Padarlar — Azərbaycanlıların etnoqrafik qruplarından biri.Fəzlullah Rəşidəddin Cəmi ət-Təvarixdə On–Uyğurların (fars. اون ایغور) tayfa siyahısında altıncı tayfanın adını "Badar" (fars. بادار) kimi yazmışdır. Alman əsilli şərqşünas, tarixçi və dilçi (en)Fəzlullah Rəşidəddinə istinadən Padarları On–Uyğurların bir tayfası hesab etmiş, türk tarixçi, şərqşünas–türkoloq Əhməd Zəki Vəlidi Toğan da bu fikirlə razılaşmışdı.Məhəmmədhəsən bəy Vəliyev-Baharlı hesab edirdi ki, Səfəvilər ləzgiləri itaətə gətirmək üçün padarları onlara yaxın rayonlara köçürüblər.
Tarixi
Tarixçi Əhməd Zəki Vəlidi Toğan "Azərbaycan" adlı kitabanda padarlar haqqında yazır: "…müxtəlif yerlərdəki padar tayfasına aid məskənlər diqqəti cəlb edir. Hər iki qəbilə (Sulduz və Padar-Ə. Ç.) bu əraziyə gəldikdən sonra torpağa bağlanmışdır. Padar onuyğur tayfasının biridir..
Böyük etnoqraf alim Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı Padar elinin Azərbaycanda yerləşməsindən bəhs etmişdir. Öz ünlü əsərində yazır: "13-cü əsrin ortalarında, İranda hakimiyyət moğollardan olan hülakulara keçdikdə, Hülakü İranda öz mövqeyini bərkitmək üçün 200 min türk ailəsini köçürüb, İranda oturtmuşdu (məskunlaşdırılmışdı). O ailələr bir müddətdən sonra Azərbaycana köçdülər. Bu türklər Qayı adlanan xüsusi türk tayfasıdır. Ağ hunların övladları hesab olunurlar, əvvəllər Qərbi Türkistanda yaşayırdılar. Qayı türklərinin məşhur qəbilələri bunlar idi: Qaçar, Əfşar, Zülqədər, Çoban, Baharlı, Padar, Ustacalı, Lək, Xəlili, Sorsor, Şəfəq, Ussalı, Zəngənə, Armalı və qeyriləri."
İstinadlar
- Большая советская энциклопедия. Третье издание. В 30 томах. Главный редактор: А. М. Прохоров. Том 1: А — Ангоб. Москва: Государственное научное издательство "Большая Советская Энциклопедия", 1969, стр. 278.Orijinal mətn (rus.)
Исторически сложились этнографические группы А., отличавшиеся некоторыми особенностями в хозяйстве, культуре и быту: айрумы, карапапахи, падары, шахсевены, карадагцы, афшары и др. ... Падары живут в восточной части Азербайджанской ССР. У них дольше, чем у других этнографических групп А., сохранялись старые черты в хозяйстве и быту, в частности полукочевой скотоводческий уклад хозяйства и связанные с ним особенности быта.
- I. Сборникь Лѣтописей. Исторiя Монголовь. Сочиненie Рашидь–Эддина. Введенie: О турецкихь и монгольскихь племенахь. Переводь сь персидскаго, сь введенiем и примѣчанiями И. П. Березина. — Стр. 125. // Записки Императорскаго Археологическаго общества. Томь XIV. Санкт–Петербургь: Типография Императорской Академiи Наукь, 1858.
- II. Kapitel. Über das Volkstum der Komanen (von J. Marquart), seite 58. // Osttürkische Dialektstudien. Von Willy Bang und Josef Marquart. Abhandlungen der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen; Philologisch-Historische Klasse; Neue Folge; Band XIII, Nro. 1. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1914, 276 seiten + 10 Tafeln.
- Azerbaycan (yazar A. Zeki Velidi Togan), sayfa 106. // İslâm Ansiklopedisi: İslâm Âlemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugati. Leyden tab'ı esas tutularak telif, tadil, ikmal ve tercüme suretiyle neşri. 2. Cilt. Beşinci Baskı. İlk Baskı 1940. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1979, 846 sayfa.
