Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaleyi Sultaniyyə müqaviləsi və ya Çanaqqala müqaviləsi - nin nəticəsi olaraq 5 yanvar 1809-cu ildə, Osmanlı imperiyası ilə Birləşmiş Krallıq arasında imzalanmış sülh müqaviləsidir. Müqaviləyə Osmanlı tərəfini Mehmed Emin Vəhət Əfəndi, Birləşmiş Krallığı isə Robert Adair təmsil etmişdir.
| Qaleyi Sultaniyyə müqaviləsi | |
|---|---|
| türk. Kale-i Sultaniye Antlaşması və ya Çanakkale Antlaşması | |
| Müqavilənin tipi | Sülh müqaviləsi |
| İmzalanma tarixi | 5 yanvar 1809 |
| İmzalanma yeri | Çanaqqala, Osmanlı imperiyası |
| İmzalayanlar | Mehmed Emin Vəhət Əfəndi Robert Adair |
| Tərəflər | Osmanlı imperiyası Birləşmiş Krallıq |
| Dili | Osmanlıca İngiliscə |
Mahiyyəti
12 maddədən ibarət olan bu müqaviləyə görə Birləşmiş Krallıq işğal etdiyi torpaqları Osmanlı imperiyasına geri verəcəkdi. Osmanlı ərazisində olan və müharibə vaxtı malları müsadirə olunan tacirlərin malları geri qaytarılacaqdı.
Müqavilənin IV maddəsi 1675-ci ilin sentyabrında Birləşmiş Krallıq ilə Osmanlı imperiyası arasında imzalanmış olan və daha əvvəlki Britaniya imtiyaz və kapitulyasiyalarının xülasəsi olan müqavilənin keçərli olduğunu bildirirdi. Buna əlavə olaraq V maddədə Birləşmiş Krallığın da öz sərhədləri içində ticarət edəcək olan Osmanlı gəmilərinə və tacirlərinə əlverişli şərait təmin edəcəyi bildirilirdi. VI maddədə Osmanlı imperiyasının müəyyən etdiyi gömrük həddinin tacirlər tərəfindən qəbul ediləcəyi bildirilirdi.
VII, VIII və IX maddələri diplomatik təmsil edilmə sahəsinə aid idi. Elçilərə qarşılıqlı olaraq hörmət göstəriləcək, Osmanlı dövləti öz təbəələrinin haqlarını qorumaq üçün Malta daxil olmaqla, Birləşmiş Krallıq hakimiyyətində olan torpaqlara şəhbəndər (konsul) göndərə biləcəkdi. Birləşmiş Krallığın Osmanlı torpaqlarındakı diplomatik nümayəndəliklərində tərcüməçi göndərməsi Osmanlı imperiyasının verəcəyi icazədən sonra münkün ola bilərdi. Tacir və sənətkarlara tərcüməçi icazəsi verilməyəcəkdi. Osmanlı imperiyası təbəəsi olan şəxs konsul təyin edilə bilməzdi. X maddəyə görə, Birləşmiş Krallıq Osmanlı təbəəsinin olan şəxsləri himayəsinə ala bilməzdi.
Müqavilənin ən mühüm maddəsi olan XI maddə görə, döyüş gəmilərinin Çanaqqala və İstanbul boğazlarından keçmələrinin əvvəlki dövrlərdə hər zaman qadağan edildiyi xatırladılır, bu köhnə qanuna bütün dövlətlərin sülh dövründə də əməl etməsi istənilirdi. Birlışmiş Krallıq bununla razılaşırdı.
Son maddədə müqavilənin qüvvəyə minməsi vaxtı müəyyən edilirdi.
Bundan əlavə, bu müqavilənin bəzi gizli maddələrində Osmanlı imperiyasının Fransaya qarşı döyüşməsi halında Birləşmiş Krallığın Osmanlıya dəstək verəcəyi bildirilirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Mustafa Bıyıklı, Alâeddin Yalçınkaya. Türk dış politikası: Osmanlı dönemi. II.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaleyi Sultaniyye muqavilesi ve ya Canaqqala muqavilesi nin neticesi olaraq 5 yanvar 1809 cu ilde Osmanli imperiyasi ile Birlesmis Kralliq arasinda imzalanmis sulh muqavilesidir Muqavileye Osmanli terefini Mehmed Emin Vehet Efendi Birlesmis Kralligi ise Robert Adair temsil etmisdir Qaleyi Sultaniyye muqavilesiturk Kale i Sultaniye Antlasmasi ve ya Canakkale AntlasmasiMuqavilenin tipi Sulh muqavilesiImzalanma tarixi 5 yanvar 1809Imzalanma yeri Canaqqala Osmanli imperiyasiImzalayanlar Mehmed Emin Vehet Efendi Robert AdairTerefler Osmanli imperiyasi Birlesmis KralliqDili Osmanlica IngilisceMahiyyeti12 maddeden ibaret olan bu muqavileye gore Birlesmis Kralliq isgal etdiyi torpaqlari Osmanli imperiyasina geri verecekdi Osmanli erazisinde olan ve muharibe vaxti mallari musadire olunan tacirlerin mallari geri qaytarilacaqdi Muqavilenin IV maddesi 1675 ci ilin sentyabrinda Birlesmis Kralliq ile Osmanli imperiyasi arasinda imzalanmis olan ve daha evvelki Britaniya imtiyaz ve kapitulyasiyalarinin xulasesi olan muqavilenin kecerli oldugunu bildirirdi Buna elave olaraq V maddede Birlesmis Kralligin da oz serhedleri icinde ticaret edecek olan Osmanli gemilerine ve tacirlerine elverisli serait temin edeceyi bildirilirdi VI maddede Osmanli imperiyasinin mueyyen etdiyi gomruk heddinin tacirler terefinden qebul edileceyi bildirilirdi VII VIII ve IX maddeleri diplomatik temsil edilme sahesine aid idi Elcilere qarsiliqli olaraq hormet gosterilecek Osmanli dovleti oz tebeelerinin haqlarini qorumaq ucun Malta daxil olmaqla Birlesmis Kralliq hakimiyyetinde olan torpaqlara sehbender konsul gondere bilecekdi Birlesmis Kralligin Osmanli torpaqlarindaki diplomatik numayendeliklerinde tercumeci gondermesi Osmanli imperiyasinin vereceyi icazeden sonra munkun ola bilerdi Tacir ve senetkarlara tercumeci icazesi verilmeyecekdi Osmanli imperiyasi tebeesi olan sexs konsul teyin edile bilmezdi X maddeye gore Birlesmis Kralliq Osmanli tebeesinin olan sexsleri himayesine ala bilmezdi Muqavilenin en muhum maddesi olan XI madde gore doyus gemilerinin Canaqqala ve Istanbul bogazlarindan kecmelerinin evvelki dovrlerde her zaman qadagan edildiyi xatirladilir bu kohne qanuna butun dovletlerin sulh dovrunde de emel etmesi istenilirdi Birlismis Kralliq bununla razilasirdi Son maddede muqavilenin quvveye minmesi vaxti mueyyen edilirdi Bundan elave bu muqavilenin bezi gizli maddelerinde Osmanli imperiyasinin Fransaya qarsi doyusmesi halinda Birlesmis Kralligin Osmanliya destek vereceyi bildirilirdi Hemcinin baxOsmanli imperiyasi Bagcasaray muqavilesiIstinadlarMustafa Biyikli Alaeddin Yalcinkaya Turk dis politikasi Osmanli donemi II