Türkiyə–Polşa münasibətləri — Polşa ilə Türkiyə Respublikası arasındakı ikitərəfli diplomtik münasibətlər. Polşanın Ankarada səfirliyi və İstanbulda baş konsulluğu var. Türkiyənin Varşavada səfirliyi vardır. Hər iki ölkə NATO və Aralıq dənizi Birliyinin üzvüdür.
Türkiyə–Polşa münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
| |||||
![]() |
Tarix
Osmanlı dövrü
Polşa–Türkiyə münasibətləri tarixən çətin olmuşdur və ilk dəfə XV əsrdə qurulmuşdur. Osmanlı İmperiyası dünyada Polşa-Litva Birliyinin Bölünməsini tanımayan yeganə böyük ölkə olur. Xarici səfirləri qəbul edərkən Padişah davamlı olaraq Polşa səfiri barədə soruşurdu, bundan sonra sədrəzəm (böyük vəzir) ona yaxınlaşır və qulağına pıçıldayırdı, lakin hamının eşidə bilməsi üçün bu sözləri deyirdi: "Polşa səfiri yoldadır, amma bəzi çətinliklər üzündən gecikir." ... Bəzi əsərlərdə xarici səfirlərin illik qəbulları zamanı Sədrəzəmin davamlı olaraq “Polşalı həmkarınız haradadır?” sualı ilə Rusiya, Avstriya və Prussiya səfirlərinə müraciət etdiyi yazılmışdır. Onu aranızda görmürəm. "Bu vəziyyət, 127 il davam edir. Birinci Dünya müharibəsi sonunda Polşa müstəqilliyini bərpa edir.
XIX əsrdə Krım müharibəsi ilə yanaşı, noyabr və yanvar qiyamlardan sonra bir çox Polşalı müharibə iştirakçısı Osmanlıya gəlir. Mixail Çaykovski kimi bir çox Polşa zabiti Osmanlı ordusunda xidmət edir. Polşalı general Marian Lanqeviç ömrünün son illərini Osmanlıda keçirir, Osmanlı ordusunda döyüşür, İstanbulda vəffat edir. Buradaca Heydərpaşa qəbiristanlığında dəfn edilir. Polşa xalq şairi Adam Mitskeviç ömrünün son aylarını İstanbulda keçirir və oradaca ölür. Yaşadığı ev onun xatirə muzeyinə çevrilmişdir.
Türkiyədə polşalılara aid olan Polonezköy (Adampol) kəndi var. Kənd İstanbulun Anadolu hissəsində, 1842-ci ildə Noyabr üsyanında iştirak etmiş polşalı qazilər tərəfindən qurulmuşdur. XIX və XX əsrlərdə bura yeni köçkünlər gəlir. 2009-cu il məlumatına görən kənddə hələ də bir Polşa diasporu vardır.
XX və XXI əsrlər
Çexoslovakiyanın işğalından sonra Nazist Almaniyasının Türkiyədəki səfiri Frans von Papen, Türkiyə hökumətindən Çexoslovakiyanın Ankaradakı səfirliyinin binasını Almaniyaya verilməsini istədi və bunu Anşlussdan sonra Avstriya səfirliyinin oxşar köçürülməsi ilə əsaslandırdı və razılıq aldı. Polşa işğal edildikdən sonra Polşa səfirliyinin binası üçün eyni xahişi edildi, lakin o zaman Türkiyə prezidenti olan İsmət İnönüdən istəyi rədd edərək bu sözləri dedi: “Polşa ilə çoxdankı dostluq ənənəmiz var. Bir vaxtlar, Polşanın bölünməsindən sonra, Türkiyə 150 ildir Polşa səfirinin gəlişini gözləyirdi. İndi qısa müddət üçün polşalı dostlarımızı əsəbiləşdirməyəcəyəm və Türkiyə heç bir halda sizin tələbinizi yerinə yetirməyəcək.”. Almaniya səfirliyinin Polşa səfirliyindən uzaq olmadığını nəzərə alsaq, Frans fon Papen müharibə boyu iqamətgahının pəncərəsindən Polşa bayrağını görə bilirdi.
Polşa əsilli məşhur türklər arasında dramaturq Nazim Hikmət və soprano opera müğənnisi də var.
İstinadlar
- "Edukacja Międzykulturowa: Turcy" (PDF). 2010-07-03 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.(48.9 KB)
Ədəbiyyat
- Ottoman-Polish Diplomatic Relations (15Th-18th Century): An Annotated Edition of 'Ahdnames and Other Documents (Ottoman Empire and Its Heritage) (Ottoman Empire and Its Heritage), Dariusz Kolodziejczyk, Brill Academic Publishers, Kasım 1999, .
- Ottoman-Polish Relations in the Sixteenth Century, Wawrzyniak Krzysztof, Bilkent Üniversitesi, Ankara, Haziran 2003
- Gasztowtt Tadeusz, Turcya a Polska [w:] Orzeł i półksiężyc. 600 lat polskiej publicystyki poświęconej Turcji, red. Dariusz Kołodziejczyk, wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2014
Mənbə
- Polşanın Ankardakı səfirliyi
- Türkiyənin Varşavadakı səfirliyi
- Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin Polşa ilə əlaqələrə dair münasibəti (ing.)
