Niredxaza (mac. Nyíregyháza) — şimal-şərqi Macarıstanın və Sabolç-Satmar-Bereq vilayətinin paytaxt şəhəri. Əhalisinin sayı 118 min nəfər olan şəhər Macarıstanın 7-ci böyük şəhəridir. Bundan başqa Şimali Macarıstanın və Böyük Macar Oylağının ən əhəmiyyətli şəhərlərindəndir. Niredxaza XVIII əsrdən günümüzə həm iqtisadi, həm də mədəni baxımdan inkişaf etməkdədir.
Nyiredxaza | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nyíregyháza | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
İlk məlumat | 1209 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 116 ± 1 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +36 42 | ||||
Poçt indeksi | 4400 | ||||
Digər | |||||
nyiregyhaza.hu | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafi mövqeyi
Niredxaza Macarıstanın şimalında, Saboç-Satmar-Bereq əyalətində yerləşir. Şəhər əyalətin kənd təsərrüfatı mərkəzi sayılır. Niredxazanın sərhədləri çox genişdir, belə ki, ətraf kəndlər də şəhərə daxildir. Şəhər 4, 41, 36 və 38-ci nəqliyyat qovşaqlarının birləşdiyi nöqtədə yerləşdiyi üçün buraya səyahət etmək olduqca asandır. Bundan başqa Aşağı- Karpat və Transilvaniyaya gedən nəqliyyat yolları da məhz Niredxazadan keçir.
Tarixi
Şəhər haqqında ilk yazılı məlumat 1209-cu ilə təsadüf edir. O zamanlar Niredxaza qısaca "Nir" yəni ağacqayın adlandırılırdı. Sonralar şəhər böyüdükcə Nired adlanmağa başladı. 1326-cı ilə aid bir sənəddə şəhərdə kilsə olduğu barədə məlumat verilir və güman edilir ki, onun indiki adı macar dilində kilsə mənasında işlədilən "edxaz" (mac. egyház) sözünün əlavə edilməsi ilə yaranmışdır. XV əsrin ortalarında burada 400-ə yaxın sakin yaşayırdı. Lakin, XVI əsrdə Osmanlı hücumları nəticəsində şəhər tamamilə dağılıdılmış və əhalisi tələf edilmişdi. Burada yenidən məskunlaşma 1630–1640-cı illərə təsadüf edir. II Ferens Rakoçinin apardığı müstəqillik mübarizəsindən sonra əhalinin sayında yüksəliş yaşanmışdır. Yeni sakinlər əsasən Bikeşçaba bölgəsindən gələn slovaklar idi. 1786-cı ildə Niredxazaya ildə 4 dəfə "bazar günləri" təşkil etmək hüququ verildi. Bu hadisə nəticəsində şəhər sakinlərinin sayı 7500 — ə çatdı. Artıq XIX əsrin əvvəllərində Niredxaza ölkənin ən zəngin şəhərlərindən biri idi. Bu illər ərzində şəhərdə yeni bələdiyyə binası, bir neçə məktəb, xəstəxana və restoran fəaliyyət göstərirdi. 1848–1849-cu illərdə baş verən Macar inqilabı və müstəqillik savaşında Niredxaza əhəmiyyətli rol oynayırdı. 1858-ci ildə yeni nəqliyyat yolları, teleqraf və teatr binası da daxil olmaqla bir neçə yeni bina istifadəyə verildi. 1911-ci ildə isə dəmiryollarının inşası başa çatdırıldı. I Dünya müharibəsi zamanı şəhər 6 ay müddətinə Rumınyanın işğalına məruz qalmışdı. II Dünya müharibəsində burada yaşayan 6 min yəhudi köçürülmüş, 2 min yəhudi Rusiyaya, işçi düşərgələrinə sürgün edilmiş, bir neçə əhəmiyyətli bina dağıdılmışdı. 2004-cü ildə holokost qurbanlarının xatirəsinə abidə inşa edilmişdir. Niredxaza şəhəri günümüzdə Macarıstanın əsas elm və turizm mərkəzlərindən biridir.