- Етнографик очерк, cəh. 46. // Məhəmməd Həsən Vəliyev (Baharlı). "Azərbaycan" (Fiziki-coğrafi, etnoqrafik və iqtisadi oçerk). İlk nəşri: 1921-ci il; Təkrar nəşr. Ruscadan tərcümə edəni Vasif Quliyev. Bakı: "Azərbaycan" nəşriyyatı, 1993, 192 səh.
- Marquart, Komnen səh. 58, Rəşidəddindən nəqlən
- Z. V. Toğan, Azərbaycan, Bakı, 2007, səh.52.
- M. Vəlili (Baharlı, Azərbaycan: Coğrafi-təbii etnoqrafik və iqtisadi mülahizat, Azərbaycan dövlət nəşriyyatı, Bakı, 1993, səh.48.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Padar eli, "Soy" jurnalı, 2(10), 2008, səh. 43–47.
Ədəbiyyat
- I. Сборникь Лѣтописей. Исторiя Монголовь. Сочиненie Рашидь–Эддина. Введенie: О турецкихь и монгольскихь племенахь. Переводь сь персидскаго, сь введенiем и примѣчанiями И. П. Березина. — Стр. 1–320. // Записки Императорскаго Археологическаго общества. Томь XIV. Санкт–Петербургь: Типография Императорской Академiи Наукь, 1858.
- Über das Volkstum der Komanen (von J. Marquart), seite 26–238. // Osttürkische Dialektstudien. Autoren: Willy Bang und Josef Marquart. Abhandlungen der Königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-Historische Klasse; Neue Folge; Band XIII, № 1. Berlin: Weidmannsche Buchhandlung, 1914, 276 seiten, 10 Platten.
- Azerbaycan (yazar A. Zeki Velidi Togan), sayfa 91–118. // İslâm Ansiklopedisi: İslâm Âlemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugati. Leyden tab'ı esas tutularak telif, tadil, ikmal ve tercüme suretiyle neşri. 2. Cilt. Beşinci Baskı. İlk Baskı 1940. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1979, 846 sayfa.
- . Müəllif: Paşa Yaqub; Redaktor: Nazim Tapdıqoğlu (Vəlişov). Bakı: "Zərdabi LTD" MMC, 2012, 112 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Padarlar Azerbaycanlilarin etnoqrafik qruplarindan biri Fezlullah Resideddin Cemi et Tevarixde On Uygurlarin fars اون ایغور tayfa siyahisinda altinci tayfanin adini Badar fars بادار kimi yazmisdir Alman esilli serqsunas tarixci ve dilci en Fezlullah Resideddine istinaden Padarlari On Uygurlarin bir tayfasi hesab etmis turk tarixci serqsunas turkoloq Ehmed Zeki Velidi Togan da bu fikirle razilasmisdi Mehemmedhesen bey Veliyev Baharli hesab edirdi ki Sefeviler lezgileri itaete getirmek ucun padarlari onlara yaxin rayonlara kocurubler Seyx Dursun ibn Ehmed Padarin turbesiTarixiTarixci Ehmed Zeki Velidi Togan Azerbaycan adli kitabanda padarlar haqqinda yazir muxtelif yerlerdeki padar tayfasina aid meskenler diqqeti celb edir Her iki qebile Sulduz ve Padar E C bu eraziye geldikden sonra torpaga baglanmisdir Padar onuygur tayfasinin biridir Boyuk etnoqraf alim Mehemmedhesen bey Velili Baharli Padar elinin Azerbaycanda yerlesmesinden behs etmisdir Oz unlu eserinde yazir 13 cu esrin ortalarinda Iranda hakimiyyet mogollardan olan hulakulara kecdikde Hulaku Iranda oz movqeyini berkitmek ucun 200 min turk ailesini kocurub Iranda oturtmusdu meskunlasdirilmisdi O aileler bir muddetden sonra Azerbaycana kocduler Bu turkler Qayi adlanan xususi turk tayfasidir Ag hunlarin ovladlari hesab olunurlar evveller Qerbi Turkistanda yasayirdilar Qayi turklerinin meshur qebileleri bunlar idi Qacar Efsar Zulqeder Coban Baharli