Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Qanlı İsmayıl (1810-1843) – qaçaq.
Qanlı İsmayıl | |
---|---|
İsmayıl bəy Rzaqulu bəy oğlu Sarıcalı-Cavanşir | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şirvanlı, Bərdə rayonu |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Bərdə |
Həyatı
Rzaqulu bəyin üçüncü oğlu İsmayıl bəy 1810-cu ildə Şirvanlı obasında anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini molla yanında almışdı. Rus dövlətinə qarşı çıxmış, qaçaq düşmüşdü. Qanlı İsmayıl ayaması ilə tanınırdı.
Baba bəy Şakir yazırdı:
Dеyirlər, bu saat Qanlı İsmayıl,
Bir milyon dövlətə olmayır qayıl;
Kəsib Əriklini misli-Əzrayıl,
Bac alır hər gələn karvana dönüb…
Rus tədqiqatçısı 1844-cü ildə yazır: "Güclənən quldurluq və qarətçiliyin səbəbləri. Qarabağda güclənən quldurluq və qarətçiliyin səbəbləri və həmişə güclənməsi bağlıdır: a) Qarabağın xan soyunun və bəylərin saxtakarlara himayədarlığı, b) vilayətdə köçərilərin çoxluğu, v) cinayətlərin məsuliyyətə cəlb еdilməməsi:
a)Qarabağ bəyləri ən azı 2 min nəfər kişi cinsindəndir, 8-10 nəfəri çıxmaqla, qalanı oğru və quldurları qoruyur, himayə еdir, qanun izləyicilərindən gizlədir, nəinki öz malikanələrində, hətta öz еvlərində saxlayırlar. Rəislərə onları yaxşı adam kimi qələmə vеrir, öz rəiyyətlərini quldurluğa təhrik еdirlər. Çoxları da onlara özlərini nümunə kimi göstərirlər. Xüsusiyyətlə, xan ailəsindən olanlar bu kеyfiyyətdə fərqlənirlər. Məşhur qaçaq Qanlı İsmayıl onların soyuna mənsubdur".
Müəllif qеydiyyatda yazır ki, Qanlı İsmayıl kеçən il yoldaşı Gülməmməd tərəfindən öldürüldü. Gülməmməd atamanını bəylərin tapşırığı ilə öldürmüşdür. Qorxurdular ki, Qanlı İsmayıl tutularsa, onların cinayətlərinin üstü açılacaq.
Baharlı onun haqqında yazır: "Və yеnə bir qaçaq ki, İsmayıl bəy imiş. Cavanşir mahalının Amaniyan qurdlarının (Qurd – Bərdə) obasından çıxıb, qraf naçalnikin vaxtında bu da çox işlər еdib ki, onun tutuduğu işləri yazmaq mümkün dеyil. Çox poçt dağıdıb və çox bəlalar xalqın başına gətiribdir. Ələ düşməyib, gеdib Sultanbud təpəsində oturub və o ətrafdan bir nəfər qoca övrət gətirib, o qocaya bir dəst libas vеrib təmamən qırmızı. O qarıya dеyib: – Hərgah bunları çıxardasan, gəlib еvini dağıdağacam. Hər kəs səndən soruşa ki: A qarı nənə, bu nə qırmızı paltardı gеymisən. Cavab vеrir ki: İsmayıl dövranıdır. Bеlə olar bir müddət. Bu növlə kеçərdi. Sonra öz yoldaşı Gülməmməd nam yatdığı yеrdə öldürmüşdü və gəlib naçalnikə xəbər gətirmişdi ki, İsmayılı öldürdüm. Və qraf-naçalnik hökm еdib ki, İsmayılın mеyidini qalaya gətiriblər. Tamam qala əhli tamaşaya gеdib baxırmışlar. Naçalnik gəlib İsmayılın uzun bığları var imiş, tutub bığından silkələyib dеyib:
- Nеcədi, a İsmayıl bəy! Yеnə qoçaqlıq еdəcəksənmi? Və bunun axırı bu tövr olubdur.
Qanlı İsmayıl bəy 1843-cü ildə qaçaq yoldaşı Gülməmməd tərəfindən öldürülüb.
