Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pakri adaları (est. Pakri saared, isv. Rågöarna) — Fin körfəzində yerləşən iki adadan — Vyayke-Parki və Suur-Parki adalarından ibarət arxipelaq. Arxipelaq inzibati cəhətdən Paldiski şəhərində aiddir. Adada əsrlər boyunca Baltik isveçliləri yaşamışdırlar, lakin İkinci dünya müharibəsində bütün əhali arxipelaqı tərk etməyə məcbur olmuşdur.
| Pakri adaları | |
|---|---|
| est. Pakri saared, isv. Rågöarna | |
 Adaların yuxarıdan görünüşü. | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Adaların sayı | 2 |
| Ən böyük adası | |
| Ümumi sahəsi | 24,7 km² |
| Hündür nöqtəsi | 17 m |
| Əhalisi | 6 nəfər (2009-cu il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Estoniya |
| Vilayət | |
| Akvatoriya | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiya
Adaların isveçcə adı olan "Rågöarna" "Çovdar adaları" kimi tərcümə olunur: çovdar tarixən adada yetişdirilən əsas əkin bitkisi olub. Həmçinin "Stora Rågö" "Böyük çovdar adası", "Lilla Rågö" isə "Kiçik çovdar adası" mənasını verir. Bu adaların İsveç dilində işlədilən alternativ adları "Västra Rågö"/"Västerö" və "Östra Rågö"/"Österö" (Qərb adası və Şərq adası) şəklindədir.
Ərazi baxımından Vyayke-Pakri adası (Kiçik Pakri) əslində Suur-Pakri adasından (Böyük Pakri) bir azcıq böyükdür. Bu ziddiyyətin səbəbi güman ki, Suur-Pakri adasında keçmişdə daha çox sakinin yaşaması, daha çox əkilib-becərilməsi və daha əhəmiyyətli hesab edilməsidir.
Coğrafiya
Adalar Estoniya sahillərindən bir neçə kilometr uzaqlıqda yerləşir. Vyayke-Pakri Paldiski şəhərinin 3 km qərbində yerləşir, onu bu şəhərlə dərinliyi 20 metrdən çox olan Paldiksi (Pakri) körfəzi ayırır. Cənubda isə 3 km genişliyindəki Kurske boğazı adaları ana torpaqdan ayırır.
Şərqdə yerləşən Vyayke-Pakri adasının sahəsi 12,9 km2, qərbdə yerləşən Suur-Pakri adasının sahəsi 11,6 2 təşkil edir (Estoniyanın ən böyük 8-ci və 9-cu adalarıdır). Vyayke Suurdan daha hündür adadır (uyğun olaraq, 17 metr və 8 metr). Hər iki adanın uzunluğu (cənub-şərq, şimal-qərb istiqamətində) 6 km, eni isə 2-2,5 km-dir.
Adaların ətrafında kiçik adacıqlar yerləşir (1-1,5 km məsafəyə qədər) və bu iki ada arasında dərinliyi 2-4 metr olan dayazlıq var. 1952-ci ildə Sovet ordusu tərəfindən adacıqların üzərində iki adanı birləşdirən sədd tikilmişdir.
Hər iki adanın şimalında, eləcə də, Vyayke-Pakri adasının şərqində əhəngdaşı yamacları var. Baltik qlintinin bir hissəsi kimi Suur-Pakridə onların hündürlüyü 4 metrə, Vyayke-Pakridə 13 metrə çatır. Hər iki ada əslində Şimali Estoniyadakı əhəngdaşı tavasının bir hissəsidir.
Kəndlər
İkinci dünya müharibəsindən öncə adalarda beş kənd vardı: Suur-Pakridə üç, Vyayke-Pakridə iki kənd.
Suur-Pakri
- Storbın (est. Suurküla) (1935-ci ildə əhalisi 100 nəfərdən ibarət idi)
- Strandbın və ya Asbın (est. Rannaküla) (59)
- Bisaqidbın (est. Lepiku küla) (38)
Vyayke-Pakri
Tarix
Adalar beş İsveç ailəsinin qərb adasını Padize monastırından aldıqdan sonra 1345-ci ildə məskunlaşılıb.1934-cü ildə Estoniyada keçirilən siyahıyaalmaya görə adalarda 354 nəfər yaşayırdı: hamısı demək olar ki, isveçli idi, lakin 13-ü alman idi. Adalarda 5 kənd, 119 ev, kiçik xalq muzeyi (1935-ci ildə açılıb, 1940-cı ildə bağlanılıb) yerləşirdi, hər adanın öz kilsəsi və məktəbi vardı. Molotov-Ribbentrop paktının imzalanmasından və SSRİ-nin atdığı addımlardan sonra adaların bütün əhalisi köçürüldü və adalarda SSRİ ordusunun hərbi bazası quruldu. Pakri isveçlilərin çoxu Estoniyanın nasistlər tərəfindən işğalı dövründə 1944-cü ilə qədər İsveçə köçdülər. İkinci dünya müharibəsindən sonra Vyayke-Pakri adasının 1965-ci ilə qədər çox az sakini vardı. Adalar Sovet erası dövründə 1992-ci ilə qədər Varşava Müqaviləsi Təşkilatı ölkələri tərəfindən poliqon kimi istifadə olundu.
