Pasianlar — indiki Ermənistanın Türkiyə ilə həmsərhəd zonalarında yaşamış digər türkdilli tayfa yunan və erməni mənbələrində pasian və basian kimi də qeyd olunmuşdur. İlk dəfə eradan əvvəl IV əsr yunan müəllifi Ksenofont pasianlar haqqında məlumat vermişdir.
Pasianların orada məskunlaşması eradan əvvəl IV əsrdən qabağa aiddir. Ksenofontun pasianlarla qonşuluqda skiflərin (yəni sakların) yaşaması haqqındakı məlumatına görə güman etməyə əsas var ki, pasianlar məhz eradan əvvəl VII əsrdə saklarla gəlmişlər və bəlkə də elə sakların bir hissəsidir. Qeyd olunmalıdır ki, pasian etnonimi qədim yunan dilində "ç" səsi olmadığına görən paçian kimi nəzərə alınmalıdır ki, bu da qədim türkdilli paçana (peçeneq) tayfasının adıdır .
Pasianlar indi Türkiyəyə daxil olan Qars, Sarıqamış, Arpaçay, Kaqızman və Sürməli ərazisində yaşayırdılar . Bu tayfanın adı ilə Araz çayının yuxarı axarını yunan müəllifləri Fasis (əslində Paçis) adlandırmışlar. Məhz bu etnonimlə əlaqədar olaraq orta əsrlərdə Ermənistanda Göyçə gölündən axan Zəngiçay (Axuryan) çayının sahilində Beçni, Beçini (Peçene) adlı qala mövcud idi.
"Kitabi-Dədə Qorqud" eposundakı Bay Becan şəxs adı və Pasinuk toponimi məhz həmin Pasian (Paçian) etnonimini əks etdirir. Eradan əvvəl II əsrdə isə, V əsr erməni tarixçisi görə, Basian əyalətinə Şimali Qafqazdan bulqarlar köçüb gələrək məskunlaşmışlar.
Mənbə
- Anabasis, IV, 18
- Kırzıoğlu M. Fəxrəddin. Göstərilən əsəri, səh. 86
- Yenə orada, səh. 238
- Qeybullayev Q. Qədim türklər və Ermənistan. B. : Azərnəşr, 1992, 140 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pasianlar indiki Ermenistanin Turkiye ile hemserhed zonalarinda yasamis diger turkdilli tayfa yunan ve ermeni menbelerinde pasian ve basian kimi de qeyd olunmusdur Ilk defe eradan evvel IV esr yunan muellifi Ksenofont pasianlar haqqinda melumat vermisdir Pasianlarin orada meskunlasmasi eradan evvel IV esrden qabaga aiddir Ksenofontun pasianlarla qonsuluqda skiflerin yeni saklarin yasamasi haqqindaki melumatina gore guman etmeye esas var ki pasianlar mehz eradan evvel VII esrde saklarla gelmisler ve belke de ele saklarin bir hissesidir Qeyd olunmalidir ki pasian etnonimi qedim yunan dilinde c sesi olmadigina goren pacian kimi nezere alinmalidir ki bu da qedim turkdilli pacana peceneq tayfasinin adidir Pasianlar indi Turkiyeye daxil olan Qars Sariqamis Arpacay Kaqizman ve Surmeli erazisinde yasayirdilar Bu tayfanin adi ile Araz cayinin yuxari axarini yunan muellifleri Fasis eslinde Pacis adlandirmislar Mehz bu etnonimle elaqedar olaraq orta esrlerde Ermenistanda Goyce golunden axan Zengicay Axuryan cayinin sahilinde Becni Becini Pecene adli qala movcud idi Kitabi Dede Qorqud eposundaki Bay Becan sexs adi ve Pasinuk toponimi mehz hemin Pasian Pacian etnonimini eks etdirir Eradan evvel II esrde ise V esr ermeni tarixcisi gore Basian eyaletine Simali Qafqazdan bulqarlar kocub gelerek meskunlasmislar MenbeAnabasis IV 18 Kirzioglu M Fexreddin Gosterilen eseri seh 86 Yene orada seh 238 Qeybullayev Q Qedim turkler ve Ermenistan B Azernesr 1992 140 seh Hemcinin baxKimmerler Orta Asiya