Məhəmməd Xarrasov (18 sentyabr 1948, Sermenevo[d], Başqırd MSSR – 9 mart 2024, Ufa) — fizik, Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2002), fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1995), professor (1996), Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru (2000–2010), Rusiyanın (2008) və BR Əməkdar elm xadimi (1997), Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı (2002), Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı (2003).
Məhəmməd Xarrasov | |
---|---|
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov | |
Doğum tarixi | 18 sentyabr 1948 |
Doğum yeri | SSRİ |
Vəfat tarixi | 9 mart 2024(75 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | Rusiya |
Milliyyəti | Başqırd |
Elm sahəsi | Fizika |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı |
|
İş yeri | |
Təhsili |
|
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Bioqrafiyası
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov 18 sentyabr 1948-ci ildə Başqırdıstan MSSR Belores rayonu, Sermenovo kəndində anadan olmuşdur.
1971-ci illdə Məhəmməd Xarrasov Başqırdıstan Dövlət Universitetinin fizika fakültəsini bitirmişdir. 1971–1972-ci illərdə elə həmin universitetdə lobarant işləmişdir. 1972–1975-ci illərdə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində aspirant olmuşdur. 1975–1991-ci illərdə Başqırdıstan Dövlət Universitetində asistent, nəzəri və eksperimental fizikası kafedrasının dosenti işləmişdir
1980–1984-cü illərdə isə Əlcəzairdə müəllim kimi (işgüzar səfərdə) fəaliyyət göstərmişdir. 1991–1994-cü illərdə MDU doktoranturada təhsil almışdır. Doktorluq dissertasiyasının mövzusu Moskva Dövlət Universitetində "Boqolyubovun Dinamik Sistemlərin Bazı Modellərində Asimptotik Metodları" olur.
1994-cü ildən 1999-cu ilədək BDU-də professor, dosent, Fizika fakültəsinin dekanı kimi vəzifələrdə çalışır. 1999–2000-ci illərdə Başqırdıstan Respublikasının Elm, Ali və Orta ixtisas təhsili üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini vəzifəsnin icraçısı kimi çalışmışdır. 17 yanvar 2000-ci ldə isə Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru seçilmişdir.
Dövlət Baş Assambleyasının müavini — Başqırdıstan Respublikasının Qurultayı.
"Vahid Rusiya" siyasi partiyasının üzvüdür.
Xarrasovun elmi maraqları: materialların superkeçiricilik fizikası; dissipativ sistemlərdə stokastik diffuz proseslər; kondensasiya edilən mühitlərdə dinamik mübadilə qarşılıqlı əlaqələri.
Ailəsi: Həyat yoldaşı, Alfiya Mukadasovna (riyaziyyatçı). Oğlu: Salavat — hüquqşünas, qızı Quzel — tibb elmləri namizədi, nəvəsi — Murad .
Əsərləri
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov — 100-dən çox elmi məqalənin müəllifidir.
- "Асимптотическое поведение решений уравнения Фоккера-Планка при t ®" Доклады Академии наук. 1992. Т. 325. С. 280–283.
Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем. Уфа: Китап, 1997 (соавтор).
- Садовников Б. И., Харрасов М. Х. "Неравенства Н. Н. Боголюбова в равновесной статистической механике" // ДАН СССР. 1974. Т. 216. № 3. С. 513–516.
- Харрасов М. Х. "О предельных соотношениях для корреляционных функций" // ДАН СССР. 1976. Т. 230. № 4. С. 826–829.
- Алексеев В. В. Харрасов М. Х. "Об асимптотике решений уравнения Фоккера-Планка при больших значениях времени" // ТФМ. 1993. Т. 97. № 1. С. 113–120.
- Харрасов М. Х. "Эволюция простой динамической системы в случайном поле" // ТФМ. 1993. Т. 93. № 3. С. 414–419.
- Садовников Б. И., Харрасов М. Х. "Метод самосогласованного поля Н. Н. Боголюбова в статистической механике" // ДАН. 1994. Т. 339. № 4. С. 472–476.
- Савченко М. А., Стефанович А. В., Харрасов М. Х. "Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем". Уфа: Китап, 1997. — 176 с.
Mükafatları
Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı, Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı, Başqırdıstan Respublikası Fəxri Diplomu ilə mükafatlandırılmışdır.
Başqırdıstan Respublikası Əməkdar elm xadimi. "İlin rektoru — 2004" adına layiq görülmüşdür.
İstinadlar
- https://prufy.ru/news/society/147777-v_ufe_skonchalsya_byvshiy_rektor_bashgu_mukhamet_kharrasov/.
- "Республика Башкортостан//К 100-ЛЕТНЕМУ ЮБИЛЕЮ БАШГОСУНИВЕРСИТЕТА :Человек — как весенний день .Счастье приходит к тому, кто умеет счастливыми делать других: Остро ощутив дефиц …". 2013-02-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-31.
Ədəbiyyat
- Ректоры России. М.: Современный университет, 2002.
- Башкортостан: Краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия. 1996.
