Məhəmməd Xəlilov (tam adı: Məhəmməd Ağaş oğlu Xəlilov, 12 yanvar 1920, Sabirabad rayonu – 1997, Cavad, Sabirabad rayonu) — İkinci Dünya müharibəsi iştirakçısı, İtaliya Xalq Müqavimət Hərəkatının iştirakçısı, İtaliya Qəhrəmanı.
Məhəmməd Xəlilov | |
---|---|
Məhəmməd Ağaş oğlu Xəlilov | |
Şəxsi məlumatlar | |
Ləqəbi | Luçano |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Cavad kəndi, Cavad qəzası, Bakı quberniyası, ADR |
Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
Vəfat yeri | Cavad, Sabirabad rayonu, Azərbaycan |
Vətəndaşlığı | AXC→ SSRİ→ Azərbaycan |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | azərbaycanlı |
Hərbi hissə | Birinci rotanın 4-cü vzvodu |
Xidmət illəri | 1941—1945 |
Rütbəsi | Leytenant |
Təltifləri |
Həyatı və Fəaliyyəti
Məhəmməd Ağaş oğlu Xəlilov 12 yanvar 1920-ci ildə Sabirabad rayonunun Cavad kəndində anadan olmuşdur. 1938-ci ildə orta təhsilini başa vurub əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.
İkinci Dünya Müharibəsi başlayanda muharibəyə yollanmış, hərbi məktəbi bitirərək leytenant rütbəsi almışdır. İlk döyüş tapşırığını Ukraynanın Poltava vilayətində yerləşən Xarkov şəhərindəki 4-cü polkun 4-cü batalyonunda yerinə yetirmişdir. Birinci rotanın 4-cü vzvodunda pulemyotçular komandiri olmuşdur. Ukrayna cəbhəsində xidmət edən Məmməd Xəlilov ağır yaralanaraq almanlara əsir düşür və hərbi əsirlər eşelonunun tərkibində əvvəlcə Almaniyaya, sonra İtaliyaya göndərilir. Pyaçentsa şəhəri yaxınlığında yaranmış fürsətdən istifadə edən M.Xəlilov əsirlikdən qaçır və Birinci Partizan Diviziyasında M.Buskontinin komandir olduğu İkinci briqadaya qoşulur. M.Xəlilov bu diviziyanın döyüşçüləri ilə birlikdə Hitler işğalçılarına qarşı bir sıra aksiyalarda fəal iştirak etmiş, buna görə, Müttəfiqlərin Mərkəzi Aralıq dənizi bölgəsindəki qoşunlarının komandanı marşal Aleksander tərəfindən imzalanmış 123811 nömrəli “Vətənpərvər sertifikatı” ilə təltif edilmişdir. O dövrdə İtaliyada nəşr olunan “Unita” qəzeti yazırdı: Bakıdan olan türk Məhəmməd kinoteatrda növbəti partlayışı törətmişdir , möhkəm mühafizə edilən körpünü partlatmışdır. Bir müddət sonra onu İtaliya Kommunist Partiyasına üzv seçirlər. Ona zəmanəti şəxsən Palmirro Tolyatti verir. Bu dövrdə o, artıq “Luçano” ləqəbli məşhur partizan və partizan dəstəsinin qərargah rəisi idi.
Sabirabad tarix-diyarşünaslıq muzeyindəki guşələrin birində Məhəmməd Xəlilovun keçdiyi döyüş yolunu əks etdirən sənədlər nümayiş etdirilir. Döyüşçünün əsir düşərgəsində olduğunu və onun İtaliya Müqavimət Hərəkatının diviziyasında düşmənə qarşı keçirilən əməliyyatlarda iştirakını əks etdirən sənədlər vardır.
Partizan Luçano adı ilə tanınmış Məhəmməd Xəlilov İtaliyanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
Onun adına sənədli film də çəkilmişdir. Bu sənədli filmdə Luçano ləqəbli partizan, İtaliyanın Milli Qəhrəmanı, döyüşlərdə göstərdiyi şücaətə görə "Vətənpərvərlik sertifikatı" alan "İtaliya Muqavimət Hərəkatı Qəhrəmanı" Ukrayna və İtaliyanın fəxri vətəndaşı, Qrebenka şəhərinin ömürlük Xalq Deputatı olan Məhəmməd Ağaş oğlu Xəlilovun həyatı və İkinci Dünya Muharibəsi illərindəki partizanlıq həyatından bəhs edir.
Ölümü
Uzun illər müəllimlik etmiş Məhəmməd Xəlilov 1997-ci ilin avqustun 5-də vəfat etmişdir.
Mükafatları
- İtaliya Milli Qəhrəmanı
- Ukrayna və İtaliyanın fəxri vətəndaşı
Haqqında olan ədəbiyyat
- Ruhulla Zahidov: "Talelər qovuşan yerdə"
Şəkillər
- Məhəmməd Xəlilov.Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı və İtaliya qəhrəmanı.
İstinadlar
- ""Partizan Luçano" filminin premyerası olmuşdur". azertag.az. 26 may 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 1 avqust 2011.
