Nüşabə Həmid qızı Araslı (25 mart 1941, Bakı) — Filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (2017).
Nüşabə Araslı | |
---|---|
Nüşabə Həmid qızı Araslı | |
Doğum tarixi | 25 mart 1941 (83 yaş) |
Doğum yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ → Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Atası | Həmid Araslı |
Elm sahəsi | filologiya |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adları | professor, AMEA-nın müxbir üzvü |
İş yeri | |
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu |
Həyatı
Nüşabə Araslı 25 mart 1941-ci ildə Bakıda anadan olub. Akademik Həmid Araslının sonuncu övladıdır. İlk təhsilini 1947–1957-ci illərdə alıb. 1957–1962-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) Şərqşünaslıq fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.
O, 1969-cu ildən Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı", "Nizamişünaslıq", "Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı" şöbələrində əvvəl kiçik, sonra böyük və aparıcı elmi işçi vəzifələrində çalışır, 1988-ci ildə "Nizami və Türk ədəbiyyatı" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsinə yüksəlib.
Fəaliyyəti
Alim əmək fəaliyyətinə Azərbaycan EA-nın (hazırkı AMEA-nın) Əlyazmaları Fondunda kiçik elmi işçi vəzifəsindən başlayıb. 1963-cü ildə keçmiş SSRİ Geologiya Nazirliyinin xətti ilə Əfqanıstana ezam olunaraq, Məzari-Şərifdə çalışan neftçilər qrupunda rus-fars dilləri üzrə tərcüməçi işləyib.
Nüşabə Araslı klassik Şərq və Azərbaycan ədəbiyyatının mahir bilicisi olmaqla yanaşı, qədim və orta əsrlərdə ədəbi dil, mətnşünaslıq və Şərq poetika sənəti üzrə hal-hazırda bütün Asiya regionunda seçilən nadir mütəxəssislərdən biridir. Onun elmi fəaliyyətinin əsas aparıcı istiqamətini qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının elmi-nəzəri problemləri, klassik Azərbaycan poeziyasının Şərq xalqları ədəbiyyatları ilə, xüsusən Türk ədəbiyyatı ilə qarşılıqlı əlaqələri, tipologiyası, özəl xüsusiyyətləri təşkil edir. O, Xaqani Şirvani, Məhsəti Gəncəvi, Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Arif Ərdəbili, Şah İsmayıl Xətai, Məhəmməd Füzuli və başqa sənətkarların ədəbi irsinin tədqiqi, nəşri, tədrisi işinin mahir ustadıdır.
O, həmçinin Nizami əsərlərinin poetikasını ilk dəfə olaraq külliyyat halında tədqiqata cəlb etmiş, bununla da Azərbaycan və Şərq poetika nəzəriyyəsi tarixinə öz əvəzsiz töhfəsini vermişdir.
Nüşabə Araslı 1994-cü ildən ümumtəhsil məktəblərinin VII sinfi üçün "Ədəbiyyat" dərsliyinin müəllifi, 2004-cü ildən VIII sinif üçün "Ədəbiyyat" dərsliyinin həmmüəllifidir.
Nüşabə xanım bir çox xarici ölkələrdə klassik Şərq şeirinin təcrübəli tədqiqatçısı kimi tanınır. 15-ə yaxın məqaləsi xarici elmi nəşrlərdə çap olunmuşdur, klassik Şərq poeziyasının müxtəlif elmi-nəzəri məsələlərinə həsr olunmuş müxtəlif Beynəlxalq konfranslarda elmi məruzələrlə çıxış etmişdir. Respublikamızda və ondan kənarda (Özbəkistanda, Türkiyədə, İranda) klassik ədəbiyyata dair yazılan elmi kitablarda onun monoqrafiya və məqalələrinə istinadlar edilir.
Nüşabə Araslı 2008-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti, cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir.
Alim 2010-cu ildə professor elmi adını almışdır. AMEA Rəyasət Heyətinin seçkilərlə bağlı 2 may 2017-ci il qərarına əsasən, AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
Nüşabə xanım Araslı 2014-cü ildən AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Nizamişünaslıq şöbəsinə rəhbərlik edir.
Nüşabə Araslı 3 monoqrafiya, 23 kitab (5 tərtib, 18 dərslik ), 150-dan çox elmi məqalənin müəllifidir.
Əsas elmi əsərləri
- Arif Ərdəbili və onun "Fərhatnamə" poeması. Bakı, 1979
- Nizami və türk ədəbiyyatı. Bakı, 1980
- Nizaminin poetikası. Bakı, 2002
İstinadlar
- "AMEA-nın həqiqi və müxbir üzvlüyünə keçirilən seçkilərin nəticələri açıqlanıb". elm.az (az.). science.az. 02.05.2017. İstifadə tarixi: 2017-05-25.
- "Araslı Nüşabə Həmid qızı". 2021-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-25.
- Zəhra Allahverdiyeva. (az.). http://www.anl.az. 24 aprel 2021. Archived from the original on 2021-10-21. İstifadə tarixi: 16 fev 2024.
Xarici keçidlər
- Elmin NURİ. "Elmlər Akademiyasının xanım müxbir üzvləri KİMLƏRDİR..." (az.). https://modern.az. 22 aprel 2015. 15 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2024.
