Nurdinm Musayev (2 (15) oktyabr 1913 – 1983, Qroznı) — Çeçen yazıçı, şair, dramaturq, tərcüməçi, alim, filologiya elmləri namizədi, müəllim, Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı, Çeçen-İnquş MSSR Yazıçılar Birliyinin sədri (1958-1959), SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü (1934).
Nurdin Musayev | |
---|---|
Doğum tarixi | 2 (15) oktyabr 1913 |
Vəfat tarixi | 1983 |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | yazıçı, şair, dramaturq, tərcüməçi, pedaqoq |
Fəaliyyət illəri | 1930-cu ildən |
Elmi dərəcəsi |
|
Partiyası | |
Üzvlüyü |
Bioqrafiya
15 oktyabr 1913-cü ildə Belqatoy kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1929-cu ildə ibtidai məktəbi, 1933-cü ildə isə Qroznı fəhlə məktəbini bitirir. İşçilər fakültəsini bitirdikdən sonra Moskvada Ümumittifaq Kommunist Jurnalistika İnstitutunun Komsomol şöbəsinə daxil olur.
Hələ məktəbdə ikən şeir yazmağa başlayır. İlk əsərləri 1930-cu ildə nəşr edilmişdir. 1933-cü ildə "Doğru yolda bir addım" şeirlər toplusu nəşr olunur. Eyni zamanda kolxoz quruculuğuna həsr olunmuş "Dövrümüzün cücərməsi" pyesini yazır.
SSRİ Yazıçılar Birliyinin birinci təsis qurultayının nümayəndəsi olur. Yarandığı gündən SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. Üzvlük kartını Maksim Qorki imzalamışdır. 1940-cı ildən Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvüdür.
Vətənə qayıtdıqdan sonra respublika "Leninets" qəzetinin birinci müavini, sonra redaktoru olur. O illərin əsərlərində ("Yolum", "Qəlbin səsi" şeir topluları, "İldırımın yanıb-sönməsində", "Aset", "Kolxoz bayramı" pyesləri) yeni bir insanın,- inşaatçının problemi sosializmin mənəvi yenilənməsi qoyulur.
1941-ci ilin sonunda cəbhəyə gedir. 255-ci ayrı Çeçen-İnquş süvari alayının siyasi şöbəsinin üzvü, pulemyot eskadronun komissarı olur. Stalinqrad döyüşündə iştirak edir. Orden və medallarla təltif edilir.
Müharibə dövründə sovet şeirinin əsas mövzusu Nurdin Muzayevin yaradıcılığında əks olunan cəsarət, qəhrəmanlıq, beynəlxalq vəzifə mövzusu idi. 1943-1944-cü illərdə Çeçen-İnquş MSSR-in kinematoqrafiya şöbəsinin müdiri işləyir. Sürgün illərində (1944-1957) Qazaxıstan SSR-də müəllim, radio və qəzet müxbiri işləmiş, Qazax ədəbi nəşriyyatında Çeçen-İnquş bədii ədəbiyyat redaksiyasına rəhbərlik etmişdir. Frunze Dövlət Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsini bitirir. 1966-cı ildə "Çeçen ədəbiyyatı sosialist realizmi yolunda" namizədlik dissertasiyasını müdafiə edir.
1957-ci ildə vətənə qayıtdıqdan sonra müəllim, Çeçen-İnquş kitab nəşriyyatının baş redaktoru, sonra Çeçen-İnquş MSSR Yazıçılar Birliyinin idarə heyətinin ədəbi məsləhətçisi olur.
Çeçen-İnquş Pedaqoji İnstitutunda və Çeçen-İnquş Dövlət Universitetində ana dili və ədəbiyyat müəllimi işləyir.
Vladimir Mayakovskinin "V. I. Lenin ”, Aleksandr Puşkin. Mixail Lermontovun şeirləri və Şota Rustavelinin "Pələng dərisi geymiş pəhləvan" poemasını tərcümə edir. Bu tərcümə üzərində 20 il çalışır və gürcü şairinin anadan olmasının 800 illiyi üçün tamamlayır. Nurdinm Musayev Gürcüstan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin və Nazirlər Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edildiyi bu tarixin qeyd olunmasına dəvət edilir.
Bir çoxu yerli teatrların səhnələrində səhnələşdirilən bir sıra pyeslərin müəllifi olur:
Mexaş-Mirzə (1940);
Ən bahalı (1958);
"İnsana inam";
Aset (1961);
"İşıqlı Yol" (1961).
"Mexash-Mirzə" komediyası çeçen folkloru əsasında yazılmış və Xanbaba Nurədilov adına Çeçenistan Dövlət Dram Teatrında səhnələşdirilmişdir. O, 20 ildən çoxdur ki, uğurla teatrın səhnəsindədir və osetin dilinə tərcümə edilmişdir. "İnsana inam" tamaşası Qroznı Rus Dram Teatrında səhnələşdirilir.
1970-ci ildə bəstəkar Oskar Feltsman Nurdin Muzaevin sözlərinə "Qroznı mahnısı" yazır.
Ailəsi
Oğlu Maqomed Musayev - tarixçi, Çeçenistan Respublikası Hökumətinin Arxiv İdarəsinin müdiri;
Nəvəsi Timur Musayev - tarixçi, jurnalist, siyasətçi, köşə yazarı, publisist, televiziya filmlərinin müəllifi.
İstinadlar
- Nurdin Muzaev // Faceted Application of Subject Terminology.
