Ozan məhəlləsi — Gəncənin qədim məhəllələrindən biri. Gəncə şəhəri müxtəlif səbəblərdən dəfələrlə yenidən qurulub şəhər öz yerini dəyişib. Ozan məhəlləsi son olaraq yeni Gəncənin iç qala hissəsinin cənubunda yerləşib.
Ozan məhəlləsi |
---|
Haqqında
Ozan məhəlləsi böyüklüyünə və qədimliyinə görə Gəncənin digər məhəllələrindən fərqlənir. Məhəllə şərti iki hissədən ibarətdir. Birinci hissə adi Ozan, ikinci hissə isə Dal Ozan kimi tanınır. Birinci hissə şimaldan Qaramanlı, cənubdan Böyük malakan, İtti küçə, qərbdən Şahsevənlər, şərqdən isə Dal Ozan və Bala Bağban məhəllələri ilə əhatələnib. Məhəllənin ikinci hissəsi olan Dal Ozan isə şimaldan Sofulu, şərqdən Zərrabi, cənubdan Bala Bağban, qərbdən isə Ozan və Səbzavat məhəllələri ilə dövrələnib. Tarixi mənbələr XIII-XIV yüzillikdə xalq sənətkarlarının yaşadığı yerlərə “Ovzan” deməsi haqda məlumatlar var. XVI-XVII yüzillikdə şəhərin indiki yerə köçməsi zamanı köhnə Gəncədə yaşayan “Ovzanlar” çox gümanki, yeni yerdə də öz qonşuluq, qohumluq əlaqələrini saxlamaq məqsədilə bir yerdə məskunlaşmışlar.
Ozan məhəlləsinin üstə tikilmiş məscidin bəzi mənbələrdə tikilmə tarixi 1884-cü il kimi göstərilir. Lakin məscidin başmaqxanasının içində, giriş qapısının üstündə onun hicrətin 1201-ci ilində tikildiyi yazılıb. Yəni Ozan məscidi 1783-cü ildə xalqın pulu hesabına tikilib. Məhəllədə doğulmuş Hacı Abbas XIX yüzilliyin ortalarında anadan olmuş və yerli mülkədar olmuşdur. Ona məxsus olan iki mərtəbəli ev XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində tikilib. Məhəllədən keçən Ləmsə yolu isə 1820-ci illərdə salınıb. Gəncəlilər almanlara o vaxtlar Ləmsə deyirdilər. Bu yol başlanğıcını Bala bəy Verdiyevin evinin yanında götürüb, İtti küçə, Bala Bağban, Todanlı, Üç təpə məhəllələrindən Göygöl rayonuna kimi uzanırdı. Məhəllənin ortasında (indiki Təbriz küçəsində) Bəylik basalağı yerləşir. Burada Əsgər bəy, Şəmil bəy, Cavad bəy, Hüseyn bəy, İbrahim və Həsən bəy qardaşları, Süleyman bəy, Hacı Hüseyn bəy, Sünnülər-Məşədi Məmməd bəy və digər bəylər yaşayırdılar. Onlar əsasən heyvandarlıq və əkinçiliklə məşğul olurdular. Məhəllədə XIX əsrdə mövcud olmuş Qırx kilimçi, Xocalı basalaqlarının yerində sonradan Mahrasa bağı məhəlləsi salınıb.
Məhəllədə yerləşən El yolu küçəsində xeyriyyəçi Bala Məşədinin 2 mərtəbəli evi, Difaiçi Molla Məhəmməd Pişnamazzadənin mülkü, Bağır bəy Rəfibəylinin 2 mərtəbəli evi yerləşir. Bağır bəy Rəfibəylinin evi bir zamanlar orta məktəb, rəssamlıq məktəbi olub. Hal-hazırda isə binada Gigiyena və Epidemiologiya mərkəzi fəaliyyət göstərir.
Ozan məhəlləsində Gəncə üsyanının fəal iştirakçısı, pedaqoq Əliqara bəy Məmmədov, inqilabçı Fərhad və Hidayət Eminbəylilər, rejissor Adil İsgəndərov, professor Kəbutər Səfərov, Niyaz Səfərov, Rəhim Mehtiyev, Zülfüqar Məmmədov yaşayıblar. Çar ordusunun polkovniki olmuş Şahverdi xan Ziyadxanovun mülkü də bu məhəllədə yerləşirdi. Ev bir mərtəbəli olub, kərpiclə tikilmişdir. Təxminən, 1960-cı illərdə ev uçurularaq, yerində 1 saylı orta məktəbin yeni korpusu inşa olunmuşdur.
1804-cü ilin may ayında aparılan siyahıyaalınmaya əsasən məhəllədə 60 evin olduğu, 205 (100 kişi, 105 qadın) nəfər əhalinin yaşadığı qeyd edilmişdir. 1916-ci ildə aparılan statistikaya əsasən isə məhəllədə 792 ailə yaşayıb. Məhəllə sakinləri bağçaçılıq, əkinçilik və qismən ticarətlə məşğul olurdular.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Hamlet Allahverdiyev. "Ozan məhəlləsi". ganca.org. 23 sentyabr 2011. 2020-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 10 dekabr 2019.