Padar Ustacali Lek Xelili Sorsor Sefeq Ussali Zengene Armali ve qeyrileri IstinadlarBolshaya sovetskaya enciklopediya Trete izdanie V 30 tomah Glavnyj redaktor A M Prohorov Tom 1 A Angob Moskva Gosudarstvennoe nauchnoe izdatelstvo Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya 1969 str 278 Orijinal metn rus Istoricheski slozhilis etnograficheskie gruppy A otlichavshiesya nekotorymi osobennostyami v hozyajstve kulture i bytu ajrumy karapapahi padary shahseveny karadagcy afshary i dr Padary zhivut v vostochnoj chasti Azerbajdzhanskoj SSR U nih dolshe chem u drugih etnograficheskih grupp A sohranyalis starye cherty v hozyajstve i bytu v chastnosti polukochevoj skotovodcheskij uklad hozyajstva i svyazannye s nim osobennosti byta I Sbornik Lѣtopisej Istoriya Mongolov Sochinenie Rashid Eddina Vvedenie O tureckih i mongolskih plemenah Perevod s persidskago s vvedeniem i primѣchaniyami I P Berezina Str 125 Zapiski Imperatorskago Arheologicheskago obshestva Tom XIV Sankt Peterburg Tipografiya Imperatorskoj Akademii Nauk 1858 II Kapitel Uber das Volkstum der Komanen von J Marquart seite 58 Ostturkische Dialektstudien Von Willy Bang und Josef Marquart Abhandlungen der Koniglichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen Philologisch Historische Klasse Neue Folge Band XIII Nro 1 Berlin Weidmannsche Buchhandlung 1914 276 seiten 10 Tafeln Azerbaycan yazar A Zeki Velidi Togan sayfa 106 Islam Ansiklopedisi Islam Alemi Tarih Cografya Etnografya ve Biyografya Lugati Leyden tab i esas tutularak telif tadil ikmal ve tercume suretiyle nesri 2 Cilt Besinci Baski Ilk Baski 1940 Istanbul Milli Egitim Basimevi 1979 846 sayfa Etnografik ocherk ceh 46 Mehemmed Hesen Veliyev Baharli Azerbaycan Fiziki cografi etnoqrafik ve iqtisadi ocerk Ilk nesri 1921 ci il Tekrar nesr Ruscadan tercume edeni Vasif Quliyev Baki Azerbaycan nesriyyati 1993 192 seh Marquart Komnen seh 58 Resideddinden neqlen Z V Togan Azerbaycan Baki 2007 seh 52 M Velili Baharli Azerbaycan Cografi tebii etnoqrafik ve iqtisadi mulahizat Azerbaycan dovlet nesriyyati Baki 1993 seh 48 MenbeEnver Cingizoglu Padar eli Soy jurnali 2 10 2008 seh 43 47 EdebiyyatI Sbornik Lѣtopisej Istoriya Mongolov Sochinenie Rashid Eddina Vvedenie O tureckih i mongolskih plemenah Perevod s persidskago s vvedeniem i primѣchaniyami I P Berezina Str 1 320 Zapiski Imperatorskago Arheologicheskago obshestva Tom XIV Sankt Peterburg Tipografiya Imperatorskoj Akademii Nauk 1858 Uber das Volkstum der Komanen von J Marquart seite 26 238 Ostturkische Dialektstudien Autoren Willy Bang und Josef Marquart Abhandlungen der Koniglichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen Philologisch Historische Klasse Neue Folge Band XIII 1 Berlin Weidmannsche Buchhandlung 1914 276 seiten 10 Platten Azerbaycan yazar A Zeki Velidi Togan sayfa 91 118 Islam Ansiklopedisi Islam Alemi Tarih Cografya Etnografya ve Biyografya Lugati Leyden tab i esas tutularak telif tadil ikmal ve tercume suretiyle nesri 2 Cilt Besinci Baski Ilk Baski 1940 Istanbul Milli Egitim Basimevi 1979 846 sayfa Muellif Pasa Yaqub Redaktor Nazim Tapdiqoglu Velisov Baki Zerdabi LTD MMC 2012 112 seh Hemcinin bax