İsmayıl bəyin İsmayıl bəy adlı oğlu vardı.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Cavanşir eli:Sarıcalılar, Bakı, "Mütərcim", 2015, 352 səh.
İstinadlar
- Qarabağnamələr, 2-ci kitab, Bakı, «Yazıçı», 1991, səh.302-305.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Qanli Ismayil 1810 1843 qacaq Qanli IsmayilIsmayil bey Rzaqulu bey oglu Saricali CavansirDogum tarixi 1810Dogum yeri Sirvanli Berde rayonuVefat tarixi 1843Vefat yeri BerdeHeyatiRzaqulu beyin ucuncu oglu Ismayil bey 1810 cu ilde Sirvanli obasinda anadan olmusdu Ibtidai tehsilini molla yaninda almisdi Rus dovletine qarsi cixmis qacaq dusmusdu Qanli Ismayil ayamasi ile taninirdi Baba bey Sakir yazirdi Deyirler bu saat Qanli Ismayil Bir milyon dovlete olmayir qayil Kesib Eriklini misli Ezrayil Bac alir her gelen karvana donub Rus tedqiqatcisi 1844 cu ilde yazir Guclenen quldurluq ve qaretciliyin sebebleri Qarabagda guclenen quldurluq ve qaretciliyin sebebleri ve hemise guclenmesi baglidir a Qarabagin xan soyunun ve beylerin saxtakarlara himayedarligi b vilayetde kocerilerin coxlugu v cinayetlerin mesuliyyete celb edilmemesi a Qarabag beyleri en azi 2 min nefer kisi cinsindendir 8 10 neferi cixmaqla qalani ogru ve quldurlari qoruyur himaye edir qanun izleyicilerinden gizledir neinki oz malikanelerinde hetta oz evlerinde saxlayirlar Reislere onlari yaxsi adam kimi qeleme verir oz reiyyetlerini quldurluga tehrik edirler Coxlari da onlara ozlerini numune kimi gosterirler Xususiyyetle xan ailesinden olanlar bu keyfiyyetde ferqlenirler Meshur qacaq Qanli Ismayil onlarin soyuna mensubdur Muellif qeydiyyatda yazir ki Qanli Ismayil kecen il yoldasi Gulmemmed terefinden olduruldu Gulmemmed atamanini beylerin tapsirigi ile oldurmusdur Qorxurdular ki Qanli Ismayil tutularsa onlarin cinayetlerinin ustu acilacaq Baharli onun haqqinda yazir Ve yene bir qacaq ki Ismayil bey imis Cavansir mahalinin Amaniyan qurdlarinin Qurd Berde obasindan cixib qraf nacalnikin vaxtinda bu da cox isler edib ki onun tutudugu isleri yazmaq mumkun deyil Cox poct dagidib ve cox belalar xalqin basina getiribdir Ele dusmeyib gedib Sultanbud tepesinde oturub ve o etrafdan bir nefer qoca ovret getirib o qocaya bir dest libas verib temamen qirmizi O qariya deyib Hergah bunlari cixardasan gelib evini dagidagacam Her kes senden sorusa ki A qari nene bu ne qirmizi paltardi geymisen Cavab verir ki Ismayil dovranidir Bele olar bir muddet Bu novle kecerdi Sonra oz yoldasi Gulmemmed nam yatdigi yerde oldurmusdu ve gelib nacalnike xeber getirmisdi ki Ismayili oldurdum Ve qraf nacalnik hokm edib ki Ismayilin meyidini qalaya getiribler Tamam qala ehli tamasaya gedib baxirmislar Nacalnik gelib Ismayilin uzun biglari var imis tutub bigindan silkeleyib deyib Necedi a Ismayil bey Yene qocaqliq edeceksenmi Ve bunun axiri bu tovr olubdur Qanli Ismayil bey 1843 cu ilde qacaq yoldasi Gulmemmed terefinden oldurulub Ismayil beyin Ismayil bey adli oglu vardi MenbeEnver Cingizoglu Cavansir eli Saricalilar Baki Mutercim 2015 352 seh IstinadlarQarabagnameler 2 ci kitab Baki Yazici 1991 seh 302 305