«Nərgizlər vadisi» (ukr. «Долина нарцисів») — Karpat biosfer qoruğunun xüsusi qorunan massivi. Ərazi Ukraynanın qərbində, Zakarpatiya vilayətinin ərazisində yerləşir. 1992-ci ildə Karpat biosfer qoruğunun tərkibinə və Biosfer qoruqlarının ümumdünya şəbəkəsinə daxil edilmişdir.
Nərgizlər vadisi | |
---|---|
ukr. «Долина нарцисів» | |
| |
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu) | |
Sahəsi | 256,5 ha |
Mütləq hündürlüyü | 180—200 m |
Yaradılma tarixi | 1992 |
İdarəetmə orqanı | Karpat biosfer qoruğu |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Ukrayna |
Yerləşməsi | Zakarpatiya vilayəti |
Yaxın şəhər | Xust |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yerləşməsi
Qoruq dəniz səviyyəsindən 180-200 metr yüksəklikdə, Xustsko-Solotvinski vadisinin qərbində, Tisa çayının qədim terrasında yerləşir. Qoruğun sahəsi 257 hektar olub düzənlik relyefə malikdir.
Tarixi
Relikt nərgizlər vadisinin yaranmasına səbəb buzlaq epoxaları olmuşdur. Dağlıq ərazilərdən buzlağın təsiri ilə sürüşərək aşağıya enən böyük torpaq kütləsi ilə həm də unikal bitkilər də gəlmişdir. Buzlağın çəkilməsindən sonra yüksəkliklərdən axıb gələn sular ərazinin akklimatizasiyasına səbəb olmuş və nərgiz bitkisi geniş əraziyə yayılmışdır. Tədricən bölgədə palıd meşələri çoxalmış və nərgizgüllərinin ərazisi tədricən azalmışdır. Sovetlər zamanı bölgədə geniş kənd təsərrüfatı işləri aparılmış və sonda 50 hektara yaxın nərgizgülü olan ərazi məhf edilmişdir. 1992-ci ildən əraziyə qoruq statusu verilmişdir.
Elmi əhəmiyyəti
«Nərgizlər vadisi» — unikal botanika obyekti olub, Orta Avropada kiçik ərazidə ensizyarpaq nərgizgülü (Narcissus angustifolius) qorunub saxlanılır. Müsair klassifikasiyada o [ru] növünün tərkibinə daxildir. Bu növ əslində Orta Avropanın Alp, Balkan və Karpat dağlarının 1100—2060 metr hündürlükdə olan ərazilərində yayılıb. O üzdən ensizyarpaq nərgizgülü relikt hesab olunur və 1980-cı ildən Ukraynanın Qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
Florası
Vadidə 498 növdən çox bitki mövcuddur, hansı ki, onlardan Achillea salicifolia, , Sibir süsəni, Anacamptis coriophora, Ağ qaytarma və s. nadir növlər hesab olunur. 15 növ çiçəkli bitki qırmızı kitaba salınıb. Nərgizgüllərinin çiçəkləməsi may ayının sonun təsadüf edir.
Vadinin panoraması
İstinadlar
- "Carpathian Biosphere Reserve Information UNESCO.org". 2008-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-16.
- "КОЛИБА: портал про Закарпаття - Сезон цвітіння нарцисів закінчується". web.archive.org. 2008-01-25. 2008-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-25.
- "Заповедный массив «Долина нарциссов» Веб-Сайт Карпатского биосферного заповедника". 2008-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-06-11.
- "World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew". 2013-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-31.
- . web.archive.org. 2008-02-12. Archived from the original on 2008-02-12. İstifadə tarixi: 2024-03-25.
- "WebCite query result" (PDF). webcitation.org. İstifadə tarixi: 2024-03-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nergizler vadisi ukr Dolina narcisiv Karpat biosfer qorugunun xususi qorunan massivi Erazi Ukraynanin qerbinde Zakarpatiya vilayetinin erazisinde yerlesir 1992 ci ilde Karpat biosfer qorugunun terkibine ve Biosfer qoruqlarinin umumdunya sebekesine daxil edilmisdir Nergizler vadisiukr Dolina narcisiv Cicek acmis nergizler vadisiBTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 256 5 haMutleq hundurluyu 180 200 mYaradilma tarixi 1992Idareetme orqani Karpat biosfer qoruguYerlesmesi48 10 42 sm e 23 20 59 s u Olke UkraynaYerlesmesi Zakarpatiya vilayetiYaxin seher XustNergizler vadisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarYerlesmesiQoruq deniz seviyyesinden 180 200 metr yukseklikde Xustsko Solotvinski vadisinin qerbinde Tisa cayinin qedim terrasinda yerlesir Qorugun sahesi 257 hektar olub duzenlik relyefe malikdir TarixiRelikt nergizler vadisinin yaranmasina sebeb buzlaq epoxalari olmusdur Dagliq erazilerden buzlagin tesiri ile suruserek asagiya enen boyuk torpaq kutlesi ile hem de unikal bitkiler de gelmisdir Buzlagin cekilmesinden sonra yuksekliklerden axib gelen sular erazinin akklimatizasiyasina sebeb olmus ve nergiz bitkisi genis eraziye yayilmisdir Tedricen bolgede palid meseleri coxalmis ve nergizgullerinin erazisi tedricen azalmisdir Sovetler zamani bolgede genis kend teserrufati isleri aparilmis ve sonda 50 hektara yaxin nergizgulu olan erazi mehf edilmisdir 1992 ci ilden eraziye qoruq statusu verilmisdir Elmi ehemiyyeti Nergizler vadisi unikal botanika obyekti olub Orta Avropada kicik erazide ensizyarpaq nergizgulu Narcissus angustifolius qorunub saxlanilir Musair klassifikasiyada o ru novunun terkibine daxildir Bu nov eslinde Orta Avropanin Alp Balkan ve Karpat daglarinin 1100 2060 metr hundurlukde olan erazilerinde yayilib O uzden ensizyarpaq nergizgulu relikt hesab olunur ve 1980 ci ilden Ukraynanin Qirmizi kitabina daxil edilmisdir FlorasiVadide 498 novden cox bitki movcuddur hansi ki onlardan Achillea salicifolia Sibir suseni Anacamptis coriophora Ag qaytarma ve s nadir novler hesab olunur 15 nov cicekli bitki qirmizi kitaba salinib Nergizgullerinin ciceklemesi may ayinin sonun tesaduf edir Vadinin panoramasiNergizler vadisinin panoramasiIstinadlar Carpathian Biosphere Reserve Information UNESCO org 2008 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2009 07 16 KOLIBA portal pro Zakarpattya Sezon cvitinnya narcisiv zakinchuyetsya web archive org 2008 01 25 2008 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 25 Zapovednyj massiv Dolina narcissov Veb Sajt Karpatskogo biosfernogo zapovednika 2008 04 23 tarixinde Istifade tarixi 2008 06 11 World Checklist of Selected Plant Families Royal Botanic Gardens Kew 2013 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 31 web archive org 2008 02 12 Archived from the original on 2008 02 12 Istifade tarixi 2024 03 25 WebCite query result PDF webcitation org Istifade tarixi 2024 03 25