İstinadlar
- (unspecified title). Hungarian Central Statistical Office.
- Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2023.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-08-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Niredxaza mac Nyiregyhaza simal serqi Macaristanin ve Sabolc Satmar Bereq vilayetinin paytaxt seheri Ehalisinin sayi 118 min nefer olan seher Macaristanin 7 ci boyuk seheridir Bundan basqa Simali Macaristanin ve Boyuk Macar Oylaginin en ehemiyyetli seherlerindendir Niredxaza XVIII esrden gunumuze hem iqtisadi hem de medeni baximdan inkisaf etmekdedir NyiredxazaNyiregyhazaBayraq Gerb47 57 sm e 21 43 s u Olke MacaristanTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1209Sahesi 27 454 haMerkezin hundurluyu 116 1 mSaat qursagi Merkezi Avropa vaxti d UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 115 711 nef 1 yanvar 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 36 42Poct indeksi 4400Digernyiregyhaza huXeriteni goster gizle Nyiredxaza Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografi movqeyiNiredxaza Macaristanin simalinda Saboc Satmar Bereq eyaletinde yerlesir Seher eyaletin kend teserrufati merkezi sayilir Niredxazanin serhedleri cox genisdir bele ki etraf kendler de sehere daxildir Seher 4 41 36 ve 38 ci neqliyyat qovsaqlarinin birlesdiyi noqtede yerlesdiyi ucun buraya seyahet etmek olduqca asandir Bundan basqa Asagi Karpat ve Transilvaniyaya geden neqliyyat yollari da mehz Niredxazadan kecir TarixiNiredxazanin seher merkezi Seher haqqinda ilk yazili melumat 1209 cu ile tesaduf edir O zamanlar Niredxaza qisaca Nir yeni agacqayin adlandirilirdi Sonralar seher boyudukce Nired adlanmaga basladi 1326 ci ile aid bir senedde seherde kilse oldugu barede melumat verilir ve guman edilir ki onun indiki adi macar dilinde kilse menasinda isledilen edxaz mac egyhaz sozunun elave edilmesi ile yaranmisdir XV esrin ortalarinda burada 400 e yaxin sakin yasayirdi Lakin XVI esrde Osmanli hucumlari neticesinde seher tamamile dagilidilmis ve ehalisi telef edilmisdi Burada yeniden meskunlasma 1630 1640 ci illere tesaduf edir II Ferens Rakocinin apardigi musteqillik mubarizesinden sonra ehalinin sayinda yukselis yasanmisdir Yeni sakinler esasen Bikescaba bolgesinden gelen slovaklar idi 1786 ci ilde Niredxazaya ilde 4 defe bazar gunleri teskil etmek huququ verildi Bu hadise neticesinde seher sakinlerinin sayi 7500 e catdi Artiq XIX esrin evvellerinde Niredxaza olkenin en zengin seherlerinden biri idi Bu iller erzinde seherde yeni belediyye binasi bir nece mekteb xestexana ve restoran fealiyyet gosterirdi 1848 1849 cu illerde bas veren Macar inqilabi ve musteqillik savasinda Niredxaza ehemiyyetli rol oynayirdi 1858 ci ilde yeni neqliyyat yollari teleqraf ve teatr binasi da daxil olmaqla bir nece yeni bina istifadeye verildi 1911 ci ilde ise demiryollarinin insasi basa catdirildi I Dunya muharibesi zamani seher 6 ay muddetine Ruminyanin isgalina meruz qalmisdi II Dunya muharibesinde burada yasayan 6 min yehudi kocurulmus 2 min yehudi Rusiyaya isci dusergelerine surgun edilmis bir nece ehemiyyetli bina dagidilmisdi 2004 cu ilde holokost qurbanlarinin xatiresine abide insa edilmisdir Niredxaza seheri gunumuzde Macaristanin esas elm ve turizm merkezlerinden biridir Istinadlar unspecified title Hungarian Central Statistical Office Magyarorszag helysegnevtara Detailed Gazetteer of Hungary mac KSH 2023 Arxivlenmis suret 2022 08 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 12