- Polish-Turkish Relations: A Social-Political Analysis (MA thesis, Vienna University, written by Antonina Tausch)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiye Polsa munasibetleri Polsa ile Turkiye Respublikasi arasindaki ikiterefli diplomtik munasibetler Polsanin Ankarada sefirliyi ve Istanbulda bas konsullugu var Turkiyenin Varsavada sefirliyi vardir Her iki olke NATO ve Araliq denizi Birliyinin uzvudur Turkiye Polsa munasibetleri Polsa Turkiye Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 1 1 Osmanli dovru 2 XX ve XXI esrler 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 MenbeTarixredakteOsmanli dovruredakte Polsa Turkiye munasibetleri tarixen cetin olmusdur ve ilk defe XV esrde qurulmusdur 1 Osmanli Imperiyasi dunyada Polsa Litva Birliyinin Bolunmesini tanimayan yegane boyuk olke olur Xarici sefirleri qebul ederken Padisah davamli olaraq Polsa sefiri barede sorusurdu bundan sonra sedrezem boyuk vezir ona yaxinlasir ve qulagina picildayirdi lakin haminin eside bilmesi ucun bu sozleri deyirdi Polsa sefiri yoldadir amma bezi cetinlikler uzunden gecikir Bezi eserlerde xarici sefirlerin illik qebullari zamani Sedrezemin davamli olaraq Polsali hemkariniz haradadir suali ile Rusiya Avstriya ve Prussiya sefirlerine muraciet etdiyi yazilmisdir Onu aranizda gormurem Bu veziyyet 127 il davam edir Birinci Dunya muharibesi sonunda Polsa musteqilliyini berpa edir XIX esrde Krim muharibesi ile yanasi noyabr ve yanvar qiyamlardan sonra bir cox Polsali muharibe istirakcisi Osmanliya gelir Mixail Caykovski kimi bir cox Polsa zabiti Osmanli ordusunda xidmet edir Polsali general Marian Lanqevic omrunun son illerini Osmanlida kecirir Osmanli ordusunda doyusur Istanbulda veffat edir Buradaca Heyderpasa qebiristanliginda defn edilir Polsa xalq sairi Adam Mitskevic omrunun son aylarini Istanbulda kecirir ve oradaca olur Yasadigi ev onun xatire muzeyine cevrilmisdir Turkiyede polsalilara aid olan Polonezkoy Adampol kendi var Kend Istanbulun Anadolu hissesinde 1842 ci ilde Noyabr usyaninda istirak etmis polsali qaziler terefinden qurulmusdur XIX ve XX esrlerde bura yeni kockunler gelir 2009 cu il melumatina goren kendde hele de bir Polsa diasporu vardir XX ve XXI esrlerredakteCexoslovakiyanin isgalindan sonra Nazist Almaniyasinin Turkiyedeki sefiri Frans von Papen Turkiye hokumetinden Cexoslovakiyanin Ankaradaki sefirliyinin binasini Almaniyaya verilmesini istedi ve bunu Anslussdan sonra Avstriya sefirliyinin oxsar kocurulmesi ile esaslandirdi ve raziliq aldi Polsa isgal edildikden sonra Polsa sefirliyinin binasi ucun eyni xahisi edildi lakin o zaman Turkiye prezidenti olan Ismet Inonuden isteyi redd ederek bu sozleri dedi Polsa ile coxdanki dostluq enenemiz var Bir vaxtlar Polsanin bolunmesinden sonra Turkiye 150 ildir Polsa sefirinin gelisini gozleyirdi Indi qisa muddet ucun polsali dostlarimizi esebilesdirmeyeceyem ve Turkiye hec bir halda sizin telebinizi yerine yetirmeyecek Almaniya sefirliyinin Polsa sefirliyinden uzaq olmadigini nezere alsaq Frans fon Papen muharibe boyu iqametgahinin penceresinden Polsa bayragini gore bilirdi Polsa esilli meshur turkler arasinda dramaturq Nazim Hikmet ve soprano opera mugennisi Leyla Gencer de var Istinadlarredakte Edukacja Miedzykulturowa Turcy PDF 2010 07 03 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib 48 9 KB EdebiyyatredakteOttoman Polish Diplomatic Relations 15Th 18th Century An Annotated Edition of Ahdnames and Other Documents Ottoman Empire and Its Heritage Ottoman Empire and Its Heritage Dariusz Kolodziejczyk Brill Academic Publishers Kasim 1999 ISBN 978 90 04 11280 3 Ottoman Polish Relations in the Sixteenth Century Wawrzyniak Krzysztof Bilkent Universitesi Ankara Haziran 2003 Gasztowtt Tadeusz Turcya a Polska w Orzel i polksiezyc 600 lat polskiej publicystyki poswieconej Turcji red Dariusz Kolodziejczyk wyd Ministerstwo Spraw Zagranicznych Warszawa 2014MenberedaktePolsanin Ankardaki sefirliyi Turkiyenin Varsavadaki sefirliyi Turkiye Xarici Isler Nazirliyinin Polsa ile elaqelere dair munasibeti ing Polish Turkish Relations A Social Political Analysis MA thesis Vienna University written by Antonina Tausch Menbe https az wikipedia org w index php title Polsa Turkiye munasibetleri amp oldid 7763780