Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Okean yer qabığı — Yer qabığı tipi olub okean ərazilərini əhatə edir. Okean yer qabığı planet səthinin 56 % - ni əhatə edir və onun başlıca cəhəti az qalınlığa (orta hesabla 5 –7 km -ə yaxın) malik olmasıdır. Lakin belə nazik qabıq da öz-özlüyündə iki qata ayrılır.
Çökmə qat
Bu qatın qalınlığı okean çuxurları süxurlarında 1 km-dən 15 km-dək, qitə yaxınlığında isə 15 km-dək və daha çoxdur. Okean çuxurlarında çöküntülər, adətən, , silisimlu və əhəngli təşkil olunur. Okeanların çökmə qatından uzununa seysemik dalğaların keçmə sürəti 2–5 km/san-dir. Okean dərinliklərindəki ən qədim çöküntülərin yaşı 180 milyon ildən artıq deyildir. Belə bir təsəvvür yarana bilər ki, mezozoy erasının ortalarına kimi Yer üzündə, ümumiyyətlə, okean olmamışdır. Lakin bu heç də belə deyildir.
Bazalt qat
Okean qabığının bu qatı, ümumiyyətlə, sualtı vulkanların püskürmə məhsulları olan bazaltdlardan təşkil olunmuşdur. Bunlar üçün yastıqvari bazaltlar səciyyəvidir. Onlar biri-birinin üzərində yatan qayrı-ayrı dəyirmi formalı lava yastıqlarından ibarətdirlər. Bu lava, san ki vulkan kanallarından sıxılaraq çölə çıxmışdır. Okean dərinliklərində su sütunu dibdə çox böyük təziq yaradır və bu lavanın yer səthində və yaxud dayaz su hövzələrində olduğu kimi azad axmasına, xüsusən də püskürməsinə imkan vermir.
Bazalt yastıqları qatından aşağıda biri-birinə paralel yerləşən, kiçik qalınlığa malik lakin nisbətən böyük davamiyyətli intruziv kütlələr - bazalt daykaları yerləşir. Məhz onlar bazalt maqmasının qalxması üçün nəqletdirici vulkanik kanal rolunu oynayırlar.
Okean yer qabığı bazalt qatının qalıənlığı 2 km -dən artıq deyildir. O, çökmə qata nisbətən böyük sıxlığa malik olduğundan, burada uzununa seysmik dalğaların sürəti yüksələrək 6,5 km/san çatır. Bunlardan aşağıda, seysmik dalğa sürətlərinin sıçrayışla 8,1-8,4-ə kimi yüksələn Moxoroviçiç səthi yerləşir. Bu artıq Yerin üst mantiyasıdır.
Mənbə
- http://anl.az/el/k/kz_g.pdf
- Geologiya. Bakı. "Şərq-Qərb", 2008, 712 səh.
- http://gsaz.az/ci/Kitabxana/T.C.Hebibov_Umumi_geologiya.pdf
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Okean yer qabigi Yer qabigi tipi olub okean erazilerini ehate edir Okean yer qabigi planet sethinin 56 ni ehate edir ve onun baslica ceheti az qalinliga orta hesabla 5 7 km e yaxin malik olmasidir Lakin bele nazik qabiq da oz ozluyunde iki qata ayrilir Okean yer qabigi Qirmiz rengli hisse daha cavan mavi zolaq ise daha qedimdir Cokme qatBu qatin qalinligi okean cuxurlari suxurlarinda 1 km den 15 km dek qite yaxinliginda ise 15 km dek ve daha coxdur Okean cuxurlarinda cokuntuler adeten silisimlu ve ehengli teskil olunur Okeanlarin cokme qatindan uzununa seysemik dalgalarin kecme sureti 2 5 km san dir Okean derinliklerindeki en qedim cokuntulerin yasi 180 milyon ilden artiq deyildir Bele bir tesevvur yarana biler ki mezozoy erasinin ortalarina kimi Yer uzunde umumiyyetle okean olmamisdir Lakin bu hec de bele deyildir Bazalt qatOkean qabiginin bu qati umumiyyetle sualti vulkanlarin puskurme mehsullari olan bazaltdlardan teskil olunmusdur Bunlar ucun yastiqvari bazaltlar seciyyevidir Onlar biri birinin uzerinde yatan qayri ayri deyirmi formali lava yastiqlarindan ibaretdirler Bu lava san ki vulkan kanallarindan sixilaraq cole cixmisdir Okean derinliklerinde su sutunu dibde cox boyuk teziq yaradir ve bu lavanin yer sethinde ve yaxud dayaz su hovzelerinde oldugu kimi azad axmasina xususen de puskurmesine imkan vermir Bazalt yastiqlari qatindan asagida biri birine paralel yerlesen kicik qalinliga malik lakin nisbeten boyuk davamiyyetli intruziv kutleler bazalt daykalari yerlesir Mehz onlar bazalt maqmasinin qalxmasi ucun neqletdirici vulkanik kanal rolunu oynayirlar Okean yer qabigi bazalt qatinin qalienligi 2 km den artiq deyildir O cokme qata nisbeten boyuk sixliga malik oldugundan burada uzununa seysmik dalgalarin sureti yukselerek 6 5 km san catir Bunlardan asagida seysmik dalga suretlerinin sicrayisla 8 1 8 4 e kimi yukselen Moxorovicic sethi yerlesir Bu artiq Yerin ust mantiyasidir Menbehttp anl az el k kz g pdf Geologiya Baki Serq Qerb 2008 712 seh http gsaz az ci Kitabxana T C Hebibov Umumi geologiya pdf