Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Narıncı maklyura (lat. Maclura pomifera) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin tutkimilər fəsiləsinin maklyura cinsinə aid bitki növü.
| Narıncı maklyura | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Narıncı maklyura | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Sinonimləri
- Ioxylon pomiferum Raf.
- Joxylon pomiferum Raf.
- Maclura aurantiaca Nutt.
- Maclura pomifera var. inermis C.K.Schneid.
- Toxylon aurantiacum (Nutt.) Raf.
- Toxylon maclura Raf.
- Toxylon pomiferum (Raf.) Sarg.
Arealı
Arkanzas, eləcə də Oklahomadan Texasa qədər yayılmışdır. Vətəni Çin, Şimali Amerikadır. 100 ilə qədər yaşaya bilir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 15-20 m, diametri 1 m-ə qədər olan ağacdır, bəzən 2-3 m hündürlükdə kol formalarda da təsadüf olunur. Gövdəsi tünd boz rəngdə olub, üzəri dayaz çatlıdır. Cavan zoğları hamar, bəzən nazik tükcüklərlə örtülmüş, yaşıl rənglidir. Çətiri sıx budaqlı, şar formalıdır. Yarpaqları budaq üzərində spiral formada düzülmüş, 5-10 sm uzunluqda, 3,5 sm enində, tamkənarlı, uc hissəsi neştərvaridir. Əksər hallarda yarpağın forması yumurtavari, bəzən yarımdairəvi, neştər formalarınada təsadüf edilir. Qaidəsi ürəkvarıdır. Yarpaq saplağının uzunluğu 2-3 sm olur. Yarpaqları üst tərəfdən bozumtul-yaşıl rəngdə olub, xırda tükcüklərlə örtülüdür. İkievli bitkidir, erkək çiçəkləri yaşılımtıl rəngli, sırğa və ya şar şəklində olub, hamaş çiçək qrupunda olur. Çiçəkləmə martın II yarısından iyunun axırına qədər davam edir.
Meyvəsi çiçək oxu üzərində olan, çiçəklərdən əmələ gəlmiş şarşəkilli iri meyvədir. Yetişdikdə qızılı-sarı rəng alır. Meyvənin diametri 12-17 sm-ə yaxın olur Meyvəsi oktyabr-noyabr aylarında yetişir.
Ekologiyası
Soyuğa, quraqlığa və küləyə davamlıdır. Münbit torpaqlarda inkişaf edə bilir. Maklyura toxum, kök qələmləri və pöhrələri vasitəsi ilə çoxaldılır.
Azərbaycanda yayılması
Abşeronda və Azərbaycanın bir çox rayonlarında, xüsusən Kür-Araz düzənliyində yayılmışdır.
İstifadəsi
Meyvələri, yarpaqları çox dekorativdir, budandıqda yaxşı forma vermək olur. Maklyura tikanlı və quraqlığadavamlı olduğuna görə çəpər və meşə zolaqlarının salınmasında istifadə edilir. Ağacın oduncaq hissəsi sarı boyaq olaraq işlənir, çox bərkdir, yaxşı cilalanır, çilingər işlərində istifadə edilir.
İstinadlar
- Narıncı maklyura:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
- Narıncı maklyura:Plants of the World Online saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Narinci maklyura lat Maclura pomifera bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin tutkimiler fesilesinin maklyura cinsine aid bitki novu Narinci maklyuraElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile TutkimilerTriba Cins MaklyuraNov Narinci maklyuraBeynelxalq elmi adiMaclura pomifera C K Schneid 1906Sekil axtarisiITIS 19102NCBI 3496EOL 594618SinonimleriIoxylon pomiferum Raf Joxylon pomiferum Raf Maclura aurantiaca Nutt Maclura pomifera var inermis C K Schneid Toxylon aurantiacum Nutt Raf Toxylon maclura Raf Toxylon pomiferum Raf Sarg ArealiArkanzas elece de Oklahomadan Texasa qeder yayilmisdir Veteni Cin Simali Amerikadir 100 ile qeder yasaya bilir Botaniki tesviriHundurluyu 15 20 m diametri 1 m e qeder olan agacdir bezen 2 3 m hundurlukde kol formalarda da tesaduf olunur Govdesi tund boz rengde olub uzeri dayaz catlidir Cavan zoglari hamar bezen nazik tukcuklerle ortulmus yasil renglidir Cetiri six budaqli sar formalidir Yarpaqlari budaq uzerinde spiral formada duzulmus 5 10 sm uzunluqda 3 5 sm eninde tamkenarli uc hissesi nestervaridir Ekser hallarda yarpagin formasi yumurtavari bezen yarimdairevi nester formalarinada tesaduf edilir Qaidesi urekvaridir Yarpaq saplaginin uzunlugu 2 3 sm olur Yarpaqlari ust terefden bozumtul yasil rengde olub xirda tukcuklerle ortuludur Ikievli bitkidir erkek cicekleri yasilimtil rengli sirga ve ya sar seklinde olub hamas cicek qrupunda olur Cicekleme martin II yarisindan iyunun axirina qeder davam edir Meyvesi cicek oxu uzerinde olan ciceklerden emele gelmis sarsekilli iri meyvedir Yetisdikde qizili sari reng alir Meyvenin diametri 12 17 sm e yaxin olur Meyvesi oktyabr noyabr aylarinda yetisir EkologiyasiSoyuga quraqliga ve kuleye davamlidir Munbit torpaqlarda inkisaf ede bilir Maklyura toxum kok qelemleri ve pohreleri vasitesi ile coxaldilir Azerbaycanda yayilmasiAbseronda ve Azerbaycanin bir cox rayonlarinda xususen Kur Araz duzenliyinde yayilmisdir IstifadesiMeyveleri yarpaqlari cox dekorativdir budandiqda yaxsi forma vermek olur Maklyura tikanli ve quraqligadavamli olduguna gore ceper ve mese zolaqlarinin salinmasinda istifade edilir Agacin oduncaq hissesi sari boyaq olaraq islenir cox berkdir yaxsi cilalanir cilinger islerinde istifade edilir IstinadlarNarinci maklyura The Plant List saytinda takson barede melumat ing Narinci maklyura Plants of the World Online saytinda takson barede melumat ing Hemcinin bax