- AMEA-nın müxbir üzvü, Nizamişünas alim Nüşabə Araslı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nusabe Hemid qizi Arasli 25 mart 1941 Baki Filologiya uzre elmler doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu 2017 Nusabe ArasliNusabe Hemid qizi ArasliDogum tarixi 25 mart 1941 1941 03 25 83 yas Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliAtasi Hemid ArasliElm sahesi filologiyaElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adlari professor AMEA nin muxbir uzvuIs yeri Nizami Gencevi adina Edebiyyat InstitutuTehsili BDU Serqsunasliq fakultesiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu Sohret ordeniHeyatiNusabe Arasli 25 mart 1941 ci ilde Bakida anadan olub Akademik Hemid Araslinin sonuncu ovladidir Ilk tehsilini 1947 1957 ci illerde alib 1957 1962 ci illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki BDU Serqsunasliq fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirmisdir O 1969 cu ilden Nizami Gencevi adina Edebiyyat Institutunun Qedim ve orta esrler Azerbaycan edebiyyati Nizamisunasliq Qedim dovr Azerbaycan edebiyyati sobelerinde evvel kicik sonra boyuk ve aparici elmi isci vezifelerinde calisir 1988 ci ilde Nizami ve Turk edebiyyati movzusunda doktorluq dissertasiyasini ugurla mudafie ederek filologiya elmleri doktoru elmi derecesine yukselib FealiyyetiAlim emek fealiyyetine Azerbaycan EA nin hazirki AMEA nin Elyazmalari Fondunda kicik elmi isci vezifesinden baslayib 1963 cu ilde kecmis SSRI Geologiya Nazirliyinin xetti ile Efqanistana ezam olunaraq Mezari Serifde calisan neftciler qrupunda rus fars dilleri uzre tercumeci isleyib Nusabe Arasli klassik Serq ve Azerbaycan edebiyyatinin mahir bilicisi olmaqla yanasi qedim ve orta esrlerde edebi dil metnsunasliq ve Serq poetika seneti uzre hal hazirda butun Asiya regionunda secilen nadir mutexessislerden biridir Onun elmi fealiyyetinin esas aparici istiqametini qedim ve orta esrler Azerbaycan edebiyyatinin elmi nezeri problemleri klassik Azerbaycan poeziyasinin Serq xalqlari edebiyyatlari ile xususen Turk edebiyyati ile qarsiliqli elaqeleri tipologiyasi ozel xususiyyetleri teskil edir O Xaqani Sirvani Mehseti Gencevi Nizami Gencevi Imadeddin Nesimi Arif Erdebili Sah Ismayil Xetai Mehemmed Fuzuli ve basqa senetkarlarin edebi irsinin tedqiqi nesri tedrisi isinin mahir ustadidir O hemcinin Nizami eserlerinin poetikasini ilk defe olaraq kulliyyat halinda tedqiqata celb etmis bununla da Azerbaycan ve Serq poetika nezeriyyesi tarixine oz evezsiz tohfesini vermisdir Nusabe Arasli 1994 cu ilden umumtehsil mekteblerinin VII sinfi ucun Edebiyyat dersliyinin muellifi 2004 cu ilden VIII sinif ucun Edebiyyat dersliyinin hemmuellifidir Nusabe xanim bir cox xarici olkelerde klassik Serq seirinin tecrubeli tedqiqatcisi kimi taninir 15 e yaxin meqalesi xarici elmi nesrlerde cap olunmusdur klassik Serq poeziyasinin muxtelif elmi nezeri meselelerine hesr olunmus muxtelif Beynelxalq konfranslarda elmi meruzelerle cixis etmisdir Respublikamizda ve ondan kenarda Ozbekistanda Turkiyede Iranda klassik edebiyyata dair yazilan elmi kitablarda onun monoqrafiya ve meqalelerine istinadlar edilir Nusabe Arasli 2008 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Prezidenti cenab Ilham Eliyevin Serencami ile Sohret ordeni ile teltif edilmisdir Alim 2010 cu ilde professor elmi adini almisdir AMEA Reyaset Heyetinin seckilerle bagli 2 may 2017 ci il qerarina esasen AMEA nin muxbir uzvu secilmisdir Nusabe xanim Arasli 2014 cu ilden AMEA Nizami Gencevi adina Edebiyyat Institutunun Nizamisunasliq sobesine rehberlik edir Nusabe Arasli 3 monoqrafiya 23 kitab 5 tertib 18 derslik 150 dan cox elmi meqalenin muellifidir Esas elmi eserleriArif Erdebili ve onun Ferhatname poemasi Baki 1979 Nizami ve turk edebiyyati Baki 1980 Nizaminin poetikasi Baki 2002Istinadlar AMEA nin heqiqi ve muxbir uzvluyune kecirilen seckilerin neticeleri aciqlanib elm az az science az 02 05 2017 Istifade tarixi 2017 05 25 Arasli Nusabe Hemid qizi 2021 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 25 Zehra Allahverdiyeva az http www anl az 24 aprel 2021 Archived from the original on 2021 10 21 Istifade tarixi 16 fev 2024 Xarici kecidlerElmin NURI Elmler Akademiyasinin xanim muxbir uzvleri KIMLERDIR az https modern az 22 aprel 2015 15 fevral 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 fevral 2024 AMEA nin muxbir uzvu Nizamisunas alim Nusabe Arasli