Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qara qutu (ing. Black box) — təyyarə qəzalarında təyyarə parça-parça olsa, dənizin dibinə getsə də, dərhal pilot kabinəsindəki son danışıqları yazan qara qutular axtarılır. Əksəriyyətlə qorxunc qəza xarabalığı arasından sağlam tapılan bu qutular sayəsində qəzanın səbəbləri araşdırılır.
Kabinədəki səsləri və uçuş məlumatlarını yazan hər iki qutu da paslanmayan poladdan düzəldilir. En və uzunluqları təqribən 25 santimetr, dərinliyi 12–13 santimetrdir. Qutuların kənar qalınlıqları 6–7 mm-dir. Qutular bundan başqa istiyə və yanğına dözümlü olmaqla birlikdə plastiklə əhatə olunmuş və maye köpüklə də təchiz edilmişdir.
Qutular o qədər möhkəmdir ki, dənizə düşmüş bir təyyarənin qutuları 7 il sonra çıxarılıb və yenə də dinlənilmişdir. Əvvəllər qutular qanadların birləşmə nöqtəsinə yaxın bir yerə yerləşdirilirdi. Bu bölgə təyyarənin ən ağır qismi olduğuna görə düşmə anında ağır hissələr qutuların üstünə düşərək zərər verə bilirdi. Sonralar isə bu qutular təyyarənin quyruq qisminə qoyulmağa başlandı. Əlbəttə, bu təyyarənin quyruq qismindəki oturacaqların daha etibarlı olduğu demək deyil, ancaq bu yer qutuların təyyarənin xarabalığından uzağa düşməsini təmin etməkdədir. Təyyarə qəzalarının səbəbləri müxtəlifdir. Havada bir formada fırlanaraq yerə düşən təyyarələrdə sərnişinlərin sağ qalma ehtimalı yoxdur. Bu səbəblə də təyyarənin hazırlandığı material bu baxımdan vacib deyil. Təyyarə yerə bütün halda çırpılsa da, düşən bir liftdə olduğu kimi yolçular toqquşmanın şiddətindən həyatlarını itirərlər.
Təyyarənin içinə maye köpük doldurmaq elektronik alətləri qoruya bilər, ancaq insanların yalnız ölüm səbəblərini dəyişər. Təyyarənin materialını qaraqutu materialından düzəltmək, parçalanmaq və yanğın təhlükələrinin qarşısını alar, ancaq təəssüf ki, bu materialdan düzəldilmiş təyyarə də uça bilməz. Qara qutuların rəngləri qara deyil, narıncıdır. Bu rəngin seçilməsinin səbəbi xarabalıq içindən daha rahat tapılması üçündür.
Mənbə
- Jurnal "Maxi"
- TƏYYARƏLƏRİN QARAQUTULARI 2007-09-27 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Aviation Safety Network
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara qutu ing Black box teyyare qezalarinda teyyare parca parca olsa denizin dibine getse de derhal pilot kabinesindeki son danisiqlari yazan qara qutular axtarilir Ekseriyyetle qorxunc qeza xarabaligi arasindan saglam tapilan bu qutular sayesinde qezanin sebebleri arasdirilir Teyyarenin qara qutusuTU M3 teyyaresinin qara qutusu Kabinedeki sesleri ve ucus melumatlarini yazan her iki qutu da paslanmayan poladdan duzeldilir En ve uzunluqlari teqriben 25 santimetr derinliyi 12 13 santimetrdir Qutularin kenar qalinliqlari 6 7 mm dir Qutular bundan basqa istiye ve yangina dozumlu olmaqla birlikde plastikle ehate olunmus ve maye kopukle de techiz edilmisdir Qutular o qeder mohkemdir ki denize dusmus bir teyyarenin qutulari 7 il sonra cixarilib ve yene de dinlenilmisdir Evveller qutular qanadlarin birlesme noqtesine yaxin bir yere yerlesdirilirdi Bu bolge teyyarenin en agir qismi olduguna gore dusme aninda agir hisseler qutularin ustune duserek zerer vere bilirdi Sonralar ise bu qutular teyyarenin quyruq qismine qoyulmaga baslandi Elbette bu teyyarenin quyruq qismindeki oturacaqlarin daha etibarli oldugu demek deyil ancaq bu yer qutularin teyyarenin xarabaligindan uzaga dusmesini temin etmekdedir Teyyare qezalarinin sebebleri muxtelifdir Havada bir formada firlanaraq yere dusen teyyarelerde sernisinlerin sag qalma ehtimali yoxdur Bu sebeble de teyyarenin hazirlandigi material bu baximdan vacib deyil Teyyare yere butun halda cirpilsa da dusen bir liftde oldugu kimi yolcular toqqusmanin siddetinden heyatlarini itirerler Teyyarenin icine maye kopuk doldurmaq elektronik aletleri qoruya biler ancaq insanlarin yalniz olum sebeblerini deyiser Teyyarenin materialini qaraqutu materialindan duzeltmek parcalanmaq ve yangin tehlukelerinin qarsisini alar ancaq teessuf ki bu materialdan duzeldilmis teyyare de uca bilmez Qara qutularin rengleri qara deyil narincidir Bu rengin secilmesinin sebebi xarabaliq icinden daha rahat tapilmasi ucundur MenbeJurnal Maxi TEYYARELERIN QARAQUTULARI 2007 09 27 at the Wayback MachineXarici kecidlerVikianbarda Qara qutu ile elaqeli mediafayllar var Aviation Safety Network