turnesine cixdi O texminen alti hefte Yaponiyada qaldi herbciler ve siyasetciler ile gorusdu daha sonra ise Pekine getdi Buradan alman jurnalist Herbert Mullerin musayieti ile Daxili Monqolustana ve tezelikce Yaponiya isgali altina dusen Mancjuriyaya yollandi Burada onlar yapon herbi hakimiyyet orqanlari terefinden saxlanilaraq Cinin Kalqan seherine geri qayitmalari teklif edildi Jurnalistler geri qayidarken quldurlar terefinden yaxalandilar ve onlar girov haqqi olaraq 200 mauzer ve 100 000 Cin dollari The Times a gore bu texminen 8 000 funt sterlinq ekvivalentinde idi teleb etdiler Muller iki gun sonra girov haqqinin odenilmesini teskil etmek ucun serbest buraxildi Avqustun 1 de Consun atasi teleqram aldi Yaxsi Tezlikle azad edilmeni gozleyin Avqustun 5 de The Times qezeti yazdi ki quldurlar Consu Quyuandan 10 mil 16 km cenub serqde yerlesen eraziye kocurubler ve indi cemi 10 000 Cin dollari texminen 800 funt sterlinq teleb edirler lakin iki gun sonra onun yeri yeniden deyisdirildi bu defe Jexeye Avqustun 8 de xeber geldi ki ogrularin birinci qrupu onu ikinci qrupa tehvil verib ve girov haqqi yeniden 100 000 Cin dollarina qalxib Cin ve Yaponiya hokumetleri ogrularla elaqe saxlamaga cehd etdiler 1935 ci il avqustun 17 de The Times qezeti bir gun evvel Cin selahiyyetlilerinin Consun uc gulle yarasi olan cesedini tapdigini yazdi Hakimiyyet onun 30 yasinin tamam olmasindan bir gun evvel avqustun 12 de oldurulduyunu guman edirdi Uc gun sonra 1935 ci il avqustun 20 de The Times yazdi ki Qaret Consun qatilleri avqustun 19 da Cin milisleri terefinden mehv edilib Atisma zamani bes quldur yerindece oldurulub biri olumcul yaralanib Olumunden evvel olum ayaginda olan cinayetkar polise bildirib ki cenab Cons esir goturenleri musayiet ede bilmediyi ucun gullelenib Hemcinin bu sexs bildirib ki deste daim qacaqacda idi bir nece gun idi ki yemek yemeye vaxt tapmirdi Sonda mehbus yorgunluqdan ve acliqdan o qeder taqetden dusmusdu ki o yeniden ata minmekden imtina etmis ve hereketlerine mane olmamasi ucun onu vurmaga mecbur olmusdular Resmi polis hesabatinda bildirilirdi ki yerli coban jandarmaya melumat verib o uc gulle sesi esidib daha sonra biri boyun nahiyesinden ve sinesinden iki gulle yarasi olan Qaretin cesedini tapib Times qatillerin cinli oldugunu yazirdi Consun qetlinin NKVD terefinden Consun sovet rejimine getirdiyi basagrisinin qisasi kimi teskil edildiyi barede versiya var 26 avqust 1935 ci ilde Londonun Evening Standard qezeti Lloyd Corcun Consun xatiresine mektubunu derc etdi XatiresiUels Universitetinde Qaret Consun xatire lovhesi Aberistuit Uels Boyuk Britaniya Qaret Consun xatiresi Ukrayna ve Uelsde qorunur burada ona abideler ve xatire lovheleri hesr olunub 2009 cu ilin noyabrinda SSRI de 1932 1933 cu illerde bas vermis acliqdan behs eden gundelikler Kembric Universitetinde ilk defe sergilendi 30 iyul 2020 ci ilde Kiyevde dongelerden birine Qaret Consun adi verildi Incesenetde2008 ci ilde ukraynali rejissor Sergey Bukovski 1932 1933 cu illerdeki acliqdan ve Qaret Consun Qerbe bu barede melumat vermek cehdlerinden behs eden Yasayanlar senedli filmini cekdi Filmin premyerasi 21 noyabr 2008 ci ilde Kiyev Kino Evinde bas tutdu 2009 cu ilin fevralinda film Berlin Film Festivalinda numayis etdirilmisdir 2019 cu ilde mpolsali rejissor Aqneska Hollandin Qaret Cons adli bioqrafik bedii filmi isiq uzu gordu 2019 cu ilin sentyabrinda film 44 cu Qdinya Film Festivalinda Qran Pri qazandi Istinadlar Famine Exposure Newspaper Articles relating to Gareth Jones trips to The Soviet Union 1930 35 www garethjones org 2019 11 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 Margaret Siriol Colley Overview 1930 Gareth Jones Hero of Ukraine 2019 11 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 27 Istoriya mistera Dzhonsa otkryvshego miru Golodomor i vdohnovivshego Oruella 2019 12 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 27 Welsh journalist who exposed a Soviet tragedy walesonline com 13 November 2009 2016 04 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 Andrej Sidorchik Zhertva mifa Kak britanskij zhurnalist stal ikonoj Golodomora Argumenty i Fakty November 25 2019 2021 10 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 14 Journalists Held To Ransom The Times 30 July 1935 Issue 47129 p 14 Message From Mr Gareth Jones The Times 2 August 1935 Issue 47132 p 11 Lower Ransom Asked For Mr Gareth Jones The Times 5 August 1935 Issue 47134 p 9 Mr Gareth Jones Murder by Bandits The Times 17 August 1935 Issue 47145 p 10 Mr Jones Carried into Jehol The Times 7 August 1935 Issue 47136 p 9 Mr Jones in Hands of New Bandits The Times 9 August 1935 Issue 47138 p 10 Efforts To Release Mr Jones The Times 12 August 1935 Issue 47140 p 9 Mr Gareth Jones s Murders Six killed by Militia The Times 20 August 1935 P 12 Mr Gareth Jones s Fate Shepherd s story of murder The Times 10 September 1935 P 11 The Late Mr Gareth Jones The Times 24 December 1935 P 12 U Kiyevi z yavitsya provulok Gareta Dzhonsa novi nazvi otrimali provulki skveri vulici i plosha ukrayna Kievskij gorodskoj sovet 30 iyulya 2020 2020 08 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 22 Live a film about Holodomor by Sergey Bukovsky Ukraine Film Office 29 October 2008 2016 04 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 The Living Historical Documentary Premiered Ordered by Ukraine 3000 International Charitable Foundation International Charitable Fund Ukraine 3000 21 November 2008 2019 03 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 The Second Annual Cambridge Festival of Ukrainian Film 13 November 2009 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 Ukrainian Studies Film Festival Cambridge Ukrainian Studies 2016 04 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 Obenson 140 New Projects Selected for the IFP s 2015 Project Forum Slate 23 July 2015 2016 01 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 April 2016 Mr Jones tames the Golden Lions at the Polish Film Festival in Gdynia cineuropa 2019 09 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 October 2019 Xarici kecidlerCox bilen adam Qaret Cons ve onun esseleri haqqinda 18 noyabr 2009 cu il Marqaret Siriol Kolli Naycel Linsan Kolli Heqiqetden daha artiq the biography of Gareth Richard Vaughan Jones Nasir Newark Nottinghamshire England Nigel Linsan Colley Margaret Colley 2005 ISBN 0953700119 ing Gareth Jones haqqinda veb sayt ing