Qatran — bir çox bitkilərdə normal və ya pataloji proseslər nəticəsində əmələ gələn ayrılmalar olub, havada donur. O, əsasən qızdırıldıqda əriyən, alovla qaynayan, suda həll olunmayan amorf şəkilli kütlə halında olur. Qatranların çox hissəsi spirt və efirdə asanlıqla həll olur və müxtəlif rəngsiz və iysiz maddəyə çevrilir. Qatranlar kimyəvi tərkibinə görə karbonlu və hidrogenli olur, amma oksigen və azotu qəbul etmir. Qatran turşusu və trepenlər formal olaraq eyni kimyəvi əsasdan ibarətdir. Trepenlər və trepenoidlərə tez-tez yağ turşusu ilə birləşmə şəklində tropik regionlarda iynəli ağaclarda rast gəlinir. Sənaye üçün lazımlı trepen və qatran vericiləri kimi böcəklərdir. Burada qatranın miqdarı 2-10% təşkil edir. Daha sonra ən çox qatran ağacların köklərində olur. Bu qatranlar ya ağacı kəsməklə, ya ağac və ya kökünün ekstraksiyası ilə, ya da sellülozanın hazırlanması zamanı əmələ gələn əlavə maddə kimi əldə olunur. Bu yolla alınmış təbii qatran su buxarı ilə destilisya olunmaqla terpenlərdən təmizlənir. Qatranın yağ turşusundan ayrılması da destillisiya üsulu ilə aparılır. Qatran və yağ turşusunun alınması alkaik ayırma üsulu ilə məhdudlaşır. Qaynatmada yaranan məhlulun buxarlandırılması zamanı onlar natrium sabunu kimi suyun üstünə çıxır, oradan qaşıqlanaraq götürülür, təmizlənir və qatran və yağ turşusuna ayrılır. Təbii qatrandan kağızların yapışdırlması, plastik kütlə sənayesində yumşaldıcı kimi istifadə olunur.
Mənbə
- Rezo Əliyev. . I hissə, Bakı: Appostrof nəşriyyatı, 2012, 430 s.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Qatran
Bu məqalə halındadır. Məqaləni təkmilləşdirərək və ya özəlləşdirilmiş birini qoyaraq Vikipediyaya töhfə verə bilərsiniz. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qatran bir cox bitkilerde normal ve ya pataloji prosesler neticesinde emele gelen ayrilmalar olub havada donur O esasen qizdirildiqda eriyen alovla qaynayan suda hell olunmayan amorf sekilli kutle halinda olur Qatranlarin cox hissesi spirt ve efirde asanliqla hell olur ve muxtelif rengsiz ve iysiz maddeye cevrilir Qatranlar kimyevi terkibine gore karbonlu ve hidrogenli olur amma oksigen ve azotu qebul etmir Qatran tursusu ve trepenler formal olaraq eyni kimyevi esasdan ibaretdir Trepenler ve trepenoidlere tez tez yag tursusu ile birlesme seklinde tropik regionlarda iyneli agaclarda rast gelinir Senaye ucun lazimli trepen ve qatran vericileri kimi boceklerdir Burada qatranin miqdari 2 10 teskil edir Daha sonra en cox qatran agaclarin koklerinde olur Bu qatranlar ya agaci kesmekle ya agac ve ya kokunun ekstraksiyasi ile ya da sellulozanin hazirlanmasi zamani emele gelen elave madde kimi elde olunur Bu yolla alinmis tebii qatran su buxari ile destilisya olunmaqla terpenlerden temizlenir Qatranin yag tursusundan ayrilmasi da destillisiya usulu ile aparilir Qatran ve yag tursusunun alinmasi alkaik ayirma usulu ile mehdudlasir Qaynatmada yaranan mehlulun buxarlandirilmasi zamani onlar natrium sabunu kimi suyun ustune cixir oradan qasiqlanaraq goturulur temizlenir ve qatran ve yag tursusuna ayrilir Tebii qatrandan kagizlarin yapisdirlmasi plastik kutle senayesinde yumsaldici kimi istifade olunur Sam agacinda yaranan tebii qatranProtium Sp MenbeRezo Eliyev I hisse Baki Appostrof nesriyyati 2012 430 s Hemcinin baxAbiyentin tursusuIstinadlarQatran Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni tekmillesdirerek ve ya ozellesdirilmis qaralama sablonlarindan birini qoyaraq Vikipediyaya tohfe vere bilersiniz