1994-cü ildə Estoniyanın adalara nəzarətini bərpa etməsindən sonra əsas məqsəd adaları bombalardan təmizləmək oldu. Minlərlə partlayıcı maddə məhv edildi. Bu proses 1997-ci ilə qədər davam etdirildi.
Adaların şimal hissələri və Vyayke-Pakri adasının cənubu 1998-ci ildə əhəngdaşı quruluşlarını, nadir növləri və alvarları qorumaq üçün qurulmuş Pakri Təbiət Mühafizə Bölgəsinə daxil edildi.2004-cü ildə onillər sonra ilk dəfə adalarda bir nəfər daimi məskunlaşdı: İkinci dünya müharibəsində bu adalarda doğulmuş bir şəxs ailəsinin fermasını bərpa etməyə başladı.2009-cu ilin axırına qədər adaların əhalisi 6 nəfər idi.
İstinadlar
- . 2009-07-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.
- Söderbäck, Per. Rågöborna (Swedish). Stockholm: Fritzes Kungl. Hovbokhandel. 1940.
- . . June 10, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016. (#invalid_param_val)
- Valdade rahvastik : 1. III 1934 rahvaloenduse andmed. Vihk I (PDF) (Estonian və French). Tallinn: Riigi Statistika Keskbüroo. 1934. 2009-03-27 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-01.
- . 2007-09-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.
- (Estonian). 2008-12-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.
- "Pakri maastikukaitseala" (Estonian). İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.[ölü keçid]
- Jürgen, Madis. "Elu ühes päevas". (Estonian). 2005-03-03. 2010-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.
- Käärt, Ulvar. . (Estonian). 2009-12-23. 2009-12-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Pakri Adaları İnkişaf Fondu[ölü keçid]
- Pakri adalarında isveçlilər 2008-03-28 at the Wayback Machine - Estoniya Milli Muzeyində virtual sərgi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pakri adalari est Pakri saared isv Ragoarna Fin korfezinde yerlesen iki adadan Vyayke Parki ve Suur Parki adalarindan ibaret arxipelaq Arxipelaq inzibati cehetden Paldiski seherinde aiddir Adada esrler boyunca Baltik isveclileri yasamisdirlar lakin Ikinci dunya muharibesinde butun ehali arxipelaqi terk etmeye mecbur olmusdur Pakri adalariest Pakri saared isv RagoarnaAdalarin yuxaridan gorunusu Umumi melumatlarAdalarin sayi 2En boyuk adasiUmumi sahesi 24 7 km Hundur noqtesi 17 mEhalisi 6 nefer 2009 cu il Yerlesmesi59 20 sm e 23 57 s u Olke EstoniyaVilayet HaryumaaAkvatoriya Fin korfeziBaltik deniziPakri adalari Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaAdalarin isvecce adi olan Ragoarna Covdar adalari kimi tercume olunur covdar tarixen adada yetisdirilen esas ekin bitkisi olub Hemcinin Stora Rago Boyuk covdar adasi Lilla Rago ise Kicik covdar adasi menasini verir Bu adalarin Isvec dilinde isledilen alternativ adlari Vastra Rago Vastero ve Ostra Rago Ostero Qerb adasi ve Serq adasi seklindedir Erazi baximindan Vyayke Pakri adasi Kicik Pakri eslinde Suur Pakri adasindan Boyuk Pakri bir azciq boyukdur Bu ziddiyyetin sebebi guman ki Suur Pakri adasinda kecmisde daha cox sakinin yasamasi daha cox ekilib becerilmesi ve daha ehemiyyetli hesab edilmesidir CografiyaVyayke Pakri adasinin simal sahili Adalar Estoniya sahillerinden bir nece kilometr uzaqliqda yerlesir Vyayke Pakri Paldiski seherinin 3 km qerbinde yerlesir onu bu seherle derinliyi 20 metrden cox olan Paldiksi Pakri korfezi ayirir Cenubda ise 3 km genisliyindeki Kurske bogazi adalari ana torpaqdan ayirir Serqde yerlesen Vyayke Pakri adasinin sahesi 12 9 km2 qerbde yerlesen Suur Pakri adasinin sahesi 11 6 2 teskil edir Estoniyanin en boyuk 8 ci ve 9 cu adalaridir Vyayke Suurdan daha hundur adadir uygun olaraq 17 metr ve 8 metr