Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pavel Vasilieviç Rıçaqov (rus. Павел Васильевич Рычагов) - Sovet ordusunun Aviasiya general-leytenantı, 28 avqust 1940-cı ildən 14 aprel 1941-ci illər aralığında Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin (VVS) komandanı olmuşdur. Rıçaqov Barbarossa əməliyyatının başlamasından qısa müddət öncə tutduğu vəzifədən azad edilmiş və Qızıl Ordu daxilində 1941-ci ildə baş vermiş repressiya kampaniyası çərçivəsində güllələnərək edam edilmişdir.
| Pavel Rıçaqov | |
|---|---|
| rus. Павел Васильевич Рычагов | |
 Pavel Rıçaqovun 1938-ci ildə çəkilmiş fotosu. | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Moskva, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (30 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kuybişev, Samara, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ |
| Milliyyəti | rus |
| Həyat yoldaşı | Mariya Nesterenko |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Ordusu |
| Qoşun növü |  Sovet Hərbi Hava Qüvvələri |
| Xidmət illəri | 1928-1941 |
| Rütbəsi | General-leytenant |
| Döyüşlər | İspaniyada vətəndaş müharibəsi Qış müharibəsi İkinci Çin–Yaponiya müharibəsi |
| Əlaqələri | Yakov Smuşkeviç |
| Təltifləri |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Rıçaqovun 1941-ci ildəki repressiya edilənlər siyahısına daxil edilməsinə İosif Stalinlə etdiyi mübahisənin səbəb olduğu ehtimal edilir. Belə ki, 1941-ci il 9 aprel tarixində İosif Stalinin yanında keçirilən müşavirədə hərbi təyyarələrin tez-tez qəzaya uğraması problemi müzakirə olunur. İştirakçılar, eləcə də Stalin əsas günahı təyyarəçilərdə görürlər. Bunu qəbul etməyən Rıçaqov çılğınca siz bizi tabutlarda uçmağa məcbur edirsiniz deyir.
Otağa dərin sükut çökür. Var-gəl edən Stalin bir müddət sonra siz belə deməməli idiniz söyləyir və qapıya tərəf yönəlir. Qapının ağzında bir daha dayanaraq təkrar siz belə deməməli idiniz söyləyir və çıxır. Üç gün sonra Rıçaqovu vəzifəsindən azad edilir.22 iyunda Soçidə istirahət edən Rıçaqov almanların SSRİ-yə hücumunu eşidərək qatarla Moskvaya qayıdır. Burada, elə Kursk vağzalında arvadı, aviasiya mayoru Mariya Nesterenko ilə birlikdə həbs edilir.
Antisovet təşkilatlardan birinə üzv olmaqda günahlandırılan Pavel Rıçaqov bütün işgəncələrə baxmayaraq, nə özünün, nə də başqalarının əleyhinə ifadə vermir. Almanlar Moskvaya yaxınlaşarkən bir sıra məhbuslar Kuybışev şəhərinə köçürülürlər. Burada isə 30 yaşlı Pavel Rıçaqov arvadı da daxil digər 19 nəfərlə birlikdə Lavrenti Beriyanın əmrilə məhkəməsiz, hökmsüz güllələnirlər.
Həyatı
Pavel Vasilieviç Rıçaqov 1911-ci ilin 15 yanvar tarixində Rusiya imperiyasının paytaxtı Moskva şəhəri yaxınlığında yerləşən Nijni Lixabor kəndində anadan olub. 1928-ci ildə Qırmızı Ordu sıralarına qatılmış, Hərbi Hava Qüvvələrinin Leninqrad Hərbi Texnikumunda təlim keçmiş, 1930-cu ildə oranı bitirmişdir. 1931-ci ildə II dərəcli Pilotlar Hərbi Texnikumunda təhsil almağa başlamışdır.
Hərbi karyerası
Kiyev Hərbi Dairəsinin aviasiya eskadronunun komandiri olmamışdan əvvəl Rıçaqov beş il müddətində digərlərindən fərqlənməyən qırıcı pilotu kimi fəaliyyət göstərib. 1936-cı ildə nümunəvi xidmətlərinə görə Lenin ordeni ilə təltif edilmişdir. 1936-cı ildə İspaniyada vətəndaş müharibəsinin başlamasının ardından sovet könüllülərinin tərkibində İspaniyaya yollanmışdır.
Rıçaqovun döyüş pilotu kimi karyerasının ən gərgin hissəsi İspaniya vətəndaş müharibəsinə təsadüf edir. 1936-cı ilin 28 oktyabr tarixində Rıçaqov təyyarəsini idarə edən 15 pilotdan ibarət sovet dəstəsinin rəhbəri kimi İspaniyanın şəhərinə eniş etmişdir. Bir necə gün sonra 10 pilot və 15 təyyarədən ibarət daha bir qrup Bilbao şəhərinə gəlmişdir. Rıçaqovun rəhbəri olduğu qırıcı pilotlardan ibarət dəstənin ilk hərəkəti 4 noyabr tarixinə təsadüf edir.
Həmin gün pilotlar Madrid səmasında iki düşmən və iki Fiat CR.32 təyyarəsini vururlar, sovet pilotları arasında isə itki qeydə alınmır. Sonrakı günlərdə Rıçaqovun pilotları daha 12 düşmən təyyarəsini vurmağa müvəffəq olur və əvəzində 2 təyyarələrini itirlər.
16 noyabr tarixində pilotun içərisində olduğu qırıcı səmada vurulur və bir necə gün sonra sovetlərin İspaniyadakı döyüşə biləcək qırıcılarının sayı 15-ə düşür. 7 təyyarə itkin düşür və iki təyyarə vurulur, vurulan qırıcıların pilotları da həlak olurlar. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, Rıçaqov 1937-ci ilin yazına kimi döyüşməkdə davam edib. 1936-cı ilin dekabrında və 1937-ci ilin yanvarında 30 ədəd qırıcı təyyarəsi İspaniyaya göndərilir və yenilənmiş eskadrilya yeni döyüşlərə qatılır.
İspaniya vətəndaş müharibəsinin sonuna qədər Rıçaqovun rəhbərlik etdiyi döyüşçü qrupu ümumilikdə 40 hava mübarizəsidən qalib çıxmışdı və bu həmin dövr üçün kifayət qədər uğurlu nəticə hesab olunurdu. Pilot 1937-ci ildə SSRİ-yə qayıdır və İspaniyada göstərdiyi yüksək xidmətlərinin müqabilində 26 yaşında Briqada generalı ali hərbi rütbəsinə layiq görülür.
1938-ci ildə bir başqa könüllülər qrupunun başçısı kimi Çinə göndərilir və burada yaponlara qarşı İkinci Çin–Yaponiya müharibəsinə qatılır. Rıçaqovun Çindəki döyüş yolu İspaniyadakı qədər uzun çəkmir, bir necə hava döyüşündə iştirak etdikdən sorna yenidən SSRİ-yə qayıdır.
Yüksəliş
İspaniya və Çində göstərdiyi yüksək xidmətlərə SSRİ rəhbərliyinin gözündən yayınmır və Rıçaqova 1939-cu ildə general-mayor ali hərbi rütbəsi verilir. O, eyni zamanda IX Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı təyin edilmişdir. 1939-cu ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı və Finlandiya arasında baş vermiş Qış müharibəsində rəhbər pilot və general-mayor kimi qatılmışdır. 1940-cı ilin mayında ilk sovet ordeni olan ilə təltif edilir və bir necə ay sonra general-leytenant ali hərbi rütbəsinə layiq görülür.
1940-cı ilə qədər Rıçaqov Hərbi Hava Qüvvələrinin ali rəhbərliyində təmsil olunurdu. Sovet İttifaqı Hərbi Hava Qüvvələri Baş İdarəsinin rəisi təyin edildi və Qırmızı Ordunun Baş Hərbi Şurasının üzvü seçildi. 1940-cı ilin 28 avqust tarixində isə Yakov Smuşkeviçdən sonra komandanı təyin edilmişdir.
Həbs və edam edilməsi
1941-ci ilin iyun ayında Üçüncü Reyx SSRİ-yə qarşı Barbarossa əməliyyatına start verir. Almanların hücumunu gözləməyən sovetlər ciddi itkilər verirlər və müharibənin ilk günlərində çətin vəziyyətə düşürlər. Həmin ildə Sovetlər üzərinə alman hücumunun başlamasına baxmayaraq, 1940-cı ilin oktyabrı ilə 1942-ci ilin fevralı arasında Qızıl Orduda tarixə 1941-ci ilin repressiyaları kimi düşmüş silsilə həbslər və edam hökmləri ilə müşahidə olunan repressiya dalğası baş vermişdir. Stalin tərəfindən başladılan bu repressiya xüsusilə hiss edilmişdir.
1941-ci il repressiyasının əsas hədəflərindən biri SSRİ rəhbərliyini qane etməyən və əmrləri sözsüz şəkildə icra etməyən yüksək rütbəli hərbçilərdən xilas olmaq məqsədi daşımışdır. Sözügedən əməliyyatdan az əvvəl Pavel Rıçaqov komandanı vəzifəsindən uzaqlaşdırılmış və onu Pavel Jiqarev əvəz etmişdir. SSRİ rəhbərliyi və ölkənin Hərbi Hava Qüvvələri arasındakı fikir ayrılığı kütləvi həbslərə səbəb olmuşdur. Rıçaqovun həbs edilməsinin səbəbi kimi iki müxtəlif iddia göstərilir. Birinci ehtimal 1941-ci ilin mayında alman Yunkers Yu-52 döyüş təyyarəsinin sovet radarlarından yayınaraq Moskvaya eniş etməsi və bu hadisənin mərkəzi büroda ciddi narahatçılığa səbəb olmasıdır.
Həmin hadisədən sonra sovet rəhbərliyi imperiyanın hava sərhədlərinin qorunmadığı fikirinə qapılmışdılar. Digər bir fərziyyə isə 1941-ci ilin 9 aprel tarixində İosif Stalinin yanında keçirilən müşavirədə Pavel Rıçaqovun Stalinlə mübahisə etməsi ilə bağlıdır. Belə ki, sözügedən tarixdə İosif Stalin ordu rəhbərliyi ilə birlikdə hərbi müşavirə keçirir və keçirilən müşavirədə hərbi təyyarələrin tez-tez qəzaya uğraması problemi müzakirə olunur.
İştirakçılar, eləcə də Stalin əsas günahı təyyarəçilərdə görürlər. Bunu qəbul etməyən Rıçaqov çılğınca siz bizi tabutlarda uçmağa məcbur edirsiniz deyir. Otağa dərin sükut çökür. Var-gəl edən Stalin bir müddət sonra siz belə deməməli idiniz söyləyir və qapıya tərəf yönəlir. Qapının ağzında bir daha dayanaraq təkrar siz belə deməməli idiniz söyləyir və çıxır. Üç gün sonra Rıçaqovu vəzifəsindən azad edirlər.
22 iyun tarixində Soçidə istirahət edən Rıçaqov almanların SSRİ-yə hücumunu eşidərək qatarla Moskvaya qayıdır. Burada, elə Kursk vağzalında arvadı, aviasiya mayoru Mariya Nesterenko ilə birlikdə həbs edilir. Hansısa antisovet təşkilata üzv olmaqda günahlandırılan Pavel Rıçaqov bütün işgəncələrə baxmayaraq, nə özünün, nə də başqalarının əleyhinə ifadə vermir.
Almanlar Moskvaya yaxınlaşarkən bir sıra məhbuslar Samara şəhərinə köçürülürlər. Burada isə 30 yaşlı Pavel Rıçaqov arvadı da daxil digər 19 nəfərlə birlikdə Lavrenti Beriyanın əmrilə məhkəməsiz, hökmsüz güllələnirlər.1953-cü ildə İosif Stalin vəfat edir, 1954-cü ildə isə Pavel Rıçaqov və digər bir çox general bəraət alırlar.
İstinadlar
- "General Leytenant Pavel Vasilevich Rychagov HSU". 27 September 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 24 September 2013.
- Hooton, E.R. The Luftwaffe: A Study in Air Power, 1933–1945. London: Arms & Armour Press, 2010. ISBN
- Parrish, 1996. səh. 71–76
- "1941: Twenty Red Army officers". 28 October 2010. 28 September 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 24 September 2013.
- Yadigar Sadıqlı. "Qırmızı orduda Stalin repressiyaları" (Azərbaycan dili). 22 avqust, 2019. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2023.
- Yadigar Sadıqlı. "Qırmızı orduda Stalin repressiyaları" (Azərbaycan dili). 22 avqust, 2019. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2023.
- Maslov, Mikhail A. Polikarpov I-15, I-16 and I-153. Oxford, UK: Osprey Publishing, 2010. ISBN .
- Yadigar Sadıqlı. "Qırmızı orduda Stalin repressiyaları" (Azərbaycan dili). 22 avqust, 2019. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2023.
- Yadigar Sadıqlı. "Qırmızı orduda Stalin repressiyaları" (Azərbaycan dili). 22 avqust, 2019. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2023.
- Parrish, 1996. səh. 72
- Yadigar Sadıqlı. "Qırmızı orduda Stalin repressiyaları" (Azərbaycan dili). 22 avqust, 2019. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pavel Vasilievic Ricaqov rus Pavel Vasilevich Rychagov Sovet ordusunun Aviasiya general leytenanti 28 avqust 1940 ci ilden 14 aprel 1941 ci iller araliginda Sovet Herbi Hava Quvvelerinin VVS komandani olmusdur Ricaqov Barbarossa emeliyyatinin baslamasindan qisa muddet once tutdugu vezifeden azad edilmis ve Qizil Ordu daxilinde 1941 ci ilde bas vermis repressiya kampaniyasi cercivesinde gullelenerek edam edilmisdir Pavel Ricaqovrus Pavel Vasilevich RychagovPavel Ricaqovun 1938 ci ilde cekilmis fotosu Sexsi melumatlarDogum tarixi 15 yanvar 1911Dogum yeri Moskva Rusiya imperiyasiVefat tarixi 28 oktyabr 1941 30 yasinda Vefat yeri Kuybisev Samara SSRIVetendasligi SSRIMilliyyeti rusHeyat yoldasi Mariya NesterenkoHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet OrdusuQosun novu Sovet Herbi Hava QuvveleriXidmet illeri 1928 1941Rutbesi General leytenantDoyusler Ispaniyada vetendas muharibesi Qis muharibesi Ikinci Cin Yaponiya muharibesiElaqeleri Yakov SmuskevicTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ricaqovun 1941 ci ildeki repressiya edilenler siyahisina daxil edilmesine Iosif Stalinle etdiyi mubahisenin sebeb oldugu ehtimal edilir Bele ki 1941 ci il 9 aprel tarixinde Iosif Stalinin yaninda kecirilen musavirede herbi teyyarelerin tez tez qezaya ugramasi problemi muzakire olunur Istirakcilar elece de Stalin esas gunahi teyyarecilerde gorurler Bunu qebul etmeyen Ricaqov cilginca siz bizi tabutlarda ucmaga mecbur edirsiniz deyir Otaga derin sukut cokur Var gel eden Stalin bir muddet sonra siz bele dememeli idiniz soyleyir ve qapiya teref yonelir Qapinin agzinda bir daha dayanaraq tekrar siz bele dememeli idiniz soyleyir ve cixir Uc gun sonra Ricaqovu vezifesinden azad edilir 22 iyunda Socide istirahet eden Ricaqov almanlarin SSRI ye hucumunu esiderek qatarla Moskvaya qayidir Burada ele Kursk vagzalinda arvadi aviasiya mayoru Mariya Nesterenko ile birlikde hebs edilir Antisovet teskilatlardan birine uzv olmaqda gunahlandirilan Pavel Ricaqov butun isgencelere baxmayaraq ne ozunun ne de basqalarinin eleyhine ifade vermir Almanlar Moskvaya yaxinlasarken bir sira mehbuslar Kuybisev seherine kocurulurler Burada ise 30 yasli Pavel Ricaqov arvadi da daxil diger 19 neferle birlikde Lavrenti Beriyanin emrile mehkemesiz hokmsuz gullelenirler HeyatiPavel Vasilievic Ricaqov 1911 ci ilin 15 yanvar tarixinde Rusiya imperiyasinin paytaxti Moskva seheri yaxinliginda yerlesen Nijni Lixabor kendinde anadan olub 1928 ci ilde Qirmizi Ordu siralarina qatilmis Herbi Hava Quvvelerinin Leninqrad Herbi Texnikumunda telim kecmis 1930 cu ilde orani bitirmisdir 1931 ci ilde II derecli Pilotlar Herbi Texnikumunda tehsil almaga baslamisdir Herbi karyerasi Kiyev Herbi Dairesinin aviasiya eskadronunun komandiri olmamisdan evvel Ricaqov bes il muddetinde digerlerinden ferqlenmeyen qirici pilotu kimi fealiyyet gosterib 1936 ci ilde numunevi xidmetlerine gore Lenin ordeni ile teltif edilmisdir 1936 ci ilde Ispaniyada vetendas muharibesinin baslamasinin ardindan sovet konullulerinin terkibinde Ispaniyaya yollanmisdir Ricaqovun doyus pilotu kimi karyerasinin en gergin hissesi Ispaniya vetendas muharibesine tesaduf edir 1936 ci ilin 28 oktyabr tarixinde Ricaqov teyyaresini idare eden 15 pilotdan ibaret sovet destesinin rehberi kimi Ispaniyanin seherine enis etmisdir Bir nece gun sonra 10 pilot ve 15 teyyareden ibaret daha bir qrup Bilbao seherine gelmisdir Ricaqovun rehberi oldugu qirici pilotlardan ibaret destenin ilk hereketi 4 noyabr tarixine tesaduf edir Hemin gun pilotlar Madrid semasinda iki dusmen ve iki Fiat CR 32 teyyaresini vururlar sovet pilotlari arasinda ise itki qeyde alinmir Sonraki gunlerde Ricaqovun pilotlari daha 12 dusmen teyyaresini vurmaga muveffeq olur ve evezinde 2 teyyarelerini itirler Pavel Ricaqov diger mensub aviasiya generallari ile birlikde 1938 16 noyabr tarixinde pilotun icerisinde oldugu qirici semada vurulur ve bir nece gun sonra sovetlerin Ispaniyadaki doyuse bilecek qiricilarinin sayi 15 e dusur 7 teyyare itkin dusur ve iki teyyare vurulur vurulan qiricilarin pilotlari da helak olurlar Butun cetinliklere baxmayaraq Ricaqov 1937 ci ilin yazina kimi doyusmekde davam edib 1936 ci ilin dekabrinda ve 1937 ci ilin yanvarinda 30 eded qirici teyyaresi Ispaniyaya gonderilir ve yenilenmis eskadrilya yeni doyuslere qatilir Ispaniya vetendas muharibesinin sonuna qeder Ricaqovun rehberlik etdiyi doyuscu qrupu umumilikde 40 hava mubarizesiden qalib cixmisdi ve bu hemin dovr ucun kifayet qeder ugurlu netice hesab olunurdu Pilot 1937 ci ilde SSRI ye qayidir ve Ispaniyada gosterdiyi yuksek xidmetlerinin muqabilinde 26 yasinda Briqada generali ali herbi rutbesine layiq gorulur 1938 ci ilde bir basqa konulluler qrupunun bascisi kimi Cine gonderilir ve burada yaponlara qarsi Ikinci Cin Yaponiya muharibesine qatilir Ricaqovun Cindeki doyus yolu Ispaniyadaki qeder uzun cekmir bir nece hava doyusunde istirak etdikden sorna yeniden SSRI ye qayidir Yukselis Qizil Orduda 1941 ci il repressiyasi ile bagli qebul edilmis 42 ci il 29 yanvar tarixili sened Senedde Lavrenti Beriya Iosif Staline 46 generalin edam edilmesini teklif edir Stalin ise bunu qeyd etmisdir Siyahida adi olanlarin hamisini gulleleyin J St Ispaniya ve Cinde gosterdiyi yuksek xidmetlere SSRI rehberliyinin gozunden yayinmir ve Ricaqova 1939 cu ilde general mayor ali herbi rutbesi verilir O eyni zamanda IX Herbi Hava Quvvelerinin komandani teyin edilmisdir 1939 cu ilde Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqi ve Finlandiya arasinda bas vermis Qis muharibesinde rehber pilot ve general mayor kimi qatilmisdir 1940 ci ilin mayinda ilk sovet ordeni olan Qirmizi bayraq ordeni ile teltif edilir ve bir nece ay sonra general leytenant ali herbi rutbesine layiq gorulur 1940 ci ile qeder Ricaqov Herbi Hava Quvvelerinin ali rehberliyinde temsil olunurdu Sovet Ittifaqi Herbi Hava Quvveleri Bas Idaresinin reisi teyin edildi ve Qirmizi Ordunun Bas Herbi Surasinin uzvu secildi 1940 ci ilin 28 avqust tarixinde ise Yakov Smuskevicden sonra komandani teyin edilmisdir Hebs ve edam edilmesi 1941 ci ilin iyun ayinda Ucuncu Reyx SSRI ye qarsi Barbarossa emeliyyatina start verir Almanlarin hucumunu gozlemeyen sovetler ciddi itkiler verirler ve muharibenin ilk gunlerinde cetin veziyyete dusurler Hemin ilde Sovetler uzerine alman hucumunun baslamasina baxmayaraq 1940 ci ilin oktyabri ile 1942 ci ilin fevrali arasinda Qizil Orduda tarixe 1941 ci ilin repressiyalari kimi dusmus silsile hebsler ve edam hokmleri ile musahide olunan repressiya dalgasi bas vermisdir Stalin terefinden basladilan bu repressiya xususile hiss edilmisdir 1941 ci il repressiyasinin esas hedeflerinden biri SSRI rehberliyini qane etmeyen ve emrleri sozsuz sekilde icra etmeyen yuksek rutbeli herbcilerden xilas olmaq meqsedi dasimisdir Sozugeden emeliyyatdan az evvel Pavel Ricaqov komandani vezifesinden uzaqlasdirilmis ve onu Pavel Jiqarev evez etmisdir SSRI rehberliyi ve olkenin Herbi Hava Quvveleri arasindaki fikir ayriligi kutlevi hebslere sebeb olmusdur Ricaqovun hebs edilmesinin sebebi kimi iki muxtelif iddia gosterilir Birinci ehtimal 1941 ci ilin mayinda alman Yunkers Yu 52 doyus teyyaresinin sovet radarlarindan yayinaraq Moskvaya enis etmesi ve bu hadisenin merkezi buroda ciddi narahatciliga sebeb olmasidir Hemin hadiseden sonra sovet rehberliyi imperiyanin hava serhedlerinin qorunmadigi fikirine qapilmisdilar Diger bir ferziyye ise 1941 ci ilin 9 aprel tarixinde Iosif Stalinin yaninda kecirilen musavirede Pavel Ricaqovun Stalinle mubahise etmesi ile baglidir Bele ki sozugeden tarixde Iosif Stalin ordu rehberliyi ile birlikde herbi musavire kecirir ve kecirilen musavirede herbi teyyarelerin tez tez qezaya ugramasi problemi muzakire olunur Istirakcilar elece de Stalin esas gunahi teyyarecilerde gorurler Bunu qebul etmeyen Ricaqov cilginca siz bizi tabutlarda ucmaga mecbur edirsiniz deyir Otaga derin sukut cokur Var gel eden Stalin bir muddet sonra siz bele dememeli idiniz soyleyir ve qapiya teref yonelir Qapinin agzinda bir daha dayanaraq tekrar siz bele dememeli idiniz soyleyir ve cixir Uc gun sonra Ricaqovu vezifesinden azad edirler 22 iyun tarixinde Socide istirahet eden Ricaqov almanlarin SSRI ye hucumunu esiderek qatarla Moskvaya qayidir Burada ele Kursk vagzalinda arvadi aviasiya mayoru Mariya Nesterenko ile birlikde hebs edilir Hansisa antisovet teskilata uzv olmaqda gunahlandirilan Pavel Ricaqov butun isgencelere baxmayaraq ne ozunun ne de basqalarinin eleyhine ifade vermir Almanlar Moskvaya yaxinlasarken bir sira mehbuslar Samara seherine kocurulurler Burada ise 30 yasli Pavel Ricaqov arvadi da daxil diger 19 neferle birlikde Lavrenti Beriyanin emrile mehkemesiz hokmsuz gullelenirler 1953 cu ilde Iosif Stalin vefat edir 1954 cu ilde ise Pavel Ricaqov ve diger bir cox general beraet alirlar Istinadlar General Leytenant Pavel Vasilevich Rychagov HSU 27 September 2013 tarixinde Istifade tarixi 24 September 2013 Hooton E R The Luftwaffe A Study in Air Power 1933 1945 London Arms amp Armour Press 2010 ISBN 978 1 906537 18 0 Parrish 1996 seh 71 76 1941 Twenty Red Army officers 28 October 2010 28 September 2013 tarixinde Istifade tarixi 24 September 2013 Yadigar Sadiqli Qirmizi orduda Stalin repressiyalari Azerbaycan dili 22 avqust 2019 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2023 Yadigar Sadiqli Qirmizi orduda Stalin repressiyalari Azerbaycan dili 22 avqust 2019 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2023 Maslov Mikhail A Polikarpov I 15 I 16 and I 153 Oxford UK Osprey Publishing 2010 ISBN 978 1 84603 981 2 Yadigar Sadiqli Qirmizi orduda Stalin repressiyalari Azerbaycan dili 22 avqust 2019 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2023 Yadigar Sadiqli Qirmizi orduda Stalin repressiyalari Azerbaycan dili 22 avqust 2019 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2023 Parrish 1996 seh 72 Yadigar Sadiqli Qirmizi orduda Stalin repressiyalari Azerbaycan dili 22 avqust 2019 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2023