- Fərrux Əhmədov. Gəncənin tarix yaddaşı. Bakı: Şirvannəşr. 1998.
Xarici keçidlər
- Gəncə adlı salnamə - Ozan məhəlləsi / Kəpəz Tv
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ozan mehellesi Gencenin qedim mehellelerinden biri Gence seheri muxtelif sebeblerden defelerle yeniden qurulub seher oz yerini deyisib Ozan mehellesi son olaraq yeni Gencenin ic qala hissesinin cenubunda yerlesib Ozan mehellesiHaqqindaOzan mehellesi boyukluyune ve qedimliyine gore Gencenin diger mehellelerinden ferqlenir Mehelle serti iki hisseden ibaretdir Birinci hisse adi Ozan ikinci hisse ise Dal Ozan kimi taninir Birinci hisse simaldan Qaramanli cenubdan Boyuk malakan Itti kuce qerbden Sahsevenler serqden ise Dal Ozan ve Bala Bagban mehelleleri ile ehatelenib Mehellenin ikinci hissesi olan Dal Ozan ise simaldan Sofulu serqden Zerrabi cenubdan Bala Bagban qerbden ise Ozan ve Sebzavat mehelleleri ile dovrelenib Tarixi menbeler XIII XIV yuzillikde xalq senetkarlarinin yasadigi yerlere Ovzan demesi haqda melumatlar var XVI XVII yuzillikde seherin indiki yere kocmesi zamani kohne Gencede yasayan Ovzanlar cox gumanki yeni yerde de oz qonsuluq qohumluq elaqelerini saxlamaq meqsedile bir yerde meskunlasmislar Ozan mehellesinin uste tikilmis mescidin bezi menbelerde tikilme tarixi 1884 cu il kimi gosterilir Lakin mescidin basmaqxanasinin icinde giris qapisinin ustunde onun hicretin 1201 ci ilinde tikildiyi yazilib Yeni Ozan mescidi 1783 cu ilde xalqin pulu hesabina tikilib Mehellede dogulmus Haci Abbas XIX yuzilliyin ortalarinda anadan olmus ve yerli mulkedar olmusdur Ona mexsus olan iki mertebeli ev XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde tikilib Mehelleden kecen Lemse yolu ise 1820 ci illerde salinib Genceliler almanlara o vaxtlar Lemse deyirdiler Bu yol baslangicini Bala bey Verdiyevin evinin yaninda goturub Itti kuce Bala Bagban Todanli Uc tepe mehellelerinden Goygol rayonuna kimi uzanirdi Mehellenin ortasinda indiki Tebriz kucesinde Beylik basalagi yerlesir Burada Esger bey Semil bey Cavad bey Huseyn bey Ibrahim ve Hesen bey qardaslari Suleyman bey Haci Huseyn bey Sunnuler Mesedi Memmed bey ve diger beyler yasayirdilar Onlar esasen heyvandarliq ve ekincilikle mesgul olurdular Mehellede XIX esrde movcud olmus Qirx kilimci Xocali basalaqlarinin yerinde sonradan Mahrasa bagi mehellesi salinib Mehellede yerlesen El yolu kucesinde xeyriyyeci Bala Mesedinin 2 mertebeli evi Difaici Molla Mehemmed Pisnamazzadenin mulku Bagir bey Refibeylinin 2 mertebeli evi yerlesir Bagir bey Refibeylinin evi bir zamanlar orta mekteb ressamliq mektebi olub Hal hazirda ise binada Gigiyena ve Epidemiologiya merkezi fealiyyet gosterir Ozan mehellesinde Gence usyaninin feal istirakcisi pedaqoq Eliqara bey Memmedov inqilabci Ferhad ve Hidayet Eminbeyliler rejissor Adil Isgenderov professor Kebuter Seferov Niyaz Seferov Rehim Mehtiyev Zulfuqar Memmedov yasayiblar Car ordusunun polkovniki olmus Sahverdi xan Ziyadxanovun mulku de bu mehellede yerlesirdi Ev bir mertebeli olub kerpicle tikilmisdir Texminen 1960 ci illerde ev ucurularaq yerinde 1 sayli orta mektebin yeni korpusu insa olunmusdur 1804 cu ilin may ayinda aparilan siyahiyaalinmaya esasen mehellede 60 evin oldugu 205 100 kisi 105 qadin nefer ehalinin yasadigi qeyd edilmisdir 1916 ci ilde aparilan statistikaya esasen ise mehellede 792 aile yasayib Mehelle sakinleri bagcaciliq ekincilik ve qismen ticaretle mesgul olurdular Hemcinin baxEttarlar mehellesi Sahsevenler mehellesiIstinadlarHamlet Allahverdiyev Ozan mehellesi ganca org 23 sentyabr 2011 2020 12 04 tarixinde Istifade tarixi 10 dekabr 2019 Ferrux Ehmedov Gencenin tarix yaddasi Baki Sirvannesr 1998 Xarici kecidlerGence adli salname Ozan mehellesi Kepez Tv