Plutarko Elias Kalyes (isp. Plutarco Elías Calles, pluˈtarko eˈli.as ˈkaʎes; 25 sentyabr 1877[…], Eroyka-Quaymas[d], Sonora – 19 oktyabr 1945[…], Mexiko) — Meksika dövlət xadimi, 1924–1928-ci illərdə Meksika Prezidenti, 1928–1936-cı illərdə "" dövründə ölkənin faktiki hökmdarı. Ateist olan Kalyesin katolik kilsəsinin fəal rəqibi kimi çıxış etmişdir. Kilsənin onun tərəfdarlarına qarşı apardığı repressiya kampaniyası katolik üsyançıları ilə hökumət qüvvələri arasında vətəndaş müharibəsi olan Kristeros müharibəsi ilə nəticələnmişdir. O, Meksikanı 70 ildən çox idarə etmiş Milli İnqilab Partiyasının (sonralar adlanır) qurucusudur.
Plutarko Elias Kalyes | |
---|---|
isp. Plutarco Elías Calles | |
1 dekabr 1924 – 30 noyabr 1928 | |
Əvvəlki | Alvaro Obreqon |
Sonrakı | Emilio Portes Xil |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 25 sentyabr 1877[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 oktyabr 1945[…](68 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, zabit, hərbi qulluqçu, prezident |
Dini | ateizm |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | polkovnik |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Plutarko Elias Kalyes 25 sentyabr 1877-ci ildə Eroyka-Quaymasda anadan olmuşdur. O, 1912–1919-cu illərdə Sonora qubernatoru kimi xidmət etmişdir və burada bir sıra qabaqcıl islahatlar həyata keçirmişdir. Kalyes 1919-cu ildə Venustiano Karransa hökumətinə daxil olmuşdur. Hər halda, o, Karransanın devrilməsində iştirak etmişdir. Kalyes 1920-ci ildən 1923-cü ilə qədər yeni prezident Obreqonun dövründə hökumət katibi olmuşdur.
Klayes 1924-cü ildə Meksika Prezidenti seçilmişdir. O, islahatlar siyasətini davam etdirmiş, ordunun yenidən qurulmasında səy göstərmiş, aqrar islahatlar həyata keçirmiş, və Amerika təsirinə qarşı mübarizə aparmışdır. Onun apardığı siyasət ölkədəki katoliklərin rəhbərlik etdiyi xristian üsyanına – Kristeros müharibəsinə səbəb olmuşdur. Kalyes üsyanı uğurla yatırtmışdır və 1928-ci ildə, prezidentlik müddətinin sonunda Milli İnqilab Partiyasını (sonralar adlanır) qurmuşdur. O, prezidentlik dövründən sonra da, "" dövründə ölkənin ən güclü siyasətçisi olaraq qalmış və 1928-ci ildə prezident Obreqon öldürüldükdən sonra yenidən maliyyə naziri kimi hökumətdə iştirak etmişdir. O, qızıl standartını ləğv edən qəbul etmişdir. Buna baxmayaraq, o, prezident Lasaro Kardenasın siyasətinə qarşı çıxdığına görə 1936-cı ildə ölkədən qovulmuş və 1941-ci ilə qədər ABŞ-da sürgündə yaşamışdır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Plutarco Elias Calles // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Кальес Плутарко Элиас // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Plutarco Elías Calles". 2023-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-13.
Əlavə ədəbiyyat
- Aguilar Camín, Héctor. "The Relevant Tradition: Sonoran Leaders in the Revolution." in Caudillo and Peasant in the Mexican Revolution. D. A. Brading, ed. Cambridge: Cambridge University Press 1980.
- Brown, Lyle C. "The Calles-Cárdenas Connection." in Twentieth-Century Mexico. W. Dirk Raat and William H. Beezley, ed. Lincoln: University of Nebraska Press 1986, pp. 146–58.
- Buchenau, Jürgen. Plutarco Elias Calles and the Mexican Revolution (Denver: Rowman & Littlefield, 2006). ISBN
- Buchenau, Jürgen, and Cuauhtémoc Cárdenas. “Plutarco Elías Calles and Revolutionary-Era Populism in Mexico.” in Populism in Twentieth Century Mexico: The Presidencies of Lázaro Cárdenas and Luis Echeverría, edited by Amelia M. Kiddle and María L. O. Muñoz, (U of Arizona Press, 2010), pp. 38–57. online.
- Dulles, John W.F. Yesterday in Mexico: A Chronicle of the Revolution, 1919–1936. Austin: University of Texas Press 1961.