Mənbə
- [1]
- [2] 2017-09-26 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehemmed Xarrasov 18 sentyabr 1948 Sermenevo d Basqird MSSR 9 mart 2024 Ufa fizik Basqirdistan Respublikasi Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 2002 fizika riyaziyyat elmleri doktoru 1995 professor 1996 Basqirdistan Dovlet Universitetinin rektoru 2000 2010 Rusiyanin 2008 ve BR Emekdar elm xadimi 1997 Rusiya Federasiyasinin ali pese tehsili fexri iscisi 2002 Rusiya Federasiyasinin Tehsil Nazirliyinin elacisi 2003 Mehemmed XarrasovMehemmed Xadis oglu XarrasovDogum tarixi 18 sentyabr 1948 1948 09 18 Dogum yeri SSRIVefat tarixi 9 mart 2024 2024 03 09 75 yasinda Vefat yeri Ufa Ufa seher dairesi Basqurdistan RusiyaVetendasligi RusiyaMilliyyeti BasqirdElm sahesi FizikaElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professor d Is yeri Basqirdistan Dovlet UniversitetiTehsili Basqirdistan Dovlet Universiteti 1971 Uzvluyu Basqirdistan parlamentiMukafatlariBioqrafiyasiMehemmed Xadis oglu Xarrasov 18 sentyabr 1948 ci ilde Basqirdistan MSSR Belores rayonu Sermenovo kendinde anadan olmusdur 1971 ci illde Mehemmed Xarrasov Basqirdistan Dovlet Universitetinin fizika fakultesini bitirmisdir 1971 1972 ci illerde ele hemin universitetde lobarant islemisdir 1972 1975 ci illerde M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinde aspirant olmusdur 1975 1991 ci illerde Basqirdistan Dovlet Universitetinde asistent nezeri ve eksperimental fizikasi kafedrasinin dosenti islemisdir 1980 1984 cu illerde ise Elcezairde muellim kimi isguzar seferde fealiyyet gostermisdir 1991 1994 cu illerde MDU doktoranturada tehsil almisdir Doktorluq dissertasiyasinin movzusu Moskva Dovlet Universitetinde Boqolyubovun Dinamik Sistemlerin Bazi Modellerinde Asimptotik Metodlari olur 1994 cu ilden 1999 cu iledek BDU de professor dosent Fizika fakultesinin dekani kimi vezifelerde calisir 1999 2000 ci illerde Basqirdistan Respublikasinin Elm Ali ve Orta ixtisas tehsili uzre Dovlet Komitesinin sedr muavini vezifesnin icracisi kimi calismisdir 17 yanvar 2000 ci lde ise Basqirdistan Dovlet Universitetinin rektoru secilmisdir Dovlet Bas Assambleyasinin muavini Basqirdistan Respublikasinin Qurultayi Vahid Rusiya siyasi partiyasinin uzvudur Xarrasovun elmi maraqlari materiallarin superkeciricilik fizikasi dissipativ sistemlerde stokastik diffuz prosesler kondensasiya edilen muhitlerde dinamik mubadile qarsiliqli elaqeleri Ailesi Heyat yoldasi Alfiya Mukadasovna riyaziyyatci Oglu Salavat huquqsunas qizi Quzel tibb elmleri namizedi nevesi Murad EserleriMehemmed Xadis oglu Xarrasov 100 den cox elmi meqalenin muellifidir Asimptoticheskoe povedenie reshenij uravneniya Fokkera Planka pri t Doklady Akademii nauk 1992 T 325 S 280 283 Vysokotemperaturnaya sverhprovodimost magnitokeramicheskih sistem Ufa Kitap 1997 soavtor Sadovnikov B I Harrasov M H Neravenstva N N Bogolyubova v ravnovesnoj statisticheskoj mehanike DAN SSSR 1974 T 216 3 S 513 516 Harrasov M H O predelnyh sootnosheniyah dlya korrelyacionnyh funkcij DAN SSSR 1976 T 230 4 S 826 829 Alekseev V V Harrasov M H Ob asimptotike reshenij uravneniya Fokkera Planka pri bolshih znacheniyah vremeni TFM 1993 T 97 1 S 113 120 Harrasov M H Evolyuciya prostoj dinamicheskoj sistemy v sluchajnom pole TFM 1993 T 93 3 S 414 419 Sadovnikov B I Harrasov M H Metod samosoglasovannogo polya N N Bogolyubova v statisticheskoj mehanike DAN 1994 T 339 4 S 472 476 Savchenko M A Stefanovich A V Harrasov M H Vysokotemperaturnaya sverhprovodimost magnitokeramicheskih sistem Ufa Kitap 1997 176 s MukafatlariRusiya Federasiyasinin ali pese tehsili fexri iscisi Rusiya Federasiyasinin Tehsil Nazirliyinin elacisi Basqirdistan Respublikasi Fexri Diplomu ile mukafatlandirilmisdir Basqirdistan Respublikasi Emekdar elm xadimi Ilin rektoru 2004 adina layiq gorulmusdur Istinadlarhttps prufy ru news society 147777 v ufe skonchalsya byvshiy rektor bashgu mukhamet kharrasov Respublika Bashkortostan K 100 LETNEMU YuBILEYu BAShGOSUNIVERSITETA Chelovek kak vesennij den Schaste prihodit k tomu kto umeet schastlivymi delat drugih Ostro oshutiv defic 2013 02 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 31 EdebiyyatRektory Rossii M Sovremennyj universitet 2002 Bashkortostan Kratkaya enciklopediya Ufa Bashkirskaya enciklopediya 1996 Menbe 1 2 2017 09 26 at the Wayback Machine