Overlord əməliyyatı İkinci dünya müharibəsi ərzində Antihitler koalisiyası tərəfindən almanların işğalı altında olan Qərbi Avropa ərazilərinin geri qaytarılması məqsədilə həyata keçirilmiş hücum əməliyyatıdır. Əməliyyat 6 iyun 1944-cü il tarixində başlamışdır. 6 iyunda 160,000 nəfərə yaxın qoşun hissələri La-Manşı keçmiş, bununla da Fransada yerləşən müttəfiq qoşunlarının sayı iki milyona çatmışdır.
Overlord əməliyyatı | |||
---|---|---|---|
İkinci dünya müharibəsində Qərb cəbhəsi | |||
Tarix | 6 iyun – 30 avqust 1944 | ||
Yeri | Şimali Fransa | ||
Nəticəsi | Antihitler koalisiyası qələbə qazandı | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bu hücum əməliyyatını həyata keçirmək barədə razılıq 1943-cü ilin may ayında ABŞ-nin Vaşinqton şəhərində baş tutmuş konfrans zamanı əldə olunmuşdur. General Dvayt Eyzenhaver döyüş əməliyyatına cəlb edilmiş müttəfiq qoşunların Baş Qərargah rəisi, ingilis general Bernard Montqomeri isə 21-ci Ordu Qrupunun komandiri vəzifəsinə təyin olunmuşdu. Əsas hücum mövqeyi Normandiya sahilləri olaraq müəyyən edilmişdi. Hücumun başlamasına hələ bir neçə ay qalmışdan etibarən müttəfiqlər aldadıcı hərbi manevrlərdən istifadə etməyə başladılar. Bu, həm elektronik, həm də vizual dezinformasiya xarakteri daşıyırdı. Bu cür aldadıcı manevrlər nəticəsində almanlar hücumun hansı istiqamətdən və nə vaxt başlayacağını təxmin etməyə çətinlik çəkirdi. Hücumun başlayacağını təxmin edən Adolf Hitler general-feldmarşal Ervin Rommeli bütün "" boyunca müdafiə-istehkam işlərinin aparılmasına rəhbər təyin etmişdi.
Müttəfiqlər hücumun ilk günündə öz məqsədlərinə nail ola bilmədilər, lakin 26 iyunda Şerburq-Oktevil limanını və 21 iyulda isə Kann şəhərini ələ keçirməyə nail oldular. 8 avqust tarixində almanlar əks-hücuma cəhd etsə də, bu cəhd uğursuzluqla nəticələndi. Bu əks-həmlə zamanı alman 7-ci Ordusunun 50 min nəfərə yaxın şəxsi heyəti Falez şəhəri yaxınlığında müttəfiqlərin mühasirəsinə düşdü və ciddi itkilərə məruz qaldı. 30 avqust 1944-cü ildə alman qoşunlarının Sen çayı üzərindən geri çəkilməsi ilə birlikdə Overlord əməliyyatı da uğurla başa çatdırıldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Beevor, 2009. səh. 82
- Beevor, 2009. səh. 492
- Beevor, 2009. səh. 76
- Badsey, 1990. səh. 85
- Zetterling, 2000. səh. 32
- Zetterling, 2000. səh. 34
- Wilmot, 1997. səh. 434
- Tamelander, Zetterling, 2003. səh. 341
- Tamelander, Zetterling, 2003. səh. 342
- Giangreco, Moore və Polmar, 2004. səh. 252
- Tamelander, Zetterling, 2003. səh. 342–343
Xarici keçidlər
- Ambrose, Stephen. . Booknotes. C-SPAN. 5 iyun 1994. 7 sentyabr 2016 tarixində orijinalından (Video of interview) arxivləşdirilib. (ing.)
- Churchill, Winston. . London: The Churchill Society. 21 oktyabr 1940. 2021-05-12 tarixində orijinalından (Transcript of speech) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-09. (ing.)
- Leighton, Richard M. // Greenfield, Kent Roberts (redaktor). Command Decisions. Washington: United States Army Center of Military History. 2000 [1960]. CMH Pub 70-7. 2007-12-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-09. (ing.)
- . Eisenhower Presidential Center. 2019-06-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-09. (ing.)