- Krauze, Enrique, Mexico: Biography of Power. New York: HarperCollins 1997. ISBN
- Lucas, Jeffrey Kent. The Rightward Drift of Mexico's Former Revolutionaries: The Case of Antonio Díaz Soto y Gama. Lewiston, New York: Edwin Mellen Press, 2010.
- Weis, Robert. "The Revolution on Trial: Assassination, Christianity, and the Rule of Law in 1920s Mexico." Hispanic American Historical Review (May 2016), 96#2, pp. 319–353.
- Young, Julia G. "The Calles Government and Catholic Dissidents: Mexico's Transnational Projects of Repression, 1926–1929." The Americas 70.1 (2013): 63-91. online
- Buchenau, Jürgen. Calles y el movimiento liberal en Nicaragua. Boletín 9. Mexico: Fideicomiso Archivos Plutarco ElíasCalles y Fernando Torreblanca 1992.
- Castro Martínez, Pedro. De la Buerta y Calles: Los límites politicos de la Amistad, Boletín 23. Mexico City: FAPEC 1996.
- Horn, James. "El embajador Sheffield contra el presidente Calles." Historia Mexicana 20, no. 2 (oct 1970): 265–84.
- José Valenzuela, Georgette E. La campaña presidencial de 1923–1924 en México, Mexico City: Instituto Nacional de Estudios Históricos de la Revolución Mexicana, 1998.
- José Valenzuela, Georgette E. El relevo del caudillo: De cómo y por qué Calles fue candidato presidencial. Mexico City: El Caballito 1982.
- José Valenzuela, Georgette E. "El viaje de Plutarco Elías Calles como president electo por Europa y Estados Unidos." Revista Mexicana de Sociología 57, no. 3 (1995): 191–210.
- Krauze, Enrique. Reformar desde el origen: Plutarco Elias Calles. Mexico City: Fondo de Cultura Económica 1987.
- Kubli, Luciano. Calles y su gobierno: Ensayo biográfico. Mexico City 1931.
- Loyo Camacho, Martha Beatriz. Plutarco Elias Calles desde su exilio. Boletín 45. Mexico City: Archivo Fideicomiso Plutarco Elias Calles y Fernando Torreblanca 2004.
Xarici keçidlər
- Mexico Before the World by Plutarco Elías Calles at archive.org
- El General, film on P.O.V. on PBS (US) co-presented by Latino Public Broadcasting; 20 July 2010. Filmmaker Natalia Almada works from audio recordings made by her grandmother about Calles, Almada's great-grandfather, relating history to present in Mexico.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Plutarko Elias Kalyes isp Plutarco Elias Calles pluˈtarko eˈli as ˈkaʎes 25 sentyabr 1877 Eroyka Quaymas d Sonora 19 oktyabr 1945 Mexiko Meksika dovlet xadimi 1924 1928 ci illerde Meksika Prezidenti 1928 1936 ci illerde dovrunde olkenin faktiki hokmdari Ateist olan Kalyesin katolik kilsesinin feal reqibi kimi cixis etmisdir Kilsenin onun terefdarlarina qarsi apardigi repressiya kampaniyasi katolik usyancilari ile hokumet quvveleri arasinda vetendas muharibesi olan Kristeros muharibesi ile neticelenmisdir O Meksikani 70 ilden cox idare etmis Milli Inqilab Partiyasinin sonralar adlanir qurucusudur Plutarko Elias Kalyesisp Plutarco Elias CallesMeksika Prezidenti1 dekabr 1924 30 noyabr 1928EvvelkiAlvaro ObreqonSonrakiEmilio Portes XilSexsi melumatlarDogum tarixi 25 sentyabr 1877 1877 09 25 Dogum yeri Eroyka Quaymas d Sonora MeksikaVefat tarixi 19 oktyabr 1945 1945 10 19 68 yasinda Vefat yeri Mexiko MeksikaFealiyyeti siyasetci zabit herbi qulluqcu prezidentDini ateizmHerbi xidmetDoyusler Meksika inqilabiRutbesi polkovnik Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiPlutarko Elias Kalyes 25 sentyabr 1877 ci ilde Eroyka Quaymasda anadan olmusdur O 1912 1919 cu illerde Sonora qubernatoru kimi xidmet etmisdir ve burada bir sira qabaqcil islahatlar heyata kecirmisdir Kalyes 1919 cu ilde Venustiano Karransa hokumetine daxil olmusdur Her halda o Karransanin devrilmesinde istirak etmisdir Kalyes 1920 ci ilden 1923 cu ile qeder yeni prezident Obreqonun dovrunde hokumet katibi olmusdur Klayes 1924 cu ilde Meksika Prezidenti secilmisdir O islahatlar siyasetini davam etdirmis ordunun yeniden qurulmasinda sey gostermis aqrar islahatlar heyata kecirmis ve Amerika tesirine qarsi