- "Песня о Грозном". sovmusic.ru. 2017-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-22.
- Песня о Грозном - Мадина Кудаева — YouTube
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nurdinm Musayev 2 15 oktyabr 1913 1983 Qrozni Cecen yazici sair dramaturq tercumeci alim filologiya elmleri namizedi muellim Boyuk Veten muharibesi istirakcisi Cecen Inqus MSSR Yazicilar Birliyinin sedri 1958 1959 SSRI Yazicilar Birliyinin uzvu 1934 Nurdin MusayevDogum tarixi 2 15 oktyabr 1913Vefat tarixi 1983Vefat yeri Qrozni Cecen Inqus MSSR RSFSR SSRITehsili Yusif Balasaqunlu adina Qirgizistan Milli Universiteti 1953 Fealiyyeti yazici sair dramaturq tercumeci pedaqoqFealiyyet illeri 1930 cu ildenElmi derecesi filologiya elmleri namizedi d Partiyasi Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasi 1940 Uzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiBioqrafiya15 oktyabr 1913 cu ilde Belqatoy kendinde kendli ailesinde anadan olmusdur 1929 cu ilde ibtidai mektebi 1933 cu ilde ise Qrozni fehle mektebini bitirir Isciler fakultesini bitirdikden sonra Moskvada Umumittifaq Kommunist Jurnalistika Institutunun Komsomol sobesine daxil olur Hele mektebde iken seir yazmaga baslayir Ilk eserleri 1930 cu ilde nesr edilmisdir 1933 cu ilde Dogru yolda bir addim seirler toplusu nesr olunur Eyni zamanda kolxoz quruculuguna hesr olunmus Dovrumuzun cucermesi pyesini yazir SSRI Yazicilar Birliyinin birinci tesis qurultayinin numayendesi olur Yarandigi gunden SSRI Yazicilar Birliyinin uzvudur Uzvluk kartini Maksim Qorki imzalamisdir 1940 ci ilden Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi uzvudur Vetene qayitdiqdan sonra respublika Leninets qezetinin birinci muavini sonra redaktoru olur O illerin eserlerinde Yolum Qelbin sesi seir toplulari Ildirimin yanib sonmesinde Aset Kolxoz bayrami pyesleri yeni bir insanin insaatcinin problemi sosializmin menevi yenilenmesi qoyulur 1941 ci ilin sonunda cebheye gedir 255 ci ayri Cecen Inqus suvari alayinin siyasi sobesinin uzvu pulemyot eskadronun komissari olur Stalinqrad doyusunde istirak edir Orden ve medallarla teltif edilir Muharibe dovrunde sovet seirinin esas movzusu Nurdin Muzayevin yaradiciliginda eks olunan cesaret qehremanliq beynelxalq vezife movzusu idi 1943 1944 cu illerde Cecen Inqus MSSR in kinematoqrafiya sobesinin mudiri isleyir Surgun illerinde 1944 1957 Qazaxistan SSR de muellim radio ve qezet muxbiri islemis Qazax edebi nesriyyatinda Cecen Inqus bedii edebiyyat redaksiyasina rehberlik etmisdir Frunze Dovlet Pedaqoji Institutunun filologiya fakultesini bitirir 1966 ci ilde Cecen edebiyyati sosialist realizmi yolunda namizedlik dissertasiyasini mudafie edir 1957 ci ilde vetene qayitdiqdan sonra muellim Cecen Inqus kitab nesriyyatinin bas redaktoru sonra Cecen Inqus MSSR Yazicilar Birliyinin idare heyetinin edebi meslehetcisi olur Cecen Inqus Pedaqoji Institutunda ve Cecen Inqus Dovlet Universitetinde ana dili ve edebiyyat muellimi isleyir Vladimir Mayakovskinin V I Lenin Aleksandr Puskin Mixail Lermontovun seirleri ve Sota Rustavelinin Peleng derisi geymis pehlevan poemasini tercume edir Bu tercume uzerinde 20 il calisir ve gurcu sairinin anadan olmasinin 800 illiyi ucun tamamlayir Nurdinm Musayev Gurcustan Ali Soveti Reyaset Heyetinin ve Nazirler Sovetinin Fexri Fermani ile teltif edildiyi bu tarixin qeyd olunmasina devet edilir Bir coxu yerli teatrlarin sehnelerinde sehnelesdirilen bir sira pyeslerin muellifi olur Mexas Mirze 1940 En bahali 1958 Insana inam Aset 1961 Isiqli Yol 1961 Mexash Mirze komediyasi cecen folkloru esasinda yazilmis ve Xanbaba Nuredilov adina Cecenistan Dovlet Dram Teatrinda sehnelesdirilmisdir O 20 ilden coxdur ki ugurla teatrin sehnesindedir ve osetin diline tercume edilmisdir Insana inam tamasasi Qrozni Rus Dram Teatrinda sehnelesdirilir 1970 ci ilde bestekar Oskar Feltsman Nurdin Muzaevin sozlerine Qrozni mahnisi yazir AilesiOglu Maqomed Musayev tarixci Cecenistan Respublikasi Hokumetinin Arxiv Idaresinin mudiri Nevesi Timur Musayev tarixci jurnalist siyasetci kose yazari publisist televiziya filmlerinin muellifi IstinadlarNurdin Muzaev Faceted Application of Subject Terminology Pesnya o Groznom sovmusic ru 2017 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 22 Pesnya o Groznom Madina Kudaeva YouTube