- Mahir İsayev. "Jurnalist Ruhulla Zahidov – "Əsas mövzu müharibədir"". Novosti Qyandji. etmtv.news. 26 may 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 9 may 2019.
Mənbə
- Muğan-Şirvan qəzeti, 14 dekabr 2006-cı il.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Xelilov tam adi Mehemmed Agas oglu Xelilov 12 yanvar 1920 Sabirabad rayonu 1997 Cavad Sabirabad rayonu Ikinci Dunya muharibesi istirakcisi Italiya Xalq Muqavimet Herekatinin istirakcisi Italiya Qehremani Mehemmed XelilovMehemmed Agas oglu XelilovSexsi melumatlarLeqebi LucanoDogum tarixi 12 yanvar 1920Dogum yeri Cavad kendi Cavad qezasi Baki quberniyasi ADRVefat tarixi 5 avqust 1997 77 yasinda Vefat yeri Cavad Sabirabad rayonu AzerbaycanVetendasligi AXC SSRI AzerbaycanHerbi fealiyyetiMensubiyyeti azerbaycanliHerbi hisse Birinci rotanin 4 cu vzvoduXidmet illeri 1941 1945Rutbesi LeytenantTeltifleriHeyati ve FealiyyetiMehemmed Agas oglu Xelilov 12 yanvar 1920 ci ilde Sabirabad rayonunun Cavad kendinde anadan olmusdur 1938 ci ilde orta tehsilini basa vurub emek fealiyyeti ile mesgul olmusdur Ikinci Dunya Muharibesi baslayanda muharibeye yollanmis herbi mektebi bitirerek leytenant rutbesi almisdir Ilk doyus tapsirigini Ukraynanin Poltava vilayetinde yerlesen Xarkov seherindeki 4 cu polkun 4 cu batalyonunda yerine yetirmisdir Birinci rotanin 4 cu vzvodunda pulemyotcular komandiri olmusdur Ukrayna cebhesinde xidmet eden Memmed Xelilov agir yaralanaraq almanlara esir dusur ve herbi esirler eselonunun terkibinde evvelce Almaniyaya sonra Italiyaya gonderilir Pyacentsa seheri yaxinliginda yaranmis fursetden istifade eden M Xelilov esirlikden qacir ve Birinci Partizan Diviziyasinda M Buskontinin komandir oldugu Ikinci briqadaya qosulur M Xelilov bu diviziyanin doyusculeri ile birlikde Hitler isgalcilarina qarsi bir sira aksiyalarda feal istirak etmis buna gore Muttefiqlerin Merkezi Araliq denizi bolgesindeki qosunlarinin komandani marsal Aleksander terefinden imzalanmis 123811 nomreli Vetenperver sertifikati ile teltif edilmisdir O dovrde Italiyada nesr olunan Unita qezeti yazirdi Bakidan olan turk Mehemmed kinoteatrda novbeti partlayisi toretmisdir mohkem muhafize edilen korpunu partlatmisdir Bir muddet sonra onu Italiya Kommunist Partiyasina uzv secirler Ona zemaneti sexsen Palmirro Tolyatti verir Bu dovrde o artiq Lucano leqebli meshur partizan ve partizan destesinin qerargah reisi idi Sabirabad tarix diyarsunasliq muzeyindeki guselerin birinde Mehemmed Xelilovun kecdiyi doyus yolunu eks etdiren senedler numayis etdirilir Doyuscunun esir dusergesinde oldugunu ve onun Italiya Muqavimet Herekatinin diviziyasinda dusmene qarsi kecirilen emeliyyatlarda istirakini eks etdiren senedler vardir Partizan Lucano adi ile taninmis Mehemmed Xelilov Italiyanin Milli Qehremani adina layiq gorulmusdur Onun adina senedli film de cekilmisdir Bu senedli filmde Lucano leqebli partizan Italiyanin Milli Qehremani doyuslerde gosterdiyi sucaete gore Vetenperverlik sertifikati alan Italiya Muqavimet Herekati Qehremani Ukrayna ve Italiyanin fexri vetendasi Qrebenka seherinin omurluk Xalq Deputati olan Mehemmed Agas oglu Xelilovun heyati ve Ikinci Dunya Muharibesi illerindeki partizanliq heyatindan behs edir Olumu Uzun iller muellimlik etmis Mehemmed Xelilov 1997 ci ilin avqustun 5 de vefat etmisdir MukafatlariItaliya Milli Qehremani Ukrayna ve Italiyanin fexri vetendasiHaqqinda olan edebiyyat Ruhulla Zahidov Taleler qovusan yerde SekillerMehemmed Xelilov Boyuk Veten muharibesi istirakcisi ve Italiya qehremani Istinadlar Partizan Lucano filminin premyerasi olmusdur azertag az 26 may 2020 tarixinde Istifade tarixi 1 avqust 2011 Mahir Isayev Jurnalist Ruhulla Zahidov Esas movzu muharibedir Novosti Qyandji etmtv news 26 may 2020 tarixinde Istifade tarixi 9 may 2019 MenbeMugan Sirvan qezeti 14 dekabr 2006 ci il Hemcinin baxAzerbaycanlilar Antifasist muqavimet herekatinda