Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qamma şüalanma (simvolu: γ) –olduqca qısa dalğa uzunluğu ilə xarakterizə olunan elektromaqnit şüalanmasının bir növüdür. Dalğa uzunluğu 0.1 nm və ondan kiçik elektromaqnit dalğaları olub, yüksək enerjili foton selindən ibarətdir. İonlaşdırıcı şüalanmaya, yəni bir maddə ilə qarşılıqlı təsir göstərərək fərqli əlamətlərin ionlarının meydana gəlməsinə səbəb ola biləcək radiasiyaya aiddir.
Qamma şüalanması yüksək enerji fotonların (qamma şüalarının) axınıdır. Qamma və rentgen şüaları arasındakı kəskin sərhəd müəyyən edilməməsinə baxmayaraq, qamma-şüa kvantının enerjisinin 105 eV-dən çox olduğu qənaətindədir. Elektromaqnit dalğalarının miqyasında, qamma şüaları rentgen şüaları ilə həmsərhəddir, daha yüksək tezlik və enerji aralığını tutur. 1-100 keV aralığında qamma şüalanması və rentgen şüalanması yalnız mənbəyində fərqlənir: əgər nüvə keçidində kvant yayılıbsa, onu qamma şüalanmasına aid etmək olar. Bir parçalanma zamanı verilən maddənin nüvəsindən xaricə alfa və betta zərrəciklər olmaqla yalnız biri atılır. İstənilən radioaktiv nüvə parçalanması isə qamma - fotonların şüalanması ilə müşahidə olunur. Beta şüalanmasının spektrinin nə üçün bütöv alınmasını araşdıran Pauli 1932-ci ildə fərz edib ki, nüvədən betta zərrəciyi ilə yanaşı kütləsi kiçik neytral zərrəcik də kənar edilir. Ferminin təklifi ilə bu zərrəcik neytrino adlandırılıb. Sonradan müəyyən olunub ki, neytrino betta+ parçalanması zamanı, antineytrino isə betta- parçalanması zamani əmələ gəlir. Betta parçalanması zamanı enerji betta zərrəcikləri ilə neytrino və antineytrino arasında paylanır. Spektri isə bütöv olur. Bir çox hallarda nüvənin radioaktiv parçalanması zamanı yeni elementlərin nüvəsi həyəcanlaşmış halda olur. Belə hal dayanıqsız haldır. Ona görə də nüvə artıq enerjini spontan olaraq şüalandıraraq dayanıqlı əsas hala keçir. Onda nüvənin bir parçalanması zamanı müxtəlif enerjili bir neçə qamma foton şüalanır. Ona görə də qamma şüalarının spektri xətti olur. Enerjisi isə 0.2 - 3.0MeV arasında dəyişir.
Mənbə
• Tibbi və bioloji fizika 2014
İstifadəsi
Dəridən rahatlıqla nüfuz edə bildiyindən, həmçinin xərçəng hüceyrələrinə qarşı effektiv olduğundan, tibbdə istifadə olunur.
 | Fizika ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qamma sualanma simvolu g olduqca qisa dalga uzunlugu ile xarakterize olunan elektromaqnit sualanmasinin bir novudur Dalga uzunlugu 0 1 nm ve ondan kicik elektromaqnit dalgalari olub yuksek enerjili foton selinden ibaretdir Ionlasdirici sualanmaya yeni bir madde ile qarsiliqli tesir gostererek ferqli elametlerin ionlarinin meydana gelmesine sebeb ola bilecek radiasiyaya aiddir Qamma sualari Qamma sualanmasi yuksek enerji fotonlarin qamma sualarinin axinidir Qamma ve rentgen sualari arasindaki keskin serhed mueyyen edilmemesine baxmayaraq qamma sua kvantinin enerjisinin 105 eV den cox oldugu qenaetindedir Elektromaqnit dalgalarinin miqyasinda qamma sualari rentgen sualari ile hemserheddir daha yuksek tezlik ve enerji araligini tutur 1 100 keV araliginda qamma sualanmasi ve rentgen sualanmasi yalniz menbeyinde ferqlenir eger nuve kecidinde kvant yayilibsa onu qamma sualanmasina aid etmek olar Bir parcalanma zamani verilen maddenin nuvesinden xarice alfa ve betta zerrecikler olmaqla yalniz biri atilir Istenilen radioaktiv nuve parcalanmasi ise qamma fotonlarin sualanmasi ile musahide olunur Beta sualanmasinin spektrinin ne ucun butov alinmasini arasdiran Pauli 1932 ci ilde ferz edib ki nuveden betta zerreciyi ile yanasi kutlesi kicik neytral zerrecik de kenar edilir Ferminin teklifi ile bu zerrecik neytrino adlandirilib Sonradan mueyyen olunub ki neytrino betta parcalanmasi zamani antineytrino ise betta parcalanmasi zamani emele gelir Betta parcalanmasi zamani enerji betta zerrecikleri ile neytrino ve antineytrino arasinda paylanir Spektri ise butov olur Bir cox hallarda nuvenin radioaktiv parcalanmasi zamani yeni elementlerin nuvesi heyecanlasmis halda olur Bele hal dayaniqsiz haldir Ona gore de nuve artiq enerjini spontan olaraq sualandiraraq dayaniqli esas hala kecir Onda nuvenin bir parcalanmasi zamani muxtelif enerjili bir nece qamma foton sualanir Ona gore de qamma sualarinin spektri xetti olur Enerjisi ise 0 2 3 0MeV arasinda deyisir Menbe Tibbi ve bioloji fizika 2014IstifadesiDeriden rahatliqla nufuz ede bildiyinden hemcinin xerceng huceyrelerine qarsi effektiv oldugundan tibbde istifade olunur Fizika ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin