Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bilbao (Bask dilində: Bilbo) İspaniyanın Şimalındakı, Basklar ölkəsinin (País de Vasco/Euskadi) əhali etibariylə ən böyük şəhəri və nin (Vizcaya/Bizkaia) mərkəzidir.
| Şəhər | |||||
| Bilbao | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bilbo Bilbao | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə |  İspaniya | ||||
| Region | Basklar ölkəsi | ||||
| Rayon | |||||
| Daxili bölgüsü | 11 rayon | ||||
| Alkayd | isp. Iñaki Azkuna | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1300 | ||||
| Sahəsi | 41.3 km² | ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 19 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi | 353 200 nəfər (2005) | ||||
| Sıxlığı | 8 615 nəf./km² | ||||
| Etnoxronim | basklar | ||||
| Rəsmi dili | |||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | (+34) 94 | ||||
| Poçt indeksi | 48001-48015 | ||||
| Nəqliyyat kodu | BI | ||||
| Digər | |||||
| bilbao.net (isp.) | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi və iqtisadiyyatı
İspaniyanın şimalında şəhər. Əhalisi 352,3 min (2004; şəhərətrafı ilə 1,2 mln.-dan çox). Basklar Ölkəsi muxtar vilayətinin ən böyük şəhəri, Biskayya əyalətinin inz. m. Mühüm nəqliyat qovşağı. Nervyon çayının aşağı axınında, Atlantika okeanının Biskay körfəzindən 13,6 km aralı port (dəniz gəmiləri daxil olur; illik yük dövriyyəsi təqr. 8 mln. t-dur; əsasən, dəmir filizi, çuqun, şərab, konserv, maşın və avadanlıqlar ixrac, daş kömür, neft məhsulları, oduncaq idxal olunur). Sondika beynəlxalq aeroportu. Metro xətti Bilbaonu Plensiya turist şəhərciyi ilə əlaqələndirir. 1300 ildə salınmışdır. Orta əsrlərdə mühüm iqtisadi mərkəz (Flandriyaya dəmir filizi və yun ixracı) olmuşdur. 1511 ildə iqtisadi imtiyazlar almışdır. 18 əsrdə Amerikadakı İspaniya müstəmləkələri ilə ticarətdə mühüm rol oynamışdır. 1808–13 illərdə Napoleonun qoşunları tərəfindən işğal olunmuşdur. Karlist müharibələrinin gedişində dəfələrlə mühasirəyə alınmışdır. İspaniya inqilabı (1931–39) illərində baskların muxtar vil.-nin paytaxtı, respublikaçıların mühüm dayaq məntəqəsi olmuşdur (1936–39). İkinci dünya müharibəsindən sonra Franko rejiminə qarşı mübarizə mərkəzlərindən biri idi. Köhnə şəhərdə (çayın sağ sahilində) orta əsr planlaşdırılması, daş döşənmiş ensiz küçələr saxlanılmışdır. Qotik üslubda Santyaqo (təqr. 1380) və San-Anton (1433, memar Güyo de Boreqar) kilsələri, de-Beqonya bazilikası (16 əsr – 1620), Santos-Xuanes (17 əsr) kilsəsi və s. var. 1983 il daşqınından sonra şəhərin bu hissəsi əsaslı surətdə yenidən tikilmişdir. Şəhərin yeni, əsasən, sənaye müəssisələrinin yerləşdiyi müntəzəm planlı hissəsi 1870-ci illərdən sonra çayın sol sahilin də salınmışdır. 19 əsrin sonu – 20 əsrin əvvəllərində eklektizm və modern üslublu binalar inşa edilmişdir: Şura sarayı (1897–1900, memar L. Aladren), neoba rokko üslubunda Ratuşa (1890–92, memar X. Rukoba) və s. Metal ev (1986, memar S.S. Xironella), Kampo-Volantin körpüsü (1990–97) və Sondika aeroportu (hər ikisinin memarı S. Kalatravadır) 20 əsrin sonlarına aid tikililərdir. Şəhərin sağ və sol sahillərini birləşdirən çoxsaylı körpülər salınmışdır (o cümlədən dünyada ilk metal asma körpülərdən biri, 1893, memar A. de Palasio). Şəhərin əsasını qoymuş D. Lopes de Aroya (1889, heykəltaraş M. Benlyure-i-Hil), pedaqoq Q. Riveroya (1930, heykəl taraş M. de Uerta) abidələr qoyulmuş dur. Tibb akademiyası (1895), Bask dili akademiyası (1919), Deusto un-ti (1886), Texniki un-t (1942), Basklar ölkəsi un-ti (1968 ildə yaradılmış, 1980 ildə yenidən təşkil olunmuşdur). 10-dan artıq tədris akademiyası, o cümlədən da Vinçi akademiyası (1985). Muzeyləri: zərif sənətlər (1913), arxeologiya, etnoqrafiya və baskların tarixi (1921), diniin cəsənət, Venus qalereyası, S. Quqgenheym muzeyi (1994–97, memar F. Geri; 20 əsr sənətkarlarının əsərləri) və s. Bələdiyyə kitabxanası var. Teatrları: Arriaqa, Ayala, Koliseo Albia və s. Simfonik orkestr (1922 ildən), Konservatoriya (1919 ildən), Operanın dostları assosiasiyası (1953 ildən) fəaliyyət göstərir. Hər il beynəlxalq kukla teatrları, həmçinin sənədli və qısametrajlı filmlər festivalları keçirilir. Bilbao Madrid və Barselonadan sonra ölkənin üçüncü maliyyə-ticarət mərkəzi dir (iri banklar, beynəlxalq ticarət yarmar kaları, fond birjası), İspaniyanın şimalında əsas iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. 19 əsrin 2-ci yarısından İspaniyanın mühüm ağır sənaye mərkəzi kimi inkişaf etmişdir. Aparıcı sahələr – qara və əlvan (mis əridilməsi) metallurgiya, maşınqayırma (əsasən, lokomotiv, d.y. avadanlıqları, elektrik sobaları, qazanlar, avtomobil və dəzgahqayırma; iri tərsanələr), neft emalı və kimya (azot gübrələri, plastik kütlə və s.). Şüşə, toxuculuq, ağac emalı, kağız, yeyinti (əsasən, balıqçılıq) sahələrinin müəssisələri fəaliyyət göstərir. İqtisadiyyatda turizmin əhəmiyyəti durmadan artır.
Coğrafiyası
Aşağıdakı Əyalətlərini muxtar icma təşkil edir:
- (Basque Araba), paytaxtı
- (Spanish Vizcaya, Basque Bizkaia), paytaxtı Bilbao
- (Spanish Guipúzcoa) paytaxtı
Bilbao şəhərinin bəzı İspainya şəhərləri ilə məsafəsi aşağdakı kimidir:
Demoqrafiya
Bilbao şəhərinin bələdiyə nəznində əhali artımı aşağıdakı kimidir: 1.000 Adam
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Bilbao Bələdiyəsinin Rəsmi İnternet Saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bilbao Bask dilinde Bilbo Ispaniyanin Simalindaki Basklar olkesinin Pais de Vasco Euskadi ehali etibariyle en boyuk seheri ve nin Vizcaya Bizkaia merkezidir SeherBilbaoBilbo BilbaoBayraq Gerb d 43 15 25 sm e 2 55 25 q u Olke IspaniyaRegion Basklar olkesiRayonDaxili bolgusu 11 rayonAlkayd isp Inaki AzkunaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1300Sahesi 41 3 km Merkezin hundurluyu 19 mSaat qursagi UTC 1EhalisiEhalisi 353 200 nefer 2005 Sixligi 8 615 nef km Etnoxronim basklarResmi dili Bask dili ispan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 34 94Poct indeksi 48001 48015Neqliyyat kodu BIDigerbilbao net isp Bilbao Bilbao Bilbao Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi ve iqtisadiyyatiIspaniyanin simalinda seher Ehalisi 352 3 min 2004 seheretrafi ile 1 2 mln dan cox Basklar Olkesi muxtar vilayetinin en boyuk seheri Biskayya eyaletinin inz m Muhum neqliyat qovsagi Nervyon cayinin asagi axininda Atlantika okeaninin Biskay korfezinden 13 6 km arali port deniz gemileri daxil olur illik yuk dovriyyesi teqr 8 mln t dur esasen demir filizi cuqun serab konserv masin ve avadanliqlar ixrac das komur neft mehsullari oduncaq idxal olunur Sondika beynelxalq aeroportu Metro xetti Bilbaonu Plensiya turist seherciyi ile elaqelendirir 1300 ilde salinmisdir Orta esrlerde muhum iqtisadi merkez Flandriyaya demir filizi ve yun ixraci olmusdur 1511 ilde iqtisadi imtiyazlar almisdir 18 esrde Amerikadaki Ispaniya mustemlekeleri ile ticaretde muhum rol oynamisdir 1808 13 illerde Napoleonun qosunlari terefinden isgal olunmusdur Karlist muharibelerinin gedisinde defelerle muhasireye alinmisdir Ispaniya inqilabi 1931 39 illerinde basklarin muxtar vil nin paytaxti respublikacilarin muhum dayaq menteqesi olmusdur 1936 39 Ikinci dunya muharibesinden sonra Franko rejimine qarsi mubarize merkezlerinden biri idi Kohne seherde cayin sag sahilinde orta esr planlasdirilmasi das dosenmis ensiz kuceler saxlanilmisdir Qotik uslubda Santyaqo teqr 1380 ve San Anton 1433 memar Guyo de Boreqar kilseleri de Beqonya bazilikasi 16 esr 1620 Santos Xuanes 17 esr kilsesi ve s var 1983 il dasqinindan sonra seherin bu hissesi esasli suretde yeniden tikilmisdir Seherin yeni esasen senaye muessiselerinin yerlesdiyi muntezem planli hissesi 1870 ci illerden sonra cayin sol sahilin de salinmisdir 19 esrin sonu 20 esrin evvellerinde eklektizm ve modern uslublu binalar insa edilmisdir Sura sarayi 1897 1900 memar L Aladren neoba rokko uslubunda Ratusa 1890 92 memar X Rukoba ve s Metal ev 1986 memar S S Xironella Kampo Volantin korpusu 1990 97 ve Sondika aeroportu her ikisinin memari S Kalatravadir 20 esrin sonlarina aid tikililerdir Seherin sag ve sol sahillerini birlesdiren coxsayli korpuler salinmisdir o cumleden dunyada ilk metal asma korpulerden biri 1893 memar A de Palasio Seherin esasini qoymus D Lopes de Aroya 1889 heykeltaras M Benlyure i Hil pedaqoq Q Riveroya 1930 heykel taras M de Uerta abideler qoyulmus dur Tibb akademiyasi 1895 Bask dili akademiyasi 1919 Deusto un ti 1886 Texniki un t 1942 Basklar olkesi un ti 1968 ilde yaradilmis 1980 ilde yeniden teskil olunmusdur 10 dan artiq tedris akademiyasi o cumleden da Vinci akademiyasi 1985 Muzeyleri zerif senetler 1913 arxeologiya etnoqrafiya ve basklarin tarixi 1921 diniin cesenet Venus qalereyasi S Quqgenheym muzeyi 1994 97 memar F Geri 20 esr senetkarlarinin eserleri ve s Belediyye kitabxanasi var Teatrlari Arriaqa Ayala Koliseo Albia ve s Simfonik orkestr 1922 ilden Konservatoriya 1919 ilden Operanin dostlari assosiasiyasi 1953 ilden fealiyyet gosterir Her il beynelxalq kukla teatrlari hemcinin senedli ve qisametrajli filmler festivallari kecirilir Bilbao Madrid ve Barselonadan sonra olkenin ucuncu maliyye ticaret merkezi dir iri banklar beynelxalq ticaret yarmar kalari fond birjasi Ispaniyanin simalinda esas iqtisadi ve medeniyyet merkezidir 19 esrin 2 ci yarisindan Ispaniyanin muhum agir senaye merkezi kimi inkisaf etmisdir Aparici saheler qara ve elvan mis eridilmesi metallurgiya masinqayirma esasen lokomotiv d y avadanliqlari elektrik sobalari qazanlar avtomobil ve dezgahqayirma iri tersaneler neft emali ve kimya azot gubreleri plastik kutle ve s Suse toxuculuq agac emali kagiz yeyinti esasen baliqciliq sahelerinin muessiseleri fealiyyet gosterir Iqtisadiyyatda turizmin ehemiyyeti durmadan artir CografiyasiAsagidaki Eyaletlerini muxtar icma teskil edir Basque Araba paytaxti Spanish Vizcaya Basque Bizkaia paytaxti Bilbao Spanish Guipuzcoa paytaxti Bilbao seherinin bezi Ispainya seherleri ile mesafesi asagdaki kimidir Barselona 605 km 551 km Madrid 393 km 138 km Donostia 94 km Santander 95 km Valensiya 670 km 281 km 64 km Saraqosa 303 kmDemoqrafiyaBilbao seherinin belediye nezninde ehali artimi asagidaki kimidir 1 000 AdamHemcinin baxBasklar olkesi Biskay korfeziXarici kecidlerBilbao Belediyesinin Resmi Internet Sayti