mubarize aparmisdir Onun apardigi siyaset olkedeki katoliklerin rehberlik etdiyi xristian usyanina Kristeros muharibesine sebeb olmusdur Kalyes usyani ugurla yatirtmisdir ve 1928 ci ilde prezidentlik muddetinin sonunda Milli Inqilab Partiyasini sonralar adlanir qurmusdur O prezidentlik dovrunden sonra da dovrunde olkenin en guclu siyasetcisi olaraq qalmis ve 1928 ci ilde prezident Obreqon olduruldukden sonra yeniden maliyye naziri kimi hokumetde istirak etmisdir O qizil standartini legv eden qebul etmisdir Buna baxmayaraq o prezident Lasaro Kardenasin siyasetine qarsi cixdigina gore 1936 ci ilde olkeden qovulmus ve 1941 ci ile qeder ABS da surgunde yasamisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Plutarco Elias Calles Encyclopaedia Britannica ing Kales Plutarko Elias Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Plutarco Elias Calles 2023 02 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 13 Elave edebiyyatAguilar Camin Hector The Relevant Tradition Sonoran Leaders in the Revolution in Caudillo and Peasant in the Mexican Revolution D A Brading ed Cambridge Cambridge University Press 1980 Brown Lyle C The Calles Cardenas Connection in Twentieth Century Mexico W Dirk Raat and William H Beezley ed Lincoln University of Nebraska Press 1986 pp 146 58 Buchenau Jurgen Plutarco Elias Calles and the Mexican Revolution Denver Rowman amp Littlefield 2006 ISBN 978 0 7425 3749 1 Buchenau Jurgen and Cuauhtemoc Cardenas Plutarco Elias Calles and Revolutionary Era Populism in Mexico in Populism in Twentieth Century Mexico The Presidencies of Lazaro Cardenas and Luis Echeverria edited by Amelia M Kiddle and Maria L O Munoz U of Arizona Press 2010 pp 38 57 online Dulles John W F Yesterday in Mexico A Chronicle of the Revolution 1919 1936 Austin University of Texas Press 1961 Krauze Enrique Mexico Biography of Power New York HarperCollins 1997 ISBN 0 06 016325 9 Lucas Jeffrey Kent The Rightward Drift of Mexico s Former Revolutionaries The Case of Antonio Diaz Soto y Gama Lewiston New York Edwin Mellen Press 2010 Weis Robert The Revolution on Trial Assassination Christianity and the Rule of Law in 1920s Mexico Hispanic American Historical Review May 2016 96 2 pp 319 353 Young Julia G The Calles Government and Catholic Dissidents Mexico s Transnational Projects of Repression 1926 1929 The Americas 70 1 2013 63 91 online Buchenau Jurgen Calles y el movimiento liberal en Nicaragua Boletin 9 Mexico Fideicomiso Archivos Plutarco EliasCalles y Fernando Torreblanca 1992 Castro Martinez Pedro De la Buerta y Calles Los limites politicos de la Amistad Boletin 23 Mexico City FAPEC 1996 Horn James El embajador Sheffield contra el presidente Calles Historia Mexicana 20 no 2 oct 1970 265 84 Jose Valenzuela Georgette E La campana presidencial de 1923 1924 en Mexico Mexico City Instituto Nacional de Estudios Historicos de la Revolucion Mexicana 1998 Jose Valenzuela Georgette E El relevo del caudillo De como y por que Calles fue candidato presidencial Mexico City El Caballito 1982 Jose Valenzuela Georgette E El viaje de Plutarco Elias Calles como president electo por Europa y Estados Unidos Revista Mexicana de Sociologia 57 no 3 1995 191 210 Krauze Enrique Reformar desde el origen Plutarco Elias Calles Mexico City Fondo de Cultura Economica 1987 Kubli Luciano Calles y su gobierno Ensayo biografico Mexico City 1931 Loyo Camacho Martha Beatriz Plutarco Elias Calles desde su exilio Boletin 45 Mexico City Archivo Fideicomiso Plutarco Elias Calles y Fernando Torreblanca 2004 Xarici kecidlerVikianbarda Plutarko Elias Kalyes ile elaqeli mediafayllar var Mexico Before the World by Plutarco Elias Calles at archive org El General film on P O V on PBS US co presented by Latino Public Broadcasting 20 July 2010 Filmmaker Natalia Almada works from audio recordings made by her grandmother about Calles Almada s great grandfather relating history to present in Mexico