Her iki adanin uzunlugu cenub serq simal qerb istiqametinde 6 km eni ise 2 2 5 km dir Adalarin etrafinda kicik adaciqlar yerlesir 1 1 5 km mesafeye qeder ve bu iki ada arasinda derinliyi 2 4 metr olan dayazliq var 1952 ci ilde Sovet ordusu terefinden adaciqlarin uzerinde iki adani birlesdiren sedd tikilmisdir Her iki adanin simalinda elece de Vyayke Pakri adasinin serqinde ehengdasi yamaclari var Baltik qlintinin bir hissesi kimi Suur Pakride onlarin hundurluyu 4 metre Vyayke Pakride 13 metre catir Her iki ada eslinde Simali Estoniyadaki ehengdasi tavasinin bir hissesidir Kendler Vyayke Pakri adasindaki Storbin kendi 1930 cu illerde Ikinci dunya muharibesinden once adalarda bes kend vardi Suur Pakride uc Vyayke Pakride iki kend Suur Pakri Storbin est Suurkula 1935 ci ilde ehalisi 100 neferden ibaret idi Strandbin ve ya Asbin est Rannakula 59 Bisaqidbin est Lepiku kula 38 Vyayke Pakri Storbin est Suurkula 88 Lillbin est Vaikekula 72 TarixSovet ordusunun istifade etdiyi bombalarin qaliqlari Adalar bes Isvec ailesinin qerb adasini Padize monastirindan aldiqdan sonra 1345 ci ilde meskunlasilib 1934 cu ilde Estoniyada kecirilen siyahiyaalmaya gore adalarda 354 nefer yasayirdi hamisi demek olar ki isvecli idi lakin 13 u alman idi Adalarda 5 kend 119 ev kicik xalq muzeyi 1935 ci ilde acilib 1940 ci ilde baglanilib yerlesirdi her adanin oz kilsesi ve mektebi vardi Molotov Ribbentrop paktinin imzalanmasindan ve SSRI nin atdigi addimlardan sonra adalarin butun ehalisi kocuruldu ve adalarda SSRI ordusunun herbi bazasi quruldu Pakri isveclilerin coxu Estoniyanin nasistler terefinden isgali dovrunde 1944 cu ile qeder Isvece kocduler Ikinci dunya muharibesinden sonra Vyayke Pakri adasinin 1965 ci ile qeder cox az sakini vardi Adalar Sovet erasi dovrunde 1992 ci ile qeder Varsava Muqavilesi Teskilati olkeleri terefinden poliqon kimi istifade olundu 1994 cu ilde Estoniyanin adalara nezaretini berpa etmesinden sonra esas meqsed adalari bombalardan temizlemek oldu Minlerle partlayici madde mehv edildi Bu proses 1997 ci ile qeder davam etdirildi Adalarin simal hisseleri ve Vyayke Pakri adasinin cenubu 1998 ci ilde ehengdasi quruluslarini nadir novleri ve alvarlari qorumaq ucun qurulmus Pakri Tebiet Muhafize Bolgesine daxil edildi 2004 cu ilde oniller sonra ilk defe adalarda bir nefer daimi meskunlasdi Ikinci dunya muharibesinde bu adalarda dogulmus bir sexs ailesinin fermasini berpa etmeye basladi 2009 cu ilin axirina qeder adalarin ehalisi 6 nefer idi Istinadlar 2009 07 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 aprel 2016 Soderback Per Ragoborna Swedish Stockholm Fritzes Kungl Hovbokhandel 1940 June 10 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 aprel 2016 invalid param val Valdade rahvastik 1 III 1934 rahvaloenduse andmed Vihk I PDF Estonian ve French Tallinn Riigi Statistika Keskburoo 1934 2009 03 27 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 04 01 2007 09 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 aprel 2016 Estonian 2008 12 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 aprel 2016 Pakri maastikukaitseala Estonian Istifade tarixi 1 aprel 2016 olu kecid Jurgen Madis Elu uhes paevas Estonian 2005 03 03 2010 06 20 tarixinde Istifade tarixi 1 aprel 2016 Kaart Ulvar Estonian 2009 12 23 2009 12 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 aprel 2016 Hemcinin baxXarici kecidlerVikianbarda Pakri adalari ile elaqeli mediafayllar var Pakri Adalari Inkisaf Fondu olu kecid Pakri adalarinda isvecliler 2008 03 28 at the Wayback Machine Estoniya Milli Muzeyinde virtual sergi