- "Operations:D-Day and the Normandy Campaign". Democracy: Canadian Newspapers and the Second World War. Canadian War Museum. 19 sentyabr 2003. (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Overlord emeliyyati Ikinci dunya muharibesi erzinde Antihitler koalisiyasi terefinden almanlarin isgali altinda olan Qerbi Avropa erazilerinin geri qaytarilmasi meqsedile heyata kecirilmis hucum emeliyyatidir Emeliyyat 6 iyun 1944 cu il tarixinde baslamisdir 6 iyunda 160 000 nefere yaxin qosun hisseleri La Mansi kecmis bununla da Fransada yerlesen muttefiq qosunlarinin sayi iki milyona catmisdir Overlord emeliyyatiIkinci dunya muharibesinde Qerb cebhesiTarix 6 iyun 30 avqust 1944Yeri Simali FransaNeticesi Antihitler koalisiyasi qelebe qazandiMunaqise terefleriAntihitler koalisiyasi ABS Birlesmis Kralliq Kanada Azad Fransa Fransa Muqavimet Herekati Avstraliya Yeni Zelandiya Danimarkali denizciler AlmaniyaKomandan lar Dvayt Eyzenhaver Bernard Montqomeri Ervin RommelTereflerin quvvesi1 452 000 nefer 25 iyula qeder 2 052 299 nefer avqustun sonlarina qeder 380 000 nefer 23 iyula qeder 640 000 nefer umumi 2200 2500 tank ve diger hucum silahlariItkiler226 386 nefer 4101 doyus aviasiyasi 4000 tank 288 695 530 000 nefer 2127 doyus aviasiyasi 1500 2400 tank ve diger hucum silahlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu hucum emeliyyatini heyata kecirmek barede raziliq 1943 cu ilin may ayinda ABS nin Vasinqton seherinde bas tutmus konfrans zamani elde olunmusdur General Dvayt Eyzenhaver doyus emeliyyatina celb edilmis muttefiq qosunlarin Bas Qerargah reisi ingilis general Bernard Montqomeri ise 21 ci Ordu Qrupunun komandiri vezifesine teyin olunmusdu Esas hucum movqeyi Normandiya sahilleri olaraq mueyyen edilmisdi Hucumun baslamasina hele bir nece ay qalmisdan etibaren muttefiqler aldadici herbi manevrlerden istifade etmeye basladilar Bu hem elektronik hem de vizual dezinformasiya xarakteri dasiyirdi Bu cur aldadici manevrler neticesinde almanlar hucumun hansi istiqametden ve ne vaxt baslayacagini texmin etmeye cetinlik cekirdi Hucumun baslayacagini texmin eden Adolf Hitler general feldmarsal Ervin Rommeli butun boyunca mudafie istehkam islerinin aparilmasina rehber teyin etmisdi Muttefiqler hucumun ilk gununde oz meqsedlerine nail ola bilmediler lakin 26 iyunda Serburq Oktevil limanini ve 21 iyulda ise Kann seherini ele kecirmeye nail oldular 8 avqust tarixinde almanlar eks hucuma cehd etse de bu cehd ugursuzluqla neticelendi Bu eks hemle zamani alman 7 ci Ordusunun 50 min nefere yaxin sexsi heyeti Falez seheri yaxinliginda muttefiqlerin muhasiresine dusdu ve ciddi itkilere meruz qaldi 30 avqust 1944 cu ilde alman qosunlarinin Sen cayi uzerinden geri cekilmesi ile birlikde Overlord emeliyyati da ugurla basa catdirildi Hemcinin baxDvayt Eyzenhaver Ervin Rommel Ikinci cebheIstinadlarBeevor 2009 seh 82 Beevor 2009 seh 492 Beevor 2009 seh 76 Badsey 1990 seh 85 Zetterling 2000 seh 32 Zetterling 2000 seh 34 Wilmot 1997 seh 434 Tamelander Zetterling 2003 seh 341 Tamelander Zetterling 2003 seh 342 Giangreco Moore ve Polmar 2004 seh 252 Tamelander Zetterling 2003 seh 342 343Xarici kecidlerAmbrose Stephen Booknotes C SPAN 5 iyun 1994 7 sentyabr 2016 tarixinde orijinalindan Video of interview arxivlesdirilib ing Churchill Winston London The Churchill Society 21 oktyabr 1940 2021 05 12 tarixinde orijinalindan Transcript of speech arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 09 ing Leighton Richard M Greenfield Kent Roberts redaktor Command Decisions Washington United States Army Center of Military History 2000 1960 CMH Pub 70 7 2007 12 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 09 ing Eisenhower Presidential Center 2019 06 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 09 ing Operations D Day and the Normandy Campaign Democracy Canadian Newspapers and the Second World War Canadian War Museum 19 sentyabr 2003 ing